قايتىس بولعان اتامدى ءبىر مينۋتقا تىرىلتكەن مولدا

استانا. قازاقپارات - جاسىم بولسا ەلۋدى ەڭسەردى. بار ءومىرىم اسكەري سالادا وتكەندىكتەن، زەينەتكە ەرتە شىقتىم. قازىر قالىڭ نەمەرەلەرىمنىڭ ورتاسىندا كەمپىرىم ەكەۋمىز تاربيەشى بولىپ وتىرمىز.

 نەمەرەلەرىم كۇنى بويى ينتەرنەت اقتارىپ، قىزىقتى ماتەريالدار قاراپ وتىرادى. بىردە سىزدەردىڭ سايتقا  (الاش ايناسى) كوزىمىز ءتۇسىپ، ماقالالارىڭىزدى وقىپ شىقتىق. سودان بەرى مەن «ميستيكا» ايدارىن، ال كەمپىرىم «وتباسى» دەگەن ءبولىمدى جىبەرمەي وقيتىن بولدىق.    

 قۇرمەتتى رەداكسيا، مەن ءوزىمنىڭ بالا كەزدە كۋا بولعان جايتتى سىزدەرگە بايانداسام دەيمىن. قارلى التايدىڭ باۋرايىنداعى بۇيىعى اۋىلدا ەرجەتتىم. مەن توعىزىنشى سىنىپقا اياق باسقاندا اتقا قارعىپ ءمىنىپ، قارعىپ ءتۇسىپ جۇرگەن اتام نازارالى اياق استىنان توسەك تارتىپ جاتىپ قالدى. كۇن سايىن دارىگەرلەر تەكسەرىپ، ءبىر مارتە اۋدان ورتالىعىنا دا اپارىپ كەلدى. ءبىراق ءبارىنىڭ ايتاتىنى «جاسى جەتتى، بۇل كىسىنىڭ اۋرۋى كارىلىك» دەستى. اتام سول كەزدە 91 گە كەلگەن ەكەن.   

 سونىمەن اتام انە- مىنە تۇرىپ كەتەتىندەي، ونىڭ اۋرۋىن ءوز باسىم اسا قاتتى ەلەمەپپىن. اتامنىڭ جاعدايى كۇن وتكەن سايىن ناشارلاي بەردى. اقىر اياعىندا توسەكتەن تۇرا المايتىن حالگە جەتتى. اۋىلدا سوناۋ ءبىر جىلدارى سىر وڭىرىنەن كەلگەن قوجالار اۋلەتى بار ەدى. سول اۋلەتتىڭ نىعىمەت دەگەن اقساقالى اۋىلدىڭ مولداسى قىزمەتىن قوسا اتقارىپ جۇرەتىن. اتام ءبىر تىلگە كەلگەنىندە اكەمە «نىعىمەتتى شاقىرىڭدار. اۋزىما يمان سۋىن تامىزسىن» دەپ ايتىپتى. مەن ول كەزدە ساباقتا ەدىم. ءتۇس اۋا ساباقتان كەلسەم اتامنىڭ جانىندا نىعىمەت اعا اڭىراتىپ قۇران وقىپ وتىر. مەن قىزىقتاپ جانىنا وتىردىم. اكەم باسى تومەن سالبىراپ مولدەكەڭنىڭ جانىنا تىزە بۇگىپتى. اتام سۇلق جاتىر.

مولدا قۇرانىن وقىپ بولعان سوڭ اتامنىڭ بەتىنە دەم سالعانداي بولدى. جانە بىردەڭەلەردى كۇبىرلەپ ايتتى دا، اتامنىڭ تامىرىن باسىپ كوردى. سوسىن اكەمە بۇرىلىپ، باسىن يزەدى. اكەمنىڭ كوزىنەن جاس بۇرق ەتە قالدى. «يمانى سالامات بولسىن! جاتقان جەرىن اللام جانناتتان ايلاعاي» دەدى مولدا. ءۇي ءىشى ازان- قازان بوپ كەتتى. ايەلدەر داۋىس شىعارىپ جىلاي باستادى. مەن اتاما ءۇڭىلىپ قاراپ وتىرعام. كەنەت اتامنىڭ دەنەسى 2-3 مارتە بۇلقىندى. باسى كوتەرىلىپ، قايتادان توسەككە سىلق ەتە قالدى. بۇل ارەكەتتى مولدا دا باعىپ وتىر ەكەن. دەرەۋ زۋىلداتىپ تاعى دا اراپشا بىردەڭەلەردى ۇزاق وقىدى. كەنەت وقىپ وتىرعان قۇرانىن كىلت دوعارىپ، مولدا ۇيدەگىلەرگە «بولمەنى بوساتىڭدار» دەدى.

اتام جاتقان ۇيدە مولدا، اكەم جانە مەن عانا قالدىق. سوسىن مولدا اكەمە قاراپ، «بالام، اكەڭ قينالىپ جاتىر. ساعان ايتار سوڭعى ءسوزى بار سەكىلدى. اللانىڭ امىرىمەن بۇل كىسى قازىر سويلەۋى مۇمكىن. سەن مۇقيات تىڭداپ ال» دەدى. اكەم كوزى باقىرايىپ، اتاما تەلمىرىپ قاراپ وتىردى. مەندە ءۇڭىلدىم. مولدا قۇرانىن جالعاستىرىپ وقي بەردى، وقي بەردى. كەنەت اتامنىڭ اۋىزى جىبىرلاعانداي بولدى. اكەم قۇلاعىن اتامنىڭ اۋزىنا توستى.

«ۇلىم، قايبىر جىلى قىتايدان بەرى وتكەندە مىنا كورشى تويبولدى شال شەرىكتەرگە ۇستالىپ قالىپ، مەن ونى بابامنان قالعان تاي تۇياق التىنىمدى بەرىپ جاتىپ امان الىپ قالعام. ەرتەڭ مەنىڭ جانازامدا تويبولدى سول التىندى ايتىپ، ءوزىنىڭ ماعان قارىز ەكەنىن ەسكە سالۋى مۇمكىن. مەن ونى كەشتىم. سەندە كەش. ول ەشكىمگە قارىز ەمەس. دۇنيە وپاسىز...» دەگەن ءسوزىن مەندە ەستىپ تۇردىم. مولدا كوزى جۇمۋلى كۇيىندە قۇرانىن توقتاتپادى. اتامنىڭ جاعى سىلق ەتىپ ءتۇسىپ كەتتى.  
 
 ايتسا ايتقانداي، ەرتەڭىندە جانازادا تويبولدى قاريا ەڭىرەپ جىلاپ، ءوزىنىڭ باسىنان وتكەن جايتتى جالپاق جۇرتقا ايتىپ بەردى. اتامىزعا تاي تۇياق التىن قارىز ەكەنىن دە ەسكە سالدى. ەگەر ءوزى ءولىپ كەتسە ۇرپاقتارىنىڭ قارىزدى وتەپ بەرەتىنىن دە ءسوز ەتتى. وسى كەزدە اكەم مولدادان رۇقسات سۇراپ، توپ الدىنا شىعىپ، كەشەگى اتام ايتقان سوزدەردى قايتالادى. تويبولدى قاريا كيىزگە ورالعان اتامنىڭ دەنەسىن قۇشاقتاپ ۇزاق ەگىلدى.    
 سودان بەرىدە قانشاما جىلدار وتسە دە بۇل وقيعا مەنىڭ ەسىمنەن ەش كەتپەيدى. اسكەري سالادا جۇرگەنىمدە دە جان بالاسىنا قيانات جاساماۋعا تىرىستىم.    
 سوڭعى كەزدەرى «ميستيكا» ايدارىن وقىپ وتىرىپ، سونداعى قايتىس بولعان اتامدى سويلەتكەن نىعىمەت اعانىڭ قاسيەتىن ەندى ۇققاندايمىن.. .

تالاپ ايدىن، الماتى

«الاش ايناسى»