اقساق تەمىردەن قالعان بەلگى
توقتامىس تا، بۇنىڭ جەتە المايتىنىنا سەنىپ، سوعىسپاي كەيىن شەگىندى مە؟ ول ءداشتى قىپشاقتىڭ وسى الىپتىعىن وزىنە ادەيى اڭعارتىپ تۇرعان كۇزەتشىسى سياقتى باسىن بۇلت سۇيگەن ۇلىتاۋعا وشىگە قالدى. قاسىنداعى ەدىگەگە:
- ەگەر مەنىڭ ەكى ءجۇز مىڭ جاۋىنگەرىم ءبىر- ءبىر تاسىنان السا، وسى تاۋ قانشا كىشىرەر ەدى؟ - دەدى.
يراك، يران، حورەزمدى شاپقان كەزدەرىنەن سول ەلدەردىڭ سالتاناتتى سارايلارىن، كۇمبەزدى عيبراتحانالارىن كۇيرەتۋگە قۇمار بوپ ادەتتەنگەن اقساق تەمىردىڭ مىنەزىنە قانىق ەدىگە، ءداشتى قىپشاقتىڭ مىناۋ جازىق ولكەسىنە وسى ۇلىتاۋدان وزگە كۇيرەتەر ەشتەڭە تابا الماي، ماۋرەنناحر بيلەۋشىسىنىڭ قۇدايدىڭ ءوزى جاراتقان وسى كەرەمەت تاۋدى قۇرتقالى تۇرعانىن ءتۇسىندى. سار دالانىڭ الىپ كۇزەتشىسىندەي، كىشىتاۋ مەن قۇشاقتاسا ءسۇيىر باسى، كوك اسپانعا نايزا ۇشىنداي قادالا بىتكەن، كوركەم تاۋدى كۇيرەتتىرۋگە ەدىگە قيمادى.
- تەك ءسۇيىر باسى عانا مۇقالار ەدى، دەدى ول، سول تۇنجىراعان قالپىندا. ءسويتتى دە كەنەت ءبىر وقىس وي تۇسكەندەي سەرپىلە قالدى. - ال قۇمىرسقاداي قاپتاعان جاۋىنگەرلەرىڭىز ەگەر وسى اراعا ءبىر- ءبىر تاستان ۇيسە، ءسىزدىڭ اتىڭىزدى ماڭگىباقي دۇنيەدە قالدىرار ۇلىتاۋداي ءزاۋلىم بيىك ءبىر تاۋ پايدا بولار ەدى، دەدى ول.
اتاق، داڭق كىمنىڭ كوڭىلىن تولقىتپاعان. اقساق تەمىرگە ەدىگەنىڭ ءسوزى ۇناپ كەتتى. مىسىر پاتشالارى حۋوپسە، گيزە ءتارىزدى پيراميدالار تۇرعىزدىرسا، بۇل سولاردان بيىكتىگى كەم ەمەس قولدان تاۋ جاساتادى. سول كۇنى ول، ءاربىر جاۋىنگەرىن ءبىر- ءبىر تاستان اكەپ وسى اراعا تاۋ ورناتسىن دەپ بۇيرىق بەردى. ەكى ءجۇز مىڭ جاۋىنگەر ەكى كۇندە اقساق تەمىردىڭ تىلەگىن ورىندادى.
سول قولدان جاسالعان بيىك ۇلىتاۋدىڭ كۇنشىعىس جاق قويناۋىندا ءالى تۇر. ءبىراق ۇلىتاۋدان زاڭعار بيىك ەمەس. ەگەر ۇلىتاۋدى قارت اتا ساناساق، بۇل تاۋ، سول قارت اتانىڭ ءبىر وگەي نەمەرەسى ءتارىزدى، قويناۋىندا قاراقاتتى باۋى، قوينىن جارىپ شىققان تاس بۇلاعى جوق. تەك ەكى ءجۇز مىڭ جاۋىنگەردىڭ قولىمەن جاسالعان وسى تاۋدى بۇزىپ، تاسىن ساناساڭ، اقساق تەمىردىڭ التىن شوقى تۇيەتاسىنا جازعان ءسوزىنىڭ راس ەكەنىن بىلدىرەر ەكى ءجۇز مىڭ دەگەن ساندى كەزدەستىرەر ەدىڭ...
ءىلياس ەسەنبەرليننىڭ «التىن وردا» رومانىنان الىندى.
دايىنداعان رۇستەم نۇركەن
«نامىس»
