حالىققا قىزمەت كورسەتۋ ورتالىقتارى ازاماتتاردىڭ مەملەكەتتىك قىزمەتتى ءبىر جەردەن الۋى ءۇشىن جاسالۋدا - س. سارسەنوۆ

بۇل جايىندا «قازاقپارات» تىلشىسىنە سۇحبات بەرگەن ق ر ينۆەستيتسيالار جانە دامۋ ۆيتسە- ءمينيسترى ساكەن سارسەنوۆ تارقاتا ايتىپ بەردى.
- ساكەن سەيىتجاپپار ۇلى، حالىققا قىزمەت كورسەتۋ ورتالىقتارىنان قانداي جاڭا قىزمەت تۇرلەرىن الۋعا بولادى؟
- ءبىز مەملەكەتتىك ورگاندارمەن بىرلەسە وتىرىپ، 35 جاڭا قىزمەت ءتۇرى بويىنشا ىلكى جوبانى ىسكە قوستىق. اتالعان قىزمەتتەردى ەندىگى ۋاقىتتا ح ق ك و- لاردان (حالىققا قىزمەت كورسەتۋ ورتالىقتارى) الۋعا بولادى. سوڭعى قوسىلعان قىزمەتتەر مىنالار: عيماراتتى جاڭعىرتۋ جانە قايتا جوسپارلاۋعا رۇقسات بەرۋ، جەكە كاسىپكەرلىككە پاتەنت بەرۋ، قازاقستاننان تىسقارى اۋماققا تۇراقتى تۇرۋعا رۇقسات بەرۋگە ارنالعان قۇجاتتاردى راسىمدەۋ، شەتەلدىكتەر ءۇشىن ۋاقىتشا مەكەندەۋگە رۇقسات الۋ.
مۇنىڭ ازىرشە تەك قانا ىلكى جوبا ەكەندىگى ەسكەرىلە وتىرىپ، بۇل قىزمەتتەر مەملەكەتتىك ورگانداردا جانە اكىمدىكتەردە دە كورسەتىلەدى. ءبىز ازاماتتاردىڭ بارىنشا مول قىزمەتتى ءبىر ورىننان العانىن قالايمىز. ءبىزدىڭ كوزقاراسىمىزشا، ءبىر تەرەزە يدەياسىنىڭ دا ءتۇپ ءمانى وسىندا. سوندىقتان دا جىل سايىن ەلەكتروندى ۇكىمەت پورتالىن پايدالانۋشىلار سانىنىڭ وسىمىنە جانە ح ق ك و ينسپەكتورلارىنا جۇكتەمەنىڭ تومەندەۋىنە بايلانىستى ءبىز ح ق ك و- لارعا جاڭا مەملەكەتتىك قىزمەت تۇرلەرىن قوسا الامىز. سوڭعى 4 جىلدا حالىققا قىزمەت كورسەتۋ ورتالىقتارى كورسەتەتىن قىزمەتتەر سانىنىڭ 59 دان 191 گە دەيىن ارتقانىن، ال еgov-تىڭ تىركەلگەن پايدالانۋشىلارىنىڭ سانى 4 ميلليونعا جەتكەنىن ايتا الامىن.
- سوڭعى اپتادا ح ق ك و- لاردا كەزەك سانىنىڭ ۇلعايعاندىعى بايقالادى. بۇل وسى ىلكى قىزمەتتەردىڭ قوسىلۋىنا بايلانىستى ورىن العان جاي ما؟
- مەنىڭشە، بۇل نەگىزىنەن قازىرگى ۋاقىتتا اكىمدىكتەردىڭ بۇكىل ەل اۋماعىندا جۇرگىزىپ جاتقان «جەكە تۇلعالار» مالىمەتتەر بازاسىن وزەكتەندىرۋىمەن بايلانىستى ورىن العان جاي سياقتى. ولاردىڭ قىزمەتكەرلەرى جەرگىلىكتى تۇرعىنداردىڭ ۇيلەرىن ارالاپ، مالىمەتتەر سايكەسسىزدىگى انىقتالعان جاعدايدا ادامداردى ح ق ك و- لارعا مەكەنجايلارى تۋرالى مالىمەتتەردى تۇزەتۋ نەمەسە قۇجاتتارىن قايتا جاساۋ ءۇشىن جىبەرەدى. نەگىزىنەن، ولار بىرنەشە جىل بويى زەينەتاقىسىن الۋعا كەلمەيتىن، مەرزىمى وتكەن قۇجاتتارمەن ءومىر ءسۇرىپ جاتقان زەينەتكەرلەردىڭ، سونداي- اق 90- جىلدارعا دەيىنگى ەسكى ۇلگىدەگى قۇجاتپەن ءالى كۇنگە دەيىن جۇرگەن ادامداردىڭ ۇيلەرىن ارالاپ شىعۋدا. سونىڭ ناتيجەسىندە حالىققا قىزمەت كورسەتۋ ورتالىقتارىنىڭ كۇندەلىكتى قىزمەت كورسەتەتىن ادامدارىنىڭ سانى 20 مىڭعا دەيىن ارتۋدا.
- اقپاراتتاردىڭ مالىمەتتەر بازاسىمەن سايكەسسىزدىگى نەگىزىنەن قانداي سەبەپتەرمەن ورىن الۋدا؟
- مالىمەتتەر بازاسىنداعى سايكەسسىزدىكتەردىڭ باسىم بولىگى ول قۇرىلعان ساتتەن، اقپاراتتار جۇيەگە قاعاز نۇسقاسىنان كوشىرىلگەن كەزدەن بەرى بار. كەيبىرەۋلەر جاڭا تۇرعىلىقتى مەكەنجايى بويىنشا تىركەلمەسە، ەندى ءبىرى باسقا ەلگە تۇراقتى قونىس اۋدارعان. ءبىراق، قۇجاتتارىن تاپسىرماي، ءالى كۇندە بازادا تىركەۋدە تۇرعان. قازا بولعان ادامنىڭ تۋعان- تۋىستارىنىڭ دا ونىڭ ومىردەن وزعاندىعى تۋرالى انىقتاما الماعاندارى كوپ. سوندىقتان دا ولار مالىمەتتەر بازاسىندا ءتىرى ادامنىڭ ەسەبىندە ءجۇر. ناتيجەسىندە ستاتيستيكالىق دەرەكتەر ناقتى بولماي شىعادى جانە مەملەكەتتىك قىزمەتتەر الۋ بارىسىندا قيىندىقتار تۋىندايدى. سوندىقتان قازىرگى ۋاقىتتا بازانى وزەكتەندىرۋ جۇمىستارى كۇشەيتىلۋدە.
- كەزەك جۇكتەمەسىن تومەندەتۋ ءۇشىن قانداي شارالار قابىلدانۋدا؟
- بىزدەرگە ەڭبەك دەمالىسىنداعى كوپتەگەن ادامداردى جۇمىسقا شاقىرىپ الۋعا تۋرا كەلدى. قۇجاتتاۋ ايماعىنداعى فوتواپپارات سانى ارتتىرىلدى، ال كوشى- قون پوليتسياسى قىزمەتكەرلەرى تۇسكى ءۇزىلىسسىز «سىرعىمالى» جۇمىس كەستەسىنە كوشتى. سونداي- اق ەلەكتروندى ۇكىمەت پورتالىندا عالامتور ارقىلى ح ق ك و- دا كەزەك الۋ مۇمكىندىگى بار. ايتپاقشى، سوڭعى ۋاقىتتا بۇل قىزمەت ءتۇرى بارىنشا تانىمال بولىپ تۇر.
- مەنىڭشە، جىلدا جاز ايىندا ح ق ك و قىزمەتىندە دۇربەلەڭ بايقالاتىن سياقتى.
- ادەتتە جاز ايلارىندا مەكەنجاي انىقتاماسىنا سۇرانىس ارتا تۇسەدى. بۇل مەكتەپكە دايىندىق كەزەڭىنىڭ باستالۋىمەن بايلانىستى. اعىمداعى جىلى پايدالانۋشىلار ءوز بەتتەرىمەن egov پورتالى ارقىلى الاتىن قىزمەتتەر بويىنشا ستاتيستيكا ءوسىم كورسەتىپ وتىر. ايتا كەتەرلىگى، تاياۋ ۋاقىتتا الماتى مەن استانا قالالارىنىڭ حالىققا قىزمەت كورسەتۋ ورتالىقتارىندا ىلكى جوبا ىسكە قوسىلادى. ونىڭ اياسىندا تەلەفوننىڭ SIM- كارتاسى ارقىلى ەلەكتروندى قول قويۋ مۇمكىندىگى بەرىلەدى. ناتيجەسىندە ەلەكتروندى قىزمەتتەردى الۋ پروتسەسى بارىنشا وڭتايلاندىرىلادى. ياعني، ماسەلەن، ازامات ەمحاناعا كەلگەن كەزىندە مەكەنجاي انىقتاماسىن سۇراسا، وعان جاقىن ماڭنان كومپيۋتەر ىزدەۋدىڭ نە بولماسا ح ق ك و- عا بارۋدىڭ ەش قاجەتى جوق. انىقتامانى تەلەفون ارقىلى الۋعا بولادى.
- ەلەكتروندى ساندىق قولتاڭبانى كەز كەلگەن وپەراتوردىڭ SIM كارتاسىنا جازۋعا بولا ما؟
- بۇل قازىرگى ۋاقىتتا ىلكى جوبا اياسىندا تەك التەل ابونەنتتەرىنە عانا قولجەتىمدى بولماق، SIM كارتانى ح ق ك و- دان بىردەن الۋعا بولادى. ءسال كەيىنىرەك بۇل جوباعا باسقا وپەراتورلار مەن وڭىرلەر قوسىلادى.
- SIM- كارتاداعى ەلەكتروندى قولتاڭبا ارقىلى قازاقستاندىقتار تاعى قانداي قىزمەت تۇرلەرىن الا الادى؟
- ءبىز وتكەن جىلى «موبيلدى ۇكىمەت» قۇرۋ ارقىلى 54 قىزمەتى بار موبيلدى قوسىمشا ازىرلەگەن بولاتىنبىز. بۇل رەتتە SIM- كارتاداعى ەلەكتروندى ساندىق قولتاڭبا ارقىلى مەكەنجاي انىقتاماسى، جىلجىمايتىن مۇلكىنىڭ بار ەكەندىگى نەمەسە جوقتىعى، زەينەتاقى تولەمدەرى تۋرالى اقپارات سىندى شامامەن 15 قىزمەت الۋعا بولادى.
مۇنان بولەك، موبيلدى قوسىمشادا ەلەكتروندىق ساندىق قولتاڭبانى تالاپ ەتپەيتىن قىزمەتتەر دە بار. ولاردىڭ سانى - 39. ولاردىڭ قاتارىندا ءتۇرلى سەرۆيستەر، تولەمدەر مەن حابارلاندىرۋلار بار.
سونىمەن قاتار SIM- كارتاعا ەلەكتروندى ساندىق قولتاڭبانى ەنگىزۋدەگى باستى ماقسات - ءتىپتى ەڭ قاراپايىم تەلەفوننىڭ كومەگىمەن دە قىزمەتتەر الۋعا مۇمكىندىك جاساۋ بولىپ وتىرعانىن اتاپ وتكىم كەلەدى. ماسەلەن، «مەكەنجاي انىقتاماسى» دەپ SMS حابارلاما جىبەرىپ جانە SIM- كارتاداعى ەلەكتروندى ساندىق قولتاڭبانى قويىپ، ءسىز ءوزىڭىزدىڭ تىركەلگەن جەرىڭىز تۋرالى شاعىن اقپارات الاسىز. قازىرگى ۋاقىتتا SMS- سۇرانىس پەن جاۋاپتىڭ لەگيتيمدىلىگىن قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن سايكەسىنشە جۇمىستار جۇرگىزىلۋدە.
2015 - جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن موبيلدى قوسىمشادا تاعى 22 قىزمەت پايدا بولادى. مۇنان بولەك، ەلەكتروندى ۇكىمەتتىڭ ۆەب- پورتالىندا تىركەلۋ جانە پورتالدىڭ ەلەكتروندىق قىزمەتتەرىن الۋعا ارنالعان سۇرانىستارعا قول قويۋ كەزىندە تالاپ ەتىلەتىن كادىمگى ەلەكتروندى ساندىق قولتاڭبانىڭ ورنىنا SIM- كارتانىڭ ەلەكتروندى ساندىق قولتاڭباسىن پايدالانۋعا بولادى.
- ساكەن سەيىتجاپپار ۇلى، سوڭعى سۇراعىم مامانداندىرىلعان ح ق ك و- لارعا قاتىستى بولىپ تۇر. ەلىمىزدىڭ قالعان وبلىس ورتالىقتارىندا اتالعان ح ق ك و- لار قاشان ىسكە قوسىلماق؟
- بۇگىندە رەسپۋبليكادا 9 مامانداندىرىلعان ح ق ك و جۇمىس ىستەيدى جانە 2015 - جىلدىڭ سوڭىندا دەيىن اقتوبە مەن قوستاناي وبلىستارىندا اتالعان ورتالىقتاردى اشۋ جوسپارلانۋدا. ايتپاقشى، ولاردا اۆتودرومدارمەن قاتار موتودرومدار دا جۇمىس ىستەيتىن بولادى. ال وڭتۇستىك قازاقستان، شىعىس قازاقستان، باتىس قازاقستان، اتىراۋ جانە اقمولا وبلىستارىندا مامانداندىرىلعان حالىققا قىزمەت كورسەتۋ ورتالىقتارى قارجىنىڭ بولىنۋىنە بايلانىستى ىسكە قوسىلادى.
- سۇحباتىڭىزعا راحمەت!
اۆتور: مارلان جيەمباي