ەندى «بولاشاققا» باعدارلاماسىنا قاتىسۋشىلارعا اعىلشىن ءتىلىن ءبىلۋ تالابى كۇشەيتىلەدى - باسپا سوزگە شولۋ

***
«ەگەمەن قازاقستان» گازەتىندە ەنەرگەتيكا ۆيتسە-ءمينيسترى باقىتجان جاقساليەۆتىڭ «قازاقستاننىڭ اتوم ەنەرگەتيكاسى: قازبا ۋراننان ا ە س- كە دەيىنگى تولىق سيكل» اتتى كولەمدى ماقالاسى بەرىلگەن. «قازىرگى ۋاقىتتا الەمدە جيىنتىق قۋاتى 378 گ ۆت-قا (ەل. ) جۋىق 437 اتوم رەاكتورى جۇمىس ىستەيدى. سونىمەن قاتار، نەگىزىنەن ازيا وڭىرىندە - قىتاي، ءۇندىستان، وڭتۇستىك كورەيا، تۇركيا، ب ا ءا جانە ت. ب. ەلدەردە 67 بلوك سالىنۋدا.
اتوم ەنەرگياسى جونىندەگى حالىقارالىق اگەنتتىكتىڭ (ماگاتە) بولجامى بويىنشا، بولاشاقتا 2030 -جىلعا قاراي الەمدە اتوم قۋاتىنىڭ كولەمى 2 ەسە ارتپاق جانە 700 گ ۆت- دان اسىپ تۇسپەك. اتوم ستانسالارىن كەزەڭ- كەزەڭمەن جابۋدى جۇزەگە اسىرىپ، ولاردى الماستىرۋدى ىزدەستىرىپ جاتقان ەلدەردىڭ وزىندە يادرولىق ەنەرگەتيكا ۇلتتىق ەنەرگەتيكالىق ستراتەگيانىڭ قۇرامداس بولىگى بولىپ قالا بەرەدى. اتوم ەنەرگياسى كومىرقىشقىل گازىنىڭ شىعارىندىلارىن ازايتۋ جونىندەگى ءىرى اۋقىمدى شارالاردى ىسكە اسىرۋ بويىنشا ازداعان مۇمكىندىكتەردىڭ ءبىرىن بەرەدى. بۇگىنگى تاڭدا قازاقستانداعى ەلەكتر ەنەرگياسى ءوندىرىسىنىڭ باسىم بولىگى ورگانيكالىق وتىن جاعاتىن ەلەكتر ستانسالارىندا شوعىرلاندىرىلعان، بۇل - بەلگىلەنگەن قۋاتتىڭ %87 عا جۋىعى. بۇل رەتتە قازاقستاندا ەلەكتر ەنەرگەتيكاسىنىڭ قازىرگى نەگىزىن كومىرمەن جۇمىس ىستەيتىن جەس قۇرايدى، ولار %74 عا جۋىق ەلەكتر ەنەرگياسىن وندىرەدى»، - دەلىنگەن ماقالادا.
***
«ايقىن» گازەتىنىڭ جازۋىنشا، قازاقستانداعى ەڭ ءىرى اۋەتاسىمالداۋشى كومپانيا - «ەير استانا» اكتسيونەرلىك قوعامى «ەكسپو-2017» حالىقارالىق كورمەسىنىڭ رەسمي سەرىكتەسى اتاندى. بۇل تۋرالى «استانا ەكسپو-2017» ۇلتتىق كومپانياسى مەن «ەير استانا» ا ق اراسىنداعى ىنتىماقتاستىق تۋرالى مەموراندۋمعا قول قويۋ بارىسىندا ايتىلدى. وسى قۇجاتقا سايكەس «ەير استانا» «ەكسپو-2017 كورمەسىنىڭ رەسمي اۆياتاسىمالداۋشىسى مارتەبەسىنە يە بولىپ وتىر. ماڭىزدى قۇجاتقا قول قويۋ راسىمىندە ءسوز العان «استانا ەكسپو-2017» ۇ ك باسقارما ءتوراعاسى احمەتجان ەسىموۆ «ەير استانا» كومپانياسىمەن سەرىكتەستىك ءوز ناتيجەسىن بەرەتىندىگىنە سەنىم ءبىلدىردى.
«ەير استانا» - قازاقستانداعى ەڭ ءىرى اۋەتاسىمالداۋشى كومپانيا جانە بۇگىن قول قويىلعان مەموراندۋم ءبىزدىڭ ىنتىماقتاستىعىمىز اياسىندا جاسالعان العاشقى قادامعا اينالدى. كومپانيانىڭ اۋە جولدارى كومەگىمەن وسىنداي ءىرى ۇلتتىق جوبانى بۇكىل الەمدە ىلگەرىلەتۋگە مۇمكىندىك پايدا بولىپ وتىر. ءبىزدىڭ «ەير استانا» ۇشاقتارىندا ەكسپو-2017 لوگوتيپى ورنالاستىرىلاتىن بولادى. سونىمەن قاتار كومپانيا باسشىلىعىمەن كورمەنى ىلگەرىلەتۋگە ارنالعان بىرلەسكەن ءىس- جوسپار ازىرلەيمىز، بۇل جالپى ەكسپو-2017 كورمەسىنىڭ حالىقارالىق الاڭداعى يميدجىنە جەمىستى ىقپال ەتەرى انىق» دەدى احمەتجان ەسىموۆ. وسى جايىندا «ەير استانا» ەكسپو - 2017 كورمەسىنىڭ رەسمي سەرىكتەسى اتاندى» دەگەن ماقالادا تولىق بەرىلگەن.
وسى باسىلىمدا «ەلدە ەكى جىل ەڭبەك ەتىپ، «بولاشاققا» بارادى» اتتى ماقالا كوپشىلىك نازارىنا ۇسىنىلىپ وتىر. «كەلەر جىلدان باستاپ، «بولاشاق» باعدارلاماسىنا قاتىساتىن ۇمىتكەرلەردىڭ بارلىق ساناتى ءۇشىن قاجەتتى جۇمىس ءوتىلى ارتتىرىلاتىن بولادى. ءبىرقاتار ساناتتارعا بۇگىندە 1 جىل جۇمىس ءوتىلى تالاپ ەتىلەدى. ال كەلەسى جىلدان باستاپ، «بولاشاق» باعدارلاماسىنا ءتۇسۋ ءۇشىن قاجەتتى جۇمىس ءوتىلى 2 جىلدى قۇرايتىن بولادى». بۇل تۋرالى پرەزيدەنت جانىنداعى ورتالىق كوممۋنيكاتسيالار قىزمەتىندە وتكەن بريفينگتە «حالىقارالىق باعدارلامالار ورتالىعى» ا ق پرەزيدەنتى عاني نىعمەتوۆ مالىمدەدى.
عاني نىعمەتوۆتىڭ سوزىنە قاراعاندا، وتكەن جىلدان بەرى «بولاشاق» ستيپەندياسىنا ۇمىتكەرلەرمەن سۇحباتتاسۋ ءۇشىن تاۋەلسىز ەكسپەرتتىك كوميسسيا جاسالعان. ونىڭ قۇرامىنا بارلىق ورتالىق مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ، اكادەميالىق ورتالىق جانە «اتامەكەن» ۇلتتىق كاسىپكەرلەر پالاتاسىنىڭ وكىلدەرى كىرگەن. اعىمداعى جىلى كوميسسيا قۇرامى «بايتەرەك» حولدينگى وكىلدەرىمەن تولىقتىرىلدى. الداعى ۋاقىتتا كوميسسيا قۇرامىنا بيزنەس- قۇرىلىم مەن قوعام وكىلدەرى كىرەتىن بولادى.
«حالىقارالىق باعدارلامالار ورتالىعى» ا ق پرەزيدەنتى عاني نىعمەتوۆ سونىمەن قاتار «بولاشاق» باعدارلاماسىنا قاتىسۋشىلارعا اعىلشىن ءتىلىن ءبىلۋ تالابى كۇشەيتىلەتىنىن ايتتى.
***
«ەكسپرەسس- ك» گازەتىنىڭ بۇگىنگى سانىندا «سپاسيبو زا زاكۋپكۋ» اتتى ماتەريال جاريالاندى. قاراعاندىدا ينتەرنەت- الاياقتاردىڭ توبى قۇرىقتالدى. ولار الماتىنىڭ جانە قاراعاندى، قىزىلوردا، باتىس قازاقستان وبلىستارىنىڭ مادەنيەت مەكەمەلەرى مەن اۋداندىق اكىمدىكتەرىن، مەكتەپتەرىن 29 ميلليون تەڭگەگە الداپ كەتكەن. الاياقتار سالىق ورگاندارىندا جەكە كاسىپكەر جانە شارۋاشىلىق سۋبەكتى رەتىندە تىركەلىپ وتىرعان.
ولار بارشا قازاقستان بويىنشا مەملەكەتتىك ساتىپ الۋلارعا قاتىسقان ەكەن. وسى ورايدا تاۋارلار مەن قىزمەتتەرگە ەڭ تومەنگى باعالاردى ۇسىنىپ كەلگەن. ال 30 پايىزدىق الدىن الا تولەمدى العاننان كەيىن، دەرەۋ بايلانىستىرىن ءۇزىپ وتىرعان كورىنەدى. بۇل قىلمىستىق ارەكەتتى ولار ەكى جىل بويى پايدالانعان. وسى ورايدا ءىرى كولەمدە بيۋدجەتتىك قارجىنى جىمقىرۋدىڭ 43 فاكتىسى انىقتالدى.
اۆتور: رۋسلان عابباسوۆ