الىپ دەسە، الىپ ەكەن! - نەسىپ ءجۇنىسباي ۇلى
الەمدىك سپورت جارىستارىنا بارعاندا قىزىقتى ءبىر وقيعا بولسا، سوڭىنا ءتۇسىپ، انىق- قانىعىنا كوز جەتكىزگەنشە توقتامايتىن ادەتىم بار.
كورەيانىڭ كۆانجۋ قالاسىندا ءوتىپ جاتقان بۇكىلالەمدىك ۋنيۆەرسيادا دا تۋرا سولاي بولدى. موڭعولدىڭ اسا اۋىر سالماقتاعى دزيۋدوشىسى كيمانو سىيماي كۇرەسپەي جەڭىلىپتى دەگەندى ەستىپ بىلگەن سوڭ سونى جاتپاي- تۇرماي ىزدەۋگە كوشتىم. تاپتىم دا! الىپ دەسە الىپ ەكەن! مەن ونىڭ جانىندا بەس جاسار بالاداي بوپ قالدىم. ءوزى توماعا- تۇيىق، سالماقتى، ۇياڭ جىگىت ەكەن.
«سوعارجارعال- اۋ، بۇل قالاي، نە بولدى؟ بۇلارىڭ نە؟» دەسەم، الىپ يىعىن قيقاڭ ەتكىزىپ، تومەن قارايدى. «ءيا، نە بولدى؟» دەيمىن مەن دە قازبالاپ. «ءوزىمىزدىڭ موڭعوليادان اكەلگەن كيم انومىز ستاندارتقا ساي بولماي شىقتى. جاپوندار ارنايى تىگىپ اكەلەمىز دەگەن ەكەن، ولار ۋادەسىن ورىنداماعانعا ۇقسايدى. ال ۋنيۆەرسيادا ۇيىمداستىرۋشىلارىنىڭ تاۋىپ كەلگەن بىردە- ءبىر كيم انوسى ماعان سىيمادى...
«جانىم- اۋ، جىگىتتەرىڭ نە ويلاعان؟ ءوزىڭ قايدا قارادىڭ؟». «مەن سولارعا قارادىم عوي، ولاردىڭ قايدا قاراعانىن قايدان بىلەيىن؟ .. ». بۇرق- سارق اشۋ جوق. سول سابىرلى قالپى. تەك وكىنىشتەن بولار، تاناۋى جەلپ- جەلپ ەتىپ، كۇرسىنىپ تە قويادى. «سوعارجارعال، قايدان شىققان ءداۋسىڭ سەن؟» دەيمىن عوي شىن تاڭعالىپ. «تۇقىمىمىز وسىنداي ەكەن» دەيدى الىپ جىگىت.
«سوندا سەنەن دە داۋلەرى بار ما؟». «بولىپتى. ماعان اجەلەرىم: «سەن اتالارىڭنىڭ قاسىندا بالادايسىڭ» دەپ وتىراتىن».
سوعارجارعال ءداۋ دەسە، ءداۋ. ناعىز الىپ، بويى 2 مەتردەن اسادى، سالماعى 200 كەلىدەن جوعارى. مەن ونىڭ جانىندا ەڭ كەنجە ىنىسىندەيمىن. ءۇش نەسىپتى قاباتتاساڭ دا سوعارجارعالدىڭ ىرىلىگىمەن شەندەسە المايدى. قاسىڭدا ءابدىلدا تاجىبايەۆتىڭ تامسانا جىرلايتىن تاۋ كوتەرگىش تولاعايى تۇرعانداي سەزىنەسىڭ.
موڭعوليانىڭ باعىنا بىتكەن بالۋاننىڭ جەتىستىكتەرى دە جەتەرلىك. 2013 - جىلى جازعى ۋنيۆەرسيادا رەسەيدىڭ قازان قالاسىندا وتكەندە بەلبەۋ كۇرەسىنەن ءدال وسى سوعارجارعال قارسى كەلگەن بالۋانداردىڭ ءبارىن سوعا- موعا جايپاپ، جەڭىسكە جەتكەن بولاتىن.
شوي قارا قازاق كورەرمەندەرى ءۇشىن دە كوزتانىس. ويتكەنى تاراز قالاسىندا قازاق كۇرەسىنەن وتكەن «ەۋرازيا بارىسى» حالىقارالىق تۋرنيرىندە اسا اۋىر سالماقتاعى الىپتاردى ىعىستىرعان دا وسى جىگىت. سول تۋرنيردە موڭعوليا قۇراماسى كوماندالىق ەسەپتە چەمپيون اتاندى. تولايىم تابىسقا جەتۋ جولىندا وسى الىپتىڭ قوسقان كۇشى ۇشان- تەڭىز.
سوعارجارعالدىڭ تاۋ سۇلباسىنا قارايمىن دا قىزىعامىن. مۇنداي الىپ قاي ەلگە دە قۇت قوي. شىركىن، بىزدە دە قاجىمۇقان اتامىز، ابىلسەيىت، ءابدىسالان اعالارىمىز، نۇرماحان بالامىزدان كەيىن الىپتار تۋماي كەتكەندەي كورىنەدى. بۇل نازدى انالارعا، كەلىندەرگە ايتامىز با، باۋىرلارعا ەسكەرتەمىز بە؟ الدە وزگەدەن تۇقىم الامىز با؟ باسقانى بىلاي قويىپ، قانىمىزدا بار سپورت ءتۇرى بولىپ سانالاتىن كۇرەستىڭ وزىنەن مىنە، 35 جىل بولدى، ءشامىل سەرىكوۆ پەن جاقسىلىق ۇشكەمپىروۆتەن كەيىن وليمپيادا چەمپيونى دا شىقپادى. بىرەۋلەر رەنجىپ قالماسىن، موڭعولدىڭ الىبىن كورىپ وتىرىپ، ارمانداعانىم عوي. ال بۇل بالۋاننىڭ تاريحى وزگەگە ەسكەرتۋ. ءومىردىڭ قاي سالاسىندا بولسىن وزىمىزگە سەنىپ تاپسىرىلعان ىسكە سەرگەك قارايىق. باتىر اڭعال بولادى، ءسويتىپ ءوز باتىرىمىزدى كۇيدىرىپ المايىق!