بابالار ءسوزى: «اقشاتاۋ» اتاۋىنىڭ شىعۋ تاريحى
بۇل جوبا اياسىندا «بابالار ءسوزى»، «قازاق حاندارى»، «ەجەلگى قالالار تاريحى»، «حالىق قازىناسى» قاتارلى جاڭا ايدارلار اشىلدى.
«بابالار ءسوزى» ايدارى نەگىزىنە «مادەني مۇرا» باعدارلاماسى اياسىندا شىققان 100 تومدىق اۋىز ادەبيەتىنىڭ جىر- تولعاۋلارى، قيسسا- داستاندار، ءسوز ۇستاعان شەشەندەر مەن بيلەرىمىزدەن قالعان ناقىلدار، تاريحي جادىگەرلەر الىندى. «قازاق حاندارى» ايدارىندا تاريحىمىزدا ەلىنە قورعان بولعان حانداردىڭ ءومىرى تۋرالى دەرەكتەر بەرىلەدى. ال «ەجەلگى قالالار تاريحى» ايدارىنا قازاق دالاسىنداعى وركەنيەتتىڭ ورداسى بولعان كونە قالالاردىڭ تاريحى تۋرالى جازبالار جاريالانادى. «حالىق قازىناسى» ايدارى بويىنشا، قازاقستانداعى تاريحي، مادەني ەسكەرتكىشتەر، قازاق حالقىنىڭ سالت- داستۇرلەرى، قولونەر، قارۋ- جاراقتارى تۋرالى ماعلۇماتتار بەرىلمەك. جوبا ماتەريالدارى قازاق تىلىندە (قازاقشا جانە توتە جازۋمەن) اگەنتتىك سايتىندا جاريالانادى.
***
كۇز مەزگىلى ەدى. كەرنەيدەن شىققان ەسەي باتىر توبىنا ىلەسىپ جيدەباي دا جول جۇرەدى. ۇزاق جول ءجۇرىپ، شارشاعان توپ ءبىر جەرگە كەلىپ ات باسىن شالدىرادى. «ەل اراسىندا قانداي جاۋ بار دەيسىڭ؟ » دەپ، ەسەي مەن جيدەباي باستاعان قىرىق جىگىت قاننان- قاپەرسىز ۇيقىعا كىرىسەدى. ۇيقىلارى قانعان جىگىتتەر ەرتەسىمەن ويانسا، وزدەرىنىڭ جاياۋ قالعاندارىن ءبىراق بىلەدى. بۇعان نامىستانعان ەسەي باتىر:
- مىناۋ بەتكە شىركەۋ، سۇيەككە تاڭبا بولدى- اۋ، مەن ءىز كەسىپ جاۋدى قۋامىن، - دەيدى. سوندا جاس جيدەباي:
- مەن دە سىزبەن بىرگە بارامىن، - دەگەن ەكەن. قارىندارى اشىپ، شولدەگەن ەكەۋى كەشكى مەزگىلدە توبەشىك ۇستىندە تىگۋلى تۇرعان اقشا وتاۋدى كورگەن. وتاۋعا كىرسە ەشكىم جوق، داستارحان جايۋلى تۇر ەكەن. ەكەۋى سول جەردە اۋقاتتانىپ، ەستەرىن جيىپ، جاۋدى قۋا كەتكەندەردى كۇتەدى. اقشا وتاۋلى جەردى «اقشاتاۋ» دەپ اتاپ كەتكەن.