اراقپەن كۇرەسكەن ارۋاق

استانا. قازاقپارات - وسىدان ءۇش جىل بۇرىن الماتى قالاسىنىڭ ورتالىعىندا ورنالاسقان ەمحاناعا ناۋقاستانىپ قالعان تۋىسىمدى ەرتىپ كەلدىم.

تۋىسىم دارىگەردىڭ قابىلداۋىنا كىرىپ كەتكەن سوڭ، مەن ءتىس دارىگەرىنە بارايىن دەپ 4-قاباتقا كوتەرىلدىم. وندا قۇرىلىس جۇمىستارى ءجۇرىپ جاتىر ەكەن. وسى جەردە ويلاماعان جەردەن ءبىر قىزىق وقيعاعا تاپ بولدىم.

ناقتىراق ايتقاندا، مەنى تاڭعالدىرعان ءوزارا اڭگىمەلەسىپ تۇرعان قۇرىلىسشى جىگىتتەردىڭ ادام سەنگىسىز اڭگىمەسى ەدى. مەن كۋا بولعان اڭگىمە بىلاي باستالدى. ءوزارا شۇڭكىلدەسىپ تۇرعان ءۇش جىگىتتىڭ ءبىرى ەكىنشىسىنەن: «كەشە تۇندە ساعان الگى شال كەلدى مە؟» - دەپ سۇرادى.

ەكىنشى جىگىت ءتۇرى لەزدە وزگەرىپ: «جوق، كەلگەن جوق، ويتكەنى مەن تۇندە اراقتى اۋزىما العان جوقپىن عوي»، - دەدى. ماعان بۇلاردىڭ اڭگىمەسى قىزىق كورىندى. وزگەنىڭ اڭگىمەسىنە قۇلاق ءتۇرۋ مادەنيەتتى ادامعا ءتان قىلىق ەمەس ەكەنىن بىلسەم دە، وسىنداي وقيعالارعا دەگەن قىزىعۋشىلىعىم جەڭىپ، بۇرىنعىدان دا جاقىنداڭقىراپ تۇردىم. وسى كەزدە جۇزىنەن تاڭدانىس پەن بەلگىسىز ءبىر قورقىنىش تابى بىلىنگەن ءۇشىنشى جىگىت اڭگىمەگە ارالاسىپ: «ءوي، سەندەر بىلەسىڭدەر مە، ول تۇندە مەنى قامشىمەن ۇردى»، - دەدى.

مەنى «اپىرماي، مىنا جىگىتتەر وزدەرى نە دەپ تۇر؟ قالانىڭ قاق ورتاسىنداعى ەمحانادا ءتۇن ىشىندە زىڭگىتتەي جىگىتتەردى قامشىمەن سابايتىن ول نە قىلعان «قۇتىرعان شال»، - دەگەن وي ودان ءارى قىزىقتىرا ءتۇستى. اقىرى سىرتتان قۇلاق تۇرگەننەن گورى ولارمەن جاقىنىراق تانىسىپ، اڭگىمەلەسكەنىم ءجون بولار دەپ شەشتىم.

جاسى 40-45 شاماسىنداعى جىگىت اعاسى اسىقپاي وتىرىپ اڭگىمەسىن باستادى. «وسى ەمحانادا جوندەۋ جۇمىستارىن جۇرگىزگەنىمىزگە ءبىر ايدان استى. ەمحانانىڭ 3-قاباتىن ءبىتىرىپ، مىنە، 4-قاباتىنا كىرىستىك. ءۇيىمىز قالادان الىس بولعاندىقتان، ەمحانا باسشىلارى وسىنداعى ءبىر بولمەگە تۇنەپ جۇمىس ىستەۋگە رۇقسات ەتكەن.

ءبىر كۇنى قاتتى شارشاعان سوڭ ازداپ سىرا ءىشىپ، ۇيقىعا كەتتىم. شىرت ۇيقىدا جاتسام، قولىندا قامشىسى بار اق ساقالدى كىسى: «ءاي، تۇر» دەپ قامشىسىمەن ەكى-ءۇش رەت وسىپ سالدى. شوشىپ ويانىپ، جان-جاعىما قاراسام... تىم-تىرىس، ءبارى ۇيىقتاپ جاتىر. «ە، ءتۇسىم ەكەن عوي»، - دەپ اۋناپ ءتۇسىپ، ۇيقىعا كەتتىم.

ەرتەسىنە جىگىتتەرگە ءتۇسىمدى ايتتىم. ولار: «سەن ىشىمدىك ءىشتىڭ عوي، سونىڭ اسەرى شىعار»، - دەپ مەنى مازاق قىلدى. ءبىراق، ارقام ءبىرتۇرلى سىزداپ، اۋىرىپ تۇرعان ءتارىزدى. اۋىر جۇمىستان بولار دەپ ءمان بەرمەدىم. سول كۇنى كەشكە جۇمىس كيىمىمدى اۋىستىرىپ جاتقاندا، قاسىمداعى تۇرعان جىگىت ارقامدا قىزىل جولاقتار پايدا بولعانىن ايتتى.

مەن وعان سەنبەي باسقا جۇمىسشىلارعا كورسەتىپ ەدىم، ولار دا كادىمگى بىرەۋ شىبىقپەن نەمەسە قامشىمەن ۇرعان ءتارىزدى ءىز قالعانىن ايتتى. ويلانىپ قالدىم. كەشكە قاراي جىگىتتەر ۇيقىعا كەتتى. ال مەنىڭ مۇلدەم ۇيقىم كەلمەدى. كوزىم ەندى ءىلىنىپ بارا جاتىر ەكەن، ەسىك ءوز-وزىنەن اشىلىپ، ىشكە بىرەۋ ەنگەندەي بولدى.

جەل اشقان شىعار دەگەن ويمەن ۇيقىعا كەتتىم. ەرتەسىنە جىگىتتەر: «تۇندە ءبىر شال كەلىپ، قامشىمەن ساباپ كەتتى»، - دەگەندى ايتتى. شىنىمەن-اق، جون ارقالارىندا ءدال مەنىڭ ۇستىمدەگى سياقتى قىزىل جولاقتار قالىپ قويعان... ءبىز ەندى ءتىپتى قورقايىق دەدىك.

بايقاۋىمىزشا، قاريا تەك ءبىز ىشىمدىك ىشكەن كۇنى عانا ەلەستەيدى ەكەن. ياعني، ول اراق ىشكەن ادامداردى جاقتىرمايدى. وسىلاي تاعى بىرنەشە كۇن ءوتتى. ءسويتىپ جۇرگەندە، ءارتۇرلى سەبەپتەرمەن ەكى قۇرىلىسشى جۇمىستان شىعىپ، ورنىنا باسقا ەكى جىگىت كەلدى. قورقىتىپ المايىق دەپ ولارعا «تۇنگى تاربيەشى» تۋرالى ەش نارسە ايتقان جوقپىز.

ولار ىشىمدىككە سالىنباعانىمەن، اندا-ساندا ۇرتتاپ قويادى ەكەن. ول ەكى جىگىتتى دە الگى شال قامشىمەن ۇرىپتى. كوزىمىزگە كورىنبەگەنىمەن، ونىڭ ءبىزدىڭ ماڭىمىزدا جۇرەتىنىن سەزگەن ەدىك. ەمحانانىڭ كۇزەتشىسىنەن سۇراپ كوردىك. ول بۇل تۋرالى ەشنارسە بىلمەيتىن بولىپ شىقتى. تەك ەگدە تارتقان ءتىس دارىگەرى عانا سونداي ءبىر تىلسىم كۇشتىڭ بار ەكەنىن ايتتى.

ول دا ءبىر كۇنى جۇمىس سوڭىندا ازداپ شاراپ ءىشىپ، ۇيىقتاپ كەتكەن ەكەن. سول كەزدە ءبىز كورگەن قاريا بەينەسىندەگى ەلەس ونى دا قامشىمەن تارتىپ-تارتىپ جىبەرگەندە شوشىپ ويانىپ، جان-جاعىنا قاراسا، ەشكىم جوق. ءتىس ەمدەيتىن قۇرالدارىن بىرەۋ شاشىپ كەتكەن. سودان بەرى ول دارىگەر جۇمىس ورنىندا ىشىمدىك ىشپەيتىنىن ايتتى. ءبىر قىزىعى، ەلەس تەك 4-قاباتتان عانا كورىنەدى.

جۇمىسشىلاردىڭ ءبىرى ماعان: «اعا، سەنبەسەڭىز ءوزىڭىز قونىپ كورىڭىزشى»، - دەدى. «مەن ءىس ساپارعا بارىپ كەلگەن سوڭ قونايىن»، - دەپ ۋادە بەردىم. ءبىراق، قولىم تيمەي، كۇندەلىكتى كۇيبەڭ تىرشىلىكپەن بۇل وقيعا سول كۇيى ۇمىتىلىپ بارا جاتقان. بىردە الماتىداعى «ساياحات» اۆتوۆوكزالىنىڭ قاسىندا الگى قۇرىلىسشى جىگىتتى كەزدەيسوق كەزدەستىرىپ قالدىم.

ول دا مەنى بىردەن تانىدى. اڭگىمەلەسە كەلە بىلگەنىم، وسى وقيعادان كەيىن ول ىشىمدىكتى مۇلدە قويعان. سودان بەرى وتباسىنا بەرەكە كىرىپ، ۇلىن، قىزىن جوعارى وقۋ ورنىندا وقىتىپ جاتقانىن، ول وزىمەن جۇمىستاس بولعان باياعى قۇرىلىسشى جىگىتتەردىڭ دە اراقتى قويىپ، بارلىعى تۇراقتى جۇمىس تاۋىپ، جاعدايلارى تۇزەلىپ كەتكەنىن ايتا كەلە، «ەلەس- قاريانىڭ دۇرەسى ەم بولدى»، - دەپ كۇلىپ قويدى. ال سول ەمحاناداعى قانداي تىلسىم كۇش؟ اراقتىڭ ازعىن جولىنان اللانىڭ اق جولىنا قاراي باعىتتاعان جاراتۋشىنىڭ جارىلقاۋىنىڭ ءبىرى بولار. نە دەسە دە، ول - ادامدى جاقسىلىققا باستايتىن كۇش بولسا كەرەك.

egemen.kz