قىتايداعى قازاق دارىگەرى الەمدى مويىنداتتى

استانا. قازاقپارات - قىتايداعى قازاق عالىمى، ءۇرىمجى اۋرۋحاناسىنىڭ اعا دارىگەرى جاسارات جالەل ۇلىنىڭ مەديتسينا سالاسىنا ەنگىزگەن جاڭالىعى تالايدى تاڭ قالدىردى. ونىڭ ەمدەۋ ءتاسىلىنىڭ ارتىقشىلىعىن قىتاي جانە ا ق ش ماماندارى مويىنداپ وتىر.

جاسارات جالەل ۇلى مەديتسيناعا كيىز ءۇي ۇلگىسىندەگى تىگىس ءتۇرىن ەنگىزىپ، بۇل ەڭبەگىن الدىمەن قىتايدا، ودان كەيىن ا ق ش- تا پاتەنتتەگەن. ادام ەمدەۋدە بەس مىڭ جىلدىق تاريحى بار قىتاي ەلىندە توسىن جاڭالىق اشقان دارىگەردىڭ اتالعان ءتاسىلى ۇلتتىق ەرەكشەلىگىمەن دە قۇندى.

عالىمنىڭ كيىز ءۇي فورماسىنداعى تىگىسىنىڭ كوپتەگەن ارتىقشىلىعى بار كورىنەدى. سونىڭ ءبىرى رەتىندە ادامنىڭ سىنعان سۇيەگىنە وتا جاساپ، ونى الگى ادىسپەن تىككەننەن كەيىن گيپسپەن قاتىرۋدىڭ قاجەتى جوق ەكەنىن ايتۋعا بولادى. ج. جالەل ۇلى بۇل ەم تۇرىنە «كيىز ءۇي ۇلگىسىندەگى وتا جاساۋ ءادىسى» دەپ ات قويىپتى. قازاق عالىمىنىڭ كادىمگى قازاقى ەتىككە بايلانىستى تاعى ءبىر سونى جاڭالىعى بار. اتاپ ايتقاندا، ول ادامداردا، اسىرەسە، سپورتشىلاردا ءجيى كەزدەسەتىن وكشە تىرسەگىنىڭ ءۇزىلۋىن پىشاق تيگىزبەي، كادىمگى قازاقى ەتىكپەن ەمدەۋدى قولعا العان.

مۇندا ناۋقاس ەم الۋ كەزىندە توسەككە تاڭىلىپ جاتپايدى. كەرىسىنشە، الگى ەتىكتى كيىپ الىپ، ءۇش مەزگىل بيلەيدى. ماماننىڭ بۇل سوڭعى جاڭالىعىن ازىرگە قىتاي جاعى پاتەنتتەپ بەرىپتى. دارىگەر الداعى ۋاقىتتا وسى عىلىمي جوباسىن ەۋروپاعا تانىستىرۋدى جوسپارلاپ وتىر.

ايتا كەتەيىك، جاسارات 1985-1990-جىلدار ارالىعىندا شىنجاڭ مەديتسينا ينستيتۋتىندا ءبىلىم العان. كەيىن مەديتسينا ۋنيۆەرسيتەتىندە ۇزاق جىل قىزمەت جاساپ، مەديتسينا عىلىمىنىڭ دوكتورى دارەجەسىنە دەيىن كوتەرىلدى. قازىر شىنجاڭ اۆتونومياسىنىڭ سۇيەك اۋرۋلارىن زەرتتەۋ ورتالىعىندا قوزعالىس مەديتسيناسىن زەرتتەۋ ءبولىمىنىڭ مەڭگەرۋشىسى مىندەتىن اتقارادى.

سونىمەن بىرگە شىنجاڭ ءداستۇرلى قازاق مەديتسيناسى قوعامىنىڭ القاسى. جاسارات جالەل ۇلى ءوز ونەرىن ۇشتاي ءتۇسۋ ءۇشىن بەيجىڭ قوزعالىس مەديتسيناسىن زەرتتەۋ ورتالىعى شاڭحاي حۋاشان ەمحاناسىنىڭ سۇيەك ءبولىمى، شاڭحاي ۋنيۆەرسيتەتى بيوديناميكالىق زەرتتەۋ ورىنى، شاڭحاي فۋدان ۋنيۆەرسيتەتى بيومەديتسينا زەرتتەۋ ورىنى، گۋاڭجۋ جۇڭشان ۋنيۆەرسيتەتى مولەكۋلالىق بيولوگيانى زەرتتەۋ ورىنى سىندى عىلىمي-زەرتتەۋ ورتالىقتارىنان تاجىريبەدەن وتكەن بىلىكتى عالىم.

ول 2009-جىلى شىنجاڭ مەديتسينا ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ تاڭداۋلى عىلىمي قىزمەتكەرى بولىپ باعالاندى؛ 2010-جىلى جۇڭحۋا مەديتسينا قوعامىنىڭ 12 كەزەكتى سۇيەك اۋرۋلارى عىلىمي تالقى ماجىلىسىندە جانە 5 كەزەكتى حالىقارالىق COA عىلىمي تالقى جينالىسىندا ارنايى ماراپاتقا يە بولعان.
egemen.kz