ەلدەگى بارلىق جۇمىس ورنىنىڭ ۇشتەن ەكىسى شاعىن جانە ورتا بيزنەس سەكتورىنا تيەسىلى بولۋى ءتيىس

استانا. قازاقپارات - بۇگىندە دۇنيەجۇزىن قاڭتارىپ وتىرعان قارجىلىق داعدارىستىڭ ءبىزدىڭ ەلدىڭ ەكونوميكاسىنا دا تەرىس اسەرى بولىپ وتىر.

ويتكەنى، بۇگىندە قاي ءبىر ەل بولسىن جاھاندىق وزگەرىستەردەن تىس تۇرا المايدى.

وتكەن جىلى قاراشا ايىندا مەملەكەت باسشىسى «نۇرلى جول - بولاشاققا باستار جول» اتتى قازاقستان حالقىنا جولداۋىندا الداعى ۋاقىتتا اتقارىلار جۇمىستاردى قولمەن قويعانداي ايتىپ بەردى. بۇگىنگى مىندەت وسى جاڭا ەكونوميكالىق ساياساتتا العا قويىلعان مىندەتتەردى ورىنداۋ بولىپ تابىلادى، دەپ جازادى egemen.kz.

«نۇرلى جول» ەلدىڭ ينفراقۇرىلىمدىق دامۋىنىڭ ستراتەگيالىق جوسپارى بولىپ تابىلادى. سەبەبى، ەلدىڭ ەرتەڭگى گۇلدەنۋى دە بۇگىنگى ينفراقۇرىلىمدى قالاي جاسايتىنىمىزعا، وعان سالىنعان ينۆەستيتسيالارعا بايلانىستى. قازاقستاننىڭ الەمنىڭ دامىعان 30 ەلىنىڭ قاتارىنا ەنۋى «نۇرلى جول» جاڭا ەكونوميكالىق ساياساتىنىڭ باستى ماقساتى، «قازاقستان-2050» ستراتەگياسىنىڭ نىساناسى بولماق.

وسى جوعارى ماقساتقا جەتۋ ءۇشىن قازاقستاننىڭ ءار ازاماتىنان وتانسۇيگىشتىك، ەڭبەككە جاۋاپتى قارىم- قاتىناس، توزىمدىلىك قاجەت. الەمدىك ەكونوميكانىڭ قۇلدىراۋى، شيكىزات رەسۋرستارىنا باعانىڭ ءتۇسۋى، سالدارىنان بيۋدجەتتىڭ كىرىس بولىگىنە تۇسىمدەردىڭ ازايۋى - بۇگىنگى ۋاقىتتىڭ كۇردەلى سيپاتىنا اينالدى. سوندىقتان «نۇرلى جول - بولاشاققا باستار جول» - بۇل داعدارىسقا قارسى باعدارلاما عانا ەمەس، ول الداعى ونجىلدىققا ناقتى ارەكەتتەر جوسپارى دەر ەدىك.

جولداۋداعى باسىم باعىتتار ناقتى ايتىلعان. سونىڭ ىشىندە شاعىن جانە ورتا بيزنەستى دامىتۋ شارالارى مەن ينفراقۇرىلىمدىق سالاعا بولىنەتىن قىرۋار قارجىنىڭ ءتيىمدى ءارى ۇنەمدى پايدالانۋىن مەملەكەتتىك كىرىستەر كوميتەتى باقىلاپ، تالان- تاراجعا جول بەرمەۋگە ۇلەس قوساتىن بولادى. جولداۋدا ينفراقۇرىلىمدى دامىتۋ، جول- كولىك لوگيستيكاسىن جەتىلدىرۋ، اۋىل شارۋاشىلىعىن، ءوندىرىستى، بيزنەستى قولداۋ ءۇشىن ۇلتتىق قوردان ميللياردتاعان تەڭگە قارجى بولىنەتىندىگى ايتىلدى. وسىنىڭ بارلىعى بەلگىلەنگەن ماقساتقا جۇمسالماسا، «كولەڭكەلى ەكونوميكانىڭ» قۇلقىنىنا ءتۇسىپ كەتسە، ەتكەن ەڭبەكتىڭ ەش بولارى ءسوزسىز. قانشاما قارجى ەكونوميكا مەن الەۋمەتتىك سالانىڭ دامۋىنا ەمەس، قۇلقىنى تەرەڭدەردىڭ قالتاسىنا كەتسە، داعدارىس باسقانى ەمەس، ءبىزدىڭ ەلدى اينالدىرماسىنا كىم كەپىل؟..

جۇمىسقا اسا بەلسەندىلىكپەن كىرىسكەن قوستاناي وبلىسى بويىنشا مەملەكەتتىك كىرىستەر دەپارتامەنتى ەلدىڭ ەكونوميكاسىن دامىتۋ ءۇشىن ۇلتتىق قوردان، بيۋدجەتتەن بولىنگەن قىرۋار قارجىنىڭ بەلگىلى ءبىر بولىگىنىڭ سالىق، باسقا دا كىرىستەر رەتىندە بيۋدجەتكە قايتا ءتۇسۋى ءۇشىن جۇمىستار جۇرگىزىپ وتىر. پرەزيدەنتىمىز شاعىن جانە ورتا بيزنەستى دامىتۋ ماڭىزدىلىعىن ۇنەمى اتاپ وتەدى.

الەمدىك تاجىريبە كورسەتكەندەي، ەلدەگى بارلىق جۇمىس ورنىنىڭ ۇشتەن ەكىسى شاعىن جانە ورتا بيزنەس سەكتورىنا تيەسىلى بولۋى ءتيىس. ال دامىعان ەلدەردە ونىڭ ءونىمىنىڭ ۇلەسى 50-80 پايىزدى قۇرايدى. مەملەكەت باسشىسى دامىعان 30 ەلدىڭ قاتارىنا قوسىلۋ ءۇشىن ىشكى جالپى ءونىم كولەمىن 50 پايىزعا دەيىن ۇلعايتۋ كەرەكتىگىن قاداپ تاپسىردى.

شاعىن جانە ورتا بيزنەستى قولداۋ ءۇشىن 2015-2017 -جىلدارى 155 ميلليارد تەڭگە نەسيە جەلىلەرى اشىلادى. ەڭ باستىسى ولاردى ءتيىمدى پايدالانۋ قاجەت. ءبىزدىڭ جۇمىستىڭ ماقسات- مۇددەسى قارجىنىڭ ءتيىمدى پايدالانۋىن، تالان- تاراجعا جول بەرمەۋگە ۇلەس قوسۋ بولىپ تابىلادى. بۇل رەسۋرستار قىسقا مەرزىمدى شارالارعا ارنالماعان. ولار ەكونوميكانىڭ ودان ءارى قالىپتاسۋىنا باعىتتالادى. اتاپ ايتقاندا، كولىكتىك، ەنەرگەتيكالىق، يندۋستريالىق جانە الەۋمەتتىك ينفراقۇرىلىمعا، شاعىن جانە ورتا بيزنەسكە بولىنەدى.

بۇگىن داعدارىس جاعدايىنىڭ وزىندە قوستاناي وڭىرىنە دە مەملەكەت تاراپىنان قوماقتى قارجى بولىنۋدە. بۇل رەتتە وبلىس بويىنشا مەملەكەتتىك كىرىستەر دەپارتامەنتى 2014 -جىلعى مەجەنى ويداعىداي ورىنداپ، مەملەكەتتىك بيۋدجەتتىڭ كىرىسى 100 پايىزعا ورىندالدى.

2014 -جىلى شاعىن جانە ورتا بيزنەستىڭ مەملەكەتتىك بيۋدجەتتەگى ۇلەسى 30,6 پايىزدان 42,4 پايىزعا دەيىن ءوسىپ، قوسىمشا 7,2 ميلليارد تەڭگە ءتۇستى. سونىمەن قاتار، ءبىز سالىقتىق ەسەپتىلىكتى جەڭىلدەتۋ جونىندە ۇلكەن جۇمىستار جۇرگىزىپ، ونىڭ كولەمىن 2 ەسە ازايتتىق. كەلەشەكتە قالعان سالىقتىق ەسەپتىلىكتى تاۋەكەلدەردى باسقارۋ جۇيەسىندە، ءتىپتى، تالداۋعا جەتكىلىكتى بولاتىنعا دەيىن جەڭىلدەتۋ كوزدەلگەن.

مىسالى، تەك قانا اعىمداعى جىلدىڭ ەكى ايىندا ەلەكتروندى تۇردە 110946 قىزمەت كورسەتىلگەن، بۇل بارلىق كورسەتىلگەن قىزمەتتىڭ 78,8 پايىزىن قۇرادى. تاۋەلسىزدىك العان ۋاقىتتان بەرى ەلىمىز ەكونوميكالىق دامۋدىڭ بيىگىنە قول جەتكىزىپ كەلەدى. بيزنەس اياعىنان نىق تۇرىپ كەلەدى، ال سالىقتار جيناۋ ىشكى جالپى ءونىمنىڭ 23 پايىزىنا جەتتى. ەندى مەملەكەتتىك كىرىستەر كوميتەتىنىڭ الدىندا بيزنەس- ۇردىستەردى جەڭىلدەتۋ جانە سىبايلاس جەمقورلىقتى تومەندەتۋ مىندەتى تۇر. ول ءۇشىن سالىقتاردى وڭاي جانە ىڭعايلى تولەۋگە جاعداي جاساۋ جانە قوعامدا كاسىپكەرلىك ورتا قۇرۋ جەتىلدىرىلە بەرمەك.

كاسىپكەرلەر بارىنشا اشىق جۇمىس ىستەپ، ءوز قۇقىقتارىنىڭ قورعالاتىنىنا سەنگەندە ادال جانە تازا كاسىپكەرلىكپەن اينالىسۋعا ۇمتىلادى. مۇنىڭ ءوزى ەكونوميكاداعى شىنايى باسەكەگە، ال شىنايى باسەكە ءونىمنىڭ ساپاسىنا باستايدى. پرەزيدەنت ۇكىمەتكە مەملەكەتتىك اپپارات پەن كاسىپكەرلىكتىڭ ءوزارا ءتيىمدى جۇمىس ىستەۋىن قامتاماسىز ەتۋدى، مەملەكەتتىك قاجەتتىلىكپەن كاسىپكەرلىكتىڭ دامۋ بالانسىن قامتاماسىز ەتەتىن مەملەكەتتىك تابىستاردىڭ ءبىرتۇتاس اسا ءتيىمدى جۇيەسىن جاساۋدى، سىرتقى ساۋدا اينالىمنىڭ ءوسۋىن، كاسىپكەرلىكتى ىنتالاندىرۋ ءۇشىن قولايلى شارتتاردى ەنگىزۋدى تاپسىردى. جەرگىلىكتى اتقارۋشى بيلىك وبلىسىمىزدىڭ قولايلى گەوگرافيالىق جاعدايىن وڭتايلى پايدالانىپ، جولداردىڭ ترانزيتتىك مۇمكىندىگىن ءوسىرۋدى قامتاماسىز ەتۋگە ۇمتىلىپ وتىر.

بيۋدجەتكە تولەمدەردى كوبەيتۋ ءۇشىن جانە اعىمداعى جىلدىڭ مەجەسىن مۇلتىكسىز ورىنداۋ ءۇشىن قوستاناي وبلىسى بويىنشا مەملەكەتتىك كىرىستەر دەپارتامەنتى جانە ونىڭ قالالار مەن اۋداندارداعى قۇرىلىمدىق بولىمشىلەرى، كەدەن بەكەتتەرى سالىقتاردى جانە كەدەندىك تولەمدەردى اكىمشىلەندىرۋدى كۇشەيتۋ ەسەبىنەن قوسىمشا رەزەرۆتەردى انىقتاۋ ءۇشىن جۇمىستى بەلسەندى ۇيىمداستىرىپ وتىر.

قۇرامىنا سالىق، كەدەن جانە قارجى پوليتسياسى ورگاندارىنىڭ قارجى قىلمىستارىن انىقتاۋ قىزمەتىنىڭ باسىن قوسىپ، ءبىرىڭعاي فيسكالدى ورگان قۇرۋ ارقاسىندا مەملەكەتتىك كىرىس دەپارتامەنتى جۇمىسىنىڭ ناتيجەلىلىگى ارتتى.

 

مەملەكەتتىك كىرىس دەپارتامەنتى قۇرىلعاننان باستاپ سىرتقى ەكونوميكالىق قىزمەتكە قاتىسۋشىلار جانە سالىق تولەۋشىلەر جونىندە ءبىرىڭعاي اقپاراتتىق بازا پايدا بولدى. تاۋارلاردىڭ سىرتتان اكەلىنۋىنەن باستاپ، پايدالانۋعا، ساتۋعا دەيىنگى ۇدەرىستى باقىلاۋ كۇشەيتىلدى، كولەڭكەلى ەكونوميكا ازايدى، بيۋدجەتكە ءتۇسىم ءوستى، سالىق تولەۋشىلەردى اكىمشىلەندىرۋ بويىنشا بيزنەس- ۇردىستەر وڭتايلاندىرىلدى.

بيۋدجەتتىڭ نىعايۋى ءۇشىن ءاربىر قازاقستاندىق، كاسىپكەرلەر كولەڭكەدە جۇرگەن، رەسىمدەلمەگەن مۇلىكتى، اقشانى جاريا ەتۋى، زاڭداستىرۋى ءتيىس. ءبارىمىزدىڭ وتانشىلدىق، پاتريوتتىق پارىزىمىز وسىدان باستالادى.