ارگەنتينا ەلشىسى پابلو تەتتامانتي: مەن ءۇشىن ارگەنتينانىڭ اتىنان قازاقستاندا جۇمىس ىستەۋ ۇلكەن مارتەبە

استانا. قازاقپارات - بۇگىندە قازاقستان حالىقارالىق الاڭدا ماڭىزدى ءرول اتقارۋدا. بۇنداي پىكىردى قازاقپارات تىلشىسىنە بەرگەن سۇحباتىندا ارگەنتينانىڭ قازاقستانداعى، سونىمەن بىرگە رەسەيدەگى توتەنشە جانە وكىلەتتى ەلشىسى پابلو تەتتامانتي ايتتى.

ول 7- قازاندا ءبىرقاتار ەلدەردىڭ ەلشىلەرىمەن بىرگە ق ر مەملەكەتتىك حاتشىسى ادىلبەك جاقسىبەكوۆكە سەنىم گراموتالارىن تاپسىردى.

- ەلشى مىرزا، الدىمەن ءسىزدى قازاقستانداعى رەسمي قىزمەتىڭىزبەن قۇتتىقتايمىز جانە وسى ماڭىزدى جۇمىسىڭىزعا ساتتىلىك تىلەيمىز. بۇگىنگى تاڭداعى ەكىجاقتى قارىم-قاتىناستاردىڭ احۋالى مەن بولاشاعىن قالاي باعالار ەدىڭىز؟

- راحمەت! اتاپ ايتقاندا، مەن ءۇشىن ارگەنتينانىڭ اتىنان قازاقستاندا جۇمىس ىستەۋ ۇلكەن مارتەبە. وسى ورايدا قازاقستاندىق تاراپقا سەنىم گراموتالارىن تاپسىرۋ ءراسىمى وتكەنىنە قۋانىشتىمىن، سەبەبى وسى ارقىلى ماعان وكىلەتتى ەلشى رەتىندە تىركەلۋگە مۇمكىندىك بەرىلدى. ءارقاشان دا حالىقتاردىڭ جاقىنداسۋى يگىلىگىنە جۇمىس ىستەۋدى ءوزىمنىڭ بورىشىم دەپ ساناپ كەلدىم. بۇل تۇرعىدا وسى جۇمىستىڭ ناتيجەسىن كورۋ قۋانتادى. كەشە نازاربايەۆ ۋنيۆەرسيتەتىندە وقىعان دارىستە قازاقستان مەن ارگەنتينا كولەمى بويىنشا ۇقساس ەكەنىن ايتقان بولاتىنمىن. وسى ەكى اۋماقتىڭ دا اۋقىمدىق كولەمىن الىپ قاراساق، بۇل جەرلەردە حالىق سانى كوپ ەمەس. سوندىقتان ءبىزدىڭ ەلدەردە ۇلكەن كەڭىستىكتە ءومىر ءسۇرۋدىڭ مادەنيەتى قالىپتاستى جانە بۇل ەرەكشەلىك ءوزارا ۇقساس.

قازاقستاندا ەلشى رەتىندە تاعايىندالعاندىقتان، مەنىڭ الدىمدا ۇلكەن ماقسات تۇر. ەكىجاقتى قاتىناستاردى دامىتۋ مەن نىعايتۋ ءۇشىن ەلەۋلى الەۋەت بار، الايدا ءبىز ازىرگە ءبىر-ءبىرىمىز جايلى از بىلەتىن سياقتىمىز. سوندىقتان ەكى ەل ءبىر-ءبىرىن جاقسى تانىسا، مەملەكەتتەرىمىز بۇدان ارى قاراي جاقىنداسا تۇسەتىنىنە سەنىمدىمىن.

- 1- قاراشادان باستاپ ەكىجاقتى ۆيزاسىز رەجىم تۋرالى كەلىسىم كۇشىنە ەنەدى. ديپلومات رەتىندە وسى شارادان قانداي ناتيجە كۇتىپ وتىرسىز؟

- ءيا، 1- قاراشادان باستاپ ءبىزدىڭ ەلدەر اراسىندا ۆيزالاردى جويۋ كەلىسىمى كۇشىنە ەنەدى. بۇل قازاقستان مەن لاتىن امەريكاسىنداعى ەلدىڭ اراسىنداعى كۇشىنە ەنەتىن وسى تەكتەس ءبىرىنشى كەلىسىم. ارگەنتينا ءۇشىن دە ورتالىق ازيا وڭىرىندەگى مەملەكەتپەن اراداعى وسىنداي العاشقى كەلىسىم بەكىتىلىپ وتىر.

ەندى قازاقستاندىقتار قىسقا مەرزىمدى كەزەڭگە ەش كەدەرگىسىز ارگەنتيناعا، ال ءبىزدىڭ ازاماتتار قازاقستانعا ساپارلاي الادى. العاشقىلاردىڭ ءبىرى بولىپ جەڭىلدەتىلگەن ۆيزالىق رەجىمنىڭ مۇمكىندىگىن قازاقستاننىڭ سيمفونيالىق وركەسترىنىڭ مۋزىكانتتارى پايدالانادى. بيىلعى قاراشادا ولار ارگەنتيناعا ساپارمەن بارادى.

- قازاقستاندىق-ارگەنتينالىق ىنتىماقتاستىقتا قانداي سالالاردا ۇلكەن جەتىستىكتەرگە قول جەتكىزۋگە بولادى دەپ سانايسىز؟

- مەنىڭ ويىمشا، ارگەنتينا سەكىلدى قازاقستان دا قازىرگى كەزدە ءوزىنىڭ حالىقارالىق قاتىناستارىن كەڭەيتۋ ماقساتىندا ءتۇرلى باعىتتاردى ىزدەستىرۋدە. وزدەرىڭىز بىلەسىزدەر، ءبىزدىڭ ەلدەردە اۋقىمدى تابيعي رەسۋرستار بار. ءبىزدىڭ پايىمىمىزشا، بۇگىندە قازاقستاننىڭ يندۋستريالىق الەۋەتى سىرتقى نارىققا شىعۋدىڭ مۇمكىندىكتەرىن قاراستىرۋدا. كەشە نازاربايەۆ ۋنيۆەرسيتەتىندە عىلىم مەن تەحنولوگيادا قانداي باعىتتار دامىپ وتىرعاندىعىن بىلگەندە، ۇلكەن اسەرگە بولەندىم.

ارگەنتينادا دا اتوم ەنەرگەتيكاسى مەن عارىش سالاسىندا جوعارى تەحنولوگيالار جۇمىس ىستەۋدە. ەكى ەلدىڭ بايلانىستارى ەكونوميكالىق، عىلىمي، گۋمانيتارلىق جانە مادەني سالالاردا داميتىنىنا سەنىمدىمىن. قۇرىلىمدار جاساقتالدى جانە بۇل جاي عانا نيەت ەمەس. ءبىز بۇدان ءارى قاراي دا جۇمىس ىستەپ، ىقىلاسىمىزدى ناقتى ءىس-قيمىلدارمەن تولىقتىرۋعا تىرىساتىن بولامىز.

- ارگەنتينا قازاقستانعا قانداي ۇسىنىستار جاساۋعا دايىن جانە ءبىزدىڭ ەلدەن قانداي قادامداردى كۇتىپ وتىرسىزدار؟

- ءبىزدىڭ ەلدەر اراسىنداعى ەكونوميكالىق قاتىناستاردى مەن بولاشاقتا ءارتاراپتاندىرىلعان باعىتتا كورىپ وتىرمىن. قوس مەملەكەت تە اۋىل شارۋاشىلىعى ءونىمىن وندىرۋمەن تانىلۋدا. ارگەنتينا دا، قازاقستان دا ەنەرگەتيكالىق رەسۋرستاردى وندىرەدى. قازىرگى كەزدە وسى رەسۋرستاردى جانە ءبىزدىڭ اۋماقتاردىڭ جەر قويناۋىنان تابىلاتىن جاڭا رەسۋرستاردى ەكسپورتتاۋدىڭ مۇمكىندىگىن ىزدەستىرۋدەمىز. بۇل ءوز كەزەگىندە قازاقستاندا جانە ارگەنتينادا نەمەسە ءۇشىنشى ەلدەردە بىرلەسكەن كاسىپورىنداردى قۇرۋعا ىقپال ەتەدى.

ويداعى بۇل شارالاردى جۇزەگە اسىرۋ اياسىندا بۇگىننەن باستاپ ءبىر-بىرىمىزبەن جاقىنداسۋ ءۇشىن ەڭ ماڭىزدى العاشقى قادامداردى جاساۋ كەرەك. بارلىق سالالاردا ىنتىماقتاستىقتىڭ باستى ۆەكتورلارىن جالعاستىرۋ تۇرعىسىندا ەكى ەل ءوزارا جاقىنداسا ءتۇسۋى قاجەت.

- قازاقستاندىقتار الەم ەلدەرىنە كوپ ساپارلايدى. الداعى ايدان باستاپ كۇشىنە ەنەتىن ۆيزاسىز رەجىم اياسىندا تۋريزم باعىتىندا ءبىزدىڭ ازاماتتارعا قانداي ۇسىنىستار جاساي الاسىز؟

- ەندى ەلىمىزدە قاي جەرلەر جاقسى نەمەسە قاي وڭىرلەر كورىكتى ەمەس دەپ سالىستىرىپ ايتۋ قيىنداۋ. ماسەلەن، بۋەنوس-ايرەستە 13 ميلليون ادام تۇرادى، ال ارگەنتينانىڭ وزىندە 40 ميلليوننان استام ادام ءومىر سۇرەدى. كولەمى بويىنشا ەلىمىز قازاقستانعا ۇقساس. مەملەكەتىمىزدىڭ سولتۇستىگىندە تروپيكالىق دجۋنگلي، وڭتۇستىگىندە - سۋىق كليمات.

چيليمەن شەكارادا تەڭىز جاعالاۋى مەن تاۋلار بار. سوندىقتان ارگەنتينا ۇلكەن جانە شاعىن قالالاردى، تاۋلاردى، جاعالاۋلار مەن تروپيكتەردى تۋريستەردىڭ نازارىنا ۇسىنا الادى.

ءبىزدىڭ جۇمىسىمىزدىڭ ءبىر پاراسى ارگەنتينانىڭ تۋريستىك مۇمكىندىكتەرىن قازاقستاندىقتارعا ءتيىستى دەڭگەيدە ۇسىنۋ. سونىمەن قاتار ءبىزدىڭ ەلدىڭ ازاماتتارى قازاقستانعا كەلىپ، وسى وڭىرمەن جاقسىراق تانىسۋى ءۇشىن دە جۇمىس ىستەيتىن بولامىز.

- قازاقستان ءوزىنىڭ تاۋەلسىزدىگىنىڭ قىسقا مەرزىمىندە وڭىرلىك كوشباسشىعا اينالىپ، كوپتەگەن جاھاندىق باستامالاردىڭ باستاۋشىسى بولدى. وسى ورايدا حالىقارالىق الاڭدا قازىرگى زامانعى قازاقستاننىڭ ءرولى قانداي؟

- بيىلعى مامىردا ارگەنتينانىڭ سىرتقى ىستەر ءمينيسترى قازاقستاندا ساپارمەن بولدى. بىرىنشىدەن، ءبىزدىڭ مۇددەلەرگە قاتىستى قازاقستاننىڭ ۇستانىپ وتىرعان پوزيتسيالارىنا ارگەنتينا تاراپى ءوز ريزاشىلىعىن بىلدىرەدى. سونىمەن قاتار ارگەنتينا مەن ۇلى بريتانيا داۋلى اۋماقتار بويىنشا ماسەلەنى بەيبىت جولمەن شەشۋ كەرەكتىگى تۇرعىسىنداعى پىكىرگە قولداۋ جاساعانى ءۇشىن قازاقستانعا العىسىمىزدى بىلدىرەمىز.

29- تامىزدا ارگەنتينادا حالىقارالىق يادرولىق سىناقتارعا قارسى ءىس-قيمىل كۇنى اتاپ ءوتىلدى. بۇل كۇن قازاقستاننىڭ باستاماسىمەن بارلىق الەمدىك قوعامداستىقپەن قابىلدانعانىن جاقسى بىلەمىز.

ءبىز سونىمەن بىرگە قازاقستاننىڭ 2017-جىلى ب ۇ ۇ قاۋىپسىزدىك كەڭەسىنىڭ تۇراقتى ەمەس مۇشەسى رەتىندە سايلانۋىن قولدايتىن بولامىز. مۇنىمەن قوسا، قازاقستاننىڭ دۇنيەجۇزىلىك ساۋدا ۇيىمىنا قوسىلۋى ۇدەرىسىنە قولداۋ بىلدىرەمىز. وسى مىسالداردىڭ بارلىعى بۇگىندە قازاقستان حالىقارالىق الاڭدا قانداي ماڭىزدى ءرول اتقارىپ وتىرعاندىعىن بايقاتىپ وتىر.

- استاناعا ساپارىڭىزدا سىزدە قانداي اسەر قالىپتاستى جانە وسى جايىندا بولىسە وتىرساڭىز؟

- مەن استاناعا وسىمەن ەكىنشى رەت ساپارلادىم. العاش رەت مەن وسىندا بيىلعى جىلى مامىردىڭ اياعىندا ارگەنتينانىڭ سىرتقى ىستەر مينيسترىمەن بىرگە كەلگەن بولاتىنمىن. سوندىقتان مەن سول كەزدە استانانىڭ جازداعى شىرايلى كوركىن تاماشالاسام، ەندى مىنە كۇزگى بۇلتتى اۋا-رايىن دا كورىپ وتىرمىن. تاماشا قالا. مەنىڭ زايىبىم ماماندىعى بويىنشا ساۋلەتشى. استاناعا العاشقى ساپارىمنان كەيىن مەن وعان قازاقستاننىڭ استاناسى جايىندا ايتىپ بەردىم. ول مەنىڭ سوزىمە سەنە قويماعان ەدى. وسى جولى مەن ونى وزىممەن بىرگە ەرتىپ كەلدىم. زايىبىم استانانىڭ ساۋلەتتىك بەينەسىنە شىنىمەن ءتانتى بولدى. ول ءۇشىن اسەم ءارى قازىرگى زامانعى ساۋلەتتىك كورىنىستى تاماشالاۋ توسىن سىي بولدى. قازاقستان ەلورداسى شىرايلى جانە ەرەكشە قالا رەتىندە اسەر قالدىرىپ وتىر.

اۆتور: رۋسلان عابباسوۆ