قازاقستان مەن ا ق ش ستراتەگيالىق ارىپتەستىكتى ودان ءارى نىعايتۋعا مۇددەلى - ە. ىدىرىسوۆ
بۇل تۋرالى 22 - قىركۇيەكتە نيۋ-يوركتە وتكەن ق ر سىرتقى ىستەر ءمينيسترى ەرلان ىدىرىسوۆ پەن ا ق ش مەملەكەتتىك حاتشىسى جون كەرريدىڭ كەزدەسۋى بارىسىندا ايتىلدى، دەپ حابارلادى سىرتقى ساياسي ۆەدوموستۆونىڭ باسپا ءسوز قىزمەتىنەن.
جۇزدەسۋدە كۇن تارتىبىندەگى كەڭ اۋقىمدى ماسەلەلەر كەشەنى قارالىپ، ەكىجاقتى قاتىناستاردىڭ قارقىندى دامۋى اتاپ ءوتىلدى. ەنەرگەتيكا، يادرولىق قارۋدى تاراتپاۋ، وڭىرلىك جانە جاھاندىق قاۋىپسىزدىكتى نىعايتۋ ماسەلەلەرى ءوزارا سەنىمدى ىقپالداستىقتىڭ بەرىك نەگىزىندە قۇرىلعانى ايتىلدى.
كەزدەسۋ بارىسىندا امەريكالىق كومپانيالاردىڭ قازاقستاننىڭ ەنەرگەتيكا سەكتورىن دامىتۋداعى جەتەكشى ءرولى، باسقا سالالاردا ساۋدا-ەكونوميكالىق ىنتىماقتاستىقتى كەڭەيتۋدىڭ مول مۇمكىندىكتەرى تۋرالى دا اڭگىمە ءوربىدى.
ە. ىدىرىسوۆ «قازاقستان-2050» ستراتەگياسىنا ساي رەسپۋبليكانىڭ ەكونوميكالىق دامۋ احۋالى مەن بولاشاعىن سيپاتتاپ، ن. ءا. نازاربايەۆ العا قويعان دامىعان 30 مەملەكەتتىڭ قاتارىنا كىرۋ ماقساتىنا جەتۋ ا ق ش-پەن جانە وزگە شەتەل سەرىكتەستەرمەن ءوزارا ءتيىمدى ىنتىماقتاستىققا زور مۇمكىندىك تۋدىرادى دەپ اتاپ ءوتتى. وسى تۇرعىدا ە. ىدىرىسوۆ پەن ج. كەرري قازاقستاننىڭ دۇنيەجۇزىلىك ساۋدا ۇيىمىنا (د س ۇ) كىرۋ بويىنشا كەلىسسوزدەردىڭ تەزىرەك قورىتىندىلانۋىنىڭ ماڭىزدىلىعىنا باسا توقتالدى.
سۇحباتتاستار، سونىمەن قاتار، حالىقارالىق ساياساتتىڭ وزەكتى ماسەلەلەرىن، سونىڭ ىشىندە ورتالىق ازياداعى، اۋعانستانداعى، ۋكرايناداعى جانە يران يادرولىق باعدارلاماسىنا قاتىستى جاعدايدى تالقىلادى. بۇعان قوسا، ۇلى جىبەك جولىن قايتا جاڭعىرتۋ جوبالارى شەڭبەرىندە كولىك بايلانىستارىن دامىتۋ ماسەلەلەرى قاراستىرىلدى.
ە. ىدىرىسوۆ ا ق ش مەملەكەتتىك حاتشىسىنىڭ تىكەلەي قاتىسۋىمەن قول جەتكىزىلگەن اۋعانستانداعى پرەزيدەنت سايلاۋىنان كەيىنگى جاعدايدى رەتتەۋ بويىنشا كەلىسىمدى قولداپ، قازاقستاننىڭ بۇل ەلدەگى تۇراقتانۋ ۇدەرىسىنە ودان ءارى كومەك كورسەتۋگە دايىندىعىن راستادى.
ق ر سىرتقى ىستەر ءمينيسترى استانانىڭ ۋكرايناداعى شيەلەنىسكەن جاعدايدىڭ اعىمداعى جىلعى تامىزدا مينسكىدەگى سامميت بارىسىندا قول جەتكەن كەلىسىمدەرگە جانە قىركۇيەكتە قول قويىلعان مينسك مەموراندۋمىنا سايكەس بەيبىت جولمەن رەتتەلۋىن قولدايتىندىعىن راستادى.
ق ر س ءى م باسشىسى قازاقستان يراننىڭ يادرولىق باعدارلاماسى اياسىندا ورىن الىپ جاتقان كەلىسسوزدەر ۇدەرىسىنە، قاجەت بولعان جاعدايدا جان-جاقتى كومەك كورسەتۋدى ودان ءارى جالعاستىرۋعا دايىن ەكەندىگىن اتاپ ءوتتى. جانە تاراپتاردىڭ وسىدان بۇرىن جاريا ەتىلگەندەي، اعىمداعى جىلعى 24 - قاراشادا كەلىسىمگە كەلەتىندىگىنە ءۇمىت ءبىلدىردى.
ج. كەرري ءوز كەزەگىندە قازاقستاننىڭ وڭىرلىك قاۋىپسىزدىكتى نىعايتۋعا قوسىپ وتىرعان ۇلەسىن، ونىڭ ىشىندە اۋعانستاندى تۇراقتاندىرۋ ماسەلەسىندە جانە جالپى رەسپۋبليكانىڭ سىندارلى جانە تەڭگەرىمدى سىرتقى ساياساتىن جوعارى باعالادى. مەملەكەتتىك دەپارتامەنت باسشىسى ا ق ش-تىڭ ەلىمىزبەن ساياسي جانە ەكونوميكالىق ىنتىماقتاستىقتى ودان ءارى نىعايتۋعا مۇددەلى ەكەنىن راستادى.
كەزدەسۋ سوڭىندا ە. ىدىرىسوۆ ج. كەرريگە وزىنە ىڭعايلى ۋاقىتتا قازاقستانعا ساپار شەگۋگە رەسمي شاقىرۋدى تابىستاپ، جالپى امەريكالىق تاراپتى استانادا وتەتىن ەكسپو-2017 حالىقارالىق مامانداندىرىلعان كورمەگە قاتىسۋعا شاقىردى.
ءمالىم بولعانداي، ا ق ش قازاقستاندىق ەكونوميكانىڭ باستى ينۆەستورلارىنىڭ ءبىرى بولىپ تابىلادى (26 ميلليارد دوللاردان استام)، كازاقستاندا امەريكالىقتاردىڭ قاتىسۋىمەن 300 بىرلەسكەن كاسىپورىن جۇمىس ىستەيدى، ال 2013 - جىلدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا تاۋار اينالىمى 9 پايىزعا ارتىپ، 2.8 ميلليارد ا ق ش دوللارىن قۇرادى.
