الەم اپتا ىشىندە: پالەستينا مەن يزرايل اراسىندا سوعىس وتى تۇتانۋى ىقتيمال

ويتكەنى، وسى ايماقتاعى يزرايل مەن پالەستينا مەملەكەتتەرى اراسىنداعى الاۋىزدىق كۇن وتكەن سايىن ۋشىعىپ بارا جاتقان سياقتى.
ەستە بولسا، اعىمداعى جىلدىڭ ماۋسىمىندا ەۆرەيلەردىڭ ءدىني مەكتەبىنىڭ ءۇش وقۋشىسى ۇرلانىپ، ارتىنان ولتىرىلگەن ەدى. ولاردىڭ مۇردەلەرى تابىلىپ، قارا جەر قوينىنا بەرىلگەننەن كەيىن يەرۋساليمنىڭ شىعىسىندا پالەستينالىق جاس ءوسپىرىمنىڭ جانىپ كەتكەن مۇردەسى تابىلعانى ەستە. وسىدان كەيىن يزرايل تارابى جاسوپىرىمدەردىڭ ۇرلانۋىنا پالەستينالىق حاماس ۇيىمىن ايىپتاسا، كەلەسى تاراپ مۇنداي كۇنادەن تازا ەكەندىكتەرىن ايتىپ، اقتالعان-دى. ءبىراق، بۇل تەك ايىپتاۋلار دەڭگەيىندە عانا قالىپ قويماي ەكى تاراپ تا ءبىر-ءبىرىن اي بويى زىمىران سوققىسىنىڭ استىنا الدى.
وسى اپتانىڭ سەيسەنبى كۇنى يزرايل بيلىگى حاماس قوزعالىسىنا قارسى باعىتتالعان «بەرىك جارتاس» وپەراتسياسىن باستاپ جىبەردى. ازىرشە، يزرايلدىق اسكەريلەر گازا سەكتورىنا قاشىقتان سوققى جاساۋمەن عانا تىنىپ وتىر. تەل-اۆيۆ ءوزىن قورعاۋ ءۇشىن پالەستيندىك انكلاۆقا سوققى جاسايتىندىعىن مالىمدەپ تە ۇلگەردى.
ايتا كەتەرلىگى، سوڭعى مەزەتكە دەيىن يزرايلدىكتەر انكلاۆ اۋماعىنداعى 800 گە جۋىق نىسانعا قاشىقتان سوققى جاساعان ەدى. بۇعان قوسا ءيزرايلدىڭ ساياسي كوشباسشىلارى مەن كومانديرلەرى جەر بەتىندە شابۋىل جاساۋ مۇمكىندىگىن دە جوققا شىعارىپ وتىرعان جوق جانە رەزەرۆتەگى ازاماتتاردى جۇمىلدىرۋ جۇمىستارىن دا باستاپ كەتتى.
يزرايل وپەراتسياسىنىڭ سالدارىنان قازا تاپقان پالەستيندىكتەردىڭ سانى قازىردىڭ وزىندە 110 نان اسىپ وتىر. ال جاراقات العان ادامداردىڭ سانى 700 دەن اسىپ جىعىلادى. يزرايل تارابى گازادا جۇمىس ىستەپ جۇرگەن Media-24 تەلەارناسىنىڭ جۋرناليستەر توبىن دا وق استىنا الدى.
ايتا كەتەرلىگى، يزرايل پالەستينانى گازادا تۇرعىنداردى ءتىرى قالقان رەتىندە پايدالانىپ وتىر دەپ ايىپتاۋدا. گازادا 1 شارشى شاقىرىم جەردە 4,8 مىڭ ادامنىڭ تۇراتىندىعىن ەسكەرسەك، اۋەدەن جاسالعان كەز كەلگەن سوققىنىڭ بەيبىت حالىقتىڭ ولىمىنە سەبەپكەر بولاتىندىعى ايتپاسا دا تۇسىنىكتى.
ال كۇن سايىن يزرايلعا قاراتا شامامەن 150 باسقارىلمايتىن زىمىران ۇشىرىلعانىمەن بۇل ەل ازاماتتارى اراسىندا ايتارلىقتاي ادام شىعىنى جوق. ويتكەنى «تەمىر كۇمبەز» اتتى زىمىرانعا قارسى قورعانىس باتارەياسى ءىرى ەلدى مەكەندەر مەن تەلل-اۆيۆكە باعىتتالعان زىمىرانداردى قاعىپ تۇسىرۋدە. دەگەنمەن، قاعىپ تۇسىرىلگەن زىمىراننىڭ بولشەكتەرى جەرگە ءتۇسىپ، 8 يزرايلدىقتى جاراقاتتاعانى بار.
پالەستينا پرەزيدەنتى ماحمۋد ابباس «گازا سەكتورىندا ءبىر وتباسىنىڭ تولىعىمەن ءولتىرىلۋى يزاريل تارابىنان جاسالىپ وتىرعان گەنوتسيد» دەپ باعالاۋدا. ول يزرايل ارەكەتىن باسقىنشىلىق دەپ باعالاپ، وققا ۇشقان ادامداردىڭ جاۋاپكەرشىلىگىن يزرايلدىك ۇكىمەتتىڭ مويىنىنا جۇكتەپ وتىر.
بەيسەنبى كۇنى يزرايل پرەمەر-ءمينيسترى بينيامين نەتانياحۋ حاماس سودىرلارىنا قارسى وپەراتسيانىڭ تابىسى جۇرگىزىلىپ جاتقاندىعىن ءارى ودان ارى جالعاساتىندىعىن جاريا ەتتى.
پالەستيندىك-يزرايلدىك جانجالدىڭ ۋشىعۋىنا بايلانىستى ب ۇ ۇ قاۋىپسىزدىك كەڭەسىنىڭ شۇعىل وتىرىسى ءوتىپ، وندا پالەستينا بيلىگى مەن وعان قولداۋ كورسەتەتىن ەلدەر بەيبىت تۇرعىنداردىڭ ءومىرىن جالماعان زورلىق-زومبىلىقتى ايىپتايتىن جانە شۇعىل ارادا قارۋلى قاقتىعىستى توقتاتۋعا شاقىراتىن ب ۇ ۇ ق ك قارارىنىڭ جوباسىنا باستاماشى بولدى.
ب ا ق-تاردىڭ تاراتقان اقپاراتتارىنا قاراعاندا، قۇجاتتا يزرايل ارمياسىنىڭ گازا سەكتورىندا اسكەري وپەراتسيا جۇرگىزۋىنە بايلانىستى احۋالدىڭ شيەلەنىسۋى جانە بەيبىت تۇرعىنداردىڭ، ونىڭ ىشىندە بالالاردىڭ ءولىمىنىڭ ارتۋى ءسوز بولعان.
ب ۇ ۇ باس حاتشىسى پان گي مۋن ورىن الىپ وتىرعان جايت جاۋاپكەرشىلىگىن ەكى تاراپقا دا جۇكتەپ وتىر. اتاپ ايتقاندا، ول حاماس قوزعالىسىن جاۋاپكەرشىلىكسىزدىگى ءۇشىن ايىپتاسا، يزرايلدىك بيلىكتى «وزبىرلىق» ارەكەتتەرى ءۇشىن كىنالادى.
تولىقتاي العاندا، حالىقارالىق قوعامداستىق يزاريل بيلىگى مەن گازا اراسىندا تۇتانعان وتتى ءسوندىرۋ ماقساتىندا ارااعايىندىق مۇمكىنشىلىكتەرىن بارىنشا پايدالانۋ قاجەتتىگىنە يەك ارتۋدا. ادەتتە پالەستينا-يزرايل اراسىنداعى احۋال ۋشىققاندا ارااعايىندىق ميسسياسى مىسىرعا جۇكتەلەتىن ەدى. ال بۇل جولى مىسىرلىق جاڭا باسشىنىڭ اۆتونومياعا قاتىستى سالقىن قارىم-قاتىناسى جالپى پروتسەسكە تەرىس ىقپال ەتۋى ىقتيال.
ءبىرقاتار ساراپشىلاردىڭ پىكىرىنشە، ەكى ەلدىڭ اراسىندا تۇتانعان بۇل جولعى تەكەتىرەس ءتۇپ- توركىنى پالەستينا اۋماعىندا يزرايلدىك ەلدى مەكەندەر قۇرىلىسىنىڭ ودان ارى جالعاسا بەرۋىندە جاتۋى مۇمكىن. ەگەر تاراپتار يزرايل مەن گازا سەكتور اراسىنداعى بۇگىنگى قاقتىعىستاردى توقتاتىپ، بىتىمگە كەلۋ جوسپارىن قابىلداماسا، وندا ول ۋشىعىپ، كورشى ەلدەر اۋماعىنا دا تارالۋ ءقاۋپى باسىم بولىپ تۇر.
اۆتور: مارلان جيەمباي