يراندا ايەلدەر سپورت جارىستارىن ستاديوننان كورۋگە زار

يراندا ايەلدەرگە سپورت جارىستارىن ستاديوننان كورۋگە تىيىم سالىنعان. يراندا وتكەن ۆولەيبول چەمپيوناتىن دا ولار زالعا كىرىپ كورە المادى.
يران ايەلدەرى سپورت جارىستارىن تەك ۇيدەن كورەدى. وسى اپتا يراننىڭ فۋتبول جانە ۆولەيبول قۇرامالارىنا قولداۋ بىلدىرمەك بولعان ايەل جانكۇيەرلەر قاتاڭ ەسكەرتۋ الدى.
ماسەلە - ايەلدەر تەگەراندا ءوتىپ جاتقان ۆولەيبولدان الەم چەمپيوناتىن تاماشالاۋعا بارعان. ءبىراق «قوعامدىق تارتىپكە قايشى كەلگەندەرى» ءۇشىن ولاردى پوليسيا ۇستاپ الادى.
مۇنى كورگەن ايەل دەپۋتات «ايەلدەردى ستاديونعا كىرگىزبەۋ - ولاردى سىيلاماۋ، ايەلگە زورلىق كورسەتۋ» دەپ مالىمدەدى.
قاتاڭ تىيىم
يراندا ايەلدەردىڭ فۋتبولدان الەم چەمپيوناتىن كوپشىلىكپەن بىرگە وتىرىپ تەلەديداردان تاماشالاۋعا دا حاقى جوق. بيلىك كافە مەن مەيرامحانا سياقتى قوعامدىق ورىنداردا ايەلدەر مەن ەرلەر ارالاسىپ كەتەدى دەپ، ونداي جەردە ويىندى كورسەتۋگە تىيىم سالىپ، قىسىم جاساپ جاتىر.
ءبىراق بۇل قىسىم قارسىلىق تۋدىردى. ايەلدەر بيلىك تالابىن ەلەمەي، شاعىن توپ بولىپ جينالىپ، يرانداعى ۆولەيبولدان الەم كۋبوگى جارىسىن كورۋگە بارعان.
ماۋسىمنىڭ 20- كۇنى يراندىق ەرلەر مەن شەتەلدىك ايەلدەر تەگەراننىڭ «ازادي» ستاديونىندا يران مەن يتاليا اراسىنداعى ۆولەيبول ماتچىن تاماشالاپ وتىرعاندا، قاۋىپسىزدىك كۇشتەرى يراندىق ايەلدەردى «تارتىپكە سالىپ» جاتتى.
ايەلدەر بۇل جولعى ارەكەتتەرى ارقىلى ستاديونعا كىرۋگە تىيىم سالاتىن، سول ءۇشىن ولاردى ۇستاۋعا رۇقسات ەتەتىن زاڭعا نارازىلىقتارىن ءبىلدىردى. يران ايەلدەرى اسا قايراتتى قارسىلىق كورسەتە الماسا دا، وسى جولى ەلدە ايەلدەردى مۇقاتۋ مەن كەمسىتۋ بار ەكەنىن بايقاتىپ ۇلگەردى.
يراندا 1979 - جىلى ءدىني توڭكەرىس بولىپ، يسلام رەسپۋبليكاسى قۇرىلعان. سودان بەرى ايەلدەر سپورت شارالارىن بولىپ جاتقان جەرىنەن كورە المايدى. ول ءۇشىن بيلىكتىڭ رۇقساتى كەرەك. مىسالى ونداي «ساراڭ رۇقسات» 2006 - جىلى الەم چەمپيوناتىنىڭ ىرىكتەۋ كەزەڭىندە يران فۋتبول قۇراماسى مەن كاتار ويناعاندا جانە ۆولەيبول مەن باسكەتبول ويىندارى كەزىندە بەرىلگەن.
كونسەرۆاتورلار «ايەلدەردىڭ مۇنداي شارالاردى كوپشىلىكپەن تاماشالاعانى - ابەس قىلىق، ونداي كەزدە ەر ادامدار بىلاپىت ءسوز ايتۋى مۇمكىن جانە ويىنشىلار قىسقا بالاقپەن (شورتى) جۇرەدى» دەيدى.
بۇل تىيىمعا قارسى شىعۋشىلار دا بار. بۇرىنعى پرەزيدەنت ماحمۋد احمادينەجاد 2006 - جىلى يراننىڭ دەنە شىنىقتىرۋ ۇيىمىنا حات جازىپ، ايەلدەردى ستاديونعا كىرگىزۋدى سۇراعان ەدى. ول «ايەلدەر كەلىپ وتىرسا، سپورتتىق شارانىڭ سيپاتى وزگەرەدى، ەر ادامدار وزدەرىن سالماقتى ۇستاۋعا تىرىسادى» دەگەن ءۋاج ايتقان ەدى. ءبىراق يران ايەلدەرگە سالىنعان بۇل تىيىمدى الىپ تاستاۋعا ءالى ءازىر ەمەس ءتارىزدى.
2013 - جىلى ايەلدەرگە ۆولەيبولدان الەم بىرىنشىلىگىن كورۋگە رۇقسات ەتىلگەن دە ەدى، ءبىراق بيلەت ساتىپ العان جانكۇيەرلەر زالعا جىبەرىلمەدى. يراندا جۋرناليست ايەلدەردىڭ سپورت جارىستارىن كورۋىنە تىيىم سالىنبايدى، ءبىراق وسى ايدا ولار دا ويىنعا كىرە المادى.
ايەل دەپۋتاتتىڭ پىكىرى
ايەلدەردىڭ وكپەسى كۇشەيىپ تۇرعان شاقتا ايەل دەپۋتاتتىڭ ولارعا قارسى ءسوزى وتقا ماي قۇيعانداي اسەر ەتتى. فاتەمە ءاليا «ايەلدەردىڭ مىندەتى - بالا ءوسىرىپ، ەرىنىڭ كوڭىلىن تابۋ» ، «ايەلدەر ەرىنەن باسقا ەركەكتىڭ ويىنىنا قاراماسىن» دەگەن پىكىر ايتتى. ول «مىڭداعان ادام جينالعان جەردە بارۋدىڭ قاجەتى جوق. ودان ايەلگە قۇرمەت ازايىپ، زورلىق- زومبىلىق كوبەيەدى» دەگەن.
ەكىنشى ءبىر ايەل دەپۋتات ساكينە ومراني payamno.com سايتىندا «ايەلدەردىڭ ماتچتى ۇيدە، تەلەديداردان كورگەنى ءجون» دەگەن. ونىڭ ويىنشا، «سپورت ويىندارىندا ەر ادامدار جارتىلاي جالاڭاش جۇرەدى» .
ال وسى ايدا وتكەن ۆولەيبول تۋرنيرىن شەتەلدىك ايەلدەردىڭ تاماشالاعانى جارا اۋزىنا تۇز سەپكەندەي بولدى. مۇنداي «قورلىققا» نازار اۋدارعاندار كوپ بولدى. ولاردىڭ اراسىندا دەپۋتات كامالەدين پيرموەزەن دە بار. دەپۋتات برازيليادا ءوتىپ جاتقان فۋتبول چەمپيوناتى مەن يرانداعى ۆولەيبولدى سالىستىرىپ، «يران ايەلدەرى دە برازيلياداعى سياقتى سپورت ماتچىن تاماشالاۋعا حاقىلى» دەپ مالىمدەدى.
ءبىراق ماۋسىمنىڭ 22- كۇنى يران ايەلدەرى تاعى سول جاعىمسىز جاڭالىقتى ەستىدى. يران يتاليامەن ەكىنشى مارتە ويناۋعا دايىندالىپ جاتقاندا، ايەل تىلشىلەردىڭ دە ول جارىستى كورە المايتىنى حابارلاندى.
سول كۇنى يراننىڭ پوليسيا باستىعى ەسمايل احمادي موگادام «ايەلدەر مەن ەرلەردىڭ ءبىر ستاديوندا وتىرۋى قوعامدىق ادەپكە قايشى» دەدى. موگادام 2006 - جىلى احمادينەجادتىڭ وتىنىشىنە جوعارى مارتەبەلى ءدىن قىزمەتكەرلەرىنىڭ قارسى شىققانىن دا ەسكەرتتى. ول «ءدىن عالىمدارى مەن رۋحاني باسشىلاردىڭ پوزيتسياسى وزگەرگەن جوق، ءبىز زاڭدى ورىنداۋعا ءتيىسپىز، سوندىقتان ايەلدەردىڭ ستاديونعا كىرۋىنە رۇقسات ەتپەيمىز» دەدى.
«جاعداي ءسال وزگەردى»
ماۋسىمنىڭ 20- كۇنى «ازادي» ستاديونىنىڭ قاسىندا ۇيىمداستىرىلعان شاعىن قارسىلىق اكسياسىنا ايەلدەر «ستاديون بارىمىزگە ورتاق» ، «ايەلدەر «ورنىم قايدا؟ » دەپ سۇرايدى» دەگەن پلاكاتتار ۇستاپ كەلگەن.
بۇعان ءتارتىپ ساقشىلارى تەز نازار اۋداردى. كۋاگەرلەر مەن نارازىلىق اكسياسىنا قاتىسقانداردىڭ ايتۋىنشا، بىرنەشە ايەل مەن ولاردى جاقتاعان ەرلەر جانە كەم دەگەندە ءبىر جۋرناليست ۇستالعان.
يران پوليتسياسى ايەلدەردى ۆولەيبول جارىسىنا كىرگىزبەي، ۇستاپ جاتىر
تانىمال جۋرناليست جيلا بانياگۋب - ايەل جانكۇيەرلەر مەن سپورت تىلشىلەرىنە سالىنعان بۇل تىيىمعا قارسىلاردىڭ ءبىرى. ول Facebook پاراقشاسىنا «يسلام رەسپۋبليكاسى ايەل قۇقىعىنا قاتىستى مىندەتتەرىن تاعى دا بۇزدى» دەپ جازدى.
بۇل جاعدايدى يران باسپا ءسوزى دە سىنادى. وسى ايدىڭ باسىندا entekhab.ir سايتى ستاديونعا كىرۋگە سالىنعان تىيىمدى ساۋد ارابياسىنداعى ايەلدەرگە كولىك جۇرگىزۋگە سالىنعان شەكتەۋمەن سالىستىردى. «بۇلار بۇكىل الەم ءۇشىن - قالىپتى، نازار اۋدارۋعا تۇرمايتىن جايتتار. ال ساۋد ارابياسىندا ول قاۋىپسىزدىك پروبلەماسىنا اينالىپ شىعا كەلدى» دەپ جازادى الگى سايت.
باسقا مەملەكەتتە تۇرىپ جاتقان يراندىقتار دا بۇل جايتقا الاڭداۋلى. ماسەلەن، لەيلا مۋري «ايەلدەردى بۇلاي كەمسىتكەنگە الەم جۇرتى قىنجىلىپ وتىر» دەيدى. ول - 1990 - جىلدارى يراندا جۇرگىزىلگەن «اق ورامال» اكسياسىنىڭ مۇشەسى. بەلسەندىلەر وسى ناۋقان ارقىلى يرانداعى گەندەرلىك تەڭسىزدىككە الەم نازارىن اۋدارتپاق بولعان. «ايەلدىڭ حاقى - ادامزات ەركىندىگىنىڭ كەپىلى» دەگەن ۇرانمەن جۇرگىزىلگەن كامپانيا 2006 - جىلى «ازادي» ستاديونىندا وتكەن الەم چەمپيوناتىنا ايەلدەردىڭ كىرۋىنە رۇقسات بەرۋگە ىقپال ەتكەن ەدى.
2006 - جىلى مۋري يراننان نيۋ- يورككە كەتىپ قالدى. ا ق ش- تا تۇراتىن ول «قازىر يراندا جاعدايدىڭ ءسال وزگەرگەنىن» ايتادى. مۋري «پرەزيدەنت روۋحاني بەلسەندىلەرگە پىكىر بىلدىرۋگە مۇمكىندىك جاساپ وتىر. ايەلدەر ساياساتتىڭ ءسال جۇمسارعانىن سەزىپ ءجۇر. ولار ەندى بۇرىنعى تالاپتارىن قايتا قويا الادى. بۇل جولى ولار يران ۆولەيبول توبى جەڭىپ جاتقاندىقتان، ونداي قۋانىشتى ستاديونعا كىرىپ كورگىلەرى كەلدى» دەيدى.
(گولناز ەسفاندياريدىڭ ماقالاسىن اعىلشىن تىلىنەن اۋدارعان - دينارا ءالىمجان)
«ازاتتىق»