شەشەمە شال ىزدەيمىن

وسىدان ءۇش جىل بۇرىن اكەم جول اپاتىنا ءتۇسىپ، ومىردەن وزعان ەدى.
كوكەمدى (اكەمدى كوكە دەيمىن) جوقتاپ، زار ەڭىرەپ ارتىندا ءبىز قالدىق.
ءبىراق، نەگە ەكەنىن بىلمەيمىن، ءبىر كۇنى كۇلىپ-ويناپ كوكەم ورالاتىن سەكىلدى.
انامدى، مەنى، ءسىڭىلىمدى ساعىنىپ ۇزاق ءبىر ساپاردا ءجۇر.
ول ءسوزسىز ورالادى. ول ءسوزسىز ماۋقىمدى باسادى. قاۋىشامىز، ونىمەن»، - دەيدى «الاش ايناسىنا» جان سىرىن اقتارا حات جولداعان ايگۇل.
«مەن سوڭعى ءۇش جىل بويى ءوزىمدى-ءوزىم وسىلاي الداپ كەلدىم. دەسەك تە، ءتىرى ادام تىرشىلىگىن جاسايدى ەكەن. سول تىرشىلىكتى جالعاستىرىپ، سۇرقاي ءومىردى گۇلدەندىرۋ ءۇشىن شەشەمە شال كەرەك بولىپ ءجۇر.
جو-جوق، ءسىز باسقالاي ويلاماڭىز. شەشەم كوكەمدى شىن ءسۇيدى. ونىڭ ادال ماحابباتىنا داق تۇسىرەتىندەي ويى جوق. قۇدايدان ءبىزدىڭ اماندىعىمىزدى تىلەپ، جۇمىسىن ىستەپ شاپقىلاپ ءجۇر. وسىدان ءبىر جارىم جىل بۇرىن مەنى توي جاساپ ۇزاتتى. اكەمنەن ايرىلعانى «نەشەۋا» ەكەن، مەنى ومىرلىك سەرىگىم اكەتكەن كۇنى قالاي جىلاعانىن كورسەڭىز. سول كەزدە مەن شەشەمە سەرىك كەرەگىن ءتۇسىندىم.
قازىر مەنىڭ جاسىم 21 دە. جار باقىتىن سەزىنىپ، ءسابي ءسۇيدىم. ەر ادامنىڭ ايەل زاتىنا قانشالىقتى قاجەت ەكەنىن ءتۇيسىندىم. شىنىن ايتايىن، جولداسىم ءبىر اپتاعا ءىس-ساپارمەن وزگە قالاعا كەتسە، جاپان تۇزدە جالعىز قالعانداي جابىعامىن. جابىعام دا، انامنىڭ جايىن ويلايمىن. مەنىڭ جان-جارىم ءبىر اپتادان كەيىن ءسوزسىز ورالادى. ال، شەشەمنىڭ سۇيگەنى شە؟ و دۇنيەگە، ماڭگىلىك كەلمەسكە كەتتى عوي... انام بۇنى ويلاماۋى مۇمكىن ەمەس.
«قىز - جات جۇرتتىق». شىنىن ايتايىن، مەن شەشەمنىڭ جانىندا ماڭگىلىك جۇرە المايمىن. بيىل 9 عا كەلگەن ءسىڭىلىم دە، بويجەتكەننەن كەيىن وزگە شاڭىراقتىڭ وشاعىنا يە بولىپ، كەتە بارادى. انامنىڭ ونان كەيىنگى ءومىرى نە بولماق؟ ءوزىڭىز ويلاڭىزشى.
مەن جەتىمدىك دەگەننىڭ قانداي بولاتىنىن سەزىنە المادىم. كوكەم قايتىس بولعاننان كەيىن ءبىر جارىم جىلدان كەيىن تۇرمىسقا شىقتىم. كۇيەۋىمنىڭ اكە-شەشەسى مەنى ءوز قىزدارىنداي كورەدى. ال، ءسىڭىلىم جەتىمدىكتىڭ تاۋقىمەتىن ءازىردىڭ وزىندە تارتىپ جاتىر. ەرتەڭ ول كۇيەۋگە شىققاندا قايىنجۇرتى جەتىمدىگىن بەتىنە باسپاسىنا كىم كەپىل؟
كەيدە «شەشەم وسىعان دەيىن ءبىر ۇل تاۋىپ العاندا عوي» دەپ ويلايمىن. وندا انام قالعان عۇمىرىن سول ۇلدىڭ جولىندا قۇربان ەتسە دە وكىنبەس ەدىك. ءبىراق، مەنىڭشە ءالى كەش ەمەس. انامنىڭ جايىن تۇسىنەتىن ءبىر شال تابىلسا، شەشەم ءالى ءبىر-ەكى ءسابي سۇيەتىن قاۋقارى بار دەپ ويلايمىن. وندا ءسىڭىلىم دە جالعىزسىراماس ەدى. وزىنە باۋىر، باۋىردى بىلاي قويىپ، اكە تابار ەدى.
قايران، كوكەم! ەگەر سەن ءتىرى بولساڭ، مەن بەيباق مۇنداي كۇپىر ويلارعا بارار ما ەدىم؟ قازىر «اعا ولسە جەڭگە مۇرا، ءىنى ولسە كەلىن مۇرا» دەيتىن امەڭگەرلىك زاڭى دا جوق. قازاق ۇلى حالىق قوي، سالت-ساناسىمەن، داستۇرىمەن جەتىم مەن جەسىردى جىلاتپاۋدىڭ جولىن تاپقان. ال، قازىر شە؟ بۇدان دا ايىرىلدىق.
مەن ىشكى سىرىمدى نەگە جازىپ وتىرمىن؟ ەندى وسىعان كەلەيىك. بىرىنشىدەن - شەشەم ءالى جاس. ونىڭ ۇزاق عۇمىر سۇرگەنىن قالايمىن. اللا جاردەم بەرسە، انام جۇزگە كەلەدى. ول 100 گە دەيىن ءالى 60 جىل ءومىر ءسۇرۋى كەرەك. ول 60 جىلدى جالعىز وتكەرگەننەن گورى، قاسىندا جاماندى-جاقسىلى شالى بولعانى جاقسى ەمەس پە؟ وسى ويلارىمدى شەشەمە ايتايىن دەسەم، باتپاي ءجۇرمىن. سىزدەر دە وي قوسىڭىزدارشى... سوسىن، ءبىر شەشىمگە كەلىپ، وسى ىشكى جان-سىرىمدى «الاش ايناسى» سايتى ارقىلى اناما وقىتىپ كورەيىن. بالكىم، شال قاجەتتىلىگىن ول كىسى دە مويىندار».
سالەممەن ايگۇل قاينار قىزى
«الاش ايناسى»