ۇلت رۋحىن وياتقان قىز
ايتالىق، كۇنى كەشە الماتىداعى التىنسارين اتىنداعى №159-مەكتەپ-گيمنازيانىڭ 11 «ءا» سىنىپ وقۋشىسى ءاسيا جاندوس قىزى ۇ ب ت تاپسىرۋ بارىسىندا 125 بالل الىپ، ەلىمىز بويىنشا وسى كورسەتكىشتى يەمدەنگەن ەكى قىزدىڭ ءبىرى بولدى.
1-سىنىپتان بەرى ءبىر «ءتورت» الىپ كورمەگەن ول بۇگىنگى جەتىستىگىن ۇزاق جىلعى وقۋعا قۇشتارلىعىمەن بايلانىستىرادى.
- مەن قۇربىلارىم سەكىلدى ويناپ تا، وقىپ تا بويجەتتىم. ءبىراق وقۋعا وتە دەن قويدىم، ۇستازداردىڭ ساباعىن مۇقيات تىڭدايتىنمىن. ۇيدە دايىندىققا بارىنشى كوڭىل ءبولدىم.
وتكەن كۇندەرگە وكپەم جوق. مەكتەپتەگى، قالالىق ءبىلىم بايقاۋلارىنىڭ بارىندە، «كەنگرۋ»، «التىن رۋنو» كونكۋرستارىندا جەڭىمپاز اتاندىم. ونەرگە دە قۇشتارلىعىم ەرەكشە، كونسەرتتەرگە قاتىستىم، جۇرگىزۋشى دە بولدىم. ءان دە ايتتىم، ءبي دە بيلەدىم. العان ماقتاۋ قاعازدارىم وتە كوپ، - دەيدى ءاسيا.
ۇ ب ت تاپسىرۋعا كىرگەندە تولقىعانىمەن، سۇراقتاردىڭ بارلىعى كوكەيىندە سايراپ تۇرعانىن بىلەتىن قىز شىن قۋانعانىن جاسىرمايدى. اۋديتوريادا تەلەفون، شپارگالكا پايدالانعانداردى كورمەگەن، باقىلاۋ قاتال بولعانىن ايتقان ءاسيا: «ادام ءبارىن ءبىلىپ تۇرسا، تەلەفون دا، شپارگالكا دا قاجەتسىز. ۇستازداردىڭ ءۇمىتىن اقتاپ، اتا-اناڭدى قۋانتۋ ءۇشىن ءبىرىنشى سىنىپتان ءبىلىم جيناۋ كەرەك. ماقتاۋلى بالالار ءبىزدىڭ مەكتەپتە كوپ» دەدى.
راسىندا دا، جاقسى وقىعان بالانىڭ جولى بولادى. ءدال وسى جەردە اڭگىمەمىزگە ارالاسقان ءبىلىم ورداسىنىڭ باسشىسى، قازاقستاننىڭ ەڭبەك ەرى اياگۇل ميرازوۆا ۇ ب ت توڭىرەگىندەگى ويىن ورتاعا سالدى.
- قازىر بالالارعا قيىن بولدى، دۇرىس ەمەس سۇراق بار دەگەن سەكىلدى اڭگىمە كوبەيىپ كەتتى. جارايدى. دۇرىس ەمەس سۇراق بىرەۋ-ەكەۋ بولار. ال وزگە سۇراقتارعا جاۋاپ تابا المايتىندار نەگە كوپ. ماسەلەن، ءبىزدىڭ بالالارىمىز جىلدا ۇ ب ت-عا قاتىسادى. جىل بويى وقىعان بىلىمىنەن تومەندەگەن ەمەس. قىسقاسى، ۇ ب ت-داعى كورسەتكىش دايىندىققا، بالانىڭ تىڭعىلىقتىعىنا، ءبىلىمىنىڭ تۇراقتىلىعىنا بايلانىستى.
مىنە، ءاسيا 125 بالل الىپ وتىر. بۇل وقۋشىمىز مەكتەپىشىلىك، اۋداندىق، قالالىق سىناقتاردا 123 تەن كەم بالل العان ەمەس. دەمەك، بالادا تۇراقتى ءبىلىم بولدى، ول سونى كورسەتە الدى. ەگەر الدەبىرەۋلەر 50 بالدى دا الا المادى دەسەك، ول بالادا ءبىلىم بۇرىننان بولماعان. 125 بالل الا الماۋ مۇمكىن دەلىك، ءبىراق بالانىڭ 50 نەمەسە 70 بالدى دا الماعانى، ول جاي نارسە. مەكتەپتەگى جاعداي، ورتاسى سونداي. بىرەن-ساران كەمشىلىك، تەحنيكالىق كەمشىلىك تە بولۋى مۇمكىن. ءبىراق بالالار جاپپاي تومەن بالل السا، ونى تەستتەن كورۋدىڭ قاجەتى قانشا؟
الايدا مەكتەپتىڭ اتتەستاتىن جوعارى وقۋعا تۇسۋمەن بايلانىستىرماۋ كەرەك. مەكتەپ بىتىرگەن بارلىق بالانىڭ جوعارى وقۋ ورنىنا تولىق ءتۇسۋى ەش ۋاقىتتا بولماعان.
بۇل جەردە بالانىڭ دەنساۋلىعى، قابىلەتى، قانىمەن كەلگەن قاسيەتى دەگەن بولادى. ءبىزدى قۇرتىپ جاتقان نارسە، 100 پايىز وقۋعا تۇسپەدىك دەگەن ماسەلە. ءبىلىمى بار بالا بارلىق جەردە ءوزىن كورسەتە الادى.
بۇل جەردە ۇستازداردىڭ دا ەڭبەگى كورىنەدى. مۇعالىم بار جاۋاپكەرشىلىكتى بالاعا يتەرىپ تاستاماي، وزدەرى بالا ءۇشىن دە، بالل ءۇشىن دە كۇرەسسە، ارينە، ۇياتقا قالمايدى. ءبىزدىڭ مەكتەپتە تالاپ كۇشتى. سودان دا بولار ناتيجە دە جاقسى. ەڭ باستىسى، بالانىڭ جۇرەگىنە جول تابۋ كەرەك، - دەيدى اياگۇل ميرازوۆا.
ءيا، كوڭىلگە قونىڭقىرامايتىن سۇراق بولعانىن ءاسيا دا جوققا شىعارمايدى. الايدا ءبىلىمدى بالا ءبارىن جەڭەدى ەكەن. «بەرىلگەن بارلىق سۇراق وقۋ باعدارلاماسىندا بار» دەيدى التىن بەلگىدەن ۇمىتكەر قىز.
وتباسىنداعى ءۇش بالانىڭ ورتانشىسى اپكەسىنىڭ دە وسى مەكتەپتە وقىپ، التىن بەلگى العانىن، قازىر ءال-فارابي اتىنداعى ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتتە وقيتىنىن ماقتان ەتەدى. بۇيىرتسا، ءوزى دە اتالعان ۋنيۆەرسيتەتتىڭ تابالدىرىعىن اتتاۋعا بەل بۋعان وقۋ ۇزدىگى اناسى گۇلميرا مەن اكەسى جاندوستىڭ، اياگۇل ميرازوۆا باسقاراتىن ۇستازدار ۇجىمىنىڭ ءۇمىتىن اقتاعانىنا قۋانىشتى.
ءاسيانىڭ سىنىپ جەتەكشىسى گۇلناز تۇڭعىشبايەۆا - ينفورماتيكا ءپانىنىڭ مۇعالىمى. بيىل ءبىرىنشى رەت ءوز تۇلەكتەرىن تابالدىرىقتان ۇشىرعالى وتىرعان ول الماتىنىڭ ۇزدىك ۇستازدارىنىڭ قاتارىندا. «جىل مۇعالىمى» اتانعان گۇلناز «التىن ديسك» بايقاۋىنىڭ جۇلدەگەرى، بىرنەشە اۆتورلىق ەڭبەكتەردىڭ، ادىستەمەلىك قۇرالداردىڭ يەسى. نازاربايەۆ زياتكەرلىك مەكتەبى ۇيىمداستىرعان ءۇش دەڭگەيلى كۋرستىڭ 2 كۋرسىن بىتىرگەن بىلىكتى ۇستاز ءبىلىمپاز بالا تاربيەلەۋدە الماتىلىق ۇستازداردىڭ الدىڭعى شەبىندە ءجۇر.
- سىنىپتاعى 28 وقۋشىنىڭ 10 ى بيىل قالا اكىمى تاعايىنداعان «ۇركەر» ءتوس بەلگىسىنە يە بولعان. حالىقارالىق وليمپيادالار، رەسپۋبليكالىق عىلىمي جوبالار، وليمپيادالارعا ءتۇرلى سالادا قاتىسقان بالالار. ال 10 بالا التىن بەلگى الدى. ولاردىڭ اراسىندا ءاسيا جاندوس قىزى ۇ ب ت- دان 125 بالل الىپ، قازاقستانداعى ەڭ دارىندى ەكى وقۋشىنىڭ ءبىرى اتاندى. ەڭ تومەنگى 89 بەن 93 بالدى ەكى وقۋشى، وزگەلەرى 100 بالدان جوعارى الدى، - دەيدى گۇلناز تۇڭعىشبايەۆا.
مۇنىڭ بارلىق سەبەبى، مەكتەپتەگى ءپان مۇعالىمدەرىنە، ولارمەن بىرلەسە جۇمىس ىستەگەن سىنىپ جەتەكشىسىنە، وقۋشىلاردىڭ ورتاعا تارتىلۋىنا، اتا-انامەن تىعىز جۇمىس ىستەۋگە بايلانىستى. وسىنداي وي تۇيگەن گۇلناز بارلىق وقۋشىسىنىڭ جوعارى وقۋ ورنىنا تۇسەتىندىگىنە كامىل سەنىمدى.
ايتپاقشى، الماتىداعى №178-مەكتەپ-ليتسەيدىڭ وقۋشىسى ايعانىم ءابدىجاپپار دا ۇ ب ت- دا 125 بالل جينادى. مەكتەپكە العاش بارعاننان باستاپ بىتىرگەنگە دەيىن جاقسى وقۋ كەرەكتىگىن ايتقان ول: «ارينە، باسىنان باستاپ مەكتەپتە جاقسى وقۋ دا وڭاي ەمەس. تەستتە بارلىق پاندەر بويىنشا كۇردەلى دە، جەڭىل سۇراقتار بولدى. مەن «التىن بەلگىنىڭ» ۇمىتكەرىمىن. بەسىنشى ءپان رەتىندە گەوگرافيانى تاڭداعانمىن. شپارگالكا قولدانعان جوقپىن، بۇل شىنىم. سۇراقتاردىڭ بارلىعى ءوزىم وقىعان، جاتتاعان دۇنيەلەر. بارلىق ءپاندى ءبىر جىلدا وقىپ، ميعا توقىپ الۋ مۇمكىن ەمەس، 5-سىنىپتان باستاپ وقىتىلعان پاندەردىڭ بارلىعىن 11-سىنىپتا قايتالاپ قاراپ شىقتىم. ماتەماتيكا ءپانىن ءبىر جىلدا مەڭگەرە المايسىڭ. مەن الماتىداعى وقۋ ورىندارىنىڭ بىرىندە ەكونوميكا فاكۋلتەتىن تاڭدايمىن» دەگەن ول الماتىداعى اقىلدى ەكى قىزدىڭ ءبىرى بولىپ تۇر.
مىنە، الماتىنىڭ التىن قىزدارى وسىنداي!
دۋاناباي جولداسبەك
«ايقىن»
