تاجىك مولدانىڭ سۇحباتى «جيھادشىنى» اشۋلاندىردى
جاقىندا تاجىكستاندىق بەلگىلى مولدا حودجي ميرزو يبرونوۆ «تاجىك جاستارىنىڭ ساناسىن ۋلاپ، سيرياداعى سوعىسقا الىپ كەتىپ جاتقان كۇشتەر بار» دەگەن پىكىر ايتقان ەدى.
ول ازاتتىق راديوسىنىڭ تاجىك قىزمەتىنە مامىردىڭ 14-كۇنى بەرگەن سۇحباتىندا «سيريادا ەشقانداي جيھاد تا، قاسيەتتى سوعىس تا ءجۇرىپ جاتقان جوق، تەك بىرەۋلەر تاجىك ميگرانتتارىن الداپ قاتارلارىنا قوسىپ العان» دەگەن.
جۋىقتا ينتەرنەتتە سيريادا جۇرگەن تاجىك «جيھادشىسىنىڭ» ۆيدەوسى جاريالاندى. ۆيدەودا ءوزىن سيرياداعى جيھادشى ەتىپ تانىستىرعان جىگىت تاجىكستان ۇكىمەتىن قولدايتىن مولدانىڭ جيھاد تۋرالى پىكىرىن قاتتى سىنايدى.
«جيھاد جوق دەپ قالاي ايتقان»
رەسەيدىڭ «ودنوكلاسسنيكي» الەۋمەتتىك جەلىسىندە وسى اپتادا جاريالانعان ۆيدەودا قاسىنا 20 شاقتى جىگىت بار ساقالدى كىسى يبرونوۆقا قارسىلىعىن بىلدىرەدى. تاجىك تىلىندە سويلەگەن ول مولدانى «حالىقتى اداستىرىپ وتىر» دەپ ايىپتاپ:
«مولدا «[سيريادا] جيھاد جوق» دەيدى. داۋىسىن ءوز قۇلاعىممەن ەستىگەنگە دەيىن حودجي ميرزو مۇنداي ءسوز ايتتى دەگەنگە سەنبەي كەلدىم. مۇندا جيھاد جوق دەپ قالاي ايتاسىز؟ مۇندا بالالار ءولىپ جاتىر» دەيدى.
ول يبرونوۆتى «بيلىكتىڭ ايتقانىن ىستەپ وتىر» دەپ ايىپتايدى:
«بۇگىن «ۇكىمەتتىڭ مولداسىمىن» دەپ وتىرسىز. قاي ۇكىمەتتىڭ؟ اللانىڭ زاڭدارىنا قارسى شىققان ۇكىمەتتىڭ بە؟ حالىق يسلامدى جامىلىپ وتىرعانىڭىزدى ءتۇسىنۋى ءتيىس» دەيدى كادردەگى ادام.
ول تاجىكتەردى يبرونوۆقا ء«تىسىن سىندىراتىنداي» جاۋاپ قايتارۋعا شاقىرادى.
كادردەگى 22 جىگىتتىڭ اراسىندا تەك وسى پىكىردى ايتقان ادام عانا ماسكاسىز تۇر. ۆيدەو دالادا تۇسىرىلگەن، جاقىن جەردە اعاش ءوسىپ تۇر، ارىرەكتە تەڭىز كورىنەدى. ءبىراق قاشان جانە ءدال قاي جەردە تۇسىرىلگەنى بەلگىسىز.
حودجي ميرزو يبرونوۆ.
تاجىكستان باسشىلىعى ۆيدەو تۋرالى ەشقانداي مالىمدەمە جاساعان جوق. ءبىراق ىشكى ىستەر مينيسترلىگىنىڭ اتى-ءجونىن اتاماۋدى وتىنگەن وكىلى «بيلىكتەگىلەردىڭ بۇل جازبادان حاباردار ەكەنىن، قازىر ونى زەرتتەپ جاتقانىن» ايتتى.
بيلىك وكىلىنىڭ ايتۋىنشا، ۆيدەودا سويلەگەن «سارباز» تاجىكستاننىڭ وڭتۇستىگىندەگى كۋلوب قالاسىنا جاقىن چارمگاروني اۋدانىنىڭ تۋماسى، 38 جاستاعى نۋسرات نازاروۆ ەكەنى انىقتالعان.
مينيسترلىك وكىلىنىڭ ايتۋىنشا، نازاروۆقا «ەسىرتكى ساۋداسىمەن اينالىستى» دەگەن كۇدىكپەن ىزدەۋ جاريالانعان.
ۆيدەوداعى ادامنىڭ نۋسرات نازاروۆ ەكەنىن ونىڭ وتباسى مۇشەلەرى مەن كورشىلەرى دە راستاعان. جاقىندارىنىڭ ايتۋىنشا، نازاروۆ ۇيلەنگەن، ءۇش بالاسى بار، قازىر رەسەيدە جالدانىپ جۇمىس ىستەيدى.
«تاجىك ميگرانتتارىن سوعىسقا الداپ اپاردى»
كادردە تۇرعان باسقا ەر ادامدار تاجىك پە، جوق پا -ول جاعى بەلگىسىز. الايدا نازاروۆ دەگەن ادام ولاردىڭ بارلىعىنىڭ اتىنان سويلەپ تۇرعان سىڭاي تانىتادى.
ازاتتىققا بەرگەن سۇحباتىندا مولدا يبرونوۆ سيرياداعى جاساققا ادام جيناۋشىلار رەسەيدە تۇرىپ جاتقان «ءبىلىمسىز» ، ءارى «كەدەي» تاجىك ميگرانتتارىن ۇگىت-ناسيحات ۆيدەولارى، ءدىني ۋاعىزدار، قارجىلىق قولداۋ ارقىلى الداپ-ارباپ، سوعىسقا الىپ كەتىپ جاتىر ما دەگەن الاڭدايدى.
مولدا سول سۇحباتىندا «داماسكىدەگى رەجيمگە قارسى كۇرەسىپ جاتقان شەتەلدىك جاساقتار ايتىپ جۇرگەندەي سيرياداعى سوعىس - ەشقانداي جيھاد ەمەس، بار بولعانى - ساياسي جانە گەوساياسي كونفليكت» دەگەن.
اقپارات قۇرالدارىنىڭ مالىمەتتەرىنە قاراعاندا، سيريا پرەزيدەنتى باشار اسادقا قارسى سوعىسقا تاجىكستاننىڭ 190 ازاماتى قاتىسىپ ءجۇر.
تاجىكستان باسشىلىعىنىڭ مالىمەتتەرى بويىنشا، سيريادا ءتورت تاجىك ازاماتى قازا تاپقان، ال التى ازامات سيريادان ورالعان سوڭ تۇتقىندالعان.
مامىردىڭ 22-كۇنى تاجىك پارلامەنتى شەتەلدەگى قارۋلى قاقتىعىستارعا قاتىسقان تاجىك ازاماتتارىن قىلمىستىق جاۋاپكەرشىلىككە تارتاتىن زاڭ قابىلدادى.
(فارانگيز نادجيبۋللانىڭ ماقالاسىن اعىلشىن تىلىنەن اۋدارعان - مۇحتار ەكەي)
«ازاتتىق»
