ساۋالناما: قازاقستاندىقتار ينتەرنەتكە كوبىرەك سەنەدى
«قۇقىقتىق مەدياورتالىق» ۇيىمى قازاقستاندىقتاردىڭ اقپارات قۇرالدارىنىڭ قاي ءتۇرىن تاڭدايتىنىن زەرتتەدى.
بەلسەندىلەر ەكى اي بويى قازاقستاننىڭ 14 ايماعىنان دەرەك جينادى. ساۋالناماعا ءار وبلىس ورتالىعى مەن الماتى، استانا قالالارىنان 100 ادامنان قاتىستى. زەرتتەۋ اۆتورلارىنىڭ ايتۋىنشا، بۇل ساۋالناما رەسەي قىرىمدى ءبولىپ العان ۋكراينا داعدارىسىنا دەيىن جۇرگىزىلگەن.
بيۋدجەت جانە تانىمالدىق
زەرتتەۋ ناتيجەلەرىنە قاراعاندا، قالا تۇرعىندارى اقپاراتتى كوبىنەسە تەلەۆيزيا مەن ينتەرنەتتەن، سوسىن گازەت-جۋرنالدان الادى. ال راديو حابارلارىن تىڭدايتىندار از. جۇرت «جاڭالىقتار» سياقتى حابارلار مەن مۋزىكالىق باعدارلامالاردى كوبىرەك كورىپ، كوبىرەك وقىپ، تىڭدايدى.
ساۋالناما قورىتىندىسى بويىنشا، مەملەكەتتىك بيۋدجەتتەن قارجىلاندىرىلاتىن «حابار» جانە «قازاقستان» سياقتى مەملەكەتتىك تەلەارنالار تيىسىنشە ءتورتىنشى جانە التىنشى ورىنداردى يەلەنگەن. شەتەل تەلەارنالارىنىڭ ىشىندە الدىڭعى ورىندا - «پەرۆي كانال»، «روسسيا» جانە «ن ت ۆ» تەلەارنالارى.
«قۇقىقتىق مەدياورتالىق» ۇيىمىنىڭ بەلسەندىسى ديانا وكرەموۆا.
- زەرتتەۋ ناتيجەلەرى مەملەكەتتىك تاپسىرىس ارقىلى ەڭ كوپ اقشا الاتىن اقپارات قۇرالدارى حالىق اراسىندا ونشا تانىمال ەمەس ەكەنىن كورسەتتى. مىسالى، 2012-جىلى بيۋدجەتتەن 10 ميلليارد تەڭگە العان «حابار» ارناسى تانىمالدىق رەيتينگىندە نەبارى التىنشى ورىندى يەلەندى. سالىق تولەۋشىلەردىڭ ەسەبىنەن قارجىلاندىرىلاتىن «كازاحستانسكايا پراۆدا» گازەتى دە جۇرت ىزدەپ ءجۇرىپ وقيتىن باسىلىم ەمەس،- دەيدى ازاماتتىق بەلسەندى ديانا وكرەموۆا.
ءبىراق بەلسەندىلەردىڭ زەرتتەۋىندە مەملەكەتتىك «كازاحستانسكايا پراۆدا» گازەتى تارالىم جونىنەن ءۇشىنشى ورىن العان. بۇل باسىلىمنىڭ وقىرمانى كوپ دەگەندى بىلدىرەدى.
ءبىراق ءبىز زەرتتەۋ بارىسىندا ءبىر جايتتى - قازاقستاندا باسىلىمداردىڭ كوبىن جۇرت ءماجبۇرلى تۇردە جازدىرىپ الاتىنىن ەسكەرمەدىك. گازەتكە ءماجبۇرلى تۇردە جازىلاتىن بيۋدجەتتىك مەكەمە قىزمەتكەرلەرى «جازىلدىق» دەپ ەسەپتەپ، باسىلىمدى ساتىپ المايدى، - دەيدى «قۇقىقتىق مەدياورتالىق» زاڭگەرى گۇلميرا ءبىرجانوۆا.
ءتىل مەن اۋىل فاكتورى
بەلسەندىلەردىڭ ايتۋىنشا، ساۋالناماعا قاتىسقانداردىڭ كوبى اقپاراتتى ورىس تىلىندە العاندى ءجون كورەدى.
باس رەداكتورلار كلۋبى پرەزيدەنتى كەنجەبولات جولدىباي زەرتتەۋ ناتيجەلەرىنە كۇمانمەن قارايدى. ونىڭ پىكىرىنشە، قازىر قازاقستاندا قازاق تىلىندەگى باسپا سوزگە سۇرانىس بار. ال قازاق ءتىلدى وقىرماندار مەن تەلەكورەرمەندەردىڭ كوبى اۋىلدىق جەردە تۇرادى، ءارى زەرتتەۋگە قاتىسپاعان.
ويناپ جۇرگەن اۋىل بالالارى. قىزىلوردا وبلىسى، كومەكبايەۆ اۋىلى، 16 شىلدە 2013 -جىل. (كورنەكى سۋرەت)
- حالىقتىڭ 97 پايىزى قازىر تەك قازاق تىلىندەگى باسىلىمداردى وقىپ، قازاق تەلەۆيزياسى حابارلارىن عانا كورىپ، قازاق راديوسىن عانا تىڭدايتىنىنا سەنىمدىمىن. ولاردىڭ ۇلەس سالماعى ءار ايماقتا ءار كەلكى، ءبىراق حالىقتىڭ كوپ بولىگى قازاق تىلىندە اقپارات الادى، - دەيدى كەنجەبولات جولدىباي.
ونىڭ ايتۋىنشا، زەرتتەۋ بۇل جايتتى ەسكەرمەي جۇرگىزىلگەن، ەندى ونى تولىقتىرۋ قاجەت.
«قازاقستان» ۇلتتىق تەلەارناسىنىڭ وكىلى مارات رايحانوۆ تا بۇل پىكىردى قوستايدى. ونىڭ ايتۋىنشا، زەرتتەۋ قازاقستاننىڭ ءىرى قالالارىن عانا قامتىعان. ال ەلدە حالقى از شاعىن قالالار كوپ ءارى وندا تۇراتىن وقىرمان مەن كورەرمەن تەك قازاق تىلىندەگى باسىلىمداردى وقىپ، قازاق تىلىندە شىعاتىن حابارلاردى كورەدى.
زەرتتەۋ كەزىندەگى قيىندىقتار
باسپاءسوز بەلسەندىلەرى قارسىلاستارىنىڭ سىنىمەن ءىشىنارا كەلىسەدى. ءبىراق ولاردىڭ ايتۋىنشا، زەرتتەۋ جۇرگىزۋ كەزىندە كوپ قيىندىق تۋعان. بىرىنشىدەن، قازاقستاندا بۇل تاقىرىپپەن اينالىساتىن سوتسيولوگتار از. ەكىنشىدەن، ايماقتاردا زەرتتەۋشىلەردى (ينتەرۆيۋەرلەردى) وقۋ ورىندارى مەن بيۋدجەتتىك مەكەمەلەرگە كىرگىزبەي، ساۋالناما جۇرگىزۋ قيىن بولعان.
كوبى «مۇنى نە ءۇشىن وتكىزىپ جۇرسىڭدەر؟ » دەپ جاقتىرمادى، - دەيدى زاڭگەر گۇلميرا ءبىرجانوۆا. ونىڭ ايتۋىنشا، رەسپۋبليكالىق تەلەارنالار مەن گازەتتەردەن بالاما اقپارات الۋ مۇمكىندىگىن جوعالتقان كورەرمەندەر مەن وقىرمانداردىڭ كوبى ينتەرنەتكە اۋىسقان. قازاقستاندا جابىلىپ قالعان مەديارەسۋرستاردىڭ كوبى قازىر ينتەرنەت كەڭىستىگىنە كوشكەن.
بيلىك قىسىم كورسەتىپ وتىرعان، ينتەرنەت ارقىلى تارايتىن «اسساندي- تايمس» گازەتىنىڭ رەداكسياسى. (كورنەكى سۋرەت)
- الەمدەگى ساياسي جاعدايدىڭ تۇراقسىزدىعىنا بايلانىستى مەملەكەت اقپاراتتىق ورتانى كوبىرەك باقىلاۋعا جانە وعان ىقپالىن كۇشەيتۋگە تىرىسىپ وتىر، - دەيدى ديانا وكرەموۆا.
مەديا ساراپشىلاردىڭ ايتۋىنشا، وسى سەبەپتى ينتەرنەتتەگى ءتۇرلى مۋلتيمەديالىق جوبالارعا اۋديتوريانىڭ سۇرانىسى ارتقان. ءبىراق قۇقىق قورعاۋشى ۇيىمداردىڭ مالىمدەۋىنشە، قازاقستاندا ينتەرنەتتەن ەركىن اقپارات الۋعا قاتىستى دا قيىندىق كوپ. بيلىككە جاقپاعان ۆەب- سايتتار ءجيى بۇعاۋلانىپ، ساناۋلى وپپوزيتسيالىق ۆەب-سايتتارعا براۋزەر ارقىلى عانا كىرۋگە بولادى.
سۆەتلانا گلۋشكوۆا
«ازاتتىق»
