مالەفيسەنتا ماحاببات دەگەن نە ەكەنىن ءتۇسىندىردى

استانا. قازاقپارات - مۋزىكادا ءتىل بولمايدى دەپ جاتادى ونەرتانۋشىلار. سول سياقتى ونەردىڭ باسقا تۇرلەرى دە تۇسىنىكسىز تىلدە بولا تۇرا، ادامدى ءتىلسىز جاۋلاپ، وزىنە باۋراپ الادى. وسى رەتتە كينو ونەرىنىڭ الار ورنى ەرەكشە.

 ايتار ويى ورنىقتى، وقيعاسى قيىننان قيىستىرىلعان، ءون بويى سەزىمگە تولى فيلمدى ءبىر دەممەن كورىپ شىققان سوڭ، «وسىنى قاي تىلدە كوردىم، ورىسشا ما، قازاقشا ما؟ » دەپ ويلانىپ قالاتىن كەزدەرىمىز دە از ەمەس.

ال اتاعى جەر جارعان گولليۆۋدتىڭ بروكباستەرلەرى قازاقشا قۇيقىلجىپ جاتسا جانە دۋبلياج شەبەرلىگى كارتينا كوركەمدىگىمەن بىتە قايناسسا، وسىنداي ەكىۇداي سەزىم تىپتەن ەرەكشە اسەر ەتەدى ەكەن.

كەشە «بولاشاق» قاۋىمداستىعى قازاقشاعا دۋبلياجداعان، باستى رولدە اندجەلينا دجولي وينايتىن «مالەفيسەنتا» فيلمىن كورىپ، وسىنداي سەزىمدى باستان كەشىردىك. ءوزىمىزدىڭ قاراكوز اكتەرلەرىمىز مۇحيتتىڭ ارعى جاعىنداعى ارىپتەستەرىنىڭ وي- ساناسىن، سەزىم- سەرپىلىسىن، قيمىل- قوزعالىسىن، كۇيىنىش- ءسۇيىنىشىن، مىنەز- قۇلقىن اينىتپاي كەلتىرىپ، قۇددى ءبىر وزدەرى قازاقشا سايراپ تۇرعانداي ەتىپ شەبەر اۋدارۋى ءبىزدىڭ جەتكەن جەتىستىگىمىز، ءبىزدىڭ اسقان اسۋىمىز. كورەرمەنىن قاي تىلدە تاماشالاعانىن بىلمەي قالاتىنداي ەتىپ وزىنە باۋراپ الۋدا تەك فيلمنىڭ مىقتىلىعى ەمەس، دۋبلياجدىڭ دا سول كينومەن قوس بۇرىمداي قاتار ءورىلۋى دەپ بىلەمىز.

سوندىقتان، ءبىزدىڭ پايىمىمىزشا، «بولاشاقتىقتاردىڭ» وسى جولعى ەڭبەگى دە، بۇعان دەيىنگى دۋبلياجداعان «كولىكتەر-2» ، «قارا كيىمدىلەر-3» ، «باتىل جۇرەك» ، «جاڭا ورمەكشى- ادام» ، «مونسترلار ۋنيۆەرسيتەتى» ، «جالعىز رەيندجەر» جانە «جاڭا ورمەكشى- ادام: كەرنەگەن قۋات» فيلمدەرى سياقتى قازاق ءتىلىنىڭ كەڭ قانات جايۋىنا عانا ەمەس، قازاقتىلدى ونەرسۇيەر قاۋىمنىڭ دا ەرەكشە ءلاززات الۋىنا ولشەۋسىز ۇلەس قوستى. «بولاشاق» قاۋىمداستىعى گولليفۋد فيلمدەرىن دۋبلياجداۋ جۇمىسىنىڭ العاشقى باسپالداقتارىنان ءساتتى ءوتىپ، ۇلكەن ونەردىڭ تەلەگەي تەڭىزىنە تۋرا شىقتى. ەندى ولاردىڭ جۇمىسىن جاقسى- جامان دەپ سىناي المايمىز، تەك تىلەكشى بولامىز. ەندى ولاردىڭ جۇمىسى وزدەرى اۋدارعان فيلممەن بىرگە باعالانىپ، فيلم ارقىلى ولشەنبەك.

سونىمەن، «مالەفيسەنتا» قانداي؟ ەندى وسى جونىندە ءوزىمىزدىڭ «قازاقشا» تۇيگەن ويلارىمىزبەن بولىسە كەتكەندى ءجون كوردىك.

ەۋروپا حالقىندا كونەدەن كەلە جاتقان «ۇيقىداعى ارۋ» دەگەن ەرتەگى بار. ونى بارلىعىمىز بىلەمىز. ءبىر ەلدىڭ پاتشاسى اي دەسە - اۋزى، كۇن دەسە - كوزى بار قىزدى بولادى. ال قاتىگەز سيقىرشى نارەستە 16عا تولعان كۇنى ساۋساعىن ينەمەن شانشىپ الىپ، ماڭگىلىك ۇيقىعا كەتەدى دەپ دۋالاپ تاستايدى. ونى تەك شىن عاشىق بولعان حانزادا ەرنىنەن ءسۇيىپ قانا ۇيقىسىنان وياتا الادى. ەرتەگىدە سولاي بولادى دا. ال كينودا شە؟ فيلم رەجيسسەرى روبەرت سترومبەرگ بۇل ەرتەگىگە مۇلدە باسقا جاعىنان قاراعان.

مالەفيسەنتا، ياعني قاتىگەز سيقىرشى مۇلدە قاتىگەز ەمەس ەكەن. ول سيقىرلى ورماننىڭ قورعاۋشىسى، كىشكەنتاي كەزىنەن جەتىم وسكەن، اينالاسىنداعى تىرشىلىك يەلەرىنە، قورشاعان ورتاسىنا مەيىرىمى شەكسىز قاناتتى پەرى ەدى. ءبىز، ادامدار، قۇبىجىقتاردى تەك قاتىگەز دەپ ويلاۋعا ۇيرەنىپ قالعانبىز. ال رەجيسسەر قۇبىجىقتاردىڭ مۇلدە ولاي ەمەس ەكەنىن، كەرەك دەسەڭىز ولار ادامنان وتكەن مەيىرىمدى، ادامنان اسقان «ادامگەرشىلىكتى» ەكەنىن پاش ەتكىسى كەلگەن. فيلمدە قۇبىجىقتاردىڭ بۇل قىرى جاقسى كورسەتىلگەن.

كۇندەردىڭ كۇنىندە سول سيقىرلى ورمانعا ءبىر بالا اداسىپ كەلەدى. ال مانەفيسەنتا ونى قۇتقارىپ الادى. وسىلايشا ەكەۋىنىڭ اراسىندا ماحاببات وتى تۇتانادى. ەكەۋى ءبىر- بىرىنە باۋىر باسادى. مەيىرىمدى پەرىگە بۇل ءبىر قاس قاعىم ءسات ماڭگىگە سوزىلاتىنداي سەزىلەدى. الايدا كەلە- كەلە ادام بوپ جاراتىلعان ستەفاننىڭ پەندەلىك پيعىلى ويانىپ، دۇنيەقوڭىز، توڭمويىن، ءناپسىقۇمار بولىپ وسەدى. پاتشانىڭ قىزىنا ۇيلەنىپ، تاق مۇراگەرى اتانۋ ءۇشىن مالەفيسەنتانى الداپ- سۋلاپ ۇيىقتاتىپ، قوس قاناتىن قىرقىپ الادى. وسىلايشا كەزىندەگى بەيكۇنا بالا كۇناھار پاتشاعا، ال مەيىرىمدى پەرى قاتىگەز سيقىرشىعا اينالادى. قۇدايداي سەنگەن قوساعى وسىنشاما وپاسىزدىق جاساپ كەتكەنى جۇرەگىنە باتقانى سونشالىق، كەزىندە گۇلدەي جايناعان سيقىرلى ورمان قارا تۇنەككە ورانىپ، اھ ۇرادى.

ستەفان پاتشانىڭ ايداي ارۋ قىزى دۇنيەگە كەلگەندە، كوپتەن بەرى تەك قانا كەكپەن ءومىر سۇرگەن قاتىگەز سيقىرشى نارەستەنى دۋالاپ تاستايدى. كەشە گور دەپ جالىنعان پاتشانى الداۋ ءۇشىن دۋانى شىن ماحابباتپەن ءسۇيۋ عانا قايتارا الادى دەي سالادى. الايدا ول بۇل ومىردە شىنايى ماحابباتتىڭ جوق ەكەنىنە سەنىمدى ەدى.

 وسىلايشا 16 جىل وتەدى. وسى جىلدار ارالىعىندا جۇرەك تۇكپىرىندە ساقتالىپ قالعان از عانا مەيىرىمى بار سيقىرشى ايەل نارەستەنى جەلەپ- جەبەپ جۇرەدى. بالانىڭ پاك جۇرەگى مۇنى سەزەدى. ونى كىندىك شەشەم دەپ اتاپ، كىرشىكسىز كوڭىلىمەن قۇلاي جاقسى كورەدى. مالەفيسەنتا قانشا قۇبىجىق بولعانىمەن ايەل عوي، انا عوي. بويجەتكەننىڭ بۇلا سەزىمى ونىڭ جۇرەگىندەگى ارپالىسقان مەيىرىم مەن قاتىگەزدىكتىڭ بىتىسپەس كۇرەسىنە نۇكتە قويىپ، اقىر اياعىندا تۇلا بويىن انالىق ماحاببات كەرنەيدى. دۋاسىن قايتارماق بولىپ قانشا تىرمىسسا دا، شىنايى ماحابباتپەن ءسۇيۋ دەگەن شارتى جىبەرمەيدى.

 دۋا ورىندالىپ، قىز ۇيقىعا كەتكەن سوڭ، الدىندا ءبىر كورىسىپ، قىزعا قۇلاي عاشىق بولعان باسقا ەلدىڭ حانزاداسىن الىپ كەپ، سۇيگىزەدى. ءبىراق قىز ويانبادى. ەندى نە ىستەۋ كەرەك؟ نەتكەن قاسىرەت؟ ! ءبىر ساتتىك سوقىر كەك وسىناۋ ءبىر عاجايىپ سۇلۋ قىزدىڭ ءومىرىن قور قىلدى. ورنى تولماس قايعىعا ۇشىراتتى. اناعا بۇدان اسقان قاسىرەت بار ما؟ ! مالەفيسەنتانىڭ كوكىرەگى قارس ايىرىلدى. كوزىنەن جاسى سورعالاپ كەلىپ، كىندىك بالاسىنىڭ ماڭدايىنان يىسكەپ، سوڭعى رەت مەيىرىم مەن جاسقا تولى كوزدەرىمەن ءبىر ايمالادى. مىنە، كەرەمەت! سول كەزدە قىزدىڭ كوزى اشىلىپ، ۇيقىسىنان وياندى! ماحابباتتى قىز بەن جىگىتتىڭ اراسىندا عانا بولاتىن سەزىم دەپ اداسىپ كەلگەندەرگە اۋىر سوققى ءتيدى. ءيا، ءيا، انا ماحابباتى! ودان اسقان كۇش بار ما؟ انا ماحابباتى كەز كەلگەن قايعىنى دا، قاسىرەتتى دە جەڭە الادى. فيلمنىڭ ايتقىسى كەلگەن نەگىزگى ويى دا وسى بولسا كەرەك.

حوش، سونىمەن عاسىرلار بويى حانزادا وياتىپ كەلگەن ارۋدى «قاتىگەز مىستاننىڭ» ءوزى وياتىپ الۋى ءبىر جاڭالىق بولدى. حانزادا رەنجي كورمەسىن، الايدا وسى جولى ونىڭ «جولى بولمادى».

فيلمدەگى تاعى ءبىر مىقتى تەكەتىرەس - تابيعات پەن ادامنىڭ، باسقاشا ايتقاندا پاك دۇنيە مەن تەمىر تەحنولوگيانىڭ قاقتىعىسى. سيقىرشى ايەلدىڭ تەمىردەن قورقاتىنىن ءبىلىپ العان زۇلىم پاتشا جەر بەتىنىڭ تەمىرىن تۇگەل جيناپ، تەمىردەن ساراي سوقتىرىپ، تەمىردەن ساۋىت قۇرسانىپ، تابيعاتتى تەمىر تابانىمەن تاپتاپ تاستاۋعا بەكىنەدى. الايدا ارام پيعىل مەن اجىراماس كەكتىڭ قۇلى بولعان پاتشا ءوز قاتىگەزدىگىنەن اجال قۇشادى. تۇسىنە بىلگەن ادامعا بۇل دا ۇلكەن تراگەديا.

جاۋىزدىق جەڭىلدى، ادىلدىك جەڭدى، مەيىرىم قايتا كوكتەپ، سيقىرلى ورمان قايتا گۇلدەدى. قارالى سيقىرشى جۇرەگىن كەرنەگەن كەكتەن ارىلىپ، ءوز قاتەسىن ءتۇسىنىپ، اينالاسىن شاپاعاتقا بولەدى. ەندى تابيعات پەن ادامزات باياعى ءبىر زاماندارداعىداي ەگىز ءوسىپ جەتىلسە دەگەن تىلەك قانا. فيلمنىڭ تاعى ءبىر نەگىزگى ويى وسى. ال ونى قازاقشا كورىپ وتىرعانىمىزدى ۇمىتتىرىپ جىبەرگەن، الايدا وسى جولدا قىرۋار ەڭبەك ەتكەن «بولاشاق» قاۋىمداستىعىنا، ءدجوليدى «قازاقشا» سويلەتكەن ارتىستەرگە العىسىمىز شەكسىز.

اۆتور: ءابۋ- اسقار مەكەش ۇلى