ماقتا سالاسىن دامىتۋعا ارنالعان زاڭ جوباسى تازا قازاق تىلىندە ازىرلەندى - ر. حالمۇرادوۆ

 استانا. قازاقپارات - بۇگىن پارلامەنت ماجىلىسىندە «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ كەيبىر زاڭنامالىق اكتىلەرىنە ماقتا سالاسىن دامىتۋ ماسەلەلەرى بويىنشا وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزۋ تۋرالى» زاڭ جوباسىنىڭ تانىستىرىلىمى بولىپ ءوتتى.

اتالعان زاڭ جوباسىنا ءبىرقاتار دەپۋتاتتار باستاماشىلىق جاساعان بولاتىن.

 «زاڭ جوباسى تازا مەملەكەتتىك تىلدە- قازاق تىلىندە ازىرلەندى. جوبانىڭ نەگىزگى نۇسقاسى قازاق تىلىندەگى ءماتىن ەكەنىن اتاپ ايتقىم كەلەدى» ، - دەدى قۇجاتتى تانىستىرعان ءماجىلىس دەپۋتاتى روزاقۇل حالمۇرادوۆ. ونىڭ ايتۋىنشا، زاڭ جوباسىمەن «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنداعى سەلولىق تۇتىنۋ كووپەراتسياسى تۋرالى» ، «اۋىل شارۋاشىلىق سەرىكتەستىكتەرى جانە ولاردىڭ قاۋىمداستىقتارى (وداقتارى) تۋرالى» جانە «ماقتا سالاسىن دامىتۋ تۋرالى» زاڭدارىنا وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزۋ قاراستىرىلىپ وتىر.

جالپى، زاڭ جوباسىمەن قازاقستاننىڭ ماقتا سالاسىن دامىتۋدى مەملەكەتتىك قولداۋدىڭ ءبىرقاتار جۇيەلىك شارالارى بەكىتىلەتىن بولادى. ال ولاردى قابىلداۋدىڭ قاجەتتىلىگى ەلىمىزدەگى ماقتا سالاسىنىڭ قازىرگى ۋاقىتتا قۇلدىراي باستاۋىمەن بايلانىستىرىلادى. ال مۇنداعى باستى پروبلەمالارعا ماماندار نەگىزىنەن زاڭنامانىڭ جەتىلدىرىلمەۋىن، قارجىلاندىرۋ جۇيەسى تيىمدىلىگىنىڭ تومەندىگىن، اكىمشىلىك كەدەرگىلەردى، زاماناۋي اگروتەحنيكالىق ءبىلىمدى ەنگىزۋدىڭ جەتكىلىكسىزدىگىن ايتادى.

 «زاڭ جوباسىنىڭ جاڭالىعىنا كەلسەك، لاۋازىمدى تۇلعالار تاراپىنان شارۋاشىلىق سۋبەكتىلەرىنىڭ قىزمەتىنە ارالاسۋدىڭ زاڭدىلىعى مەن نەگىزدىلىگىن قامتاماسىز ەتۋ ماقساتىندا «زاڭ بۇزۋشىلىققا جاعداي جاسايتىن سەبەپتەر مەن شارتتاردى جويۋ تۋرالى» قازاقستان رەسپۋبليكاسى باس پروكۋراتۋراسىنىڭ نۇسقاماسى بار. سونى باسشىلىققا الا وتىرىپ ماقتا وڭدەۋ ۇيىمىنا ۋاقىتشا باسقارۋ ەنگىزۋدى سوت شەشىمىمەن ىسكە اسىرۋ قاراستىرىلدى. ياعني، قازىرگى جاعدايدا ماقتا وڭدەۋ ۇيىمدارىنا ۋاقىتشا باسقارۋ ەنگىزۋ وكىلەتتى ورگاننىڭ بۇيرىعىمەن بولىپ كەلسە، ەندى ءبىز ونى سوت شەشىمىمەن ىسكە اسىرۋدى ۇسىنامىز» ، - دەيدى دەپۋتات ر. حالمۇرادوۆ.

«قولدانىستاعى زاڭ بويىنشا ماقتا وڭدەۋ ۇيىمىنا ءشيتتى ماقتانى ماقتا تالشىعى ەتىپ وڭدەۋ جانە ماقتا قولحاتتارىن بەرۋ ارقىلى قويما قىزمەتتەرىن كورسەتۋدەن باسقا كاسىپكەرلىك قىزمەتتى جۇزەگە اسىرۋىنا تىيىم سالىنعان. بۇل تىيىم نورما ماقتا ءوسىرۋشى ديحاندارعا دا، ماقتا وڭدەۋ ۇيىمدارىنا دا زيانى بولماسا پايداسىن بەرمەدى. كەرىسىنشە، ماقتا وڭدەۋ ۇيىمدارىنان جەرگىلىكتى بيۋدجەتكە تۇسەتىن سالىقتىڭ مولشەرى ازايىپ كەتتى» ، - دەيدى ءماجىلىس دەپۋتاتى روزاقۇل حالمۇرادوۆ.

ماسەلەن، دەپۋتاتتىڭ ايتۋىنشا، ماقتا سالاسىنداعى ءبىر عانا «اق- التىن» كورپوراتسياسى وسى زاڭ نورماسى كۇشىنە ەنگەنگە دەيىن جىلىنا 20-25 ميلليون تەڭگە سالىق تولەپ كەلسە، زاڭ كۇشىنە ەنگەننەن سوڭ سالىق ءتۇسىمى ەكى ەسەگە كەمىگەن. بۇل رەتتە دەپۋتات ماقتا باعىتىندا ارادا جۇرگەن دەلدالدار ءۇشىن سالىقتى تولەۋدى اينالىپ وتۋگە جول اشىلعانىن العا تارتادى.

«بۇرىن ماقتا وڭدەۋ ۇيىمدارى شەتەلدەن نەمەسە وتاندىق كاسىپكەرلەردەن ينۆەستيتسيا تارتىپ، ماقتا ەگۋدىڭ الدىندا ماقتا وسىرۋشىلەرمەن فيۋچەرلىك كەلىسىمشارت جاساسىپ، قاجەتتى قارجى الاتىن بولعان. كۇزدە الىنعان قاراجاتتىڭ ورنىنا ماقتا شيكىزاتىمەن ەسەپ ايىرىساتىن. الايدا، كاسىپكەرلىككە تىيىم سالۋ تۋرالى قولدانىستاعى نورما ىسكە قوسىلعاننان بەرى، ماقتا وڭدەۋ ۇيىمدارى ونداي ماسەلەمەن اينالىسا الماي قالدى. سول سەبەپتى بۇل جەردە دەلدالدار پايدا بولىپ، دايىن ءونىمدى ساتىپ الىپ، ونى قايتا ساتۋمەن سولار اينالىسىپ كەتتى. سوندىقتان دا، قولدانىستاعى زاڭنان الگىندەي تىيىمدى الىپ تاستاۋ قاجەت» ، - دەيدى ر. حالمۇرادوۆ.
اۆتور: قانات مامەتقازى ۇلى