اتا جذرتتاعئلاردئث لاتئن قارپئنة كوشؤئنة قارسئمئز - ومئربةك ءبيقذمار ذلئ

ومئربةك ءبيقذمار ذلئ - تاريح عئلئمدارئنئث دوكتورئ. مذثعذلياداعئ مذعالئمدةر جوعارعئ مةكتةبئن تاريح-ادةبيةتتانؤشئ ماماندئعئ بويئنشا ءتامامداعان.
مذثعذليا عئلئم اكادةمياسئنئث بايان-ولگي ايماعئنداعئ بولئمشةسئ قوعامدئق-ةكونوميكالئق زةرتتةؤ ورتالئعئنئث تاريح جانة ءتئل ءبولئمئنئث مةثگةرؤشئسئ. سونداي-اق، عالئم ءبيقذمار كامالاش ذلئ اتئنداعئ «تذركئتانؤ» عئلئمي-زةرتتةؤ ذيئمئنئث ءتوراعاسئ.
- ومئربةك، اتاجذرتتان جئراقتا قازاق پةن تذركئنئث تاريحئن زةرتتةپ جذرگةن جايئث بار ةكةن.
- اكةم وسئ ورتالئقتئث قذرئلؤئنا مذرئندئق بولئپ، ةثبةك سئثئرگةن. اكةمنئث اماناتئن ارقالاپ جذرگةن جايئم بار. ذيئم 2000 - جئلئ قذرئلعاننان باستاپ، كذنئ بذگئنگة دةيئن مذثعذليا قازاقتارئنئث سالت-ءداستذرئن زةرتتةؤمةن اينالئسادئ. تةگئ تذركئ جذرتتئث تاريحئن زةرتتةگةن 1700 گة تارتا كئتاپ دايئن بولدئ.
- تاريحتئ قادئرلةؤ جات جةردةگئ بارلئق جاستارعا ءتان قاسيةت پة؟
- ورئندئ ساؤال. وكئنئشكة قاراي، مةنئ جاستاردئث اراسئندا عئلئم-بئلئمگة دةگةن تالاپتئث ازدئعئ قئنجئلتادئ. ارينة، ءبارئ بئردةي تاريحشئ بولسئن دةمةيمئن. ءبئراق، وزدةرئنئث اتا-بابا ءداستذرئن ساقتاسا، تاريحتئ ءبئلئپ، سالت-ءداستذردئ ذستانسا دةيمئن. ولار مذنئ ونشا ماقسات تذتپايدئ. كوبئ ساؤدا-ساتتئقتئ توثئرةكتةپ كةتتئ.
- ورتالئقتئث ارقالاعان جذگئ قانداي؟
- مذثعذلياداعئ قازاق حالقئنئث سالت-داستذرلةرئن زةرتتةؤ - نةگئزگئ نئسانامئز. كونة تذركئ دذنيةسئن عئلئمي اينالئمعا تذسئرگئمئز كةلةدئ. قازئرگئ تاثدا مارقذم اكةمنئث «قازاق حالقئنئث سالت-داستذرلةرئ» اتتئ اكادةميالئق باسئلئمئن جاريالاؤدئ ماقسات تذتئپ وتئرمئن. كونة كوك تذركئنئث اتامةكةنئندةگئ تاريحي، مادةني ةسكةرتكئشتةردئ زةرتتةؤمةن اينالئسؤدامئز.
مذثعذليا جةرئندة كئسئ تاستار، سئنتاستار، سئنا تاستار، بذعئ تاس، كورگئسذرلةر، جارتاستارعا قاشاپ سالعان سذلبا سؤرةتتةر كوپ-اق. مذنئث ءارقايسئسئ ءبئر-ءبئر تاريح ةكةنئ داؤسئز. جالپئ تذركئتةكتةس تايپالاردئث ةتنوگرافياسئ مةن تاريحئ سان قاتپارلئ، اسا باي، زةرتتةي بئلسةث تئلسئمئنا تارتا بةرةتئن قئزئقتئ سالا.
- بايان-ولگيلئك جاستار نةمةن اينالئسادئ؟ ولاردئث بولاشاققا دةگةن كوزقاراسئ قانداي؟
- ءبئرازئ مال شارؤاشئلئعئمةن اينالئسادئ. ال شاماسئ جةتكةن جذرت بالالارئن شةتةلدة وقئتؤدئ ءجون كورةدئ. وقئعاندار سول ةلدةردة قالئپ، تئرشئلئك ةتؤدة. تاؤةلسئز قازاقستان مةملةكةتئندة دة كوپتةگةن ستؤدةنتتةر وقئپ، ءبئلئم الؤدا. سةمةي، وسكةمةن، الماتئ، استانا قالالارئنا جئل سايئن 150-200 گة تارتا بالا بارئپ، وقيدئ.
الايدا وقئعان ماماندئعئ بذل جةرگة سايكةس كةلمةگةندئكتةن، مذثعذلشا ءتئل بئلمةؤشئلئكتةن قازاقستانعا كةرئ قايتئپ جاتقان جاستارئمئز كوپ. بذل ءبئر جاعئنان، جاقسئ بولار. ءبئراق، اتا-اناسئ مذثعذليادا، وزدةرئ قازاق ةلئندة، ةكئگة ءبولئنئپ كذن كورؤدة. جاستارئمئزدئث كوبئ استانامئز ذلاانباتئردان وقئپ كةلگةندةر. مذثعذل ازاماتئمةن تةث قذقئقتا ءبئلئم العاندار.
جاستاردئث بولاشاققا دةگةن ءذمئتئ زور. مذثعذل ذلئسئندا وقئعاندار كةلةشةكتة وسئ ةلدة تذراقتئ، جوعارئ جالاقئلئ جذمئس اتقارعئسئ كةلةدئ. ال قازاقستاندا نةمةسة باسقا ةلدة وقئعان ازاماتتار شةتةلدة جذمئس ئستةؤدئ دذرئس كورةدئ. ءبئراق ولاردئث بارئنة بئردةي ونداي مذمكئندئك جوق.
- وقؤ-ءبئلئم ئزدةگئسئ كةلةتئن جاستارعا جاعداي جاسالعان با؟
- وقؤ-ءبئلئم ئزدةگةندةرگة جول اشئق. مذثعذليا - دةموكراتيالئق جولدئ تاثداعان ةل. انگليانئث، ا ق ش-تئث ستاندارتتارئن ءبئلئم سالاسئنا ةنگئزئپ وتئر. قازئر مةملةكةت تاراپئنان شةتةلدة وقئعئسئ كةلةتئندةرگة قارجئلاي قولداؤ كورسةتئلةدئ. ذكئمةت جاستاردئ كةيبئر ةلدةردة ارنايئ وقئتؤدا.
- مذثعذليا باسشئلئعئنئث قازاقتارعا دةگةن كوزقاراسئ قانداي؟
- مذثعذليا باسشئلارئنئث كوزقاراسئ وث. ولار ءتذبئ ءبئر تؤئستاس ةل ةكةنئمئزدئ بئلةدئ. مذثعذل ذلئسئنئث ذلئ قذرئلتايئندا، ذكئمةتتة قازاق ازاماتتارئ بار. باسقا دا جوعارعئ لاؤازئمدا قازاقتار بارشئلئق.
- قازاق جاستارئ وزدةرئن قانداي سالادا جاقسئ جاعئنان كورسةتة الؤدا؟
- جاستار وزدةرئن بيزنةس سالاسئندا تانئتئپ ءجذر. ساياساتپةن اينالئساتئندار دا بار.
- بايان-ولگيلئك جاستاردئث قازاقستاندئق جاستارمةن قارئم-قاتئناسئ قانداي؟
- قازاقستانمةن بايلانئس سوثعئ جئلدارئ ءذزئلئپ قالعانئ راس. بذرئن شئعئس قازاقستان وبلئسئ سةمةي مةملةكةتتئك ينستيتؤتئمةن، شئعئس قازاقستان وبلئسئ جوعارئ وقؤ ورئندارئمةن بئرلةسئپ بايان-ولگيدة ةكئ جئلداي عئلئمي-كونفةرةنسيا ذيئمداستئرعانبئز.
قازاقستاننان اقپاراتتئ كذندةلئكتئ الئپ وتئرامئز. جاستارئمئز ينتةرنةت ارقئلئ جذزةگة اسئپ جاتقان جوبالاردئ ءبئلئپ وتئرادئ. قازئر قازاقستان 2025 - جئلعا دةيئن لاتئن الفاأيتئنة كوشؤ تؤرالئ ايتئپ وتئر. بذل، ارينة، قازاقستاننئث ءوز ءئسئ. ءبئراق ءبئز اتاجذرتتاعئلاردئث لاتئن ارپئنة كوشؤئنة قارسئمئز. سةبةبئ ءبئز كيريلليسامةن جازامئز. بارلئق وقؤ قذرالئ، كئتاپ وسئ قارئپتة. موثعول ذلئسئ دا كيريللدئ قولدانادئ. قئتايداعئ قازاقتار دا توتة جازؤدئ قولداناتئنئ بةلگئلئ. ولار كيريلليسانئ وقي الماي، قينالئپ جذرگةندة ةندئ لاتئنعا كوشسة نة بولماق؟
موثعولدار بذگئنگئ تاثدا وزدةرئنئث كونة جازؤئ حؤؤچين بيچيگ كونة بئتئك جازؤئن قاتار قولدانؤدا. ولار مةملةكةتتئك ءئس قاعازدارئن، قذجاتتاردئ ةكئ قارئپتة، ياعني كيريلليسا مةن ةسكئ جازؤ تذرئندة جازادئ. بذل پرةزيدةنتتئث جارلئعئمةن بةكئتئلگةن. موثعولداردئث قذجاتتارعا ءوز جازؤئن قولدانؤئن حالئقارالئق قاؤئمداستئق تا قذپتايدئ. وسئ رةتتة اتاجذرتتا كونة كوك تذركئ جازؤئ - رؤنيكالئق بئتئكتئ نةگة قولدانباسقا؟
- بايان-ولگيلئك قازاق جاستارئنئث قازاق تئلئنة ئقئلاسئ قانداي؟
- مةملةكةتتئك ءتئل - مذثعذل ءتئلئ. ال قازاقتاردئث ءوز تئلئندة ةركئن سويلةپ، جازؤئنا زاثدئق مارتةبة بةرئلگةن. سول سةبةپتئ ءبئلئم جانة عئلئم مينيسترلئگئنئث قذرامئندا مةملةكةت تاراپئنان قازاق بالالارئنا كومةكتةسةتئن قازاق زةرتتةؤ سةكتورئ جذمئس ئستةيدئ. ولاردئث اتقاراتئن ءئسئ - قازاق بالالارئنئث ءبئلئم الؤئنا قولداؤ كورسةتؤ.
- الداعئ ماقساتئث قانداي؟
- قازاقستان مةن مذثعذل ذلئسئنئث اراسئندا ءالئ كذنگة عئلئم مةن ءبئلئم سالاسئندا ئنتئماقتاستئق كةلئسئم-شارتئ جاسالماعان. سول سةبةپتئ جاستارعا عئلئم سالاسئندا جول اشئلماي وتئر. ةكئ ةل اراسئندا وسئ سالادا قارئم-قاتئناس ارتسا ةكةن دةپ ارماندايمئن.
اثگئمةلةسكةن گذلشات ابجالةل قئزئ
kaznews.mn