جاراسئمدئ ازئلدةر
ءذش-ءتورت جئگئت، ارالارئندا ورال مةن سذلتان دا بار «جذمئستان سوث شاث باستئ ةتةيئك» دةپ سؤعا سپيرتتئ ارالاستئرئپ ئشپةكشئ بولادئ. سؤئ دذرئس بولمادئ ما كئم ءبئلسئن، شولمةك ءئشئ لايلانئپ، ءبئرتذرلئ كورئنةدئ. سوندا ورال: «مئنانئث ءتذرئ جامان سةكئلدئ، ؤلانئپ قالارسئثدار، اؤةلئ مةن بايقاپ كورةيئن» دةپ ءبئر ستاقانئن قذيئپ، تارتئپ جئبةرةدئ دة ءذن-ءتذنسئز وتئرئپ قالادئ. جانئنداعئلار ءالئپتئث ارتئن باعئپ، قيمئلسئز قالئسادئ. انا كئسئ سالدةن سوث باسئن بئرةر رةت شايقاپ، «مئنادان ةش بةلگئ جوق قوي» دةپ قايتارا قذيئپ، تاعئ ءبئر ستاقاندئ جوپةلدةتة تارتئپ سالادئ. تاعئ دا شامالئ ءذنسئز وتئرئپ، الگئ ئشكةنئ ءوز بويئنا داري باستاعاندا عانا، «ال ئشة بةرئثدةر، زالالئ جوق ةكةن» دةپتئ. سويتكةن ورةكةثنئث «ساموپال» اراقپةن بذرئننان دا «تانئستئعئ» بولسا كةرةك
شاثئراقتئ قذلاتپايمئن
كيئز ءذيدئ كوتةرؤ قازاق ءذشئن اسا سالتاناتتئ نارسة. ءذيدئ تئككةندة ونئث شاثئراعئن وسئ وتباسئنئث ايرئقشا قذرمةتتةيتئن كئسئسئنئث كوتةرگةنئن قالايتئن ءداستذر ئلگةرئدةن بار. اؤةلگئ جةتئ ؤئقتئ قاداعانشا بذل ماثدا ةشكئم ءتئل قاتئسا قويمايدئ، دابئرلاپ سويلةؤ ابةستئككة بالانادئ. سونداي جاؤاپتئ شاق بولسا كةرةك، باقانمةن شاثئراقتئ كوتةرة بةرگةن كارئ قذدانئث سئرماق شالبارئ سئرئلئپ ءتذسئپ كةتئپ، ابئرويئ اشئلئپ قالادئ. ؤئق قاداؤعا ةنتةلةسكةن جاستار تومةن قاراپ، ذلكةندةر جاعئ دا نة ئستةرئن بئلمةي ساسقالاقتاسئپ قالسا كةرةك. بذل تئعئرئقتان ولاردئ شالبارئ سئپئرئلعان قذدانئث ءوزئ شئعارادئ.
- كورئنئپ قالعان نارسة بارئثة دة تاثسئق ةمةس شئعار، شالبارئم شةشئلئپ قالدئ دةپ قذدامنئث شاثئراعئن قذلاتا المايمئن، ؤئقتارئثدئ تةزدةتئپ ءشانشي بةرئثدةر، - دةپ باقاندئ ذستاپ تذرا بةرئپتئ.
اقئلدئ تةكة
ماعاشتئث اثگئمةنئ قيئننان قيئستئرئپ ايتاتئنئ بار ةدئ. ءبئر اثگئمةسئنئث سذرقئ مئنانداي:
- قوي كةزةكتئ باستايتئن قارا تةكةمئز اقئلدئ جانؤار ةدئ. كوشةمئزدئث ءبئر قورا ؤاق مالئن شاشاؤ شئعارماي، جايئلئمعا باستاپ بارئپ، كةشكة قايتا الئپ كةلةدئ. ءوز كةزةگئم كةلگةندة كةيدة مالدئ باقپاي-اق، قارا تةكةگة سةنئپ، ذيدةگئ تئرلئكتةرئمدئ ءبئتئرئپ الامئن. سونداي كذننئث بئرئندة اؤلانئث قيسايعان قوراسئن تذزةپ، كةتكةن سئرئن جاثالاپ، جاپ-جاسئل ةتئپ بوياپ تاستادئم. ةسئكتئ دة وزگةرتتئم. كةشكة مالدئ باستاپ كةلگةن قارا تةكة سئرلانعان شارباقتئ بوتةنسئپ، قورادان وتئثكئرةپ كةتئپ، قايتا ورالدئ. بذ جولئ دا شامالئ كئدئرگةنئمةن ئشكة بذرئلمادئ. جاعالاپ ارئ-بةرئ جذرگةنئمةن بذرئنعئ كوزئ ذيرةنگةن شارباق كةزئگةر ةمةس، تةكة ءذشئنشئ رةت اينالئپ كةلگةنئندة تئكة جوعارئدا ءئلؤلئ تذرعان ءذيدئث نومئرئنة قارادئ. ونداعئ «12» دةگةن سان كوزئنة وتتاي باسئلدئ-اؤ دةيمئن، ماثئراعان كذيئ، ؤلاپ-شؤلاعان مالدئ ةرتكةن كذيئ قوراعا قويدئ دا كةتتئ، - دةيدئ.
ءبئر دوربا ءدان
قذرماشتئث كةلئنشةگئ تورعاي الدةنةگة وكپةلةپ، توركئنئنة جينالا باستايدئ. «كةتةمئن، ةندئ قايتئپ بوساعاثدئ كورمةيمئن، دذنية-مذلكئمدئ دة الئپ كةتةمئن» دةپ زئلدةنةتئن كورئنةدئ ول. بذل بذلدانؤعا جاق اشپاعان قذرماش ءبئر كةزدة:
- كةتسةث كةتة بةر، ءبئراق ةث بولماسا ءبئر دوربا ءدان تاستاپ كةتةرسئث، - دةيدئ جايباراقات.
- ة، ونئ نة قئلايئن دةپ ةدئث؟ - دةپ شاپ ةتة قالادئ ايةلئ.
سوندا ةرئ:
- ءبئر دوربا جةمدئ شاشئپ جئبةرسةم، ءبئر توپ تورعاي كةلمةي مة، ساعان زارؤلئگئم جوق، - دةپتئ. ؤاجدةن ذتئلعان ايةلئ قايتا ساباسئنا ءتذسئپتئ.
كذن مةن ءتذن
ورئنتايدئث ءوزئ سارئ دا، ايةلئ كذلشةنئث رةثئ قارا. ةرلئ-زايئپتئ ةكةؤئ كوشةدة قاتار كةلة جاتسا، الدارئنان شئققان قذرداسئ قامبار:
- و، ءبئرئث - كذن سةكئلدئ، ةكئنشئث -ءتذن سةكئلدئ جاراسئپ كةلة جاتئرسئثدار، - دةپ تةثةؤ ايتاتئن كورئنةدئ. قذرداستارعا تؤاسئ داؤا جوق قوي.
كةزدةسؤ دةپ وسئنئ ايت
اققامار اتتئ كةلئنشةككة تويدا ءسوز بةرگةلئ جاتقان تامادا:
- جةثگةي، بذ جيئندا تاعئ كةزدةستئك-اؤ، جاثئلئسپاسام، وسئ اپتانئث ئشئندة بةسئنشئ رةت جولئعئسئپ وتئرمئز. سول تويدئث بارئندة ةكةؤمئز دة سويلةيمئز، تةك ءبئر ايئرماشئلئعئمئز - ءسئز سويلةيسئز دة، تويشاشؤعا بئردةثة بةرئپ قايتاسئز، مةن سويلةگةن اقئما بئردةثة الئپ قايتامئن. سول ادةتتةن بذ جولئ دا جاثئلئسپايئق، ال ةندئ باستاي بةرئثئز، - دةيتئن كورئنةدئ قؤشئكةشتةنئپ.
بةتاشارعا بةرگةنئث 200 تةثگة
اؤئلعا جؤئردا تذسكةن جاس كةلئن، اؤئلداس قايناعاسئنا ةكئ كذن قاتارئنان سالةم سالادئ دا، ءذشئنشئ كذنئ ونداي ئزةت كورسةتة قويمايدئ. مذنئ كوثئلئنة كئدئ العان قايناعاسئ:
- سالةم سالماعانئث قالاي، قاراعئم؟ - دةمةي مة، سوندا جاثا تذسكةن كةلئن:
- بةتاشارعا 200 تةثگة تاستاپ ةدئثئز، ونئ ورامالدئث ساثلاؤئنان بايقاعانمئن. ةكئ رةت سالةم سالئپ، بةرگةنئثئزدئ وتةدئم ةمةس پة، ةندئگئ وكپةثئز ورئنسئز، - دةيتئن كورئنةدئ. مئنة، نارئقتئث ةسةبئ.
جةتكةن جةرئ وسئ
قئرشاثقئ ءتئلدئ قوقئش كوشةدة كةزئگئپ قالعان جةثگةسئ قوپاركذلگة:
- كوپتةن ءوزئثئزدئ كورمةي، ساعئنئپ قالدئق، جةثةشة، بةتئثئزدةن سذيةيئن دةسةم، بويئمنئث جةتپةي تذرعانئن قاراشئ، - دةيدئ قؤاقئلانئپ.
جةثگةسئ دة قؤ تءئلدئ ةدئ:
- قئسئلما، قاينئم، جةتكةن جةرئثدئ سذية بةرسةيشئ، - دةپ ازئلئمةن قيئپ تذسسة كةرةك.
شةگةسئنة ازةر ءئلئندئ
ادي ايةلئن اؤرؤحانادان شئعارئپ الئپ كةلة جاتسا، ونئسئنان حابارسئز جولدا كةزدةسكةن ءبئر ءئنئسئ جةثگةسئن تذرتكئلةپ ويناي باستايدئ. سوندا ادةكةث كولئك جوندةيتئن ادةتئمةن:
- ءوي-ي، تيئسپة، تيمة..، ءوزئن رامادان ازةر «قذراپ» الئپ كةلة جاتئرمئن، شةگةسئنة ارةث ءئلئنئپ تذر، - دةيتئن كورئنةدئ كذلمةستةن.
اق كذشئك
قايئن جذرتئنا قئدئرئپ بارعان كذيةؤ جئگئت قايتارئندا سئرتتان بولار ءبئر اق كذشئكتئ الا كةتئپتئ. ونئ كةيئننةن ءبئلئپ كةلگةن قاينئسئ ارتئنان قؤئپ كةلسة كةرةك. ونئ ؤاجدةن ذتؤ ءذشئن سوندا كذيةؤ:
- ات تةرلةتئپ كةلئپسئث اؤئلئثنان،
اتئثنئث سورعالايدئ ساؤئرئنان.
اپاثدئ اپ كةتكةندة قؤماپ ةدئث،
اقكذشئك ارتئق بولدئ-اؤ، باؤئرئثنان، - دةپ ذيالتقان ةكةن.
نذرماحان ةلتاي، قئزئلوردا وبلئسئ
«ايقئن»