قازاقتئث «قارا جورعاسئ» مازاق جورعا ةمةس
ءبيدئث حالئققا كةث تارالؤئمةن قاتار، بذل ءبيدئ بيلةؤگة قارسئ شئعئپ، «قارا جورعا قازاققا ايئقپاس اؤئرؤ بولدئ»، «قارا جورعا-قازاققا قاسئرةت» دةپ باسپاءسوز بةتتةرئمةن، تةلةارنالاردا اتاعئ الاتاؤداي ونةر ادامدارئ مةن جؤرناليستةر قاؤئمئ اتالمئش بي تؤرالئ وزگةشة كوزقاراسپةن ءسوز سويلةگةنئ دة، ءالئ ةسئمئزدة.
ءبئر مةزةت حالئق نازارئنان تئس قالدئرعان، ءتول ونةرئمئزدئث بذگئندة، ورةسئن وشئرمةسةك، وسئرگةن جوقپئز. قانداي ورتادا بولسئن، كارئ مةن جاسقا بئردةي جاتئرقاؤسئز بيلةنةتئن، مؤزئكاسئنئث ئرعاقتئلئعئمةن ادامدئ وزئنة باؤراپ الاتئن ءبيدئث وزئندئك دارا قاسيةتئن بذگئنگئ بيشئلةرئمئز «وسپةسئن الام دةپ وكپةسئن الئپ تاستاپتئ» دةگةندةي، سيقئن قاشئرئپ جئبةردئ. حالئقارالئق ساحنا تورئنة كوتةرئلدئ دةپ بارشامئز مارقايا بيلةگةنئمئزبةن، جذرئسئنةن جاثئلعان «جورعالارئمئز» ساحنانئث ول جاق باسئنان بذل جاق باسئنا القئنئپ-جذلقئنئپ، ذرئككةن اتشا تؤلاعان ارةكةتتةرئ مةن سذرقئ كةتكةن جورعالارئ كورگةن كوزگة «اتتةگةن-اي» ايتقئزباي تذرمايدئ.
«قارا جورعا - قازاقئ تذرمئستئث، ذلتتئق بولمئستئث ءتول تؤئندئسئ. ذلتئمئزدئث تازا بولمئسئن بةينةلةيئتن ءتول ونةرئمئز». ونئ ةؤروپانئث باسقا بيلةرئمةن سالئستئرؤعا، ولارعا ةلئكتةؤگة استة بولمايدئ. قارا جورعا سةكئرئپ، ءورشئپ ءجذرئپ سةكةثدةپ بيلةيتن جةثئل، داراقئ بي ةمةس. قازئر قاراپ وتئرساثئز «قارا جورعا ءبيئن ءتذرلئ-ءتذستئ جاساپ بيلةپ جذرگةن جاستارئمئز، بذل ءبيدئث تولئق مازمذنئن دا تذسئنبةيتئن سياقتئ. ءبئز تذسئنگةن، كورگةن «قارا جورعا» بيئندة جئگئت قئزدئ كوتةرئپ اينالؤ نةمةسة قئز جئگئتتئث ةكئ بذتئنئث استئنا جئعئلا بذراتئلئپ قئلمئثدايتئن قيمئلدار مةن قئز جئگئتتئث قولئنا وتئرئپ ساحنانئ اينالئپ شئعاتئن دورةكئ ارةكةتتةر جوق سياقتئ ةدئ. ةندئ مئنة وسئنئث ءبارئن قازئرگئ قارا جورعالاردان كةزدةستئرئپ جاتئرمئز.
سول سةبةپتةن قارا جورعانئ حالئق دذرئس قابئلداي الماي سان ساناققا جذگئرتئپ «قازاق «قارا جورعا» بيلةسة، التئن ؤاقئتتارئن بوسقا وتكئزئپ، بويداق جئگئتتةر وزدةرئنة اؤئرؤ تاؤئپ، بئلئمگة دةگةن قذشتارلئقتارئ ازايئپ، تاستاندئ بالالار كوبةيئپ، جاساندئ تذسئك جاساتؤ ارتادئ ةكةن» مئنة وسئنداي پئكئرلةردئ كورئپ «كئم كئنالئ؟» دةپ ءوز-وزئمئزگة ةرئكسئز سذراق قويامئز. الايدا حارلةم شةيك بيلةسة ةشتةثة ةتپةيدئ، ويتكةنئ ول وركةنيةتتئ ةلدةردئث ءبيئ سانالادئ. قالاي كذيمةيسئث؟!
تالاي عاسئرلاردئ باسئنان وتكةرگةن، تامئرئ تةرةث عاجايئپ بي قارا جورعادا قازاقتئث حالئقتئق ءمانئ، كوزقاراسئ، ءلاززاتئ، تذرمئس فورماسئنئث جاندئ بةينةسئ اثعارئلادئ. وندا مال شارؤاشئلئعئن نةگئز ةتكةن ساحارا مادةنيةتئنئث سان-الؤان ةرةكشةلئكتةرئمةن مذندالاپ تذرادئ. ياعني، دومبئراشئ داستذرلئ «قارا جورعا» بي اؤةنئن تارتا باستاعاندا ءبيشئ اتقا، ياكي قارا جورعاعا بيلةي ءجذرئپ، الدئمةن اتتئث كةكئلئن، قذلاعئن، جالئن سيپاپ بارئپ نوقتا، سونان سوث جذگةن سالؤ ءراسئمئن جاسايدئ. بذدان كةيئن ارقاسئن، جاؤئرئن سيپاپ ءجذرئپ، اتتئ ةرتتةؤگة كئرئسةدئ. مذنئث ءبارئ، ارينة، بي ارقئلئ ورئندالادئ. جالپئ، ءبيدئ بيلةؤ ارقئلئ ادام دةنةسئنئث بارلئق بؤئندارئ جذمئس ئستةپ، بذكئل جذية جذيكةسئ قوزعالئستا بولادئ، مئنة بذل ناعئز قازاق ءبيئ «قارا جورعا».
قازئر كوپتةگةن ذيئمدار مةن قالا، اؤئل تذرعئندارئ بئرةر مةرةكة بولسا بولدئ توپ بولئپ قارا جورعا ءبيئن بيلةؤدئ داستذرگة اينالدئردئ. ءبيدئ ءناسيحاتتاعانئ، جئلئ قابئلداعانئ جاقسئلئققا ويلاندئرسا دا، وسئ ءذردئستئث «قارا جورعا» ءبيئنئث قذنئن قاشئرئپ، ةلدئث وسئ بيدةن جالئعؤئنا مذرئندئق بولئپ وتئرعانئ ادامدئ الاثداتادئ. قالاي دةيسئز عوي؟ ءبيدئ بيلةگةن قالئث حالئق «كوپپةن كورگةن ذلئ توي» دةپ ةكئ قولدئ ةربةثدةتة ريتئمسئز، بؤئنسئز ئرعالا بةرةدئ. سئرت كوز سئنشئ دةمةكشئ سئرتتان كورگةن ادام قئنجئلادئ. حالئقتئث رؤحاني مادةنيةتكة دةگةن قاجةتئن قاناعاتتاندئرؤ ءذشئن ءبئز ةث اؤةلئ بابا مذرامئز بولعان قارا جورعاداي حالئق تذرمئسئن جئرلايتئن حالئق ءبيئن كاسئپتئك دةثگةيدة كورسةتة بئلمةسةك، ونئ قولداؤعا، قورعاؤعا دارمةنسئزدئك تانئتساق، بيشئلةرئمئزگة جوعارئ تالاپ قويا بئلمةسةك كةلةر ذرپاققا ذياتتئ بولارئمئز حاق.
وزگة ذلتتار مةن بولعان تذرلئشة مادةنيةت ذلگئلةردةگئ ديالوگ جذرگئزؤ بارئسئندا، ءتئل دارمةنسئزدئك تانئتقان جةردة كوركةمونةر ارقئلئ «ءتئل تابئسئپ» تذسئنئسةدئ. مذندايدا ذلتتئق مؤزيكا، ءان، بي سياقتئ كوركةمونةر تذرلةرئ ءوز ابزالدئلئعئن ايگئلةپ جاتادئ. ارينة، مذنداعئ العئ شارت اتانعان كوركةمونةر تؤئندئلارئ مازمذنئ مةن فورماسئ جاعئنان سول ذلتتئث مادةنيةت ءداستذرئ مةن زامانالئق ورةسئن تولئق بةينةلةپ بةرؤئ كةرةك. اتاپ ايتار بولساق، ءبئز ايتئپ وتئرعان «قارا جورعا» قازاقتئ وزگة ذلتقا، قئزدارئمئزدئث جئگئتتةردئث استئندا بذراثداپ تةثسةلةتئن، جئگئتتةرمئز قئزداردئ لاقشا ءذيرئپ، مويئنعا وتئرعئزئپ، القئنئپ جذگئرةتئن حالئق رةتئندة ةمةس، كةرئسئنشة، «قارا جورعا» ءبيئ - ذلتتئق رؤحتئ وياتؤ قذرالئ، ذلتتئق سپورتتئ، سونداي-اق ذلتتئق مةديسينالئق ةمدةؤ ءتاسئلئ دة بولا بئلةتئندئگئن دالةلدةؤئمئز كةرةك. سوندئقتان، «قارا جورعا» ءبيئن كةلسئن كةلمةسئن بيلةگةندئ قويئپ، ذلتئمئزدئث بوگةنايئ بولةك، اقاؤسئز ءبيئ رةتئندة بيلةپ ذرپاقتان-ذرپاققا جالعاستئرا بةرؤئمئز كةرةك...
توقتار جةتپئسباي
«قازايتئس»