جئراقتا جذرسة دة، ذلتتئق ذپايئن تذگةندةپ جذرگةن قانداستار

 الماتئ. 27 - مامئر. قازاقپارات - شةتتةگئ  قانداستارئمئزدئث سانئ 5 ميلليون دةسةك، سونئث 1،5-2 ميلليوندايئ قئتايدا تذرادئ. سوثعئ ون جئلدا ولاردئث سانئ 13 پايئزعا وسكةن. الماعايئپ زاماندا اتا-جذرتتان جئراقتاپ كةتكةن قانداستارئمئز قازاقئلئقتئ ساقتاپ كةلةدئ.
None
None

  ميللياردتاردئث اراسئندا ذلتتئق قذندئلئقتاردئ دارئپتةپ جذرةدئ. ءتذرلئ سالادا جذمئس ئستةيدئ. ونةردة دة، مادةنيةتتة دة، بيزنةس پةن بيلئكتة دة وزا شاؤئپ، بايگة العان قازاقتار بارشئلئق.

 ءتئپتئ، قئتاي حالئق رةسپؤبليكاسئ مةملةكةتتئك ساياسي كةثةسئنئث مذشةسئ، «قئتاي جازؤشئلارئ» جؤرنالئنئث باس رةداكتورئ اكبار ءماجيت ةسئمدئ قازاق قالامگةرئ ةكةنئن بئرةؤ بئلسة، بئرةؤ بئلمةس.

 قئتايدا جوسپارلئ تؤؤ ساياساتئ دةگةن بار. ميللياردتان استام جذرت باس يگةن وسئ تالاپقا باعئنباعان ءبئر قازاق بار. ءنابي نذعئمار ذلئ. 62 جاستاعئ قاريانئث بذگئندة 17 بالاسئ بار. جةتةؤئ ذل، قالعانئ قئز.

 ءنابي نذعئمار ذلئ، شئنجاث تذرعئنئ:

مئنا قئتاي مةملةكةتئ «رئن دؤو، ليليان دا» دةگةن ذندةؤ شئعاردئ. ادام كوپ بولسا، قؤات تا ذلكةن بولادئ دةگةن. بذل ءبئر دةمةؤ بولدئ. باسئما ءبئر كذن تؤعاندا توقتايئن، وعان دةيئن قذدايدئث بةرگةن بالاسئن تاؤئپ الا بةرةيئن دةگةن ويعا كةلدئم.

 ءنابي قاريا نةگئزئ اتادان تورتةؤ. ءبئراق، ءذش باؤئرئنئث ةشبئرئنةن تذقئم جوق. ءبئرئ جورگةكتة شةتئنةپ، ءبئرئ جاستاي قئرشئن كةتتئ. «جالعئزدئق پةن جوقشئلئقتئث تاقسئرةتئن تارتقان جئلدارئ ءوز-وزئمة جةتئ رؤلئ ةل بولامئن دةپ سةرت بةردئم» دةيدئ قاريا.

 سوندئقتان، جيئرما جاسئندا وتاؤ قذرئپ، جيئرما بئردة اكة اتاندئ. سودان باستاپ اراسئنا جئل ارالاتئپ، ءنابيدئث شاثئراعئندا شئلدةحانا تويلاندئ. بةرتئندة مةملةكةتتئث ساياساتئ وزگةرئپ، بالا تؤؤعا شةكتةؤ قويئلدئ. ذكئمةت تاراپئنان ةسكةرتؤلةر ايتئلدئ.

 ءنابي نذعئمار ذلئ، شئنجاث تذرعئنئ:

مئنا ءنابي ذكئمةتئث ءسوزئن تئثدامادئ دةدئ. ايلئعئن توقتاتؤ كةرةك، پارتيا ئشئندة قاتاث ةسكةرتؤ كةرةك دةدئ. وسئنئث كئشئسئنةن باستاپ ذلكةنئنة دةيئن پارتيا ئشئندة تةكسةرئس جذرگئزدئ. سول ارالئقتا ءتورت-بةس جئل ءوتتئ. ءتورت بالا تؤدئم.

 بيعايشا رامازان قئزئ، باتئر انا:

ءوزئم وقئماعانمةنةن وسئ ذل-قئزدئ تذگةل وقئتتئم. «وقي الماعانئث ءوز وبالئث وزئثة. مةن ءوزئم نادان بولعاننان كةيئن سةندةردئ وقئتئپ، ءبئلئمئن اسئرئپ، جةتكئزئپ قويايئن. وتانعا جارامدئ جئگئت بولئثدار سةندةر. ءبئز وكئنسةك تة، سةندةر وكئنبةثدةر»، دةدئم.

 تةتةلةس وسكةن 17 ذل مةن قئزدئث بارلئعئ بذگئندة اياقتاندئ. قوس قاريا ذلدارئن ذياعا، قئزدارئن قياعا قوندئردئ. 28 نةمةرة، ءبئر شوبةرة ءسذيئپ وتئر.

 **

مةككةنئ مةثزةيتئن جاينامازدئ كوردئثئز بة؟ سوثعئ كةزدةرئ بذل جاثالئق ءبئراز ةلدئث يگئلئگئنة اينالدئ. بازارلار مةن مةشئتتةرئنئث الدئندا ءتذرلئ ديزايندا جاسالئپ، نةبئر ماركامةن ساتئلئپ جاتئر. ال ونئث ءتذپنذسقاسئ قازاقئ ويؤ-ورنةكپةن اشةكةيلةنئپ، العاش رةت قئتايدا جاسالعان.

 داؤرةن باؤئرجان ذلئ، ءتئلشئ:

مئنة، العاشقئ كومپاستئ جاينامازدئث ءتذپنذسقاسئ. ذزئندئعئ - 1 مةتردةن استام، ةنئ - 70 سانتيمةتر. جان-جاعئ ذلتتئق ويؤ-ورنةكپةن اشةكةيلةنگةن. ال مئناؤ - ونئث قورابئ. جاينامازدئ يةلةنگةن جاعدايدا وعان قوسا ءتاسبيح پةن اق تاقيا بةرئلةدئ. پارئزئمئزدئ ورئنداؤعا ةث قاجةتتئ دةگةن زاتتار ءبئر قوراپقا جيئلعان.

 كومپاستئ جاينامازدئث اأتورئ - قذسايئن ماناپ ذلئ. شئنجاثداعئ بذراتالا وبلئسئنئث تؤماسئ. ونةرتابئس يةسئ اؤةلئ ذلتتئق ذردئستةگئ جايناماز بةن داستارحان شئعارؤدئ جوسپارلاعان. ءبئراق، جول جذرگةندة كوپشئلئكتئث قذبئلانئ تابا الماي كئدئرگةنئن بايقاعان ول بئردةن وسئ ئسكة كئرئسةدئ. تاؤةكةل ةتئپ كومپاس ورناتئلعان 50 مئث جاينامازدئ جاساتادئ. سونئث ءبارئ پئشاق ءذستئ ساتئلئپتئ.

 قذسايئن ماناپ ذلئ، كومپاستئ جاينامازدئث اأتورئ:

دذنگةندةردئث جاينامازئ بار، ذيعئرلاردئث ئستةپ شئعارعان جاينامازئ بار، بئز دة مذسئلمان بولعاننان كةيئن، نةگة ءوزئمئزدئث جاينامازدئ شئعارماسقا دةگةن وي كةلدئ. كوپ ادام جولاؤشئ جذرةدئ. سولاي جولاؤشئلاپ جذرگةندة، قذبئلانئث قايدا ةكةنئن انئقتاي الماي قينالاتئن كةزدةرئ بولادئ. سوندا قولايلئ بولسئن دةپ مةن جاينامازعا كومپاس ورناتتئم، ةرةكشةلئگئ رةتئندة.

 قذسايئننئث جاينامازئ قازاقستان مةن قئتايدا كةثئنةن تانئمال. ذرئمجئدة ونئ «كومپاستئ» ةمةس، «قازاقئ جايناماز» دةپ اتايدئ. جالپئ، شئنجاثدا قازاقئ جايناماز عانا ةمةس، قازاقئ كئلةمدةر دة كوپ. «الاتاؤ» برةندئمةن شئعارئلاتئن قالئث كئلةمدةرگة بازاردا سذرانئس جوعارئ.

باقئت ءالبولات ذلئ، كاسئپكةر:

سول ويؤ-ورنةكتئ زةرتتةي كةلة، جاثالئق جاراتؤ ماقساتئندا، «الاتاؤ» ماركالئ پاتةنتتئ يةلةنئپ، وسئ كئلةمدةردئ ئستةپ شئعارؤدئ ذيعاردئم. ول كئلةمدةرئم سولتذستئك شئنجاثدا، قازاقستاندا، قئرعئزستاندا، موثعوليادا جاقسئ ساتئلئپ جاتئر.

 باقئت ءالبولات ذلئ - شئثجاث اؤماعئندا بةدةلدئ كاسئپكةردئث ءبئرئ. نةگئزگئ ماماندئعئ ماتةماتيك بولسا دا، قولونةرگة جاقئن ادام. شئنجاث ذيعئر اأتونوميالئ ايماعئنئث  فولكلورشئلار قوعامئنئث مذشةسئ.

 قازاقتئث ويؤ-ورنةگئنئث شئعؤ تاريحئ مةن ةرةكشةلئگئن زةرتتةپ بئرنةشة كئتاپ جازعان. قازاقئ كئلةمدةر شئعارؤداعئ ماقساتتئث ءبئرئ پايدا تابؤ بولسا، ةكئنشئسئ ذلتتئق قولونةردئ دارئپتةؤدة.

 داؤرةن باؤئرجان ذلئ، ءتئلشئ:

قئتايدا جئلئنا 400 دةن استام فيلمدةر مةن تةلةحيكايالار تذسئرئلةدئ. كورةرمةننئث ةث قئزئعئپ قارايتئنئ قئتايدئث تاريحي جانة ساياسي تذلعالارئ تؤرالئ تؤئندئلار. مذنداي تؤئندئلاردئث ئشئندة ةرةكشة قئزئعؤشئلئققا ية بولعاندارئنا «ةث ذزدئك مةملةكةتتئك فيلم» دةگةن اتاق بةرئلةدئ. 2007 - جئلئ وسئ ذزدئكتةردئث قاتارئنا قئتاي كوسةمئ ماؤ زئدذثنئث بالالئق شاعئن باياندايتئن «ءبئر ءداؤئرئث جاستارئ» اتتئ تةلةحيكايا قوسئلدئ. اأتورئ قئتاي جةرئندةگئ بةلگئلئ رةجيسسةر، قانداسئمئز - جانار ساعات قئزئ.

 جانار كينو الةمئندةگئ العاشقئ قادامئن ءارتئس رةتئندة باستاعان. قازاق، قئتاي، موثعول جانة ورئس تئلدةرئن جةتئك مةثگةرگةن ول رةسةيدة 9 جئل ءبئلئم الئپ، سونداعئ «مير» تةلةارناسئندا ديكتور بولئپ جذمئس ئستةيدئ.

 ودان كةيئن دة بئرنةشة فيلمدةردة باستئ رولدةردئ سومداپ، كةيئنةن ءبئرجولاتا رةجيسسةرلئككة كوشةدئ. «قذرئش قالاي شئنئقتئ؟»، «تاث الدئنداعئ شايقاس»، «كةشكةن كذندةر»، «اسكةري كئسئنئث قذپياسئ» سةكئلدئ 12 تةلةحيكايانئث اأتورئ. 

 ونئث تؤئندئلارئ سان رةت مةملةكةتتئك سئيلئقتئ يةلةنگةن. جانار بذگئندة تةك قئتاي ةمةس، شةتةلدئك، اسئرةسة قازاقستاندئق كينوگةرلةر اراسئندا تانئمال.

 ساتئبالدئ نارئمبةتوأ، رةجيسسةر:

بذل قارئنداسئمئزعا سئرتتاي عاشئقپئز. اتامةكةنئن ساعئنا ما ةكةن ول قئز؟ ونئ شاقئرئپ، ةلگة كةلئپ نةگة ءبئر-ةكئ كينو تذسئرتكئزبةسكة؟

 جانار الةمدئك كينو يندؤستريادا قئتاي رةجيسسةرئ رةتئندة بةلگئلئ. ءبئراق جانئ - قازاق. قازاقتئث اقئن-جازؤشئلارئنئث شئعارمالارئن وقئپ وسكةن. ءبئراز ولةث-جئردئ جاتقا بئلةدئ. 

جانار ساعا قئزئ، كينو رةجيسسةر /قئتاي/:

ءبئر نارسةگة مةنئث جانئمداعئلار قئتايشا كوزقاراسپةن قارايدئ. مةن قازاقشا بئلگةننةن كةيئن قازاقشا كوزقاراسپةن قارايمئن. ورئسشا بئلگةننةن كةيئن ورئسشا. ءبئر نارسةنئث جالپئ كورئنئسئ مةن ءذشئن جان-جاقتئ تانئمئ بولادئ.   باسقا رةجيسسةرلارمةن سالئستئرعاندا ةرةكشةلئگئم وسئندا ما دةپ ويلايمئن.

**

 ميللياردتئ مويئنداتقان قازاقتئث ءبئرئ - ةربول  جةثئسبةك ذلئ. 22 جاستاعئ جئگئتتئث داؤئسئ تالايدئ تامساندئردئ. ءانشئ ةربول بذگئنگة دةيئن ءبئراز ونةر دوداسئندا توپ جارعان.

 22 ميلليون حالقئ بار شئنجاث اأتونومياسئنئث ةث ذزدئك ءانشئسئ دةپ تانئلعان. بةس جاسئنان ءان ايتقان ونةرپازدئث رةپةرتؤارئندا بئرنةشة ذلتتئث تؤئندئسئ بار. ءبئراق، ةربول ءذشئن قازاق ءانئنئث ورنئ بولةك.

ةربول جةثئسبةك ذلئ:

ءوز ذلتئمئزدئث ءانئن، قازاعئمئزدئث ونةرئن ءالئ دة ميللياردتار اراسئندا مويئنداتسام دةگةن ارمانئم بار، سول ارمانئما جةتسةم دةگةن وزئمدة ذلكةن سةنئم بار.

 بذگئندة ةربول قئتايداعئ ةث ذزدئك وتئز جاس ءانشسئنئث قاتارئنا كئردئ. قازئرگئ كذللئ قازاق جاتقا ايتاتئن «سارجايلاؤ» ءانئن، ةربول قئتايدئث ساحناسئندا تالاي رةت اؤةلةتتئ. ءتئپتئ وعان ةرئپ، قئتايدئث ايگئلئ تةنورلارئ دا ءتئلئن قازاقشاعا كةلتئرئپ، «سارجايلاؤدئ» سان مارتة شئرقادئ.

داؤرةن باؤئرجان ذلئ، ءتئلشئ:

بذگئن ءبئز قئتايداعئ بةس قانداسئمئز تؤرالئ اثگئمةلةدئك. بةسةؤئ بةس ءتذرلئ. بئرةؤئ از قازاقتئث سانئن ةسةلةؤگة تئرئسئپ، ذكئمةتتئث شةكتةؤئنة قاراماستان دةموگرافياعا ذلةس قوسقان قاريا. ةكئنشئسئ - جايناماز جاساعان ونةرتاپقئش، ءذشئنشئسئ - قازاقئ كئلةم توقئعان كاسئپكةر. ءتورتئنشئسئ - قئتايدئث كينو يندؤسترياسئندا توثكةرئس جاساعان قازاقتئث قئزئ، بةسئنشئسئ - ميلليارتاردئ مويئنداتقان جاس ءانشئ. بةسةؤئ دة شةتتة ءجذر، شةتتة جذرسة دة ذلتتئث ذپايئن تذگةندةپ ءجذر. وسئنداي قازاقتار كوبةيسئن دةثئز.

داؤرةن باؤئرجان ذلئ

kaztrk.kz

سوڭعى جاڭالىقتار