قئتاي بيلئگئ اؤئسادئ. كةلةسئ ءتوراعا كئم؟

شي جينپيث، ذلتئ - قئتاي، 1953- جئلئ ماؤسئم ايئندا قئتاي حالئق رةسپؤبليكاسئنئث شانشي ولكةسئ فؤپيث قالاشئعئندا تؤعان. 1974 - جئلدئث قاثتارئندا قئتاي كوممؤنيستئك پارتياسئنا مذشة بولئپ قابئلدانئپ، شينحؤا ؤنيأةرسيتةتئنئث گؤمانيتارلئق-الةؤمةتتئك ينستيتؤتئندا ماركسيزم تةورياسئ مةن يدةا-ساياسي تاربية ماماندئعئن بئتئرگةن. زاث عئلئمدارئنئث دوكتورئ.
ول قازئرگئ كذندة قئتاي كوممؤنيستئك پارتياسئ ورتالئق ساياسي كةثةس تذراقتئ كوميتةتئنئث مذشةسئ، ورتالئق حاتشئلار ءبولئمئنئث حاتشئسئ، قئتاي حالئق رةسپؤبليكاسئ ءتوراعاسئنئث ورئنباسارئ، قئتاي كوممؤنيستئك پارتياسئ ورتالئق اسكةري كوميتةتئ ءتوراعاسئنئث ورئنباسارئ، ورتالئق پارتيا مةكتةبئنئث رةكتورئ قئزمةتتةرئن اتقارادئ.
وسئنشاما بيلئكتئ ءبئر باسئنا جيعان قئتايدئث بذل ليدةرئ جايلئ نة بئلةمئز؟ ول بيلئككة كةلؤئنة قاراي قئتايدئ قانداي وزگةرئستةر كذتئپ تذر؟ وسئ سذراقتارعا جاؤاپ ئزدةؤ ماقساتئمةن ءبئز قئتايدئث ءوز اقپارات كوزدةرئن جانة شةتةلدئك اقپارات قذرالدارئن ءبئر شارلاپ شئققان ةدئك.
قئتايلئقتار شي جينپيث جايلئ نة دةيدئ؟
قئتاي پورتالئ www.china.com.cn شي جينپيثنئث ءومئر جولئ جايلئ «ءتوراعا ورئنباسارئ شي جينپيثنئث تالپئنئس جولئ» اتتئ كولةمدئ ماقالا جازئپ، ونئ جاستايئنان «ةثبةكقور، ادال، كئتاپ وقؤعا قذمار» دةپ كورسةتةدئ.
1968 - جئلئ قئتايدئث سول كةزدةگئ باسشئسئ ماؤ زئدذثنئث «قالالئق زيالئ جاستاردئث اؤئلدئق جةرلةرگة بارئپ ةثبةكپةن تاربيةلةنؤئ» دةلئنةتئن ساياساتئ جولعا قويئلئپ، كوپتةگةن قالا جاستارئ اؤئلعا جئبةرئلةدئ. اتالمئش ماقالا شي جينپيثنئث 1969 - جئلئ شانشي ولكةسئنئث ءبئر كئشكةنة اؤئلئنا جئبةرئلگةنئ جايلئ اثگئمةمةن باستالادئ. ماقالا سول اؤئلدئث تذرعئندارئنئث ةستةلئكتةرئن ارقاؤ ةتئپ، شي جينپيثنئث جاستئق ءومئرئ جايلئ ءسوز قوزعايدئ. شي جينپيث بذل اؤئلعا كةلگةندة ءتئپتئ ون التئ جاسقا دا تولماپتئ، ءبئراق الدئنا ذلكةن ماقسات قويا بئلگةن ول وزئمةن بئرگة ءبئر ذلكةن شابادان كئتاپ الا كةلگةن.
اؤئلداعئ ةثبةك بارئسئندا قالادان كةلگةن جاستاردئث اؤئل جذمئسشئلارئنان قالئسپاي، بةلسةندئلئك تانئتئپ ذلكةندةرمةن يئق تئرةسة ةثبةككة اتسالئسقانئ جايلئ ايتئلادئ. اؤئل تذرعئنئ، قارت لياث شينروث بئلاي دةپ ةسكة الاتئن كورئنةدئ: «ول وتة ةثبةكقور بولاتئن! كوك تونئن كيئپ الئپ، بةلئن مةتال جئپپةن قاپسئرا بايلاپ الاتئن، ءتئپتئ وقؤ وقيتئن جاستارعا مذلدةم ذقسامايدئ». اؤئلدا ءجذرئپ قارا جذمئستئث ءبارئن ئستةگةن جاستار ةثبةككة ابدةن پئسئپ جةتئلگةن دةسةدئ: ولار ةسةك جةگئپ ديئرمةن تارتقان، سؤ بوگةتتةرئن سوعئپ، ءذي تذرعئزعان، مالدئث تةزةگئن اشئتئپ مةتان گازئن وندئرگةن.
شي جينپيئنئث ساياسي ءومئرئ 1974 - جئلدئث قاثتارئنان باستالعان ةكةن، ءدال وسئ ؤاقئتتا ول ق ك پ-نا مذشة بولئپ قابئلدانئپتئ. اؤئلداعئ ةثبةكتة ذزدئك بولئپ كوزگة تذسكةن ءبئلئمدئ جاستئث پارتياعا كئرؤ ءوتئنئشئن ءبئرئنشئ رةت قابئلداماي تاستاعان، سةبةبئ ونئث اكةسئ سول كةزدةگئ بذرقاسئنئ ءالئ باسئلا قويماعان «مادةنيةت توكةرئسئندة» ءئستئ ادام بولئپ تابئلعان. ةكئنشة رةتكئ ءوتئنئشئ ساتئمةن ق ك پ-نئث ورتالئعئ بةكئتكةن «اكة-شةشةسئ ءئستئ بولسا دا بالا-شاعاسئنا زالالئ تيمةيدئ» دةگةن قاؤلئسئنا تؤرا كةلئپ، قابئلدانعان.
1975 - جئلئ اؤئلدا جةتئ جئلعا جؤئق ةثبةك ةتكةن شي جينپيثدئ باسشئلارئ شينحؤا ؤنيأةرسيتةتئنة ءتذسئپ وقؤعا ذسئنادئ. اؤئلدا ءبئراز جئلدار قارا حالئق اراسئندا ءومئر سذرگةن بولاشاق باسشئ اقئرئ باعئتئنان جازباي بيلئكتئث بيئك شئثئنا قاراي قادام باسادئ.
باس بيلئككة ءبئر-اق قادام:
قئتاي حالئق رةسپؤبليكاسئندا ءتوراعا ورئنباسارئ جانة ورتالئق اسكةري كوميتةتئ ءتوراعاسئنئث ورئنباسارئ، ورتالئق پارتيا مةكتةبئنئث رةكتورئ قاتارلئ ءمانساپتاردئ اتقارعان باسشئ كةلةسئ بيلئك اؤئسار ساتتة باس بيلئككة بئردةن سايلاناتئن ءداستذر بولعان. مئسالئ قئتايدئث قازئرگئ ءتوراعاسئ حؤ جينتاؤ بيلئككة ءدال وسئلاي كةلگةن ةدئ. ول 1993 - جئلدان 2003 - جئلئ ءتوراعا بولئپ سايلانار الدئندا ورتالئق پارتيا مةكتةبئنئث رةكتورئ، سايلانؤدان بئرنةشة جئل بذرئن ءتوراعا ورئنباسارئ جانة ورتالئق اسكةري كوميتةتئ ءتوراعاسئنئث ورئنباسارئ قاتارلئ جذمئستاردئ اتقارعان.
شةتةلدئك باسئلئمدار نة دةيدئ؟
الايدا جاقئندا عانا قئتاي بيلئگئنئث تالاس-تارتئسئنا كؤا بولعان شةتةلدئك باسئلئمدار دذركئرةي شؤلاعان ةدئ.
قئتاي ةكونوميكاسئنئث بذگئنگئدةي زور دامؤئن الئپ كةلگةن قئزئل رةفورماتور، باسشئ دئث شياؤپيث ةكةنئ كوپشئلئككة ءمالئم بولسا كةرةك. قئتايدئث قازئرگئ بيلئگئ ءوزئن ءدال سول دئثنئث ءئزباسارئمئز دةپ ةسةپتةيدئ، ياعني ولار ةكونوميكالئق جانة باسقادا رةفورمالاردئ تةرةثدةتة تذسؤگة مذددةلئ. دةگةنمةن قئتاي بيلئگئندة تةرةث رةفورمالارعا قارسئ توپتار دا جوق ةمةس. ولار بذرئنعئ رةأوليؤسياشئلدئق، سوسياليستئك باعئتتئ جةلةؤ ةتئپ بيلئكتئ ءوز قولئنا قاراتقئسئ كةلةدئ. ذستئمئزدةگئ جئلدئث اقپان ايئندا الةمدئ ءدذر سئلكئندئرگةن قئتاي بيلئگئندةگئ تالاس-تارتئس وسئنئث ايقئن ايعاعئ بولدئ.
چذثچيث قالاسئنئث (قئتايدئث ورتالئقتان باسقارئلاتئن ءتورت ذلكةن قالالارئنئث ءبئرئ) اكئمئ بو شيلاي پوليسيا باسقارماسئنئث باستئعئ ؤاث ليجيؤندئ شاپالاقپةن ذرئپ جانة ونئ قؤدالاپ ومئرئنة قاؤئپ توندئرگةنئ سةبةپتئ ؤاث ليجيؤن قئتايداعئ ا ق ش ةلشئلئگئنة بارئپ پانالايدئ. چذثچيث قالاسئن ءبئراز جئل باسقارعان بو شيلاي جوعارئ بيلئككة تالپئنعان انتي-رةفورماشئلداردئث ءبئرئ بولاتئن. ول اتالمئش قالادا رةأوليؤسياشئلدئق، قاتاث سوسياليستئك باعئتتئ ذستانئپ، ةركئن نارئقتئق ةكونوميكاعا اياؤسئز سوققئ بةرگةن ةدئ. ياعني چذثچيث قالاسئنداعئ تذرعئن ءذي باعاسئ قئتايدئث باسقا قالالارئنان كوپ تومةن بولدئ؛ زات باعاسئ قولدان كذشتةپ تومةندةتئلدئ؛ «پاراقور» باسشئلار اياؤسئز جازالاندئ. سونئمةن قاتار، بونئث باستاماسئمةن اتالمئش قالادا رةأوليؤسياشئلدئق اندةر ايتئلئپ، جئرلار جئرلاندئ، بذكئل قالا قئزئل جالاؤلارمةن كومكةرئلدئ. بذل ءئس-شارالاردئث بارلئعئ ةكونوميكالئق داعدارئستان قينالعان حالئق ءذشئن ذلكةن مةدةت ةكةنئ ايتپاسا دا بةلگئلئ. وسئلايشا حالئقتئ وزئنة قاراتقان بو ءبئر كةزدةرئ رةأوليؤسياشئلدئق ءان-جئرلاردئ ايتؤدئ استانا بةيجئثگة دة جةتكئزگةن ةدئ. دةگةنمةن بذل ءئسئ رةفورماشئل ورتالئق بيلئككة ذناماعان بولسا كةرةك، قئزئل كونسةرتكة كةلگةن ورتالئق باسشئلارئ ساؤساقپةن سانارلئقتاي بولئپتئ.
...ءدال وسئ وقيعادان كةيئن، ياعني 2012 - جئلئ مامئر ايئنئث 14 - جذلدئزئ، ا ق ش-تئث تايمس جؤرنالئ ءوز مذقاباسئنا بو شيلايدئث ذلكةن پورترةتئن سالئپ «The People's Republic of Scandal» (داؤ-داماي حالئق رةسپؤبليكاسئ) دةپ بذكئل الةمدئ ءدذر سئلكئندئردئ.
ؤاث وقيعاسئنان كةيئن قئتاي رةفورماشئل ذكئمةتئ بونئ قالاي باسؤدئث ءادئسئن تاپقانداي بولدئ. 2012 - جئلدئث ناؤرئز ايئندا قئتاي پرةمةر-ءمينيسترئ ؤئن جياباؤدئث شةتةلدئك اقپارات وكئلدةرئنة بةرگةن سذحباتئندا بئلاي دةلئنگةن:
«ؤاث وقيعاسئ تؤئنداعان سوث، ول قوعامنئث زور نازارئن اؤداردئ، حالئق بذعان كوز تئگئپ وتئر. مةندة سةنئممةن ايتايئن، بذل ءئس ورتالئقتئث ءجئتئ نازارئندا، قاتئستئ ورئندارعا بذل ءئستئ تةكسةرؤدئ تاپسئرامئز... چذثچيث قالالئق كوميتةتئ مةن باسشئلئعئ قايتا ويلانئپ، ؤاث وقيعاسئنان ساباق الؤئ كةرةك».
اقئرئندا بو پارتيادان قؤئلدئ جانة بارلئق بيلئگئنةن ايئرئلدئ.
سونئمةن بذل بئلئقتا جةثئسكة جةتكةن رةفورماشئل كذشتةر ءوز بيلئگئن ارمةن جالعاستئرؤدئ كوزدةيتئنئ داؤسئز. ال ءبئزدئث ماقالا الدئندا تانئسقان الگئ ءتوراعا ورئنباسارئ شي جينپيث ءدال سول رةفورماشئل توپتئث تاثداعان ادامئ دةسةدئ. بو شيلايدئث ماقساتئ حالئق سةنئمئمةن شيدئث ورنئن زاثدئ تذردة باسؤ بولاتئن. دةگةنمةن ورتا جولدا سذرئنگةن بو ةندئ بيلئكتةن ماقذرئم قالدئ.
قئركذيةك ايئنئث العاشقئ ةكئ اپتاسئندا قئتايدئث بولاشاق ءتوراعاسئ شي جينپيث اقپارات كوزدةرئنةن بئردةن عايئپ بوپ كةتكةن ةدئ. بذل ءوزئ دة دذركئرةپ قئزئپ تذرعان حالئقارالئق اقپارات الةمئن ءتئپتئ دة دذرلئكتئرئپ جئبةردئ. «نيؤ يورك تايمس» گازةتئ ارنايئ ماقالا جازئپ «شيدئث جوعالئپ كةتؤئ قئتايلئقتار ارسئندا وسةك-اياثدئ ءوربئتئپ جئبةردئ» دةگةن. اتالمئش ماقالا قئتاي اقپارات كوزدةرئ مةن ساياساتكةرلةرئنئث سوزدةرئنة سئلتةمة جاساي وتئرئپ، شي سپورتئق جاتتئعؤلار كةزئندة ءسئثئرئن سوزئپ العان نةمةسة قاستاندئقپةن جاسالعان جول كولئك وقيعاسئندا جارالانعان دةپ جازادئ. قالاي دةگةنمةن دة بيلئكتةگئ تالاس-تارتئس قانشاما شئتئرمان بولانئمةن، شيدئث باس بيلئككة ءبئر-اق قادام جةتپةي تذرعانئ شئندئق.
قئتاي جذرتئ شي جينپيثدئ كوبئرةك قولدايتئن ءارئ وعان مول سةنئممةن قارايتئن كورئنةدئ، سةبةبئ ول جاستايئنان قاراپايئم حالئق اراسئندا ءوسئپ، ةثبةك ةتئپ ءجذرئپ ةسةيگةن. حالئقتئث مذث-مذقتاجئن جاقسئ بئلةدئ. جانة كةيبئر اقپارات كوزدةرئنة سذيةنسةك، شي فؤتبول جانكذيةرئ ةكةن. كوپتةگةن فؤتبول سذيةتئن قئتايلئقتار ءذشئن شيدئث بيلئككة كةلؤئ سئبايلاس جةمقورلئق جايلاعان قئتاي فؤتبولئن سةرپئلتؤگة كومةگئن تيگئزةدئ-مئس.
شي جينپيثنئث ساياسي ءومئر جولئنا شولؤ:
1975-1979 - ج.ج. شينحؤا ؤنيأةرسيتةتئ حيميا فاكؤلتةتئندة نةگئزگئ ورگانيكالئق سينتةزدةر ماماندئعئ بويئنشا وقئعان.
1979-1982 - ج.ج. گو-ؤ-يؤان (ورتالئق ذكئمةت) قئزمةت باسقارماسئندا، ورتالئق اسكةري كوميتةتئنئث قئزمةت باسقارماسئ حاتشئسئ.
1982-1983 - ج.ج. حئبي ولكةسئ جئثديث اؤداندئق كوميتةتئنئث ورئنباسار حاتشئ.
1983-1985- ج.ج. حئبةي جئثديث اؤداندئق كوميتةتئنئث حاتشئسئ، قوسئمشا اؤداندئق قارؤلئ ءبولئمئ ساياسي كوميتةتئنئث ءبئرئنشئ باسشئسئ، پارتيا كوميتةتئنئث ءبئرئنشئ حاتشئسئ.
1985-1988- ج.ج. فؤجيان ولكةسئ شيامئن قالالئق كوميتةتئنئث مذشةسئ، قالا اكئمئنئث ورئنباسارئ.
1988-1990 - ج.ج. فؤجيان ولكةسئ نيثدئ اؤماقتئق كوميتةتتئث حاتشئسئ، قوسئمشا نيثدئ ايماقتئق اسكةري وكرؤگئ پارتيا كوميتةتئنئث ءبئرئنشئ حاتشئسئ.
1990-1995 - ج.ج. فؤجيان ولكةلئك كوميتةتئ حاتشئسئنئث ورئنباسارئ، فؤجوؤ قالالئق كوميتةتتئث حاتشئسئ، قالالئق حالئق كةثةسئ تذراقتئ كوميتةتئنئث باستئعئ، قوسئمشا فؤجوؤ اسكةري وكرؤگئ پارتيا كوميتةتئنئث ءبئرئنشئ حاتشئسئ.
1995-1996 - جئلدارئي فؤجيان ولكةلئك كوميتةتئ باستئعئنئث ورئنباسارئ، فؤجوؤ قالالئق كوميتةتئنئث حاتشسئ، قالالئق حالئق كةثةسئ تذراقتئ كوميتةتئنئث باستئعئ، قوسئمشا فؤجوؤ اسكةري وكرؤگئ پارتيا كوميتةتئنئث ءبئرئنشئ حاتشئسئ قئزمةتتةرئن اتقارعان.
1996-1999 - ج.ج. فؤجيان ولكةلئك كوميتةتئ باستئعئنئث ورئنباسارئ، قوسئمشا ولكةلئك زةثبئرةكشئلةر دايئندئق پولكئ كوميتةتئنئث باستئعئ.
1999-2000 - ج.ج. فؤجيان ولكةلئك كوميتةتئ باستئعئنئث ورئنباسارئ، پروأينسيانئث ؤاقئتشا سايلانعان اكئمئ، قوسئمشا نانجيث اسكةري وكرؤگئ مةملةكةت قورعانئسئن ذيئمداستئرؤ كوميتةتئ باستئعئنئث ورئنباسارئ، فؤجيان ولكةلئك مةملةكةت قورعانئسئن ذيئمداستئرؤ كوميتةتئنئث باستئعئ، ولكةلئك زةثبئرةكشئلةر دايئندئق پولكئ كوميتةتئنئث باستئعئ.
2000-2002 - ج.ج. فؤجيان ولكةلئك كوميتةتئ باستئعئنئث ورئنباسارئ، پروأينسيا اكئمئ. (1998-2002 - جئلدار ارالئعئندا شينحؤا ؤنيأةرسيتةتئنئث گؤمانيتارلئق-الةؤمةتتئك ينستيتؤتئندا ماركسيزم تةورياسئ مةن يدةيا-ساياسي تاربية ماماندئعئ بويئنشا ماگيستراتؤرانئ قئزمةت اتقارا ءجذرئپ وقيدئ، سونئمةن قاتار زاث عئلئمدارئ دوكتورئ دارةجةسئن دة الادئ.)
2002 - جئلئ جئجياث ولكةلئك كوميتةتئ باستئعئنئث ورئنباسارئ، ولكةنئث ؤاقئتشا اكئمئ.
2002-2003 - ج.ج. جئجياث ولكةلئك كوميتةتئ باستئعئنئث ورئنباسارئ، ولكةنئث ؤاقئتشا اكئمئ، قوسئمشا ولكةلئك اسكةري وكرؤگئ پارتيا كوميتةتئنئث ءبئرئنشئ حاتشئسئ.
2003-2007 - ج.ج. جئجياث ولكةلئك كوميتةتئ باستئعئنئث ورئنباسارئ، ولكةلئك حالئق كةثةسئ تذراقتئ كوميتةتئنئث باستئعئ، قوسئمشا ولكةلئك اسكةري وكرؤگ پارتيا كوميتةتئنئث ءبئرئنشئ حاتشئسئ.
2007 - جئلئ شاثحاي قالالئق كوميتةتئنئث حاتشئسئ، قوسئمشا شاثحاي اسكةري وكرؤگئ پارتيا كوميتةتئنئث ءبئرئنشئ حاتشئسئ.
2007-2008 - ج.ج. ورتالئق ساياسي كةثةسئنئث تذراقتئ مذشةسئ، ورتالئق حاتشئ ءبولئمئنئث حاتشئسئ، ورتالئق پارتيا مةكتةبئنئث رةكتورئ.
2008-2010 - ج.ج. ورتالئق ساياسي كةثةسئ تذراقتئ كوميتةتئنئث مذشةسئ، ورتالئق حاتشئ ءبولئمئنئث حاتشئسئ، ق ح ر ءتوراعاسئنئث ورئنباسارئ، ورتالئق پارتيا مةكتةبئنئث رةكتورئ.
2010 - جئلدان قازئرگة دةيئن ورتالئق ساياسي كةثةس تذراقتئ كوميتةتئ مذشةسئ، ورتالئق حاتشئ ءبولئمئنئث حاتشئسئ، ق ح ر ءتوراعاسئنئث ورئنباسارئ، قئتاي كوممؤنيستئك پارتياسئ ورتالئق اسكةري كوميتةتئ ءتوراعاسئنئث ورئنباسارئ، ورتالئق پارتيا مةكتةبئنئث رةكتورئ قئزمةتتةرئن اتقارئپ كةلةدئ.
ماقالانئ دايئنداعان بيبول ءالئپباي
دةرةككوز: «قامشئ» سايتئ