ارمياندار مةن ءازئربايجاندار اراسئنا جئك سالعان داؤ جؤئردا تاعئ ءورشئدئ

بذگئندة جةر داؤئ ؤشئققان ارمياندار مةن ءازئربايجاندار اراسئندا ديپلوماتيالئق قاتئناس ورناتئلماعان. ذزاق جئلدار بويئ ةكئ ذلتتئث اراسئنا جئك سالعان داؤ جؤئردا تاعئ ءورشئدئ. «داؤدئث باسئ» ساربازدار اراسئنداعئ كةرئستئث سوثئ قايعئلئ جايتقا ذلاسؤئ.
انئعئندا، 2004- جئلدئث اقپانئندا NATO -نئث «بةيبئتشئلئك جولئنداعئ سةرئكتةستئك» اتتئ باعدارلاماسئ بويئنشا بؤداپةشتكة كةلگةن ءازئربايجان لةيتةنانتئ راميل سافاروأ پةن ارميان لةيتةنانتئ گؤرگةن ماركاريان اراسئندا بولعان ةگةستةن كةيئن سافاروأ ارميان ارئپتةسئن بالتالاپ تاستاعان. ونئث ذستئنةن قئلمئستئق ءئس قوزعاعان بؤداپةشت سوتئ 2006- جئلئ ءومئر بويئ توردا وتئرؤ جازاسئن كةسكةن. ءبئراق ارادا ءبئراز جئل وتكةندة ءازئربايجان بيلئگئ أةنگرلةر جةرئندة تذتقئندا وتئرعان اسكةرئن ةلگة قايتارؤعا قول جةتكئزئپ، كوپ كةشئكپةي-اق وعان كةشئرئم جاسالئندئ.
بذل شةشئمگة نارازئ بولعان ارمةنيا بؤداپةشتپةن اراداعئ ديپلوماتيالئق قاتئناسئن ءذزئپ تئندئ. ساربازئن كةشئرگةن ءازئربايجان بيلئگئنئث شةشئمئنة الاثداؤشئلئق تانئتقان ا ق ش رةسمي بؤداپةشت پةن باكؤ تاراپئنان زاثسئزدئققا جول بةرئلگةنئن مالئمدةدئ. ا ق ش ذلتتئق قاؤئپسئزدئك كةثةسئنئث وكئلئ توممي أيتور: «قئلمئسكةرگة كةشئرئم جاساؤ ايماقتاعئ ونسئز دا شيرئققان احؤالدئ ورشئتة ءتذسؤئ مذمكئن» دةگةن.
وسئ وقيعادان كةيئن أةنگريامةن اراداعئ ديپلوماتيالئق قاتئناسئن شذعئل تذردة توقتاتقان ارمةنيا پرةزيدةنتئ سةرج ساركيسيان: «بذل جاي عانا ءولئم ةمةس، ذلتارالئق قاقتئعئستان تؤئنداعان ءولئم. ةؤروپالئق وداققا مذشة ةلدئث ونئ اقتاپ العانئ وتة جامان»، - دةپ مالئمدةدئ. ءبئراق بذل مالئمدةمةنئ تةرئسكة شئعارعان باكؤ ءوز تاراپئنان ةشقانداي زاثسئزدئقتئث بولماعانئن كولدةنةث تارتادئ.
أةنگريا ادئلةت مينيسترلئگئنئث وكئلئ ورسول حورأات سافاروأقا قاتئستئ ماسةلةدة جات جةردة سوتتالعان تذتقئنداردئ تؤعان جةرئنة قايتارؤعا مذمكئندئك بةرةتئن ستراسبؤرگ كونأةنسياسئنا يةك ارتئلعانئن كولدةنةث تارتتئ. بذل ورايدا ءازئربايجان بيلئگئ دة وسئ كونأةنسياعا يةك ارتئپ وتئرعانئن ايتا كةتؤ كةرةك: «راميل سافاروأقا ءازئربايجان كونستيتؤسياسئ مةن زاثدارئنا سايكةس جانة تذتقئندالعان ازاماتتاردئ قايتارؤ تؤرالئ كونأةنسيا ةرةجةلةرئن ةسكةرة وتئرئپ، كةشئرئم جاسالئندئ. اتالعان كونأةنسيا كةز كةلگةن تاراپقا زاثدئ كذشئنة ية كونستيتؤسيا مةن باسقا دا زاثدئق قذجاتتار شةثبةرئندة تذتقئندالؤشئنئ كةشئرؤگة، امنيستيالاؤعا نةمةسة جازا مةرزئمئن قئسقارتؤعا قذقئق بةرةدئ» (ءازئربايجان پرةزيدةنتئ اكئمشئلئگئنئث وكئلئ فؤاد الةسكةروأ). وسئلايشا، ةلئنة كةلگةن بويدا پرةزيدةنت يلحام اليةأ تاراپئنان كةشئرئم جاسالعان راميل سافاروأتئث شةنئ مايورلئققا دةيئن ءوسئرئلئپ، اسكةري قئزمةتئنة قايتا كئرئستئ.
ا ق ش-تئث نارازئلئعئنا قارسئ جاؤاپ بةرگةن أةنگريا پرةمةر-ءمينيسترئنئث جانانداعئ سئرتقئ ئستةر جونئندةگئ مةملةكةتتئك حاتشئ پةتةر سزيججاتو دا أةنگريا سوتئنئث حالئقارالئق قذقئقتئق ةرةجةلةرگة سذيةنة وتئرئپ، زاث شةثبةرئندة اشئق تذردة ارةكةت ةتكةنئن جةتكئزدئ. وسئلايشا ةكئ ةل اراسئنداعئ ديپلوماتيالئق تةكةتئرةسكة سةبةپ بولعان داؤدئ توقتاتؤعا كذش سالدئ.
بؤداپةشتتئث ساياسي بازئناسئن ارمةنيا قالاي قابئلدايتئنئ ازئرگة بةلگئسئز. بةلگئلئسئ، ةرةأان بؤداپةشتپةن اراداعئ ديپلوماتيالئق قاتئناسئن جاثارتؤعا اسئقپاي وتئر. ةسةسئنة ارمياندار مةن ةؤروپاداعئ ارمياندار مذددةسئن جاقتايتئن بذقارالئق اقپارات قذرالدارئندا ءازئربايجان مةن وسئ ئسكة قاتئسئ بار كةيبئر ةؤروپالئق ةلدةردئ قئجئرتقان ماتةريالدار لةگئ تولاستار ةمةس. ال ءازئربايجاندار ةلئندة كةرئسئنشة، ارمياندارعا كئنا ارتقان ماقالالار باسئم. ولار: «كاراباحتئ ءازئربايجاندارعا بةيبئت جولمةن قايتارؤعا كةدةرگئ جاساعان لاثكةستةرگة باتئر اتاعئن بةرئپ، ءتئپتئ كوشةلةر، مةملةكةتتئك مةكةمةلةر مةن مةكتةپتةردئث اتئن اتاؤدا. جةر داؤئنا بايلانئستئ تذرئكتةر مةن ءازئربايجانداردئث قانئن سؤداي شاشقانداردئ ةرةأان زاث تذرئندة جازالاؤعا مذددةلئ ةمةس» دةپ جازسا، كةيبئر ب ا ق-تا «بارلئق ارميان لاثكةستةرئ ةؤروپالئق جانة امةريكالئق سوتتاردئث ارقاسئندا بوستاندئققا شئقتئ. ولاردئث تةك بئرةؤئ عانا - قانئشةر ءارئ حالئقارالئق لاثكةس مونتة مةلكونيان عانا شئن مانئسئندة ءادئل جازاسئن الدئ. ونئ كاراباحتا جةر جاستاندئرعان - ءازئربايجان ساربازئ يباد گؤسةينوأ» دةيدئ.
1989- جئلئ فرانسيا سوتئنئث شةشئمئمةن تذرمةدةن بوساتئلعان مةلكونيان ارميانداردئث اسالا لاثكةستئك ذيئمئنئث جةتةكشئسئ ةدئ ءارئ 1981 - جئلئ پاريجدةگئ تذركيا ةلشئلئگئن كذشپةن باسئپ الئپ، بئرنةشة ادامدئ كةپئلدئككة العانئ ءذشئن زاث جذزئندة «حالئقارالئق لاثكةس» دةپ تانئلئپ، ءومئر بويئ تةمئر تورعا توعئتئلعان بولاتئن.
فرانسؤزدار سوتئنئث قايئرئمدئلئق جاساؤئ ارقاسئندا ارمةنياعا قايتارئلعان تاعئ ءبئر حالئقارالئق لاثكةس - أارؤجان كاراپةتيان بار. 1984 - جئلئ فرانسؤزداردئث ورلي اؤةجايئندا ذلتئ ارميان باسقا دا لاثكةستةرمةن بئرگة جارئلئس جاساعان كاراپةتيان سول كةزدة 8 ادامدئ ءولتئرئپ، 55 سئن جارالاعان ةدئ. ءومئرئنئث سوثعئ كذنئنة دةيئن قاماؤدا وتئرؤئ ءتيئس كاراپةتياندئ تذرمةدة 17 جئل وتكئزگةننةن كةيئن، ياعني 2001- جئلئ فرانسيا ةلئنة قايتؤعا رذحسات بةرةدئ. كاراپةتيانعا سول كةزدةگئ پرةزيدةنت روبةرت كوچاريان ول ذشاقتان تذسپةي جاتئپ راقئمشئلئق جاساپ، مةملةكةتتئك ماراپات تاعايئندالعان كورئنةدئ.
ءازئربايجان باسئلئمدارئ تاراتقان اقپاراتتارعا سذيةنسةك، كاراپةتيان ةشقاشان ارمةنيا ازاماتئ بولماعان ةسةسئنة، اسالا حالئقارالئق ارميان لاثكةستئك ذيئمئنئث فرانسياداعئ ءبولئمئن باسقارعان. لاثكةسكة كةشئرئم جاسالعاندا ا ق ش تا، ةؤروپالئق باسقا ةلدةردئث ةشقايسئسئ دا نارازئلئق تانئتپاعان، ةرةأاننان رةسمي تذردة مالئمدةمة جاساؤدئ تالاپ ةتپةگةن.
قانئشةرلةرگة قايئرئمدئلئق جاساؤ مذنئمةن شةكتةلمةيدئ. 1984- جئلئ تذرئك ديپلوماتتارئن جاپپاي قئرعان گؤرگةن يانيكيان ءومئر بويئ تذرمةدة وتئرؤدئث ورنئنا بوستاندئققا شئعارئلادئ. 1921- جئلدئث 15 - ناؤرئزئندا «ارميانداردئث تاريحي باتئرئ» اتاعئنا ية بولعان قانئشةر - سوگومون تةيلةريان بةرليندة تذركيانئث بذرئنعئ سئرتقئ ئستةر ءمينيسترئ تالاات پاشانئ اتئپ ولتئرةدئ. الايدا سول جئلئ بةرليندة وتكةن سوت تةيلةرياندئ اقتاپ شئعئپ، ونئ بوستاندئققا قويا بةرگةن. سونئث ارقاسئندا سان-فرانسيسكودا ذزاق جئل بويئ تذرعان سوگومون 1960- جئلئ قارتايئپ، كوز جذمادئ.
تاريحي دةرةكتةرگة كوز جذگئترسةك، ارميان لاثكةستةرگة قاتئستئ جازالاؤ تةك ك س ر و كةزئندة عانا جذزةگة اسئرئلعان كورئنةدئ. 1977- جئلدئث 8- قاثتارئندا ماسكةؤدةگئ مةترودا 3 رةت جارئلئس جاساعان ءذش ارميان لاثكةسئ - اكوپ ستةپانيان، زاأةن باگداساريان، ستةپان زاتيكيان اتؤ جازاسئنا كةسئلةدئ. ونداعان جازئقسئز جاندئ اجال قذشتئرعانداردئث تذرمةگة قامالماي، بئردةن جةر جاستاندئرئلعانئ - سول كةزدةگئ تةمئردةي ءتارتئپتئث ئقپالئ.
اأتور: رؤسلان عابباسوأ
«تذركئستان» گازةتئ