قذرتتئث قئزئعئ

استانا. 19- قئركذيةك. قازاقپارات- «قئزئل كئتاپ» دةگةن بار. اتئ كئتاپ بولعانمةن، زاتئ قذجات. وعان سيرةك كةزدةسةتئن، جئلدان-جئلعا ازايئپ، جويئلئپ بارا جاتقان، سوندئقتان دا، ايرئقشا قورعاؤدئ قاجةت ةتةتئن جانؤارلار مةن وسئمدئكتةر تئركةلةدئ.
None
None

 قازاقستاننئث 1981- جئلئ  باسئلئپ شئققان «قئزئل كئتابئ» بويئنشا ةلئمئزدةگئ 308 وسئمدئك قورعاؤعا الئنعان. سونئث ءبئرئ - التاي تاؤئندا وسةتئن تاؤشئمئلدئق گذلئ.

 «قئزئل كئتاپقا» ةنگةن دذنيةلةرگة قئرعيداي تيةتئن ادةتئمئز ةمةس پة، بذگئندة وسئ گذلگة قاتةر ءتوندئ. «تذلكئنئث قئزئلدئعئ - ءوزئنئث سورئ»، دةمةكشئ، گذلدئث باسئنا بالة بولئپ جابئسئپ تذرعان ونئث تامئرئنداعئ قئزئل قذرتتار. ال، بذل قئزئل قذرتتار قئپ-قئزئل اقشا. جئبئرلاعان جاندئكتئث ءبارئن كادةگة جاراتاتئن قئتايلار بذدان راك، سذيةك قذرئلئسئ، وزگة دة اؤرؤلارعا قارسئ ءدارئ جاسايدئ. ءوز ةلدةرئندةگئ تاؤشئمئلدئق گذلئن تاؤئسقان شئعئستاعئ كورشئمئزدئث ساؤداگةرلةرئ ةندئ شئعئس قازاقستاننئث كذرشئم اؤدانئن جاعالاپ جذرگةن كورئنةدئ.

 اؤئلدئث اثعال حالقئنا ازداعان تيئن-تةبةن بةرئپ، الگئ قذرتتاردئ ساتئپ الادئ. جةرگئلئكتئ تذرعئنداردئث سوزئنة سةنسةك، قذرت جيناؤ ناؤقانئ 2010- جئلدئث كوكتةمئنةن باستالعان. كوكتةم مةن كذزدة ديحان قاؤئمئ سوقا-تئرماسئن سايلاپ، القاپ جاعالاپ جذرگةندة، بذل ولكةنئث تذرعئندارئ تاؤ كةزةدئ. ءتئپتئ،  استانا، الماتئ، قاراعاندئ سةكئلدئ، ةلئمئزدئث وزگة دة قالالارئنان ارنايئ كةلئپ، جاتا-جاستانا قذرت قازاتئندار بار. سوثعئ 2 ايدا كذرشئم اؤدانئندا قذرت جيناؤمةن اينالئسقان 40 قا جؤئق ادام ذستالدئ.

بةرئك كوشةربايةأ، ءتئلشئ:

بذل شئعئس قازاقستان وبلئسئنداعئ ةث شالعاي اؤئلداردئث ءبئرئ - ءتوسقايئث. وبلئس ورتالئعئ وسكةمةن قالاسئنان 560 شاقئرئم قاشئقتئقتا ورنالاسقان. بذل جةرگة جةتؤ وثاي ةمةس. سوثعئ 300 شاقئرئم جولدئث اسفالتئ مذلدةم جوق، دةؤگة بولادئ. ماسةلةن، ءبئزدئث ءتذسئرؤ توبئمئز وسئنداي استئ بيئك كولئكپةن قالادان تاثةرتةث شئعئپ، تاؤ-تاستان ءوتئپ، جارتئ كذندئ قارا جولمةن ءجذرئپ، بذل توسقايئثعا ازةر دةگةندة، كةشكة جةتتئك. ءبئراق، وسئعان قاراماستان، بيئلعئ جازدا بذل اؤئلعا وزگة وبلئستاردان 500 دةن ارتئق ادام كةلگةن. ولار قوناققا ةمةس، ارنايئ قذرت قازؤ ءذشئن كةلگةندةر.

«قئزئل كئتاپتاعئ» گذلدئث تذبئنةن قذرت جيناؤدئث العاشقئ ناؤقانئ كذرشئم اؤدانئندا وسئدان 2-3 جئل بذرئن باستالدئ. قازئر مارقاكول ايماعئنداعئ اؤئلداردا قذرت جيناؤدئث قئر-سئرئن جاس بالالارعا دةيئن جاقسئ مةثگةرئپ العان.

- تاؤشئمئلدئق گذلئن تامئرئمةن قازئپ السا، قذرتتار شئعادئ.

- ولاردئ ئزدةؤ كةرةك، ياعني، تامئردئث توپئراعئن سئلكئلةسة، قئزئل، سارئ قذرت تذسةدئ.

- ولار تامئرعا ذقسايدئ، تةك دومالاق.

رؤسلان جانة ءامئراسلان ءتوسقايئث اؤئلئنئث كئشكةنتاي تذرعئندارئ. سوثعئ كةزدة شاعئن اؤئلعا سئرتتان كةلةتئندةر كوبةيگةن. قوناققا ةمةس، قذرتقا بولا كةلةدئ.

 ورمانشئ دا قذرت قازؤدئ كاسئپ ةتكةندةرمةن ءجيئ كةزدةسةدئ.    

تورةحان بذرشاقبايةأ، ورمانشئ:

دةمالئسقا شئققان ادامدار قذرت قازؤ ءذشئن كةلئپ ءجذردئ، كوردئك. توقتاتتئم تالايئن، تانيتئن ادامدار، اعايئندار. «ةندئ قايتةمئز، جان ساقتاؤ كةرةك»، دةگةنگة كةلتئرةدئ.

 تورةحان بذرشاقبايةأ وسئ وثئردةگئ ورمانشئلاردئث جةتةكشئسئ. سئرتتان كةلگةندةردئث ستاتيستيكاسئن جذرگئزئپ، ساناپ جذرگةن دة وسئ كئسئ. قذرت قازعئشتاردئث تالايئن توقتاتئ، تئثداعانعا اقئلئن ايتتئ، باعئنباعانداردئ زاث جذزئندة جاؤاپكةرشئلئككة تارتتئ. اؤئلعا كةلگةن ادامداردئث لةگئ بيئل ءتئپتئ كوبةيگةندئكتةن، تاؤ جاققا وتةتئن كوپئرگة بةكةت قويعان.

تورةحان بذرشاقبايةأ، ورمانشئ:

وتكةن ماشينالاردئث ءبارئن باقئلاپ، ءبئز وسئ پوست ارقئلئ جان-جاقتا قانداي ادامدار جذرگةنئن، ؤچاسكةلةردة الئستان كةلگةن ادامدار بولسا، سولاردئث قانداي ماقساتتا جذرگةنئن، ول سول كذنئ كةلئپ قايتئپ كةتتئ مة، قونئپ جاتئر ما، وسئنئث بارئنة ءبئز وسئ بةكةت ارقئلئ اقپارات، حابار الامئز.

قئزئل قذرتقا قذمارلار نةگئزئنةن قابا وزةنئنئث ارعئ جاعالاؤئنا ءجيئ بارادئ. بةكةر بارمايدئ، ورمانئ قالئث تاؤدئث بوكتةرئن تذك قالدئرماي قوپارئپ، قازئپ تاستاعان.

وتكةن جازدان بةرئ تابيعات قورعاؤشئلار جئلدان-جئلعا جويئلئپ بارا جاتقان گذلدئ قازؤشئلارمةن الئسئپ الةك. تاؤشئمئلدئق گذلئن تامئرئمةن قوپارئپ، تذبئنةن قذنئ قئمبات قذرت تةرؤشئلةر دة ابدةن اككئلةنئپ العان. ولار تابيعاتقا وراسان زيان كةلتئرگةندةرئ ءذشئن قئلمئستئق جازاعا تارتئلاتئنئن بئلة تذرا، تاؤةكةل ةتةدئ.

ةلدار تذلةمئسوأ، كذرشئم اؤدانئ پروكؤرورئنئث كومةكشئسئ:

بذل وسئمدئكتئ جويعان، جذلعانئ ءذشئن ادام قازاقستان رةسپؤبليكاسئ قئلمئستئق كودةكسئنئث 290- بابئمةن جاؤاپكةرشئلئككة تارتئلادئ. ياعني، بذل باپ بويئنا ادام 3 جئل باس بوستاندئعئنان شةكتةلؤئ مذمكئن نةمةسة باس بوستاندئعئنان ايئرئلؤئ مذمكئن. سونئمةن قاتار، مذلكئ تاركئلةنةدئ.

وسئ جازدا مارقاكول وثئرئندة قذرت قازؤعا قذنئققان 7 توپ قذرئقتالدئ. 35 ادامنئث ذستئنةن 5 قئلمئستئق ءئس قوزعالدئ. تاؤشئمئلدئعئن تامئرئمةن جذلعان تاعئ بئرنةشةؤئ وسئمدئكتئث ءار ساباعئ ءذشئن ايئپپذل تولةدئ.    

باقئتجان مامبةتوأ، كذرشئم اؤدانئنئث پروكؤرورئ:

6 ادام سوتتان ءوتتئ. ونئث ةكةؤئ باس بوستاندئعئنان ايئرئلدئ. تورتةؤئنة باس بوستاندئعئن شةكتةؤ جازاسئ تاعايئندالدئ. قالعاندارئنئث قئلمئستئق ئستةرئ سوتتا قارالئپ جاتئر.

تابيعات قورعاؤشئلار بارلئق شارالاردئ قولدانا وتئرئپ، قذرت بيزنةسئنة توسقاؤئل قويؤ قاجةت، دةيدئ. سةبةبئ، ورمانعا كةلگةن ادام جئلدان-جئلعا جويئلئپ بارا جاتقان وسئمدئكتئ قذرتئپ قانا قويماي، نؤ ورماننئث وزئنة قاؤئپ ءتوندئرئپ تذر.    

قذرت قازؤعا قذمارتقانداردئ توقتاتؤ ءذشئن، ولارعا ايئپپذلدئ گذل ءذشئن دة، قذرت ءذشئن دة سالؤ كةرةك. ول ءذشئن زاث ارقئلئ قذرتتاردئث قذنئ بةلگئلةنؤئ كةرةك، دةيدئ. سةبةبئ، قازئردة بذل جاندئكتئث ءبئر كةلئسئ قئتايدا بئرنةشة مئث دوللارعا باعالانادئ، ال، بئزدة ونئث ناقتئ بةلگئلةنگةن قذنئ جوق.

قئتايدا تاؤشئمئلدئق گذلئ قذرئپ كةتؤدئث از-اق الدئندا تذر. سوندئقتان، قازئر ول جاقتا بذل گذل قاسيةتتئ، دةپ سانالئپ، مةملةكةتتئث ةرةكشة قورعاؤئنا الئنعان. بئزدة دة بذل سسةناري قايتالانؤئ مذمكئن. سوندئقتان، اتالعان ماسةلةگة ذكئمةتتئك دةثگةيدة نازار اؤدارئلسا، دةيدئ اؤدانداعئ ورمانشئلار.

قازئردئث وزئندة قذرت ئزدةؤشئلةر قاتونقاراعاي ايماعئن دا قازئپ جاتئر. سونئمةن قاتار، قذرت بيزنةسئ قئلمئستئق توپتاردئث دا وسئ جاققا كوز تئگؤئنة اسةر ةتة باستاعان. ويتكةنئ، «مايلئ جئلئكتئث باسئنان» دامةتكةندةر كوپ.

ورمانشئلاردئ وثاي ولجا تاپپاق بولعاندار ءبئراز اؤرةگة سالعانئمةن، قذرت بيزنةسئ جةرگئلئكتئ تذرعئندارعا ءتيئمدئ بولئپ تذرعان سياقتئ. تالاي ادام وسئ كاسئپپةن تذرمئسئن وثداپ، قذرتتان تذسكةن قارجئعا توي جاساپ، قارئزئنان دا قذتئلئپتئ. بايئپ كةتپةسة دة، كادئمگئدةي قوث جيئپ قالعان كئسئلةر بار. ءبئراق، «دانئككةننةن قذنئققان جامان»، قذرت قازؤشئلار ورمانشئلارعا قارسئلئق ءبئلدئرئپ، قوس تاراپ بئرنةشة رةت جذدئرئقتاسؤعا دةيئن بارعان. تابيعات قورعاؤشئلاردئث وتباسئنا قوقانلوققئ كورسةتكةندةر دة كةزدةسئپتئ.

 سولاي انة، ءبئزدئث قازاق ازئپ-توزعاندئ قوثئز تةرئپ كةتئپتئ، دةپ كةكةتؤشئ ةدئ، ال، الئس اؤئل كادئمگئ قوثئز بولماسا دا، سول قوثئزدئث تؤئسئ - يرةلةثدةگةن قذرتتئ تةرئپ ءجذر، الا جازداي.

  بةرئك كوشةربايةأ

 «قازاقستان» ذلتتئق ارناسئ

سوڭعى جاڭالىقتار