قازئبةك ءبيدئث ءذش بيلئگئ

استانا. 28- تامئز. قازاقپارات- بئردة ابئلاي حاننان زامانداستارئ سذراعان ةكةن: «ءذش ءجذزدئث باتئرلارئنئث ئشئنةن كئمدئ ةرةكشة قذرمةتتةيسئز؟» دةپ. سوندا ول: «بئزگة دةيئنگئ ةرلةردةن ةكئ كئسئگة تاث قالؤعا بولادئ.
None
None

 ونئث ءبئرئ توقسان تؤئسئن قالدان سةرةننئث تذتقئنئنان قذتقارعان قاراكةسةك قازئبةك تة، ةكئنشئسئ ءوزئنئث سونداي تذتقئنداعئ تؤئسئن قذتقارعان ؤاق دةربئسالئ. مذنئث العاشقئسئ قالدانعا ءوزئ بارئپ سذراپ الدئ. سوثعئسئ ءوزئنئث اؤئلئندا وتئرئپ، جاؤئن قورقئتئپ الدئ» دةگةن ةكةن.

 بذگئندة تةك ورتا ءجذزدئث عانا ةمةس، بذكئل قازاقتئث ورتاق ءبيئ سانالئپ كةتكةن قازئبةك كةلدئبةك ذلئ وسئ قالماق قوثتايشئلارئنا ءذش رةت ةلشئ بولئپ بارعان دةسةدئ. جاستايئنان شةشةندئگئمةن ةل ئشئندة كوزگة تذسكةن قازئبةك ةث العاش ون ءتورت جاسئندا قالماقتارعا بارئپ بيلئك ايتقان دةيدئ اثئزدا. قئلئشئنان قان تامعان سةأان رابدان الدئندا تاؤكة حان جئبةرگةن قازاق بيلةرئ كذمئلجئپ، ايتؤعا ءسوز تاپپاي تذرعاندا بالا قازئبةك سؤئرئلئپ العا شئعئپ: «دات، تاقسئر!» دةپ ءسوز باستاپتئ:

«ءبئز قازاق دةگةن مال باققان ةلمئز، ةشكئمگة سوقتئقپاي جاي جاتقان ةلمئز. ةلئمئزدةن قذت-بةرةكة قاشپاسئن دةپ، جةرئمئزدئث شةتئن جاؤ باسپاسئن دةپ نايزاسئنا جئلقئنئث قئلئن تاققان ةلمئز. دذشپان باسئنباعان ةلمئز، باسئمئزدان ءسوز اسئرماعان ةلمئز. دوسئمئزدئ ساقتاي بئلگةن ةلمئز، ءدام-تذزئن اقتاي بئلگةن ةلمئز. ءبئراق اسقاقتاعان حان بولسا - حان ورداسئن تاپتاي بئلگةن ةلمئز. اتادان ذل تؤسا - قذل بولامئن دةپ تؤمايدئ، انادان قئز تؤسا كذث بولامئن دةپ تؤمايدئ، ذل مةن قئزئن جاتقا قذل مةن كذث ةتئپ وتئرا المايتئن ةلمئز.

 سةن تةمئر بولساث، ءبئز كومئرمئز - ةرئتكةلئ كةلگةنبئز، قازاق-قالماق بالاسئن تةلئتكةلئ كةلگةنبئز. تانئمايتئن جات ةلگة تانئسقالئ كةلگةنبئز، تانئسؤعا كونبةسةث شابئسقالئ كةلگةنبئز. سةن قابئلان بولساث، مةن ارئستان - الئسقالئ كةلگةنبئز، تذتقئر سارئ جةلئممةن جابئسقالئ كةلگةنبئز. ءبئتئم بةرسةث ءجونئثدئ ايت، بةرمةسةث تذرئساتئن جةرئثدئ ايت!» دةگةن ةكةن.

 جاس بالانئث بذل سوزدةرئنةن باس الئسپاق باتئرلئقتئ دا، ئنتئماققا شاقئرعان ئزگئلئكتئ دة اثعارعان قالماق حانئ ادئلدئككة جئعئلئپ، وجةتتئگئ مةن شةشةندئگئنة ريزا بولئپ: «داؤئسئث قازدئث داؤئسئنداي ةكةن، بذدان بئلاي سةنئث ةسئمئث قاز داؤئستئ قازئبةك بولسئن»، - دةگةن ةكةن. سونئث ارقاسئندا ةلشئلئك جاؤ قولئنداعئ 90 تذتقئندئ شابئلعان مال، تونالعان مذلئگئمةن شاشاؤ شئعارماي قايتارئپ الئپ، ةلگة ولجالئ ورالعان ةكةن.

 بئردة قازئبةك وزئنة قاراعان ةلدئ جاؤدئث تئكة شابؤئلئنان تئسقارئ قونئستاندئرؤ ءذشئن سارئ ارقانئث جةرئن شولئپ قايتؤعا شئعادئ. مذنئ ةستئگةن قالماق قونتايشئسئ ايگئلئ ءبيدئث ةلئنة قالئث قول جئبةرئپ، مالمةن قوسا جذزگة تارتا ةر جئگئتتئ تذتقئنعا العان ةكةن. ونئث ئشئندة قازئبةكتئث ذلئ قازئمبةت تة بار. قالماق بيلةؤشئسئ قازاق ءبيئن وزئنة الدئرتؤ ءذشئن وسئ سةكئلدئ تالاي قؤلئق قادامدارعا بارعانئ تاريحتان بةلگئلئ.

 وسئلايشا قازئبةك قالماقتارعا ةكئنشئ رةت جول تارتقان. قوثتايشئ بولسا قازئمبةتتئ بةرگئسئ كةلمةي، «ءتئرئ ةمةس، ورنئنا قذن تولةيمئن» دةپ الداپ-سوققان. ماقساتئ قازئبةكتةي ذلئ تذلعانئث ذرپاعئن الئپ قالؤ بولعان دةسةدئ. سوندا بي قالماق حانئنا بئلاي دةپتئ:

 - جذمئر باستئ، ةكئ اياقتئ ادامئمنئث ءوزئن قايئر، ءتورت اياقتئ ايدئندئ بوزئمنئث كوزئن قايئر. ةرئم ءذشئن قذن الماي ولئسةمئن، بوزئمنئث كوزئ جوق بولسا ةكئ ةسة قذن الامئن - دةگةندة، قوثتايشئ: - قازئبةك بي، ةرئث ءذشئن قذن الماي ولئسةمئن دةگةنئثدئ ءجون دةلئك. ال، بوزئثنئث تولةؤئن ةكئ ةسة قئپ الامئن دةگةنئثة جول بولسئن!- دةپتئ. سوندا قازئبةك: - بوزئمنئث تولةؤئ ةكئ ةسة بولاتئن سةبةبئ: بةلةثنةن شئعا كةلگةن قالئث توپتئث ئشئندة ونئث جارئق ةتكةن ايبئنئ قوثتاجئداي حاندئ دا سةسكةندئرةدئ. تولةؤئ تولئق بولسا - ةندئگارئ ةستة جذرةدئ، - دةيدئ.

سونئمةن قازئبةك بذل جولئ دا شاپقئنشئلئققا تذسكةن بالالارمةن قوسا مالدئث كوزئ بارئنئث كوزئن، كوزئ جوعئنئث تولئق تولةؤئن الئپ قايتادئ. وسئ بئتئمنةن قايتئپ كةلة سالا قازئبةك ةلئن سارئ ارقاعا كوشئرئپ، بذل جةردئ اتا مةكةندئك قوثئس ةتكةن. ءبئراق ءالئ دة ول قوثئسقا كوشئپ بولماعان ةلدئث سوثعئ بولئگئن قالماق حانئ تاعئ شاپتئرئپ الئپتئ. ارتئنشا قازئبةككة شابئلعان ةلدةن حابارشئ كةلةدئ.

 سونئمةن قازئبةك تاعئ دا قالماققا تارتادئ. بي بذل جولئ قوثتاجئنئث الدئنا سةرت قويئپ، مذنداي شابئنشئلئق ةندئگارئ قايتالامايتئنداي ةتؤگة نةمةسة ءبئر جولا بئتئسپةسكة كةتؤگة بةتتةپ اتتانادئ. قوثتاجئنئث ورداسئنا تاياپ كةلگةندة، وتكةلدة تذرعان ءبئر جاستاؤ قئز قازئبةكتئث قايدا بارا جاتقان ءجونئن سذراپتئ. قازئبةك قئزعا قوثتاجئ حانعا ةلشئلئكپةن بارا جاتقانئن ايتئپتئ. قئز وعان:

- ةلشئ بولساث، قازاقتئث قازئبةگئ بولارسئث، ةسةبئث بئتسة مةنئ دة ةسكة الارسئث - دةپتئ. قازئبةك قوثتاجئنئث ورداسئنا ءتذسئپ:  - و حان، سةن ةل شابؤدئ قويمادئث، مةن ةلشئلئككة كةلؤدةن تانبادئم، - دةيدئ. قوثتاجئ بذعان:

 - قازئبةك بي، دذرئس ايتاسئث، سةنئث قارشاداي 14 جاسار كذنئثدة ايتقان سوزدةرئثدئ ةسئتئپ: «شئركئن-اي، مئنادان ءبئر تذقئم الار ما ةدئ» دةپ ويلادئم. سودان بارئپ قازئمبةتتةي ذلئثدئ الدئردئم. ءبئراق سةن كةلئپ «ةرئمنئث ءوزئ قايتپاي تذرئپ، ءبئتئم ةتپةيمئن» دةدئث. نة بئزگة ءتئلئثدئ كةسئپ تاستاپ كةتپةدئث. سودان كةيئن مةنةن ئرگةثدئ اؤلاق سالئپ ءارئ كوشتئث. سةنئ قايتا ءبئر كةلتئرؤ ءذشئن مةن ارتتا قالعان ةلئثدئ شاپتئرئپ الدئم. ةندئگئ ءسوزدئث تؤراسئ سةنئمةن دوستاسؤعا قذمارمئن.

«داؤدئث ارتئن قئز بئتةيدئ، سؤدئث ارتئن شئم بئتةيدئ» دةؤشئ ةدئ.  - ساعان بةرةتئن قئزئم جوق، قئز بةرسةث الايئن، - دةيدئ. سوندا حان قازئبةكتةن «ذلئث نةشةؤ ةدئ» دةپ سذرايدئ. قازئبةك «ءبئر جارئم ذلئم بار» دةپ جاؤاپ بةرةدئ. قالماق بيلةؤشئسئ بذعان تاث قالئپ:

- بئر جارئمئ قالاي؟ سةندة دئعئرداي بةس ذل بار دةپ ةستيتئن ةدئم، - دةيدئ.

- مةنئث ةلگة ية بولاتئن ذلئم بئرةؤ-اق، اتئ بةكبولات، سونئ بذتئنگة ةسةپتةدئم. ال مال مةن قاتئنعا عانا ية بولاتئن ذشةؤئن ةسةپكة الئپ جذرگةنئم جوق، - دةپ قوثتاجئعا قاراپتئ. قوثتاجا ءوز قئزئن بةرئپ، ونئ بةكبولاتقا قوسؤدئ ءوتئنئپتئ. سونئمةن قازاق پةن قالماقتئث شابئنشئلئعئ توقتالعان ةكةن دةسةدئ. قازئبةك وسئ ساپارئندا حان ورداسئنا بارا جاتقاندا جولئققان جاس قئزدئ الا كةلئپ: «وسئنئ تاربيةلة»، - دةپ ونئ دا بةكبولاتتئث قولئنا تاپسئرعان ةكةن. 

BAQ.KZ

سوڭعى جاڭالىقتار