كوزئ جاقسئ كورةتئندةر - تةك قويشئلار عانا

دارئگةرلةر كوز دةرتئنئث دةندةپ بارا جاتقانئن ايتئپ دابئل قاعؤدا. جايباسارلئقتئث سوثئ جاناردئث سونؤئنة اكةپ سوقتئراتئنئن ايتئپ ماماندار قانشا شئرئلداسا دا، دةرتتئث ابدةن دةندةپ كةتكةن ءذشئنشئ، ءتورتئنشئ ساتئسئندا كةلةتئندةر كوبةيئپ وتئر. ماماندار ءبئرئنشئ، ةكئنشئ ساتئداعئلارعا كومةك قولئن سوزئپ، جانارئن ساقتاپ قالؤعا بولاتئنئن ايتادئ. الايدا قذلاق اسئپ جاتقان جان كةم. بذگئندة كوز اؤرؤلارئنئث ئشئندةگئ ةث ءجيئ كةزدةسةتئنئ - كوزدئث ئشكئ قان قئسئمئنئث كوتةرئلؤئنةن پايدا بولاتئن اؤرؤ گلاؤكوما ةكةن. بذل اؤرؤ جئلدان-جئلعا جاسارئپ كةلةدئ. بذرئن 40 تان اسقاندارعا وسئ اؤرؤعا الدئن الؤ شارالارئ جذرگئزئلسة، بذگئندة 20 دان جاثا اسقان جاستار دا وسئ دةرتتئث شةثگةلئنة تذسالئپ، شةرمةندة بولؤدا. ماماندار بذل دةرتتئث كوبةيؤئ ةكولوگيا جانة كورؤ جذيةسئنئث گيگيةناسئنئث ساقتالماؤئنان دةيدئ. بذل اؤرؤ جانعا باتئپ اؤئرماعان سوث، سئزداماعان سوث ةلةمةيتئندةر كوپ كورئنةدئ. ءبئرتئن-ءبئرتئن كورمةي كةلةدئ دة، بئردةن سوقئر بولئپ قالادئ. دارئگةرلةر 35-40 جاستان اسقاندارعا البةتتة جئلئنا ءبئر مارتة كوز دارئگةرئنة كورئنؤگة كةثةس بةرةدئ. گلاؤكوما - جذقپالئ دةرت ةمةس. تذقئم قؤالاؤئ مذمكئن ةكةن.
كوز اؤرؤلارئنئث ئشئندةگئ ةث ءجيئ كةزدةسةتئن ةكئنشئ ءتذرئ الئستان، جاقئننان كورگئشتئك، ياعني استةگماتيزم دة كوپ. و باستا كوزدئث نةگئزگئ قئزمةتئ الئسقا قاراؤ ةكةن. بذگئندة الئسقا قارايتئنداي مذمكئندئك جوق. ذيدة ءتورت قابئرعا، دالاعا شئقساثئز - بيئك-بيئك ذيلةر، جذمئسقا كةلسةثئز، تاعئ دا ءتورت قابئرعا. ال كةث دالاعا شئعئپ، الئسقا كوز جذگئرتؤگة، شئنئ كةرةك، مذمكئندئك بولا بةرمةيدئ. بذل كوزگة ارنالعان ةث ءتيئمدئ جاتتئعؤ. كذندئگئنة كوزدئث الئسقا قاراؤ قئزمةتئ 1-اق پايئزعا ورئندالادئ. قازئرگئ تاثدا تةك قويشئلاردئث عانا كوزئ شئعار الئسقا قارايتئن. نةگئزئ - مةديسينادا «كوز - قابئلداؤشئ، مي - كورؤشئ» دةلئنةدئ. كوزئمئز اينالاداعئنئث بارئن قابئلدايدئ دا، مي ارقئلئ كورةدئ ةكةن. ونئث كذردةلئلئگئ - وسئندا. وسئ بايلانئستاردئث ذزئلؤئنةن ءارتذرلئ اؤرؤلار پايدا بولادئ. وبلئس ورتالئعئنداعئ وفتولمولوگيالئق اؤرؤحانا دارئگةرلةرئ جئل سايئن مةكتةپ تابالدئرئعئن اتتاعالئ وتئرعان بالالاردئ تةكسةرؤدةن وتكئزئپ وتئرادئ. سوندا انئقتالعانئ بالالاردئث 5 پايئزئنئث كوزئ ناشار بولئپ شئعادئ. ال اؤئلدئق جةرلةردةگئ كوزئ ناشار كورةتئندةر سيرةك كةزدةسةدئ ةكةن. كوپ بولسا 2-اق پايئز. قالالئق مةكتةپتةردة كوزئ ناشار كورةتئندةر 1-سئنئپتا 5 پايئز بولسا، 11-سئنئپقا بارعانعا دةيئن 25 پايئزعا وسةدئ. سئنئپ بولمةسئنئث جارئقتاندئرئلؤئنئث ناشارلئعئ، بولمةنئث تارلئعئ، وسئنئث ءبارئ دة، ارينة، كوزگة اسةر ةتةدئ. تةلةديدار دا، كومپيؤتةر دة - كوزدئث جاؤئ. كومپيؤتةردئ كوپ پايدالانؤدان قازئرگئ تاثدا جةكة كوز اؤرؤلارئ پايدا بولئپ جاتئر ةكةن. جاقئننان كورگئشتئككة قوسا، كومپيؤتةردئث زيانئنان پايدا بولاتئن تاعئ بئرنةشة اؤرؤ بار. بالالار اراسئنداعئ ءجيئ كةزدةسةتئن جاقئننان كورگئشتئك، ياعني ميوپيا اؤرؤئ دا جئل وتكةن سايئن جاسارئپ بارادئ. الئستان كورگئشتئك - گيپةرمةتروپيا دا از ةمةس. وسئ ةكئ اؤرؤدئث دا ةمدةلؤئ كذردةلئ. دارئگةرلةر ارمياسئ كوز اؤرؤلارئنئث الدئن الؤ ءذشئن كوپتةگةن جذمئس اتقارؤدا.
قاراقذل ئبئرايئم، وثتذستئك قازاقستان وبلئستئق وفتولمولوگيالئق ورتالئقتئث باس دارئگةرئنئث ورئنباسارئ:
- كوز اؤرؤلارئنئث كوبةيؤئ - الاثداتارلئق-اق جاعداي. اركئم ادامنئث ةث قاجةتتئ، ةث سةزئمتال مذشةسئ - كوز جانارئن كذتئپ، باپتاپ، قانداي دا بئر اؤئرسئنؤدئ سةزئنسة، ؤاقئت وزدئرماي كوز دارئگةرئنة قارالسا، قاؤئپتئ دةرتتئث الدئن الؤعا بولادئ. كوزدئ كذتؤدئ بالا جاستان ذيرةنگةن ابزال. سوندئقتان دا ءبئزدئث وفتولمولوگيالئق ورتالئقتئث دارئگةرلةرئ مةكتةپتةردئ ارالاپ، بالالاردئث كوز جانارئن تةكسةرؤدئ قولعا العان. كوز اؤرؤلارئنئث الدئن الؤ ءذشئن ءبئرشاما جذمئس اتقارئلؤدا.
وتكةن جئلئ ورتالئقتا 3368 ادام ستاسيونارلئق ةم قابئلداؤعا جاتقئزئلعان. ونئث 2510-ئ - اؤئل تذرعئندارئ.
قئسقا دةرةك
ةؤروپا سوقئرلار وداعئ زاعيپ جانداردئ جذمئسپةن قامتؤ، ءبئلئم بةرؤ، وثالتؤ ماسةلةلةرئن شةشؤمةن اينالئسادئ. دذنيةجذزئندةگئ زاعيپ جاندارعا ارنالعان وداق جةتئ ايماققا بولئنةدئ، سونئث ئشئندة ءبئزدئث ةلئمئز ةؤروپا زاعيپتار وداعئنا قارايدئ. وداق قذرامئنا توعئز مةملةكةتتئث وكئلدةرئ كئرةدئ. ءتورت جئلدا ءبئر رةت سايلاناتئن كوميسسيا مذشةلةرئ 2011 - جئلعا دةيئن بئرلةسة جذمئس ئستةمةك. ةندئگئ كةزةك - تذركيا ةلئندة.
اأتور: گذلجان كوشةروأا، جامبئل وبلئسئ
دةرةككوز:«الاش ايناسئ» گازةتئ