جانكةشتئ جذماققا جولامايدئ

استانا. 30- ءساؤئر. قازاقپارات. جانكةشتئ جذماققا بارا ما؟ تالاس تؤدئراتئن سذراق - وسئ. مذسئلمان عالئمدارئ بذعان قاتئستئ: «جذماققا بارامئز» دةپ سةنةتئن جانكةشتئلةر قاتتئ قاتةلةسةدئ»، - دةيدئ.
None
None

جةرلةنبةگةن جانكةشتئ

يسلام عالئمئ ماؤلانا امينؤللا شاح تا - وسئ پئكئردئ قوشتايتئنداردئث ءبئرئ. بذگئندة ول نيؤ-يسلامابادتئث موحاللا اؤدانئندا تذرادئ. جاقئندا يسلام عالئمئ جانكةشتئلةرگة قاتئستئ ذستانئمئن جاريالادئ. «لاثكةس-جانكةشتئلةر - جةر بةتئندةگئ ةث باقئتسئز جاندار»، - دةدئ ول. ارتئنشا: «وزگة مذسئلمان باؤئرلارعا قاراعاندا، ولاردئث (جانكةشتئلةردئث دةگةنئ) سذيةگئ جؤئلمايدئ، جةرلةنبةيدئ»، - دةپ قوستئ. شئنئندا دا، جانكةشتئلةردئث جانازاسئن شئعارماؤعا قاتئستئ جايتتار ءجيئ ورئن الاتئن بولئپ ءجذر.

 بئلتئر قاراشا ايئندا... اؤعانستاندا... 17 جاسار جانكةشتئنئث جانازاسئ شئعارئلمادئ. نةگة دةيسئز عوي؟ جةرگئلئكتئ جانة كواليسيالئق كذشتةرگة شابؤئل جاساعانئ ءذشئن. جانكةشتئنئث اتئ - رةحمانؤللا ةدئ. ةسئمئن «اللانئث راقئمئ» بولسئن دةگةن نيةتپةن قويئپتئ. امال نةشئك، ةندئ... قاهارئنا ذشاراماسا بولدئ.

 رةحمانؤللانئث اكةسئ - قارا جذمئسشئ. گؤفران حان ءالئ كذنگة دةيئن ذلئنئث قازاسئنا قاپالئ. قايعئدان قان جذتئپ ءجذر. اكةنئث ايتؤئنشا، تالئپتةر بالاسئن ذرلاپ اكةتئپ، ساناسئن ابدةن ؤلاپ تاستاعان. ةندئ امال قانشا؟ بالاسئن «جةرلةي» الماعانئ جانئنا ايازداي باتادئ.

...قاشئپ قذتئلدئ

رةحمانؤللانئث جولئ بولمادئ. ءبئراق سايفؤللانئث ايئ وثئنان تؤدئ. سايفؤللا دا - وسئ وبلئستئق تذرعئنئ. رةحمانؤللا سياقتئ سايفؤللانئ دا تالئپتةر قولعا ءتذسئرئپتئ. وقيعا بئلاي بولعان. 2005- جئلدئث مامئر ايئ. ماردان ايماعئندا «ءال قاعيدا» ذيئمئنئث اعا ذيلةستئرؤشئسئ ءابؤ فارادج ءال ليببي تذتقئندالدئ. ارنايئ قئزمةت وكئلدةرئ ءال ليببيدئث قولئنا كئسةن سالدئ. وسئ وقيعاعا تالئپتةر سايفؤللانئث قاتئسئ بار دةپ كذدئكتةندئ. تالئپتةر: «ءال قاعيدا» وكئلئن ذستاپ بةرگةن سايفؤللا»، - دةپ ءتذسئنئپتئ. سوسئن جازالاماقشئ بولعان. الايدا كورةر جارئعئ بار ةكةن. سايفوللا قاشئپ قذتئلدئ. اكةسئنئث ايتؤئنشا، قازئر ول باس ساؤعالاپ ءجذر. «تالئپتةر سايفؤللانئ ذرلاپ كةتة المادئ. ول گةرمانياعا قاشئپ كةتتئ»، - دةيدئ ول. بذل حاباردئ اكةسئنة كورشئلةرئ جةتكئزئپتئ. ولار بالاسئنئث قاؤئپسئز جةرگة كةتكةنئ ءذشئن ارنايئ قذتتئقتاپتئ دا. اكةسئ بئلاي دةيدئ. «مةنئث بئلؤئمشة، تالئپتةر مةنئث بالامدئ دا جانكةشتئ رةتئندة پايدالانار ةدئ. وندا بالامنئث دةنةسئ جؤئلماي، قذران وقئلماي، مذسئلمان عذرپئمةن جةرلةنبةيتئن ةدئ». ول ذلئنئث ءوز وزئنة قول جذمساماعانئنا قؤانادئ. قازئر پةشاأار ايماعئندا جةنكةشتئنئ «جةرلةمةؤ» اسا ماثئزدئ عذرئپقا اينالئپ وتئر. پةشاأارلئق ادجمال شاحتئث ايتؤئنشا، ءوز وزئنة قول جذمساؤ - قاتاث ايئپتالئناتئن ءئس. «ءوزئن-ءوزئ جارئپ، كئناسئز مذسئلمانداردئ ولتئرگةندةر، جةتةكشئلةرئ ذيرةتكةندةي، جذماققا اپارمايدئ»، - دةيدئ ادجمال شاح.

سانانئ ؤلا

قازئرگئ ؤاقئتتا تالئپتةردئث ادام ذرلاؤ ارةكةتئ جيئلةپ بارادئ. ولار جذمئسسئز جاستاردئ كذشتةپ تذزاققا تذسئرةدئ. ءتذرلئ ادةبيةتتةر ذسئنادئ. بةينةماتةريالدار كورسةتةدئ. ءسويتئپ اداستئرادئ. جاستاردئث ساناسئن ؤلاپ، جانكةشتئلئككة كوندئرةدئ. ازعئرؤشئلارئ - ساؤاتسئز. سوندئقتان، جذماقتئ باسقاشا قئپ سؤرةتتةيدئ ةكةن. قذرانداعئداي ةمةس. ال جةنكةشتئنئث مذسئلمانشا جةرلةؤدةن قاعئلاتئنئ جايلئ ءتئس جارمايدئ. ادجمال شاح: «ةث باستئ قاسئرةت - جاسوسپئرئمدةر لاثكةستئك جاساؤ ارقئلئ اللانئث راقئمئنا بولةنةمئز دةپ ويلايدئ. شئندئعئندا، ولار اللانئث قاهارئنا ذشئرايدئ. يسلامدا لاثكةس-جانكةشتئلةر جوق دةگةنگة ةشكئم دة داؤ ايتپايدئ. اللانئث ذكئمئنة باعئنباي، جانكةشتئ بولؤعا بةل بؤعاندار توزاققا تذسةدئ»، - دةيدئ ادجمال شاح. ونئث ايتؤئنشا، سودئرلار جاستاردئث ءدئني سةزئمئمةن وينايتئن كورئنةدئ. لاثكةستئك شابؤئل جاساؤعا ماجبذرلةيدئ. ال بالالارئن جوعالتقان اتا-انالارعا: «سئزدةردئث بالالارئثئز شةيئت» بولدئ»، - دةپ «جذباتادئ».

شةيئتكة - قذرمةت،  لاثكةسكة - لاعئنةت

جوعارئدا جانكةشتئنئث جةرلةنبةيتئندئگئن ايتتئق. ال لاثكةستئك قذرباندارئ ءذشئن كةرئسئنشة. «بيلئكتةگئلةر لاثكةستئكتئث قذربانئ بولعان ادامداردئث مذردةسئنة قذرمةتپةن قارايدئ». «لةدي رةدينگ» جةدةل جاردةم اؤرؤحاناسئنئث باسشئسئ شيراك قايؤم وسئلاي دةيدئ. اؤرؤحانا قئزمةتكةرلةرئ ةكسگؤماسيا جاساپ، د ن ك ساراپتاماسئن جاسايدئ. وسئ ارقئلئ ولگةن ادامنئث كئم ةكةنئن انئقتايدئ. بةلگئسئز قذربانداردئ ارؤلاپ قايتا كومةتئن كورئنةدئ. ال جانكةشتئلةردئث دةنةسئنة مذلدة باسقاشا قارايدئ ةكةن.

«ءبئز جانكةشتئلةردئث دةنةسئن ةشقاشان كومبةيمئز. ولاردئ تةك سوت ساراپتاماسئ ءذشئن عانا پايدالانامئز»، - دةيدئ شيراك قايؤم. مئنة، ولاردئث لاثكةس-جانكةشتئلةرگة دةگةن قذرمةتئ. قازئرگئ ؤاقئتتا قوعام ولاردئث ارةكةتتةرئنة وشپةندئلئكپةن قارايتئن بولعان. ءتئپتئ جانكةشتئنئث دةنةسئنئث قالدئقتارئنا دةگةن وشپةندئلئك قالئپتاسقان. ونئ اؤرؤحانا باسشئسئنئث الگئ سوزئنةن-اق اثعارؤعا بولادئ.

راحيمؤللانئث ايتؤئنشا، لاثكةس-جانكةشتئ بولؤ - يسلامنان باس تارتؤ ةكةن. «يسلامدا: «ءبئر ادامدئ ءولتئرؤ بذكئل ادامزاتتئ ولتئرؤمةن تةث»، - دةپ انئق ايتئلعان»، - دةيدئ ول. راحيمؤللا - شابكادار تذرعئنئ، جانكةشتئنئث اكةسئ. ونئث ذلئ كاري ناكيبؤللا 2011 - جئلئ 10 كواليسيا اسكةرئن ولتئرگةن بولاتئن.

ال ؤاحيدؤللا 2008 - جئلئ قاثتار ايئندا جوعالئپ كةتكةن ةدئ. ول - سؤرح دةري چارسادد اؤئلئنئث تذرعئنئ. جوعالعانئنا ةكئ اي وتكةننةن كةيئن كارئ اكةسئن سودئرلار ئزدةپ كةلئپتئ. تاث نامازئن مةشئتتة وقئپ جاتقان اكةسئ جذما گذلگة «تاليبان» سودئرلارئ كةلئپ: «بالاثئز شةيئت بولئپ، جذماققا اتتاندئ»، - دةپ «ءسذيئنشئ» سذراپتئ. «العاشقئدا مةن بذعان سةنبةدئم. ولاردئث «ءسذيئنشئ» سذراپ، قذتتئقتاعانئ توبة شاشئمدئ تئك تذرعئزدئ. مةنئث بالامنئث بذل ءئسئ ءذشئن تالئپتةردئ قارعئس اتسئن دةپ تئلةيمئن»، - دةيدئ.

 كارئ اكة ءالئ كذنگة دةيئن بالاسئنئث قازاسئن كوتةرة الماي ءجذر. ؤاحيدؤللانئث اكةسئ بالاسئنئث قازاسئن جالعئز جوقتاپتئ. ةشكئمنئث باسئنا بةرمةسئن، مذنداي ءولئم اتا-انا ءذشئن ةكئ ةسة اؤئر. بايعذس اكة: «كوثئل ايتؤ - مذحاممةد پايعامباردئث جانة ونئث ءئزباسارلارئنئث جولئ، قايئرئمدئلئقتئث بةلگئسئ. ءبئراق، بالاث قازا بولئپتئ دةپ كوثئل بئلدئرگةن ءبئر جان بولمادئ. ادامدار جانكةشتئلةردئث شابؤئل جاساؤئن جاقتئرمايدئ. سوندئقتان ةشكئم كوثئل سذراعان جوق»، - دةپ قئنجئلادئ.

جذما گذلدئث ايتؤئنشا، اللانئث ذلئنئث كذنالةرئن جارئلقاپ، قايئرئمدئلئق جاسارئنا ةشقانداي ءذمئت جوق. سةبةبئ، ذلئ يسلام تئيئم سالعان ارةكةتكة بارئپ، ءوز-ءوزئن جارئپ ولتئرگةن. ايتپاقشئ اكةنئث ايتؤئنشا، لاثكةس-جانكةشتئنئث قازاسئنا ةشكئم كوثئل ايتپاپتئ. ماسةلةن، «اللا اقئرئن بةرسئن!»، «جانئ ءجانناتتا بولسئن!» دةپ ايتؤعا بولمايتئن كورئنةدئ. سةبةبئ، بذل جاعداي ولاردئث وتباسئنا قوسئمشا اؤئرتپالئق اكةلةدئ ةكةن. سودئرلار وسئنداي تامسئلدةرگة كوزسئز سةنةدئ.

سذيةككة تذسكةن تاثبا

يسلامدا وزئنة-ءوزئ قول جذمساؤعا تئيئم سالئنعان. شاح جانة باسقا دا ساراپشئلار وسئنداي پئكئر ايتادئ. ءوزئن-ءوزئ ولتئرگةندةردئث جانازاسئ شئعارئلماسا دا، تؤئستارئ دةنةنئ جؤئپ، جةرلةيدئ. ءبئراق وزگةلةردئ دة ولتئرگةن لاثكةس-جانكةشتئلةردئث دةنةسئنة ةشقانداي يسلام ءداستذرئ قولدانئلمايدئ. جانكةشتئنئث تؤئسقاندارئنئث جانئنا باتاتئن تاعئ ءبئر جاماندئق بار. ول - جةرلةنبةگةن سوث، ونئث باسئنا دا بارؤعا بولمايتئندئعئ.

پاكئستان مةن اؤعانستان... بذلاردا جارئلعئش قذرئلعئلاردئ دايئنداعان نةمةسة ورناتؤ كةزئندة جاراقات العان لاثكةستةرگة اياؤشئلئقپةن قارامايدئ. ماسةلةن، بئلتئر دةرا گازيدة جارالانعان ومار اتتئ جاسوسپئرئم-جانكةشتئنئث ذستئنةن اسكةريلةر جارئلعئش زاتتاردئ شةشئپ الدئ. «جانكةشتئ» كوپشئلئكتئث الدئنا شئعئپ، حالئقتان كةشئرئم سذراعانئ ءذشئن، وعان پاكئستان بيلئگئ اياؤشئلئق تانئتئپتئ. سةبةبئ، ول يسلام قاعيدالارئ بويئنشا بةيبئت ءومئر سذرؤگة ؤادة بةرگةن.

پةشاأارلئق ءدئن تانؤشئ ماؤلانا جاحانزةب: «لاثكةستةر يسلامعا ةشقانداي پايدا اكةلمةيدئ. كةرئسئنشة، ونئث بةدةلئنة نذقسان كةلتئرةدئ. ءوز باسئنداعئ جاعداي ءذشئن ةشكئمنئث وزگةلةردئ ولتئرؤگة قذقئعئ جوق»، - دةيدئ. ال پةشاأارداعئ سارحاد ؤنيأةرسيتةتئنئث مذعالئمئ ابدؤل ؤاسئم حاتتاكتئث پئكئرئنشة، بومبا قويؤشئلار ةسئ دذرئس ادامدار ةمةس. «قوعامنئث الدئندا بذل - سذيةككة تذسكةن تاثبا. قولدان جاسالعان جارئلعئش قذرئلعئلاردئ قويؤ بارئسئندا ولگةن نةمةسة جارالانعاندار ةشكئمنةن دة اياؤشئلئق كذتپةسئن»، - دةيدئ ول.

قوعام لاثكةستةردئث وتباسئن دا جةك كورةدئ. ايتالئق، 2007 - جئلئ قاراشا ايئندا پير ءؤالاياتئنئث ءمينيسترئ مذحامماد حان مةن تاعئ دا ءتورت ادامدئ ءبئر جاس جانكةشتئ ءولتئردئ. سول لاثكةس-جانكةشتئنئث نوأشةردةگئ وتباسئن كوپ ادامدار ءالئ كذنگة دةيئن «ازعئندار» دةپ ةسةپتةيدئ. ارادا ءتورت جارئم جئل وتسة دة، ول وتباسئمةن ةشكئم ارالاسپايدئ. ءتئپتئ اعايئندارئ دا ولاردان بةزگةن.

ءوز بومباسئنان ولگةندةر

سوثعئ جئلدارئ سودئرلار اراسئندا ءوز بومباسئنا ءتذسئپ جارئلئپ ولگةندةر كوپ. ماسةلةن، حايبةر ايماعئندا اقپان ايئندا 8 سودئر جارئلعئش زاتتئ دذرئس قولدانباي وپات بولدئ. ولار جارئلعئش زاتتئ قاشئرمةن وثگةرئپ سالئپ، جول جيةگئنة ورناتپاقشئ بولعان. ال 22 - قاثتاردا ةكئ سودئر حايبةردئث زاحاحةل اؤدانئندا بومبا قويئپ جاتقاندا قازا بولعان ةدئ. اؤعانستاندا دا لاثكةستةر «جيهادقا» دايئندالئپ جاتقاندا جاراقات الدئ.

28 - اقپاندا عئلمان ءؤالاياتئندا تالئپتةردئث ساردارئ جانة 6 ادام ءبئر اأتوكولئككة بومبا قويئپ جاتئپ، وزدةرئ جارئلئپ ولگةن. 2010 - جئلدئث اقپانئندا ساربازداردئ جارؤعا ارنالعان بومباسئنا وزدةرئ ءتذسئپ 20 سودئر ولگةن.

جانكةشتئ ايةل

بيئل 10 - اقپاندا بيدگيس ءؤالاياتئنئث بالا مؤرگاب اؤدانئنداعئ جارئلئس كةزئندة جانكةشتئ ايةل وپات بولدئ. ايةل «تاليباننئث» «كولةثكةدةگئ» گؤبةرناتورئ داستاگير مولدانئث 65 جاستاعئ قارئنداسئ بولئپ شئقتئ. ول وسئلايشا 2009- جئلئ وققا ذشقان اعاسئنئث كةگئن الماق بولئپتئ. اؤعانستاندا جانكةشتئ ايةلدةر وتة سيرةك كةزدةسةدئ. بذل وقيعا اؤعان قوعامئنئث توبة شاشئن تئك تذرعئزدئ. «ءبئزدئث قوعامدا ايةلدةردئث اتقاراتئن شارؤاسئ باسقا. ولار - انالارئمئز، اپكة-قارئنداستارئمئز، ايةلدةرئمئز بةن قئزدارئمئز. ولار - وتباسئمئزدئث ابئرويئ. ولاردئث بذلاي ادام ولتئرگةنئن كورگةن ةمةسپئن»، - دةيدئ جةرگئلئكتئ ستؤدةنت سؤمبال جافار. كابؤلدا تذراتئن جاس دارئگةر ادنان قاييؤمنئث سوزئنة قاراعاندا، لاثكةستةردئ اؤعان قوعامئ جةك كورةدئ ةكةن. «ولتئرؤگة نةمةسة جارئلعئش قذرئلعئ قويؤعا قاتئسئ بار ادامدار ةث قاتاث جازاعا تارتئلؤعا ءتيئس»، - دةيدئ ادنان قاييؤم.

اشفاك يؤسؤفزاي

 دةرةككوز: «جاس قازاق» گازةتئ

سوڭعى جاڭالىقتار