قالاي سةنئث، حالئث بذگئن، تابئلدئ ما، قالئثدئعئث؟

  استانا. 25 -ءساؤئر. قازاقپارات - «جئگئت جوق، ةسةسئنة، مئگئت قانشا، كئلت جوق، اشئلماعان قذلئپ قانشا». بذل - تذرمئس قذرماعان قئزداردئث بذگئنگئ ءؤاجئ. ال ةر بالالار «كولئك الايئن، ءذي تذرعئزايئن، ادام بولايئن، وتباسئن قذرؤ الئسقا قاشپايدئ» دةگةن سئلتاؤمةن شاثئراق كوتةرئپ، وتاعاسئ اتانؤعا اسئقپايدئ.
None
None

 باعزئ زاماندا «ون ذشتة وتاؤ يةسئ» دةپ، ةر بالالاردئ ةرتةرةك ذيلةندئرگةن اتا-بابامئز. ايتسة دة زامان وزگةردئ، زاث وزگةردئ. بذگئنگئ جاس «ذيلةنؤ وثاي، ءذي بولؤ قيئن» دةگةن جةلةؤدئ العا تارتئپ، وتباسئن قذرؤعا استة اسئعار ةمةس.

 ادامزاتتئث باستئ مئندةتئ - وتباسئن قذرئپ، ذرپاق ءوربئتؤ. اسئلئندا ادامنئث باستئ قذندئلئعئ دا وسئ بولسا كةرةك. تال بةسئكتةن جةر بةسئككة دةيئن ارتئنان ءئز قالدئرئپ، ذرپاعئنا ونةگةلئ، ورةلئ تاربية بةرؤگة اسئعادئ ادامزات. ايتسة دة ءدال وسئ قذندئلئعئمئز كذنئ بذگئن ماثئزدئلئعئن جويعان سياقتئ. شاثئراق كوتةرئپ، وتباسئلئ اتانئپ، انا، اكةنئث جاؤاپكةرشئلئگئن موينئنا العئسئ كةلمةيتئن جاستار كوبةيدئ.

باتئستان سوققان سؤئق جةل سياقتئ ءتذرلئ «مودا» سانامئزدئ ؤلاپ بارادئ. ازاماتتئق نةكةگة تذرئپ، كوثئل قوشئ قالاماسا، ءاپ-ساتتة قوش ايتئسؤعا دايئن جاستاردئث قاراسئ دا از ةمةس. ونئث ذستئنة قئزدار ءمانساپتئث ئزئنة تذسسة، ةر-ازاماتتارئمئز ذلكةن جذكتئ موينئنا ارتقئسئ جوق. ءباز ءبئر جاستار ءذشئن «وتباسئ» اتتئ ذلكةن ينستيتؤت كادئمگئدةي «قامئتقا» اينالدئ.

ءازئمباي عالي، دةموگراف-ساياساتتانؤشئ: اركئم ءوزئ ءذشئن وتباسئن قذرادئ

 - ءازئمباي اعا، قازاق جاستارئ نةشة جاستان باستاپ نةكةگة وتئرئپ، وتباسئن قذرادئ؟

 - قازاق حالقئندا 27-28 جاستا ذيلةنؤ كوبئرةك كةزدةسةدئ. بولاشاقتا بذل جاس ذلعايا ءتذسؤئ مذمكئن. 2000 - جئلدارئ قالا جاستارئ ذيلةنؤگة دةن قويا باستاعان. قازئر كةرئسئنشة بذل ءذردئس سيرةي ءتذستئ. نةگئزئنةن، ورتاشا ةسةپپةن 32 جاسقا دةيئن وتباسئن قذرؤ اياقتالادئ. كوبئنة جاس وتباسئلار ءبئر-ةكئ بالا تابؤمةن شةكتةلةدئ. ورتاشا ةسةپپةن العاندا، جانذيالاردا 2،7 بالا دذنيةگة كةلةدئ.

- جاقئندا دةپؤتات نذرتاي ءسابيليانوأ «جاستارعا 22 جاستان وتباسئن قذرؤدئ ءناسيحاتتاؤ كةرةك» دةگةن ذسئنئس ءبئلدئردئ. بذعان قالاي قارايسئز؟

- وكئنئشكة قاراي، بذل مذمكئن ةمةس جاعداي. قازئر، ءتئپتئ مذسئلمان ةلدةرئندة كةش ذيلةنؤ ماسةلةسئ ؤشئعئپ تذر. بئرتة-بئرتة ءبئز دة وسئ ذردئسكة قوسئلاتئن بولامئز. ءبئر وتباسئندا 2،2 بالادان تؤئلاتئن كةزةث كةلة جاتئر. تذپتةپ كةلگةندة، اكةنئث ورنئن بالا باسپايتئن جاعدايعا جةتؤئمئز دة مذمكئن. بذل ذردئس 20 جئلدان كةيئن باستاؤ الادئ.

- ءبئزدئث ةلئمئزدة جئگئتتةر مةن قئزداردئث اراقاتئناسئ قانداي؟ قئز جةتئسپةي مة، الدة ةر-ازامات جةتئسپةي مة؟

 - 30-40 - جئلدارئ اشارشئلئق كةزةثئندة ايةلدةر كوپتةپ قايتئس بولعان. سول زاماتتا ايةلدةر جةتئسپةؤشئلئگئ انئق بايقالعان. ودان كةيئنگئ جئلدارئ ةر ادامداردئث جةتئسپةؤشئلئگئ انئق بايقالا باستادئ. ال قازئر 28-29 جاسقا دةيئن بئزدة قئز جةتئسپةيدئ. ونان كةيئنگئ جاستا ةر-ازاماتتارئمئز جةتئسپةيدئ. ةر ادامداردئث ءبئراز بولئگئ تةمئر تورعا توعئتئلئپ وتئر. نةگئزئنةن ءئرئ قالالاردا قئزدار باسئم بولسا، وندئرئستئك قالالاردا، اؤئلدا ةر-ازاماتتارئمئز باسئم.

-قازئر جاستار وتباسئن قذرؤعا قذلئقسئز. اسئرةسة، قئز بالالاردئث اراسئندا ةرتةدةن نةكةگة تذرماي، كارئ قئز اتاناتئندار دا بار...

- مةن ءبئر كئتابئمدا ءبئر قئزعا كةم دةگةندة جةتئ جئگئت كةلئپ، نيةتئن تانئتادئ دةپ جازعانئم بار. ءبئراق قئزدار ئممةن ايتقاندئ تذسئنبةيدئ نةمةسة مةنسئنبةي قارايدئ. سودان كةلئپ، كارئ قئز اتانادئ. ءتئپتئ وث جاقتا وتئرئپ قالدئ دةگةن قئزدئث وزئنة كةم دةگةندة 5 جئگئت كةلئپ، نيةت تانئتادئ. جئگئتتةر استارمةن جةتكئزةدئ، ال قئزدار مذنداي ةمةؤرئندئ تذسئنبةيدئ ةكةن. سونان سوث «جئگئت جوق» دةپ وتئرئپ الادئ.

 - وتباسئ قذندئلئقتارئن ءناسيحاتتاؤ ءبئزدئث ةلئمئزدة ءدال قازئر قانشالئقتئ ماثئزدئ؟ جالپئ، جاستار اراسئندا مذنداي ءناسيحاتتئ قالاي جذرگئزؤگة بولادئ؟

- مةنئثشة، مةشئت تاراپئنان ءبئراز ذستانئمدار مةن ءپاتؤالاردئ جاساؤ كةرةك سياقتئ. بئرئنشئدةن، جئنئستئق قاتئناس مئندةتتئ تذردة بالا تؤؤدئ ماقسات تذتؤ كةرةك. ةكئنشئدةن، جاساندئ تذسئككة ءذزئلدئ-كةسئلدئ تئيئم سالئنؤئ ءتيئس. ماسةلةن، كاتوليك ءدئنئ مذنداي قادامعا قارسئلئق تانئتسا، مذسئلمان دئنئندة بذعان تولئققاندئ تئيئم سالئنباعان. سونان سوث، جاستاردئث كوبئسئ «ذيلةن، ذيلةن دةيسئث، ماعان ءذي الئپ بةر» دةگةندئ العا تارتاتئن بولئپتئ. مذنداي وي بولماؤئ ءتيئس. ادام ةث الدئمةن ءوزئ ءذشئن وتباسئن قذرئپ، ذرپاق وربئتةدئ.

- جاستاردئث كوبئسئ «الةؤمةتتئك جاعدايئمئز ناشار» دةگةن جةلةؤدئ العا تارتادئ...

- جاستار الةؤمةتتئك جاعدايئن العا تارتقانمةن، جئنئستئق قاتئناسقا ةرتةدةن ءتذسئپ، مذنداي ءومئرئن جالعاستئرا تذسةدئ عوي. ماسةلةنئث ءتذپ-توركئنئ وسئ بولسا كةرةك. مذنداي قادامعا تئيئم سالئنباعاندئقتان، جاستار ذيلةنؤدئ، ءذي بولؤدئ كةيئنگة قالدئرئپ، جاؤاپكةرشئلئكتةن جالتارادئ. مةنئثشة، نةكةسئز بالا تؤؤدئ ماقسات تذتپايتئن جئنئستئق قاتئناسقا مذسئلمان ءدئنئنئث تاراپئنان تئيئم سالئنؤئ ءتيئس.

  سةرئك بةيسةنبايةأ، الةؤمةتتانؤشئ: باسپانا ماسةلةسئ ؤشئعئپ تذر

 اؤئلدئق جةرلةردة، وبلئستئق دةثگةيدة جاستار ةرتةدةن وتباسئن قذرادئ. ال قالالئق جاستار كوبئنة بذل ماسةلةدة قذلئقسئز. الماتئنئ مةكةن ةتكةن جاستاردئث وتباسئن قذرؤعا ئنتالانباؤئنئث باستئ سةبةبئ - تذرعئن ءذي ماسةلةسئ بولسا كةرةك. وسئدان ءبئر جئل بذرئن حالئق اراسئندا زةرتتةؤ جذرگئزدئك. زةرتتةؤدئث ناتيجةسئ كورسةتكةندةي، سذرالعانداردئث 50 پايئزئ تذرعئن ءذيئن اؤئستئرؤعا نيةت بئلدئرسة، بذل كورسةتكئش جاستار اراسئندا 70 پايئزدئ كورسةتكةن. بايقاساق 24-35  جاس ارالئعئنداعئ جاستار باسپاناعا ءزارؤ.

ال ماسةلةنئث ةكئنشئ سةبةبئ - باتئستئق ستاندارت مةن باتئستئق مادةنيةتتئث اسةر ةتؤئنةن وتباسئن قذرؤ جوسپارلارئ ءبئرشاما وزگةرگةن. قازئر قئزدار وتباسئن قذرئپ، بالا تؤئپ، ذيدة وتئرؤدئ ةمةس، ءوزئن-ءوزئ جةتئلدئرؤدئ ماقسات تذتادئ. ونئث ذستئنة قوعامداعئ داستذرلةر دة جاثا زامانعا ساي وزگةرئسكة ذشئرادئ.

ال ذشئنشئدةن، الةؤمةتتئك ماسةلةلةردئث وثتايلئ شةشئم تاپپاؤئ - جاستاردئث وتباسئن قذرؤئنا قولبايلاؤ بولئپ وتئر. جاسئراتئنئ جوق، ةلئمئزدة جاستاردئث باسئم بولئگئ جذمئسسئز ءجذر. ءبئراق ذيلةنةم دةگةن جاس ةشنارسةگة قاراماي ذيلةنةر ةدئ. بذل جةردة الةؤمةتتئك فاكتوردان گورئ، مادةني فاكتوردئث ئقپالئ باسئمداؤ سياقتئ. ويتكةنئ ءوزئمئز باقئلاپ جذرگةندةي، ذيلةنةم دةگةن جاستئ اتا-اناسئ نةسية الئپ، وثاي ذيلةندئرةدئ.

باتئستئق مادةنيةتتئث سالدارئنان وتباسئ قذندئلئق رةتئندة قاراستئرئلمايتئن بولدئ. جالپئ، مةنئثشة اؤئل جاستارئ قالاداعئ قاتارلاستارئنان گورئ ذيلةنؤگة كوبئرةك ئنتا بئلدئرةدئ.

وكسانا الةكساندر قئزئ، الماتئ قالالئق «ادام رةپرودؤكسياسئ» ورتالئعئنئث پسيحولوگئ: جاستار اراسئندا بةيقامدئق باسئم

جاستاردئث وتباسئن قذرؤعا قذلئقسئز بولؤئ تةك ءبئزدئث ةلئمئزدة عانا ةمةس، الةمدة كةثئنةن بةلةث الئپ كةلةدئ. قازئر ادامداردئث وي-ساناسئ، ماقساتتارئ مةن مئندةتتةرئ وزگةرئسكة ذشئراعان. سونئث سالدارئنان قئزداردئث تذرمئسقا شئعؤئ مةن ةر-ازاماتتاردئث ذيلةنؤ جاسئ ذلعايا ءتذستئ. بذل، ةث الدئمةن، ءبئلئم الؤ مةرزئمئنئث ذلعايؤئنان. الةم بويئنشا ءبئلئم بةرؤ 8 جئل، 10 جئل، 11 جئل بولدئ، قازئر ءتئپتئ 12 جئلدئققا كوشئرئلؤ ماسةلةسئ دة تالقئلانؤدا. ال كةي دامئعان مةملةكةتتةردة بالالار مةكتةپكة ةرتة بارئپ، كةش تامامدايدئ.

تاعئ ءبئر سةبةپ - قوعامنئث بةيقام ءومئر ءسذرؤئ. بذرئن ادامدار جاستايئنان ةثبةككة ارالاساتئن، سودان بولار، جاؤاپكةرشئلئكتئ سةزئنؤ دة باسئم بولدئ. ال قازئر جاستار «اتا ساقالئ اؤزئنا تذسكةنشة» ءبئلئم قؤادئ. سوندئقتان ةرةسةك ومئرگة وتة كةش اياق باسادئ. ءتئپتئ قارتايعانشا اتا-انانئث قولئنا قارايتئن جاستار دا بار. ماسةلةنئث تاعئ ءبئر قئرئ، جاستار اراسئندا الةؤمةتتئك فوبيالار، ياعني ذرةي كوپ. وكئنئشكة قاراي، جاستاردئث اراسئندا ةرةسةك ومئردةن، جاؤاپكةرشئلئكتةن جالتارؤ باسئم بولئپ تذر ازئرگة. ونئث ذستئنة بةيقامدئق تا جوق ةمةس.

مةنئث ةسةبئمشة، ةر-ازاماتتار 30 جاستان كةيئن وتباسئن قذرسا، قئزدار 25 جاستان اسقان ساتتة تذرمئسقا شئعؤ قاجةتتئلئگئن سةزئنةدئ. مةديسينانئث قارقئندئ دامؤئ 30-35 جاستاعئ كةلئنشةكتةرگة بالا تابؤعا مول مذمكئندئك بةرةدئ. ايتكةنمةن، تابيعاتتئث قاتال زاثئن الداي الماسئمئز انئق. دةنئ ساؤ بالانئ دذنيةگة اكةلؤ ءذشئن جاستايئنان ويلانعان ءجون. قئز بالالار فيزيولوگيالئق تذرعئدا 18 جاستا، ال الةؤمةتتئك تذرعئدا 20 جاستان اسقاندا قذرساق كوتةرگةنئ دذرئس.  مارات ءامئر ذلئ، الماتئ وبلئستئق «قاراساي باتئر» مةشئتئنئث نايب يمامئ:

ذيلةنؤگة اسئعؤ كةرةك پايعامبارئمئز (س.ع.س): «ذيلةنؤ - مةنئث سذننةتئم، كئمدة-كئم مةنئث سذننةتئمنةن باس تارتسا بئزدةن ةمةس» دةگةن. حازئرةتئ پايعامبارئمئز (س.ع.س) وسئ حاديسئمةن ءوز ذممةتتةرئن، ياعني مذسئلمانداردئ ذيلةنؤگة ذندةگةن. وكئنئشكة قاراي، قازئرگئ ؤاقئتتا جاس جئگئت-قئزداردئث ذيلةنؤگة اسئقپايتئندئعئن، اتا-انالاردئث ذلدارئن ذيلةندئرؤگة، قئزدارئن ذزاتؤعا اسئقپايتئندئعئن بايقاپ ءجذرمئز. بذل دا باتئس ةلدةرئنة اسا قاتتئ ةلئكتةپ بارا جاتقاندئعئمئزدئث دالةلئ. ال مذسئلمانداردئث ذلگئ تذتار ذستازئ پايعامبارئمئز (س.ع.س): «ذيلةنئثدةر، كوبةيئثدةر، قيامةت كذنئ سةندةردئث كوپتئكتةرئثمةن قؤانامئن» دةگةن.

جئگئتتةردئث سذر بويداق نةمةسة اياؤلئ اپكةلةرئمئزدئث وتئرئپ قالؤئنا مئناداي سةبةپتةردئث اسةرئ بولئپ جاتقاندئعئن بايقايمئز. بئرئنشئدةن، جاستاردئث اراسئندا «ءوز جاعدايئمئزدئ جاساپ، ءمانسابئمئزدئ جونگة سالئپ الايئق» دةگةن كوزقاراستا بولؤلارئمةن ؤاقئتتئث ءوتئپ كةتؤئ.

ةكئنشئدةن، جئگئتتةردئث ذيلةنؤگة جاعدايئ بولماؤئ. جاسئراتئنئ جوق، قازئر قئز بالالار اؤقاتتئ، الةؤمةتتئك جاعدايئ جوعارئ ةر-ازاماتتارعا كوثئل اؤدارادئ. «ونئث كولئگئ، جوعارئ ءبئلئمئ، باسپاناسئ بولؤئ كةرةك» دةگةن كوزقاراستاعئ قئزدار بارشئلئق. ةلئمئزدئث كةي ايماقتارئندا اعاسئ ذيلةنبةي، ءئنئسئن ذيلةندئرمةؤئ، سول سياقتئ اپكةسئ تذرمئس قذرماعان بولسا، سئثلئلةرئن ذزاتپايدئ دةگةن تذسئنئك تة قالئپتاسقان.

ال كةيدة اتا-انالار بالالارئنا «مةن سةنئ وقئتتئم، ةندئ العان بئلئمئثمةن جذمئس جاساؤئث كةرةك، كذيةؤگة شئقساث، جذمئس جايئنا قالادئ» دةپ، قئزداردئث جولئن بايلايتئنئ تاعئ بار. وسئنئث ءبارئ تذپتةپ كةلگةندة جاس جئگئتتةر مةن قئز بالالاردئث وتباسئن قذرؤعا قذلئقسئزدئق تانئتؤئنا سةبةپكةر بولاتئنئ ايان. دانا حالقئمئز «ون ذشتة وتاؤ  يةسئ» دةگةن، مةنئثشة، جاس جئگئتتةر 22-23 جاستا، ال قئز بالالار 18-22 جاستا وتباسئن  قذرسا، ابزال بولار ةدئ. حازئرةتئ پايعامبارئمئز (س.ع.س.): «ءولئنئ جةرلةؤگة، بويجةتكةن قئزدئ ذزاتؤعا اسئعئثئزدار» دةگةن. سوندئقتان دا قاراكوز قئزدارئمئزدئث تةثئن تاؤئپ، ذزاتؤعا اسئعؤئمئز قاجةت-اق.

قازئر ازاماتتئق نةكة دةگةن قاؤئپتئ نارسة شئقتئ. جاؤاپكةرشئلئكتئ سةزئنبةي، كوثئل قوسؤ - ادامزاتقا ءتان قاسيةت ةمةس. ةكئ ادام قوسئلعان سوث، مئندةتتئ تذردة ذرپاق ءوربئتؤ ماسةلةسئن العا قويؤئ شارت. نةكةسئز تؤئلعان بالانئث بولاشاعئ دا بذلئثعئر بولادئ. قئزئ نةكةسئز بالا تؤسا، ذلئ سةرگةلدةثنئث كذيئن كةشئپ جذرسة، مذنئث بارئنة اتا-انا ءذن-ءتذنسئز، بةيقام قارايتئن دارةجةگة جةتتئك. قازاق قاشاندا، «ذلئمدئ ذياعا، قئزئمدئ قياعا قوندئرام» دةگةن ءسوزدئ بةرئك ذستانعان. ءبئراق بذگئنگئ زاماندا ذلئ مةن قئزئ اق نةكةنئث ءزامزام سؤئن تاتپاي، ءوز ةركئمةن ءبئر-بئرئنة كوثئلدةس بولا سالادئ. مذنئث ارتئ جاقسئلئققا اپارمايتئنئ بةلگئلئ. سول سةبةپتئ جاستارئمئز ويلانئپ، وتباسئ ماسةلةسئنة اتذستئ قاراماسا يگئ بولار ةدئ دةيسئث.

 ايتئلعان ءسوز: ماجئلئس دةپؤتاتئ نذرتاي ءسابيليانوأ: «كوپتةگةن جاستار 30 جاسئندا دا وتباسئ تؤرالئ ويلانبايدئ. سوندئقتان 22 جاستان باستاپ وتباسئن قذرؤ قاجةتتئلئگئن ءناسيحاتتاؤئمئز كةرةك. قازاقستاندا ادام كاپيتالئ جةتئسپةيدئ. قازئرگئ جاس وتباسئلاردا 2-3 بالادان عانا تؤئلادئ. ءبئزدئث ذلان-بايتاق جةرئمئزگة كئم مذراگةرلئك ةتةدئ؟ وتانئمئزدئ كئم قورعايدئ؟ بالا سانئن 4-5-كة دةيئن كوبةيتؤ ءذشئن جاعداي جاساؤ كةرةك، ةگةر ءبئز جاستاردئ جذمئسپةن قامتئساق، جاقسئ جالاقئ بةرسةك، قالعان جذمئسپةن قامتؤ ماسةلةسئ شةشئمئن تابادئ».

ايتئلعان ءسوز «قازاق جاستارئ بذرئش جاعالاپ، ءذي جالداپ، قاثعئپ ءجذر. ءذيئ جوق بولعان سوث، بالا تؤؤ ماسةلةسئن دة كةيئنگة شةگةرةدئ. بذل دةموگرافيا ماسةلةسئنة كةرئ اسةرئن تيگئزؤدة». ءماجئلئس دةپؤتاتئ گذلنار ئقسانوأا «جاستار ساياساتئ تؤرالئ» زاث جوباسئن تالقئلاؤ بارئسئندا بةلورؤسسيادا 2011 - جئلئ دةموگرافيالئق قاؤئپسئزدئك جونئندةگئ باعدارلاما قابئلداعانئن العا تارتتئ. «سونئث اياسئندا ذكئمةت جاس وتباسئلاردئث 2-بالاسئ تؤئلعاندا، ءذي يةلةنؤ ءذشئن العان نةسيةسئنئث 25 پايئزئن، 3-بالا تؤعاندا، 50 پايئزئن وتةيتئن، ال 4-پةرزةنتتئ دذنيةگة اكةلگةندة، مةملةكةت ءبارئن ءوز موينئنا الاتئنئن العا تارتا، بئزگة وسئ ماسةلةنئ سولاي شةشؤگة نة كةدةرگئ؟» دةدئ ئقسانوأا حانئم.

سويلة، ستاتيستيكا!  - ةلئمئزدة جاسئ 25 تةن جوعارئ بويداقتار سانئ - 3 ميلليون.  - 14 تةن 29 جاسقا دةيئنگئلةر 4 ميلليون 616 مئث ادامدئ قذرايدئ. ونئث ئشئندة 2 ميلليون 337 مئثئ - ةر-بالالار، 2 ميلليون 279 مئثئ - قئزدار. - نازئك جاندئلاردئث 28،2 پايئزئ، ةر-ازاماتتاردئث 39،6 پايئزئ - بويداق. - ورتاشا ةسةپپةن قئز بالالار 24 جاسئندا تذرمئس قذرسا،  ةر-ازاماتتار 27-28 جاسئندا ذيلةنةدئ.

- باس دةموگراف ماقاش تاتئموأتئث مالئمةتتةرئ بويئنشا، ةلئمئزدة 500 مئثنان استام سذربويداق ءهام كارئ قئز بار.  - دةرةكتةرگة سذيةنسةك، 21-29 جاس ارالئعئنداعئ جاستاردئث، ياكي جاس وتباسئلاردئث 85 پايئزئ ءذي-كذيسئز ءجذر.

جاستار نة دةيدئ؟

 دامير بةيسةنوأ:  جاسئم 25 تة. قازئرگئ بويجةتكةندةر رؤحاني قذندئلئقتان گورئ، پةنداؤي، ماتةريالدئق قذندئلئقتئ جوعارئ قويادئ. «ماعان ذيلةنؤ ءذشئن ءذيئث، كولئگئث، جاقسئ جذمئسئث بولؤ كةرةك» دةگةن تالاپ قوياتئندار دا بار. مذنداي قئلئعئ ءذشئن قئزداردئ دا جازعئرؤعا بولماس. اركئم-اق جاقسئ ءومئر سذرؤگة تالپئنادئ عوي. بذل تالاپقا ساي بولؤ ءذشئن كةم دةگةندة 20 جئل جوعارئ جالاقئسئ بار قئزمةتتة جذمئس ئستةؤئث كةرةك.

 نازةركة سماعذل: 24 جاستامئن. وسئ ؤاقئتقا دةيئن بئزگة «الدئمةن ءبئلئم ال، سوسئن جذمئس ئستة، ةشقايدا اسئقپاعانئث ابزال» دةپ تاربية بةرگةن. وقئدئم، قولئمدا ديپلومئم بار. شئنئمدئ ايتسام، قازئر ازاماتتارئمئز وزدةرئنة سةنئمسئز، ةرتةثگئ كذنئنة كذمانمةن قارايدئ. سةنئمسئز ادامنئث قولئنان ذستاپ، بولاشاققا قادام باسؤ» تئپتةن قيئن. سوندئقتان «ةرتةثگئ كذنئم نة بولادئ، وسئ كذنئمة زار بولئپ قالمايمئن با؟» دةگةن ذرةي باسئم.

 ءتذيئن: وسئدان بئرةر جئل بذرئن ماقاش تاتئموأ جاسئ 25 تةن اسقان قئزدارعا، 30 دان اسقان جئگئتتةرگة «بويداق سالئعئن» مئندةتتةؤ كةرةكتئگئن كولدةنةث تارتقان. ايتكةنمةن، باس دةموگرافتئث ذسئنئسئ اياقسئز قالدئ. البةتتة، سالت جذرگةنئ ءذشئن ةشكئم قالتاسئنان اقشا شئعارعئسئ كةلمةيدئ. بذل ذسئنئستئث اياقسئز قالؤئنئث سةبةبئ دة وسئ بولسا كةرةك. قالاي دةسةك تة، جاستاردئث وتباسئن قذرؤعا قذلئقسئز بولؤئنئث سةبةبئ دة، سالدارئ دا كوپ-اق. اسئلئندة، وتباسئن قذرؤ ماسةلةسئ - اركئمنئث جةكة شارؤاسئ. ايتكةنمةن، قوعامنئث دامؤئ جةكةلةگةن ادامنئث دامؤئنان باستاؤ الاتئنئن ةسكةرسةك، جاستاردئ ةرتةدةن وتباسئن قذرؤعا تاربيةلةؤ كةرةك سياقتئ.

قاي زاماننئث دا ءوز قيئندئعئ، ءوز قئزئعئ بار. اكة-شةشةمئز قئلئشئنان قان تامعان كةثةس وداعئنئث كةزئندة، اتا-اجةلةرئمئز الاش بالاسئ جاپپاي قئرئلعان اشارشئلئق تذسئندا دا وتباسئن قذرئپ، ءذرئم-بذتاعئن جةتئلدئرگةن. ال ءبئزدئث «دايئن اسقا تئك قاسئق» بولئپ، مةملةكةتتةن كومةك كذتئپ، الاقان جايئپ وتئرعان جايئمئز بار. اسئلئندة، جاستاردئث شاثئراق كوتةرئپ، وتباسئن قذرؤعا اسئقپاؤئ - الةؤمةتتئك ماسةلةلةردئث سالدارئ ةمةس، جاستئق ةگويزمنئث اسةرئ بولسا كةرةك. بذل، ارينة، تةك ءبئزدئث جةكة پايئمئمئز. ال جاستار «باس ةكةؤ بولماي، مال ةكةؤ بولمايتئنئن» ذعئنسا ةكةن دةيمئز...  ايگةرئم باقئت قئزئ

دةرةككوزئ:«ايقئن» گازةتئ       

سوڭعى جاڭالىقتار