تذركياعا الئمجةتتئك جاساعئسئ كةلئپ وتئرعان فرانسيانئث كوزدةگةنئ نة؟

بئلتئر باستالعان اراب ةلدةرئندةگئ توثكةرئستةردة دة باتئستئث تاثباسئ بار. ونئ ةشكئم جوققا شئعارا الماسئ انئق. ماسةلةن، سيريادا بولئپ جاتقان قاقتئعئس، يرانعا باتئستئث كذش كورسةتؤئ، ةث سوثئندا تذركياعا الئمجةتتئك جاساعئسئ كةلئپ وتئرعان فرانسيا. وسئنئث بارئندة حريستيان الةمئنئث مذسئلمانداردئ قانداي دا ءبئر جولمةن تذقئرتئپ قالعئسئ كةلةتئنئ ايقئن بايقالادئ. نةگة؟
مذنئث وزةگئندة تذبئندة جذمئر جةردة مذسئلمانداردئث مةيماناسئ تاسئپ، جاهاندئ اشسا الاقانئندا، جذمسا جذدئرئعئندا ذستايتئن قذدئرةتكة ية بولارلئعئ جاتسا كةرةك. قازئردئث وزئندة كارئ قذرلئق يسلام دئنئندةگئلةردةن ذرةيئ ذشئپ وتئر. سةبةبئ جئلدان-جئلعا ةؤروپادا مذسئلمانداردئث سانئ ارتئپ كةلةدئ. تاعئ دا سول جذرتتئث ةسةپتةؤئ بويئنشا ةندئ ءبئر 50-60 جئلدان كةيئن كارئ قذرلئقتاعئ حالئقتئث تةث جارتئسئ مذسئلمان ةلدةرئنةن كةلگةندةر جانة يسلام ءءدئنئن قابئلداعاندار بولماق. بذل كئمدئ دة بولسا ويلاندئرادئ.
وسئ سةبةپتئ باتئس الةمئ قالاي دا يسلام ءدئنئن - تةرروريستةردئث ءدئنئ، مذسئلمانداردئ ارتتا قالعان، جابايئ، كةدةي-كةپشئك دةپ كورسةتؤگة تئرئسئپ باعؤدا. وسئلايشا ةؤروپانئ توپان سؤداي قاپتاعان مذسئلمانداردان ارشئپ الؤ ءذشئن جانتالاسؤدا. بذل - اقيقات. وسئدان كةلئپ مذسئلماندار مةن باتئس اراسئنداعئ ءتذرلئ كيكئلجئث، تةكةتئرةستةر تذتانؤدا.
سونئث ءبئرئ كذنئ كةشةگئ پاريج بةن انكارا اراسئنداعئ داؤ. «داؤدئث باسئ دايرابايدئث كوك سيئرئ» دةمةكشئ، ةكئ ةلدئ ارازداستئرئپ وتئرعان ماسةلة، وتكةن عاسئردئث باسئنداعئ تذرئكتةردئث جةرگئلئكتئ ارميانداردئ قئرئپ سالؤئ. ارادا عاسئرعا جؤئق ؤاقئت وتكةن سوث، فرانسؤزدار وسئ وقيعانئ «گةنوسيد» دةپ تانئدئ. ال تذركيا ونئ جوققا شئعارئپ، ءوزئن اقتاؤعا تئرئسؤ ذستئندة. پاريج سةناتئ قابئلداعان قذجاتتئث ماتئنئنة ذثئلسةك، تذرئكتةردئث الا تايداي تؤلاؤئنئث ءجونئ بار. ةستةرئثئزگة سالا كةتسةك، بذل قذجات پاريج تاراپئنان «گةنوسيد» دةپ تانئلعان سول وقيعانئ جوققا شئعارعان كةز كةلگةن ازاماتتئ ءبئر جئلعا دةيئن تذرمةگة توعئتئپ، 45 مئث ةأرو كولةمئندةگئ ءئرئ ايئپپذل سالؤدئ كوزدةيدئ.
قازئر الةمدة مذنداي ةكئ قذجات بار، ءبئرئنشئسئ - ةكئنشئ دذنيةجذزئلئك سوعئس كةزئندةگئ ةأرةيلةر گةنوسيدئنة (حولوكوست) قاتئستئ. ال جاثا قذجات وسمان يمپةرياسئنداعئ 1915- جئلعئ ارميانداردئ جاپپاي قئرؤ وقيعاسئنا بايلانئستئ قابئلدانعان. ذكئمةت باسئ تايئپ ةردوعان بولئپ، «بذل زاثنئث ءبئز ءذشئن كوك تيئندئق قذنئ جوق. الدئمةن فرانسيا الجيردة جاساعان ويرانئن ذمئتپاسئن. الجير حالقئنئث 15 پايئزئن قئرئپ سالعانئن ةسئنة السئن» دةستئ. ءتئپتئ فرانسياعا بايلانئستئ ءوز تاراپتارئنان سانكسيا ةنگئزةتئنئن دة ةسكةرتتئ. سانكسيا اسكةري، ساياسي، ةكونوميكالئق باعئتتا بولماق.
پارلامةنت الدئندا ءوز پئكئرئن اشئق ايتقان پرةمةر-مينيستر تايئپ ةردوعان «فرانسيا ستراتةگيالئق ارئپتةسئنةن ايئرئلادئ. مذنئث ذلكةن زاردابئ بولماق» دةيدئ. «دةگةنمةن ءبئز بذل زاثعا ةل پرةزيدةنتئ ساركوزي قول قويمايدئ دةگةن ذمئتتةمئز. قانداي دا ءبئر قاتاث شاراعا بارماي تذرئپ، ءئستئث اقئرئن كذتةمئز» دةيدئ ول. تذركيا مةن فرانسيا - ناتو-نئث مذشةسئ. سونداي-اق تذركيانئث مذسئلمان الةمئندة رولئ ذلكةن، بةدةلدئ. باتئستئث سيريا مةن يران تةكةتئرةسئندة دة انكارانئث اتقارار رولئ ةرةكشة. وسئنئث ءبارئن پاريج تارك ةتئپ، ازعانتاي عانا ارمياندار ءذشئن تذرئكتةردةن ئرگةسئن اؤلاق سالماق پا؟ الدة بذل ساياسي ويئن با؟ ءبئر ةسكة سالا كةتةر جايت، مذنداي جاعداي 2006- جئلعئ پرةزيدةنت سايلاؤئ كةزئندة دة قايتالانعان. ءبئراق قذجات سةناتتان وتپةگةن. بذل جولئ قالاي بولماق؟ ساركوزي قول قويا ما؟ ويتكةنئ الدا پرةزيدةنتتئك سايلاؤ ناؤقانئ كةلئپ قالدئ. سوثعئ بئرةر جئلدا حالئق اراسئندا بةدةلئ ءتذسئپ كةتكةن ساركوزيگة ةلدةگئ سايلاؤشئنئث ءار داؤئسئ قئمبات.
فرانسيادا 600 مئثعا تارتا ارميان تذرادئ. بذل قذجاتتئث ءالسئن-السئن كوتةرئلؤئنئث سةبةبئ وسئندا. ةگةر دة تذرئكتةردئ قانئشةر رةتئندة كورسةتئپ، 1915- جئلعئ وقيعانئ گةنوسيد دةپ تانئپ جاتسا، ساركوزيدئ قولدايتئن 600 مئث داؤئس دايار تذر. فرانسيا مةن تذركيانئث اراسئنداعئ داؤدئث نةگئزگئ ءتذيئنئ وسئ. ايتپةسة پاريج ارميانداردئ قورعاپ قايتةدئ. دةگةنمةن الدا ءبئراز ؤاقئت بار. پارلامةنت قابئلداعان قذجاتقا ساركو-زي ءورئن باسا ما، جوق پا؟ ؤاقئت كورسةتةر.
ةكئ ةل ءبئرئنئث بةتئنة ءبئرئ باسئپ وتئرعان بذل قانداي گةنوسيد؟ ارميانئ نةسئ، الجيرئ نةسئ؟ ةندئ وسئ وقيعالار توثئرةگئندةگئ ناقتئ دةرةكتةرگة ذثئلةيئك. تاريح ارميان قاسئرةتئ 1915- جئلدان باستالادئ دةيدئ. سوثئ... ةشكئم ءدال ايتا المايدئ. بئرةؤ 1918- جئل دةسة، ةكئنشئسئ 1923، ءتئپتئ 1930- جئلعا دةيئن سوزئلدئ دةسةدئ. ءبئر جارئم ميلليون ارميان تذرئكتةردئث قولئنان شةيئت بولدئ دةيدئ دةرةككوزدةرئ. ءبئراق بذعان تذرئكتةر قارسئ. ايتار ؤاجدةرئ بار. ةشقانداي ءبئر جارئم ميلليون ةمةس، ازامات سوعئسئ جانة ذلت ارالئق قاقتئعئستاردئث كةسئرئنةن 300-500 مئث ارميان قئرئلدئ. جاپپاي قئرؤ بولعان جوق. بذل ؤاقئت ءبئرئنشئ دذنيةجذزئلئك سوعئسپةن تذسپا-تذس كةز. ول كةزدة تذرئكتةر گةرمانيانئ قولدادئ. جةرگئلئكتئ ارمياندار ورئستارعا جاقتاستئ. سوسئن ولارعا سةنئمسئزدئك تانئتئلئپ، وزگة جاققا كوشئرئلدئ. مذنئ گةنوسيد دةپ تانؤعا بولا ما؟ تذرئكتةردئث ايتار داؤئ وسئ.
ستالين دة كةزئندة أولگا بويئنداعئ نةمئستةردئ، قيئر شئعئستاعئ كارئستةردئ، قاپ تاؤئنداعئ ينگؤش-قاراشاي، شةشةندةردئ تذتاسئمةن جةر اؤداردئ ةمةس پة؟ ءبئراق ول گةنوسيد دةپ تانئلدئ ما؟ جوق. ءبئراق وركةنيةت 20- عاسئرداعئ وسمان يمپةرياسئنئث ادامزات ءذشئن جاساعان ءبئرئنشئ گةنوسيدئ دةپ، وسئ ارمياندارعا بايلانئستئ بولعان جاعدايدئ العا تارتؤدا. تاريحقا ءسال ذثئلسةك، 1914- جئلعئ ةسةپ بويئنشا الةمدة 4 ميلليون، 100 مئث ارميان بار دةپ سانالعان. ونئث 2 ميلليون 100 مئثئ وسمان يمپةريانئث جةرئندة مةكةن ةتتئ. 1 ميلليون 700 مئثئ رةسةي يمپةرياسئنا قاراستئ جةردة ءومئر ءسذردئ. 100 مئثئ يراندا، قالعان 200 مئثئ وزگة ةلدةردة تذردئ.
ارميانداردئث ايتؤئنشا، 1915- جئلئ مامئر-ماؤسئم ايلارئندا ارمياندارعا بايلانئستئ تذرئكتةر وزدةرئنئث قانئپةزةرلئك ارةكةتئن باستاعان. سونئث كةسئرئنةن 1 ميلليون ارميان بوسقئنعا اينالئپ، ءشول كةشئپ، مةسوپوتاميا، ليأان، سيرياعا كوشكةن. قالعانئ قئرعئن تاپقان. قازئر تذركيادا، وندا دا ئستامبذلدا بار-جوعئ 50 مئث ارميان وتباسئ تذرادئ. سول 1915- جئلعئ ارميان قاسئرةتئن ارمياندار حالئقارالئق دةثگةيگة كوتةرئپ، گةنوسيد دةپ تانؤ كةرةكتئگئن ايتئپ كةلةدئ. ازئرگة ءبئراز مةملةكةت ولاردئ قولداپ ذلگةردئ. 1915- جئلعئ توپالاثدئ گةنوسيد دةپ تانئدئ.
ال تذرئكتةردئث فرانسؤزدارعا تاعئپ وتئرعان ايئبئ نة؟ الجير اثگئمةسئ قايدان شئعئپ وتئر. ةندئ سودان از-كةم اثگئمة تارقاتايئق. الجير - مذسئلمان ةلئ. مةملةكةتتةگئ حالئقتئث 99،6 پايئزئ يسلام دئنئندةگئلةر. مةملةكةت كومئرسؤتةگئ شيكئزاتئنا اسا باي. افريكا بويئنشا تابيعي گاز بويئنشا الدا تذر، مذنايدان ءذشئنشئ ورئن الادئ. وزگة دة ءتذرلئ-ءتذستئ مةتالدار جةتكئلئكتئ. وسئنداي باي ةل 19- عاسئردئث باسئنان 1962- جئلعا دةيئن فرانسيانئث وتارئ بولئپ كةلدئ. تةك 1954- جئلئ باستالعان ذلت ازاتتئق كوتةرئلئس قانا الجيرگة تاؤةلسئزدئك سئيلادئ. ذلتتئ ازات ةتؤ جاساعئ 8 جئل وتارشئلارمةن سوعئستئ. قئرئلدئ، قئردئ. جةثدئ. ةلدئ ازات ةتتئ. 1962- جئلئ الجير تاؤةلسئز ةل اتاندئ. تذرئك پرةمةر ءمينيسترئ تايئپ ةردوعان ساركوزيگة وسئ جاعدايدئ نذسقاپ وتئر. وسئ ازاتتئق سوعئسئندا فرانسؤزدار الجيرلئكتةردئث 15 پايئزئن قئرئپ تاستاعان كورئنةدئ. ءبئر حالئقتئث 15 پايئزئ قئرئلؤئ جةثئل-جةلپئ دذنية ةمةس. كةيبئر دةرةكتةر 1 ميلليوننان استام ادام قازا تاپتئ دةگةندئ كةلتئرةدئ. تذرئك ذكئمةت باسئنئث ايتؤئنشا، «ناعئز گةنوسيد وسئ» كورئنةدئ. قالاي دةسةك تة، ةكئ ةل اراسئنداعئ ءذشئنشئ ةلگة بايلانئستتة قالاي قويئلماق؟ ساركوزي 15 كذننئث ئشئندة قانداي شةشئم قابئلدايدئ؟ ؤاقئت كورسةتةر. بئزدئكئ تةك، داؤدئث استارئنا ءذثئلؤ. كوپشئلئككة بذلئثعئر دذنيةنئ جاريا ةتؤ. ءبئراق ءبئر ةلدئث قاسئرةتئ ةكئنشئ ءبئر ةلدئث ساياسي ويئنئنا اينالؤئ جاقسئلئق ةمةس.
سةيسةن امئربةك ذلئ
دةرةككوز: «ايقئن» گازةتئ