شئن دوسئث كئم، بئلةسئث بة؟

تئرناق استئنان كئر ئزدةيتئن، جذرگةن جةرئ لاث، بالة ئزدةؤمةن باسئ قاتئپ جذرةتئندةر ول جاقتا تا جةتكئلئكتئ. اسئرةسة، مذنداي وقيعالاردئث ارئپتةستةر مةن دوستار اراسئندا كةزدةسئپ تذراتئنئ وكئنئشتئ. ايتالئق، كةلئسپةؤشئلئك پةن دذردارازدئق اتاقتئ apple كومپانيانئث باسشئلارئ اراسئندا دا بولعان. ءبئراق دوستئققا بةرئك، كةلةشةككة سةنئمدئ جئگئتتةر جةثئسكة جةتتئ. مذنداي وقيعالار كوپ. سونئث بارلئعئندا اقئلدئ دا سابئرلئ ادامداردئث عانا دئتتئگةن ماقساتئنا جةتةتئندئگئنة كوز جةتكئزؤگة بولادئ. «سابئر ءتذبئ سارئ التئن، سارعايعان جةتةر مذراتقا» دةگةن حالئق ناقئلئنئث ورنئمةن ايتئلعانئن وسئدان بايقايسئز.
قاي قوعامنئث دا قاسئرةتئ بولئپ سانالاتئن كورةالماؤشئلئق، جةككورؤشئلئك سةكئلدئ جامان قاسيةتتةر زامان جاقسارعان سايئن ءورشئپ بارادئ ةكةن. سوندئقتان بولار، كةيدة «اعايئنمةن الئستان سئيلاسقان دذرئس» دةگةن ءسوزدئ دة قازةكةم وتة دذرئس ايتقان دةيسئث. الايدا قانشاما اتالئ دا باتالئ، ءومئر بويئ ونةگة بولار دانالئقتاردئ ذرپاعئنا قالدئرعان قازاقتئث بذگئنگئ كةيبئر جاس ذرپاعئ جانئثدئ جئلئتئپ، جذرةگئثدئ ةلجئرةتةتئن ناقئلدارعا نةمقذرايلئ قاراي باستاعان سةكئلدئ. مذنئ جاپ-جاس جئگئتتةردئث ءبئر- بئرئنة قاستاندئق جاساپ، جامان ويلاپ، اياقتان شالؤعا تئرئساتئن ارةكةتئنةن بايقايسئز. ءتئپتئ توپ-توپقا ءبولئنئپ، كومانداسئمةن قئزمةت قؤئپ، بارعان جةرئنئث بةرةكةسئن كةتئرةتئندةر دة بار. «بذل قازاققا نة جةتپةيدئ؟» دةپ ويلايسئث سوندا. ويلايتئنئث كوپ، ويداعئثنئث ورئندالماي جاتقانئ قانداي وكئنئشتئ. شئن دوس ئزدةپ شئرئلداعاندارمةن ئنتئماقتاسئپ، تئزة قوسئپ، تئنئش تئرلئك جاساؤعا ذمتئلاتئندار نةگة از؟
ءيا، سارئ ؤايئمعا سالئنا بةرؤگة دة بولماس. دوستارئ ءذشئن، دوستئق ءذشئن بارئنة دايئن ادامداردئث قاتارئ ازايماسئن دةپ تئلةيئك. اسئرةسة، قازاق سةكئلدئ قايماعئ بذزئلماعان، دوستئقتئ ءپئر تذتاتئن، جات ادامدئ دا جاقئنئنداي كورةتئن ذلتئمئزدئث بذگئنگئ ذرپاعئ ءذشئن سئيلاستئقتئث سئرئ بولةك. مئسال كوپ: ءبئر كئسئ لاؤازئمدئ قئزمةتتةن كةتتئ. ول ءبئر جيئندا ذلتئ قازاق قئزمةتكةرلةردةن تؤعان تئلدةرئن قذرمةتتةؤدئ، ءبئر-ءبئرئمةن اعايئنداي سئيلاسؤدئ، قازاق - قازاقتئث دوسئ، باؤئرئ، وزدةرئثدئ وزدةرئث سئيلاماساثدار، سةندةردئ ةشكئم سئيلامايدئ دةگةنئ ءذشئن ورنئنان الئنئپتئ. ال ةندئ ءبئر كاسئپكةر جئگئت كئل قازاقتئث مئقتئ قئز-جئگئتتةرئن توثئرةگئنة جيناپ، ءتارتئپ پةن تالاپقا، سالاؤاتتئ ءومئر سذرؤگة بةيئمدةگةن. ذجئمدا اراق-شاراپ ءئشؤ تذگئلئ، تةمةكئ تارتاتئندار جوق. مئنة، قازاقتئث بارشا كاسئپكةرلةرئ وسئنداي تاجئريبةلةردئ ذيرةنئپ، ءوز ذجئمئنا ةنگئزئپ جاتسا، نذر ذستئنة نذر ةمةس پة؟ وسئنئث ءوزئ - دوستئق كوزقاراستان تؤئنداعان جاعئمدئ جاعداي.
الةم عالئمدارئنئث زةرتتةؤلةرئنة ذثئلسةك: كةز كةلگةن ةلدة ادام وزئنةن گورئ دوسئنا جاقسئلئق جاساؤعا دايئن تذرادئ ةكةن. وسئعان كوز جةتكئزؤ ءذشئن PLoS ONE جؤرنالئ ءبئرقاتار سئناقتار ذيئمداستئرئپتئ. ةرئكتئلةردةن 17 ادام ئرئكتةلئپ، سئنعا تذسكةن. دوكتور فرةيا حارريسوننئث ايتؤئنشا، «دوستئققا ةشتةثة جةتپةيدئ». سان-ديةگوداعئ كاليفورنيا ؤنيأةرسيتةتئنئث دوكتورئ دجةيمس فوؤلةر بةس مئث ادامعا گةنةتيكالئق زةرتتةؤ جذرگئزگةن. ناتيجةسئندة ولار «بالئقشئ بالئقشئنئ الئستان تانيدئ» دةگةن قورئتئندئ جاسالعان. ادامنئث اراق-شاراپتان اؤلاق، سالاؤاتتئ ءومئر ءسذرؤئ، جات ادةتتةن سئرت ءجذرؤئ كوپ جاعدايدا دوستارئنا بايلانئستئ كورئنةدئ. دوسئ ذرئ، قئزعانشاق، وزگةنئث ءجذرئس-تذرئسئنا دةيئن كورة المايتئنداردئث وزدةرئ دة سونداي مئنةزدئ قالاي قالئپتاستئرعانئن بئلمةي قالاتئن كورئنةدئ. «الما اعاشتان الئس تذسپةيدئ» دةگةن ءسوزدئث راستئعئنا وسئندايدا كوز جةتكئزةسئث.
عذلاما سةنةكا: «جاقسئلئققا ذلگئ كورسةتئپ جةتپةسة، ؤاعئز ايتؤمةن جةتؤ قيئن» دةگةن ةكةن. راسئندا دا، ءبئر-بئرئمئزگة قانشالئقتئ ذلگئ كورسةتئپ ءجذرمئز؟ دوستار اراسئندا ذلگئ كورسةتؤدئث ونةگةلئ جولئ قالئپتاسقان با؟ مذنئث ءوزئ دة قاننئث قانشالئقتئ تازالئعئمةن، وتباسئنداعئ تاربيةنئث كذشتئلئگئمةن، ورتانئث مادةنيةتتئلئگئمةن ولشةنةدئ. ال ادامدئ كذندةلئكتئ تةجةپ وتئراتئن نارئق زامانئ كئسئ بويئنداعئ مئنةز-قذلئقتئث وزگةرؤئنة سةبةپشئ بولئپ جاتادئ ةكةن. بذل شئن دوستاردئث ازايؤئنا دا اسةر ةتةدئ.
الةؤمةت تانؤشئ مةتيؤ برةشةرز ءوز زةرتتةؤلةرئنةن جاساعان قورئتئندئسئندا سوثعئ 25 جئلدا وتة جان دوستاردئث قاتارئ ازايعانئن ايتادئ. مذنئث ءوزئ كةز كةلگةن قوعام ءذشئن قاؤئپتئ. «ادامدار بارعان سايئن قولداؤدئ از سةزئنئپ، ءتئپتئ سةنئمدئ دةگةن دوستارئنئث وزئنة سةنبةؤگة بةيئمدةلئپ كةلةدئ» دةيدئ عالئم. سئرئن ايتؤعا سةسكةنةتئندةردئث، وي بولئسؤگة ذمتئلمايتئنداردئث، جاقسئلئق كذتؤدةن كذدةرئن ذزگةندةردئث كوبةيؤئ - ادامدئ ادامنان الئستاتادئ. بئردة پاتةر الماقشئ بولئپ جذرگةن ءبئر قئز جان دوسئمةن وي بولئسةدئ. وكئنئشكة قاراي، باسپانا الؤعا تاياپ قالعاندا، قئزدئث بذكئل اقشاسئ ذرلانادئ. كةيئن انئقتالعانئنداي، ذرئ - دوسئ بولئپ شئققان.
مذثئن شاعؤ - مذگةدةكتةرگة عانا ءتان ةمةس. قول-اياعئ ءبذتئن، اقئل-ةسئ دذرئس ةمةس ادامداردئث وزئنة دة دوس كةرةك. جالعئزدئقتان دا، جان اؤئرتار قيئندئقتان دا، قارا باسئثا تونگةن قاسئرةتتةن دة قذتقاراتئن - دوس. ءاربئر ادام ةمئن-ةركئن سويلةسؤ بارئسئندا ءبئر-بئرئنةن مورالدئق قولداؤ كذتةدئ، جةكة ماسةلةلةرئن شةشؤدئث جولدارئن اقئلداسادئ. ميدا مئلجا-مئلجا بولعان ويدئ تارقاتئپ، سةرگؤدئث دة سةنئمدئ ءبئر جولئ وسئ.
امةريكالئق الةؤمةت تانؤشئلار 18 جاستان جوعارئ ةكئ مئثنان استام ادامعا كةث اؤقئمدئ زةرتتةؤ جذرگئزؤ بارئسئندا جةكة مئنةزگة بايلانئستئ ماثئزدئ ماسةلةلةردئ زةرتتةگةن. ناتيجةسئندة ولار كوبئنة وي بولئسةتئن ادامدارئنئث ةسئمئن اتاؤ كةرةك بولعان. ساؤالعا قاتئسؤشئلاردئث 48 پايئزئ سةنئمدئ دةگةن ءبئر ادامنئث عانا اتئن اتاسا، 18 پايئزئ ةكئ ادامنئث، 29 پايئزدان استامئ ذشتةن كوپ كئسئنئث ةسئمئن اتاعان. ال 4 پايئزئ ةشكئمنئث ةسئمئن ةسكة تذسئرگئسئ كةلمةگةن. ازاماتتاردئث 64 پايئزئ جةكة ويلارئن ةشكئممةن بولئسپةسة، 36 پايئزئ سئر بولئسةتئن ادام تابا الماعانئن مويئنداعان.
وسئدان شئعار قورئتئندئ ادامداردئث ءبئر-بئرئنة دةگةن سةنئمئ ازايعان، دوستئققا بةرئك ةمةس. ارينة، ونداي جةردة كةزدةيسوق كةدةرگئلةردئث دة كوبةيةتئنئ انئق. ادامنئث وقشاؤلانؤئ، دوستاردئث ازايؤئ بارلئق ادامدئ ويعا قالدئرادئ ةكةن. كةدةيلئكتةن، تذرمئس اؤئرتپالئعئنان قذتقاراتئن ناعئز دوستار عانا ةكةنئن ةسكةرسةك، قوعام بذل جاعئنان ءتذرلئ قيئندئقتارعا دؤشار ةتة باستاعان.
جازؤشئ ءئلياس ةسةنبةرلين: «ماحاببات قئمبات، ءبئراق بئرةؤدئ سةن جاقسئ كورةسئث بة، ول سةنئ جاقسئ كورة مة، ونئ ايئرؤعا بولادئ. ويتكةنئ ماحاببات ءارقاشان دا ءوزئن تةز اشادئ. دوستئق تا سونداي، كئمنئث دوس ةكةنئن، قاس ةكةنئن ايئرؤ وثاي، ال بئرةؤدئث ساعان سةنگةنئن، سةنئث بئرةؤگة سةنگةنئثدئ انئقتاؤ ءذشئن ؤاقئت كةرةك. ونئث قئمباتتئلئعئ ادامنئث وزئنة-ءوزئ سةنؤئندة. وزئنة-ءوزئ سةنگةن ادام قيئندئقتئ دا، ؤاقئتتئ دا جةثة الادئ.
قالقام، سةن بئرةؤدئ جاقسئ كورؤئث دة مذمكئن، بئرةؤدئ دوس ساناؤئث دا عاجاپ ةمةس، ال باز-باياعئ بئرةؤگة سةنؤئث دة ورئندئ. ءبئراق وسئنئث بارئنة ادامعا ةث الدئمةن سابئرلئلئق پةن تذراقتئلئق كةرةك... دوستئ دا تاثداي ءبئل. شئن دوس بولادئ ةكةنسئث - ذستامدئ بول، ونئث قاتةسئن، كةمشئلئگئن كةشئرة ءبئل. بئرةؤدئث بئلمةستئگئن بئلمةگةن ادام شئن دوس بولا المايدئ. ال بئرةؤگة سةنةدئ ةكةنسئث، ارتئن كذت. سةنئمدئ اقتاؤ - وتة قيئن سئن، بذل ةكئنئث ءبئرئنئث قولئنان كةلة بةرمةيدئ. اسئرةسة، سةنئث وزئثة سةنگةن ادامنئث سةنئمئن اقتاؤ - بذل ادامنئث ةث ذلكةن قاسيةتئ» دةيدئ.
ءيا، وزگةنئ قايدام، قذداي قازاقتئ اللاننئث ادامعا بةرگةن بار جاقسئلئعئنان ايئرا كورمةسئن. دوستئق تا ماحاببات سةكئلدئ - تازالئقتئ سذيةدئ، كذمانعا كذيةدئ. دوستئق تؤرالئ جئر دا، ءان دة جةتكئلئكتئ، كوركةم شئعارمالاردا دا، ةرتةگئلةردة دة دوستئق قانا جةثةدئ. دوس دةگةن ءدذبئرلئ دذنيةدة ةث قذندئ قاسيةتتةردئث كوش باسئندا تذر. دوس بولؤ دا - ونةر. «ناعئز دوس قيئن ساتتة تابئلادئ» دةگةن ءسوزدئث استارئندا شئمئرلاعان شئندئق جاتئر. جانئثا جاقئن ادام ساعان تةك جاقسئلئق سئيلايدئ. ول جئلئ سوزدةن باستالئپ، جامان ادةتتةردةن ارئلؤئثا سةپتئگئن تيگئزةدئ.
مةملةكةت پةن مةملةكةتتئث دوستئعئن ساياسات بذزئپ جاتقان ؤاقئتتا قاراپايئم ادامداردئث اراسئنداعئ دوستئقتئ جامان ءسوز بذزادئ. ادال دوس ارام ويدئث قذربانئ بولماؤئ ءتيئس جانة ول سةنئمدئ سةرئگئن ماثگئلئك مذرات ءذشئن كذرةستة دةمةپ وتئرؤئ كةرةك.
مةن ءبئر كئسئنئ بئلةتئنمئن. ماسكذنةم بولئپ كةتكةن دوسئن قيئندئقتان قذتقاردئ. جارئتئمسئز جالاقئسئن وتباسئن اسئراؤدان بذرئن ئشئمدئككة جذمساپ، ةلگة كذلكئ بولعان دوسئن ول ادام قاتارئنا قوستئ. ءتئپتئ ةسكئ دة بولسا باسئ ارتئق كولئگئن سئيلاپ، كةيبئر كورشئلةرئنةن كوش بويئنا وزدئردئ. امال قانشا، ماسكذنةم جئگئت ذزاق جئلدار بويئنا اراقتان تاپقان اؤرؤدان كوز جذمدئ. جذرت «جاس كةتتئ» دةپ وكئندئ. امال قانشا، اراقتئث ازابئ جاسقا قاراي ما؟
دوستئق - الةؤمةتتئك قانا ةمةس، پسيحولوگيالئق تا قذبئلئس. دوسئ جوققا جوقشئلئقتئث ءبارئ جاقئن كةلةدئ. ال حالقئمئز «دوسئ كوپتئ جاؤ المايدئ» دةيدئ. «ءجذز تةثگةث بولعانشا، ءجذز دوسئث بولعانئ دا جاقسئ» دةپ قويادئ بذگئنگئلةر. وكئنئشتئسئ سول، كةيدة دوستئقتئ اسئرا پايدالاناتئندار دا بار. ماسةلةن، ءبئلئمئ تومةن، تاجئريبةسئ جوق دوسئثدئ قئزمةتكة قويعاننان قوعامعا قانداي پايدا؟ ودان دا قارجئلاي كومةكتةسئپ، شارؤاسئن دوثگةلةتئپ اكةتؤگة دانةكةر بولساث - وسئ جةتكئلئكتئ سةكئلدئ.
...بارئنةن دة دوس قئمبات. اللا ءبارئمئزدئ دوستارئمئزدان ايئرماسئن، بئرئمئزگة- ءبئرئمئز سذيةؤ بولئپ، كوزئمئزدئث تئرئسئندة قولداپ، قورعاپ، نارئق قئسپاققا العان الاساپئران ؤاقئتتا بئرئمئزدةن-ءبئرئمئز جاردةمةمئزدئ اياماساق ةكةن. بذگئنگئ اثگئمةمئزدئ ءئلياس ةسةنبةرليننئث دوستئق تؤرالئ تومةندةگئ پئكئرئمئن اياقتاعئمئز كةلةدئ.
«ةث الدئمةن دوستئق دةگةن نة، ونئ قايسئمئز قالاي تذسئنةمئز، سونئ ايئرئپ الايئق. سةن ايتقانداي، ءسوز جوق، دوستئق - ةگةر سونئ دوسئث شئن جذرةگئمةن، شئن جانئ اشئپ ئستةسة. ال وتئرئك جانئ اشئسا، ءتئپتئ ءوزئ سةنبةي تذرعان قاتةنئ قاتة دةپ جالا جاپسا، قالاي بولادئ؟
دوستئق - الدئمةن ةكئ ادامنئث ءبئر-بئرئنة دةگةن ادالدئعئ. ادالدئقسئز دوس بولمايدئ. ال ادالدئق دةگةن - رؤحاني تازالئق. ونسئز سةن دوسئث ءذشئن مايداندا دا جان بةرة المايسئث. ونئث قاتةسئن جانئث اشئپ كورة المايسئث، وعان شئن جذرةكتةن جاردةم ةتة المايسئث. سةنئث قاتةث - وسئ رؤحاني تازالئعئثنئث جوقتئعئ، ةكئجذزدئلئگئث، ئشئثدة جاتقان باقكذندةستئگئث، كورةالماستئعئث. ال مةنئث قاتةم - سةنئث سونداي ادام ةكةندئگئثدئ بئلمةي كةلگةندئگئم...»
جولداسبةك دؤاناباي
دةرةككوز: «ايقئن» گازةتئ