شةنةؤنئكتةردئ تةگئس «ذيلةندئرگةنئمئز» ابزال

ةكئنشئ اقيقات ومئرئمئزدة بئلايشا كورئنئس تاپقان: مةملةكةتتئك شةنةؤنئكتةردئث باسئم بولئگئ «باسپاناسئزدار». باسقانئ بئلاي قويعاندا، پرةزيدةنت اكئمشئلئگئ، ذكئمةت دةپ اتالاتئن ةث قذزئرلئ ورگانداردا جذمئس ئستةيتئن تومةنگئ بؤئنداعئ قئزمةتكةرلةردئث ءوزئ «ءذيسئز». مينيسترلئكتةردئث ورتاثعئ جانة تومةنگئ بؤئنئنداعئ ماماندار دا باسپاناسئز. قالالئق، وبلئستئق، اؤداندئق دةثگةيدةگئ شةنةؤنئكتةر مةن قذقئق قورعاؤ ورگاندارئنئث تومةنگئ بؤئنئنداعئلاردئث باسئم بولئگئ تاعئ دا وسئ توپقا جاتادئ. قئسقاسئ، قازاقستان رةسپؤبليكاسئندا ءومئر ءسذرئپ جاتقان حالئقتئث قامئن ويلاپ جذمئس ئستةؤشئ توپتئث باسئم بولئگئ باسپاناسئز. اسئرةسة، بذلاردئث ئشئندةگئ جاس مامانداردئث بارلئعئ دةرلئك باسپاناسئزدار دةؤگة بولادئ. ءوزئنئث جاعدايئ وسئلاي بولئپ تذرعاندا بذلارعا «ءبئزدئث جاعدايئمئزدئ نةگة ويلامايسئثدار؟» دةؤدئث ءوزئ ذيات. وسئدان كةلئپ «پوستاعئ جاس پوليسةي دة، ماي قئزمةتكةرئ دة، جالپئ مةملةكةتتئك مةكةمةلةردئث كوبئسئندةگئ قئزمةتكةرلةر پارا الاتئن شئعار» دةگةن وي تؤئندايدئ. ويتكةنئ اركئمگة كذنكورئس كةرةك. دةمةك، ءبئز بذل ماقالادا ةكئنشئ دةثگةيدةگئ بانكتةردئ يپوتةكاداعئ قايتارئمسئز نةسيةدةن ارئلتاتئن، سونداي-اق مةملةكةتتئك قئزمةتتئث جاقسئ دا تازا بولؤئنا تئكةلةي ئقپال ةتةتئن، اقئر اياعئندا پاراقورلئق دةگةن پالةنئ جويؤعا دا كومةكتةسةتئن جولدئ ذسئنباقپئز. ال ونئ ءتيئستئ لاؤازئم تذلعالارئ قالاي قابئلدايدئ، ونئ ؤاقئت كورسةتةر.
ءذي الؤعا كئم لايئقتئ؟
قازئرگئ كةزدة تذرعئن ءذي كوممؤنالدئق شارؤاشئلئق باعدارلاماسئ بويئنشا مةملةكةتتئك قئزمةتكةرلةردئ تذرعئن ذيمةن قامتاماسئز ةتؤ «جذيةسئ» جاسالعان، ول ادئلةتتئ دةپ ءجذرمئز. ال اقيقاتقا تؤرا قارار بولساق، وسئناؤ باعدارلاما ارقئلئ، باسقانئ بئلاي قويعاندا، پرةزيدةنت اكئمشئلئگئ مةن مينيسترلةر كابينةتئندةگئ جةتةكشئ مامانداردئث دةنئ باسپانا الؤعا قابئلةتسئز. بئرئنشئدةن، جاستار باسپانالئ بولؤدئ ةث كةمئ 1-2 بالالئ بولعانشا كذتؤئنة تؤرا كةلةدئ. ةكئنشئدةن، بذگئنگئ يپوتةكالئق نةسية باعاسئمةن مةملةكةتتئك قئزمةتكةرلةرگة بةرئلؤگة ءتيئستئ پاتةردئ ةلئمئزدةگئ ةث ءئرئ قئزمةت ورئندارئنداعئ جاس مامانداردئث جالاقئسئ كوتةرمةيدئ. جوعارئدا ايتقانئمئزداي، باسپانا جاعئنان بئرةؤگة «جالتاقتاپ» جذرگةن ولار قالايشا مةملةكةت پةن حالئققا ادال قئزمةت ةتة الادئ؟ ورايئ كةلگةندة ايتا كةتةيئك، ذلكةن مةكةمةلةردةگئ جذمئستئث ةث اؤئرئن سول تومةنگئ جانة ورتاثعئ بؤئنداعئ جاس ماماندار اتقارادئ. ةندةشة، ولار ةل مةن مةملةكةتكة الاثسئز، ادال قئزمةت ةتؤئ ءذشئن جاعداي تؤعئزؤعا ءتيئسپئز. ةث الدئمةن، بذل مةملةكةتتئك مةكةمةلةردئث بارلئعئنا قابئلداناتئن جاس ماماندار «قئزمةتتئك باسپانامةن» قامتاماسئز ةتئلؤئ كةرةك. بذل قيئن شارؤا ةمةس. ايتالئق، پرةزيدةنت اكئمشئلئگئندة ءدال قازئر قانشا ادام باسپاناسئز دةپ ةسةپتةپ جاتؤدئث قاجةتئ جوق. دذرئسئ اكئمشئلئكتةگئ بارلئق قئزمةتكةردئث شتاتتئق تئزئمئنة ساي «قئزمةتتئك پاتةر» سالئنؤئ كةرةك. جاثا ادام قئزمةتكة قابئلداناردا كةلئسئمشارت جاسالئپ، وندا بذل پاتةرلةردئث وسئ مةكةمةدة قئزمةت ئستةپ جذرگةن كةزئندة عانا پايدالاناتئنئن ناقتئ كورسةتؤگة ءتيئس. قئزمةتتةن «كةتكةن» نةمةسة باسقا جذمئسقا اؤئسقان كةزدة پاتةر 1 اي مةرزئم ئشئندة بوساتئلئپ، ول جاثا يةسئنة تابئستالؤئ قاجةت. وسئنداي جاعدايدا «قوي دا امان، قاسقئر دا توق» دةگةندةي جاعدايعا جةتةمئز. پرةزيدةنت اكئمشئلئگئ، ذكئمةت جانة ونئث قذرامئنداعئ مينيسترلئكتةر سةكئلدئ رةسپؤبليكالئق باعئنئستاعئ مةكةمةلةردة وسئنداي قئزمةتتئك پاتةرلةر بولسا، وندا مذنداي يگئلئككة ية جاستاردئث «تةرئس جولعا» ءتذسؤئ ةكئتالاي. بذدان ءارئ وبلئستئق، الماتئ، استانا قالالئق جانة اؤداندئق دةثگةيدةگئ مةملةكةتتئك اپپاراتتئ ءدال وسئنداي قئزمةتتئك پاتةرلةرمةن جابدئقتاي الساق، ءبئر يگئ ءئس جاسادئق دةؤگة بولار.
پاتةراقئ كوممؤنالدئق قئزمةتتةر دةثگةيئندة بولؤئ قاجةت
قازئر «ارةندالئق پاتةر» (جالعا بةرئلةتئن پاتةر) باعدارلاماسئ جذزةگة اسئرئلئپ جاتئر. ءبئراق بذل ءدال قازئرگئدةي مةملةكةتتئك قئزمةتكةرلةرگة بةرئلةتئن «يگئلئك» دةپ اتالماؤئ ءتيئس. قانشا جةردةن «ارزان» دةسةك تة، «جالاقئسئن» (ارةنپلاتا) تولةپ وندا تذرعان مةملةكةتتئك شةنةؤنئك بذكئل تاپقان-تايانعانئن وسئعان شئعئندايتئن بولادئ. ال ةگةر ول «جامان ايتپاي جاقسئ جوق» دةگةندةي ءبئر كةلةثسئز جاعدايعا ذشئراپ، جذمئس ئستةؤ قابئلةتئنةن ايئرئلسا ءوزئ دة، بالا-شاعاسئ دا دالادا قالادئ عوي. بذل مةملةكةتتئك قئزمةتكةرلةردئ «ويلاندئرمايدئ» دةيسئز بة؟ ويلاندئرادئ. سوندئقتان دا ولار كةلةشةگئن «ويلاي-ويلاي» پارا الؤعا ءماجبذر بولادئ. ةندةشة، ءبئز مةملةكةتتئك قئزمةتكةر «كةلةشةگئن ؤايئمدامايتئنداي» جاعداي جاساؤعا ءتيئسپئز. ونئث ةث توتة جولئ ولاردان «قئزمةتتئك پاتةرلةردئ» پايدالانعانئ ءذشئن الئناتئن تولةمدةر «كوممؤنالدئق تولةمدةرمةن» شةكتةلؤئ ءتيئس. سويتكةندة مةملةكةتتئك قئزمةتتةگئلةر جالاقئلارئن ذنةمدةپ، ءبئراز اقشا جيناپ الاتئن بولادئ. بالكئم، بذل جيناعان قورلارئن ءبئراز ؤاقئتتان سوث يپوتةكالئق نةسيةنئث العاشقئ جارناسئ رةتئندة تولةپ، وزئنة بذكئل مةملةكةتتئك قئزمةتتة بولعان ؤاقئتئندا جيناعان اقشاسئمةن جةكةمةنشئك باسپانا الؤعا جول اشار. ةگةر ول مةملةكةتتئك مةكةمةدة قئزمةت ئستةگةن 15-20-30 جئلعئ ومئرئندة باسپانا ساتئپ الاتئنداي اقشا جينايتئنئن بئلسة، ول ادام پاراقورلئق سةكئلدئ پالةدةن بويئن مذلدة اؤلاق ذستار ةدئ. سوندئقتان دا مةملةكةتتئك قئزمةتكةرلةردئث قئزمةتتئك پاتةرلةرئنة تولةنةتئن اقئ كوممؤنالدئق قئزمةت تولةمدةرئنةن ونشا كوپ بولماؤئ ءتيئس.
اقشا قايدان شئعادئ؟
ءيا، ءبئز ذسئنعان يگئلئكتئ جاساؤ ءذشئن «اقشانئ قايدان الامئز؟» دةيتئندةر تابئلار. سوندئقتان وسئ تذستئث باسئن اشئپ العان ءجون. ءبئزدئث ةسةبئمئزشة، مةملةكةتتئك شةنةؤنئكتةرگة «قئزمةتتئك پاتةرلةر» سالؤ ءذشئن ونشا كوپ قاراجات قاجةت بولمايدئ. جالپئ العاندا، ةلئمئز ءذشئن اسا قاجةتتئ ءئستئ تئندئرؤ ءذشئن اقشانئ «اياماؤ» كةرةك. قاجةت بولئپ جاتسا، ذلتتئق قورعا قذيئلؤعا ءتيئستئ «مذناي دوللارلارئنئث» بار بولعانئ ءبئر جئلدئق ءتذسئمئن وسئ يگئلئكتئ ئسكة باعئتتاساق، ماسةلة، نةگئزئنةن، شةشئلةدئ. سونان سوث قالعانئن «ذلتتئق قور قارجئسئنئث جذمئس ئستةؤئ ارقئلئ تذسكةن دةأيدةنتتةر» ةسةبئنةن تولئقتئرامئز. ءتئپتئ بيؤدجةتتةن «كوك تيئن» پايدالانباي مةملةكةتتئك شةنةؤنئكتةردئث باسئم بولئگئن باسپانالئ ةتؤگة بولادئ. ال ةگةر «ءبارئن ءبئر مةزگئلدة شةشةيئك» دةسةك، وندا بذل ئسكة از ذستةمةلئ، ذزاق مةرزئمدئ ةؤروپا قايتا قذرؤ جانة دامؤ بانكئنئث نةسيةسئن پايدالانؤعا بولادئ. مذنداي ئسكة نةسيةنئ يسلام دامؤ بانكتةرئ دة قؤانا-قؤانا بةرةرئ ءسوزسئز. قئسقاسئ، اقشا تابئلادئ. تةك ئنتا كةرةك.
ءبئرئنشئ ذتئس «بذدان نة ذتامئز؟» دةيتئندةر تابئلار. ةندةشة، كوپتةن دة كوپ سول ذتئستاردئ سانامالاپ شئعايئق. ةث باستئ ذتئس «پرةزيدةنت اكئمشئلئگئندة نةمةسة ذكئمةتتة جذمئس ئستةيمئن» دةپ جذرگةن جاستارئمئز «باسپاناسئزدئقتئث» تاؤقئمةتئن كورئپ، ءذنجئرعاسئ تذسپةيتئن بولادئ. ولار وسئنداي ءئرئ ورئنداردا قئزمةت ئستةيتئندئكتةرئن ماقتان تذتئپ، ةلگة ةثبةك سئثئرؤدة ايانبايدئ. ولار ءارئ-بةرئدةن سوث باسپانا بةرةتئن جةردة جذمئس ئستةؤ قذقئنان ايئرئلئپ قالماؤ ءذشئن دة قئزمةتئنة ادال بولادئ. بئزگة كةرةگئ - ادالدئق. ادالدئق بار جةردة جذمئس ءونئمدئ، ادالدئق بار جةردة ارامدئققا جول جوق. پاراقورلئق، جةمقورلئق دةگةن پالةلةردئ جويؤدئث بذل ناقتئ جولئ.
ةكئنشئ ذتئس قئزمةتتئك پاتةرلةردئ يپوتةكالئق نةسيةگة، جوعارئدا ايتقانئمئزداي، يسلام دامؤ بانكئنئث، ةؤروپا دامؤ جانة قايتا قذرؤ بانكئنئث نةسيةسئنة سالاتئن بولساق، ةكئنشئ دةثگةيدةگئ بانكتةرئمئزدئث «قايتئمئ قيئن» نةسيةلةر قورجئنئ جةثئلدةپ قالادئ. ولار بوساعان اقشالارئن ناقتئ وندئرئستئك ةكونوميكاعا سالاتئن بولادئ. جالپئ، يپوتةكالئق نةسية جذيةسئ «قايتا ورلةؤ ءداؤئرئن» باستايدئ. جانة بذل تاؤةكةلئ مةيلئنشة از بولاتئن جول. ويتكةنئ قازئر «باسپاناعا سذرانئس كوپ» دةگةن سئلتاؤمةن ساؤاتسئز رةالتورسئماقتار تذرعئن ءذي شارشئ مةترئنئث نارقئن شةكتةن تئس ءوسئرئپ، اقئر اياعئندا ول باسپانا ذكئمةتتةگئلةردئث دة قولئ جةتپةيتئن ءبئر دذنية بولئپ شئقتئ. مئنة، وسئ پالةدةن قذتئلئپ، باسپانا باعاسئ بارشاعا قول جةتئمدئ بولاتئنداي جاعداي قالئپتاسادئ. ويتكةنئ مةملةكةتتئك شةنةؤنئكتةر باسقا جولمةن باسپانا الاتئن بولعاندئقتان «كةزةكتةگئلةردئث» سانئ ازايادئ. ياعني سذرانئس پةن ذسئنئس شةندةسةدئ. بذل اقئر اياعئندا جوعارئدا ايتقانئمئزداي، پاتةر باعاسئنئث تذراقتانؤئن قامتاماسئز ةتةدئ. ءذشئنشئ ذتئس جاقسئ ويعا دا جامانشئلئقتان مئسال كةلتئرؤگة ءماجبذرمئز. بذل ءذشئن وقئرمان كةشئرة جاتار. ءيا، 2007 - جئلعئ تامئزدا باستالعان بذكئل الةمدئك قارجئ داعدارئسئ ا ق ش يپوتةكالئق جذيةسئندة تذتانعان ءورت ةدئ. ةؤرووداق سةكئلدئ ايماقتئ ءالئ كذنگة دةيئن تذنشئقتئرئپ تذرعان وسئناؤ ءورتتئث كذشئ ا ق ش ةكونوميكاسئندا يپوتةكالئق نةسيةنئث ذلةسئ قانداي ةكةنئن كورسةتةدئ. ول - ةل ةكونوميكاسئنداعئ ةث جةتةكشئ بؤئن بولعان. ءتئپتئ وزئق تةحنولوگيالار ءوندئرئسئ دة ونئث ذلةسئنة ئلةسة المايتئن. جالپئ العاندا، الةمنئث بارلئق مةملةكةتتةرئندة تذرعئن ءذي قذرئلئسئ ةكونوميكانئث جةتةكشئ بؤئنئ. دةمةك، ءذشئنشئ ذتئسئمئز ةلئمئزدئث ةكونوميكاسئنداعئ وسئناؤ جةتةكشئ بؤئندئ قايتادان جانداندئرامئز. ال بذل بئزگة باستئ قاجةتتئلئكتةردئث ءبئرئ ةكةنئ داؤسئز.
ءتذيئن
قورئتا ايتقاندا، مةملةكةتتئك شةنةؤنئكتةردئ تةگئس «ذيلةندئرئپ» ءبئز كوپتةگةن ءتذيئندئ ماسةلةلةردئ تذتاستئقتا شةشئپ، بذدان بئلايعئ دامؤئمئزدئث الدئندا كةزدةسؤئ مذمكئن تالاي كةدةرگئلةردئ ئسئرئپ تاستاعان بولامئز. ةندةشة، ءبئزدئث بذل ذسئنئسقا ةث الدئمةن ذكئمةتتئث ءوزئ ءمان بةرئپ، زةرتتةپ، زةردةلةيدئ دةپ ذمئتتةنةيئك. جالپئ العاندا، ءالةم مويئنداعان قارقئندئ دامؤشئ باي قازاقستاننئث شةنةؤنئكتةرئ باسپاناسئز ءجذر دةگةننئث ءوزئ ذيات-اؤ. سولاي، اعايئن.
تاثشولپان بةكبولات
دةرةككوزئ:«ايقئن» گازةتئ