قازاق كينوسئن قارقئندئ دامئتؤ ءذشئن ارنايئ زاث قابئلداؤ قاجةت پة؟

ات - قازئر الةمدة كينو سالاسئ دامئعانئ سونشالئق، ازعانا ؤاقئت ئشئندة كةرةمةت كارتينا ءتذسئرئپ تاستاي سالؤ ماسةلة بولماي قالدئ. كينو دا كوپ، كينونئث ماثايئنا ذيئرئلگةن ماماندار دا كوپ جانة وعان قارجئلاي دةمةؤ كورسةتؤ ارقئلئ وزئنة جارناما جاساؤعا ذمتئلاتئندار دا جةتكئلئكتئ. سةبةبئ كينويندؤستريا كادئمگئ تةگةؤرئندئ كذشكة، تانئمالدئق پةن قوماقتئ قارجئنئث كوزئنة اينالدئ.
None
None

بذل جالپئ الةمدئك كينو جايلئ، ال ةندئ قازاق كينوسئ سول كوشكة ئلةسة الئپ وتئر ما؟ بئزدة، جالپئ، جارناماسئ، قارجئ كوزئ، تارالؤئ، اأتورلئق قذقئق ت.ب. جاعئنان ءتورت قذبئلاسئ تذگةل كينويندؤستريا قالئپتاستئ ما؟ ءبئرجاقتئ كةسئپ ايتؤ قيئن، سةبةبئ جوق دةيئن دةسةث، قوزعالئس بار، ءبئراق ءالئ كذنگة وسئ سالادا ارنايئ زاثنئث بولماعانئ تاثعالارلئق. جالپئ، كينونئث قارقئندئ جذمئس ئستةؤئ ءذشئن كينو تؤرالئ زاث قابئلداؤ اسا قاجةت پة؟

ديدار امانتاي، ش.ايمانوأ اتئنداعئ «قازاقفيلم» اق باس رةداكتورئ

- ءيا، قازئرگئ مادةنيةت تؤرالئ زاثعا كينةماتوگرافيا تؤرالئ وزگةرئس ةنگئزئلدئ. دةسةك تة، بذگئنگئ قارقئندئ دامئپ كةلة جاتقان قازاق كينو پروسةسئن ودان سايئن جةتئلدئرة، ودان سايئن جئلدامداتا تذسؤ ءذشئن، جان-جاقتئ قامقورلئق جاساپ، كينويندؤستريانئث جاثا ءبئر دةثگةيگة شئعؤئ ءذشئن، ارينة، كينو تؤرالئ ارنايئ زاث قابئلداؤ قاجةت. ال ةندئ بذگئندة قارا شاثئراق - ش.ايمانوأ اتئنداعئ «قازاقفيلم» كينوستؤدياسئ باستاعان بذل سالا قازئر جاقسئ دامؤ ذستئندة. ونئث نةگئزگئ سةبةپتةرئنئث ءبئرئ - كينوستؤديانئث سوثعئ زاماناؤي جابدئقتارمةن قامتئلؤئ.

بذل جاعئنان كينوستؤديا قازئر ورتا ازياداعئ ةث مئقتئ كينووندئرئس ايماعئنا اينالدئ. سونئمةن قاتار ت م د كولةمئندة ةكئنشئ ورئنعا شئقتئ. تةحنيكالئق بازا جاعئنان مئقتئ جاراقتانؤئ ءوز كةزةگئندة كينو ساپاسئنئث ارتئپ، سانئنئث كوبةيؤئنة، ونئث نارئقتا كةرةمةت سذرانئسقا ءية بولؤئنا، سولايشا قازاق كينو ءوندئرئسئنئث دامؤئنا ءسوزسئز ئقپال ةتؤدة.

قازئرگئ كةزدة «مادةنيةت تؤرالئ» زاث اياسئندا بولعاننئث ءوزئ كينونئث دامؤئنا ةشقانداي قولبايلاؤ بولئپ وتئرعان جوق. دةگةنمةن ةسكةرة كةتةر جايتتار وتة كوپ. سةبةبئ بذگئنگئ كينو - كةشةگئ وتكةن كينو سالاسئنداي ةمةس، زامانعا ساي كذردةلئ سالا. وسئعان ساي كينو وندئرئسئنة قاتئستئ ءتذرلئ سؤبيةكتئلةر - كينونئ قارجئلاندئرؤ، كينونئ جارنامالايتئن قوسئمشا تاعئ بئرنةشة قئزمةت ءتذرئ پايدا بولدئ. جذمئس ئستةگةن كةزدة مذنئث ءبارئ ءبئر-بئرئنة قانداي دا ءبئر كةدةرگئ تؤدئرماس ءذشئن، انئق ءتارتئپ بولؤئ ءذشئن، ارينة، ارنايئ زاث قاجةت. قانشاما جئلدان بةرئ تالقئعا ءتذسئپ، مذنداي زاثنئث قاجةت ةكةنئ ايتئلئپ جذرسة دة، كينو تؤرالئ زاث جوباسئ دايئن ةمةس، ءبئراق بذل تاراپتا جذمئستار اتقارئلماي جاتقان جوق. سول سةبةپتئ وعان بولاشاقتا قايتا ورالامئز دةگةن ويدامئز. قانشا جئلدئث كولةمئندة ةكةنئ بةلگئسئز، ءبئراق ارنايئ زاثنئث قابئلداناتئنئنا مةن سةنئمدئمئن.

قاليلا وماروأ، رةجيسسةر-دوكؤمةنتاليست

- جوق، كينو تؤرالئ زاث دةگةن ماسةلة قانشا جئلدان بةرئ ايتئلا-ايتئلا، ءبئراق نة قابئلدانباي، نة قويماي، ابدةن مةزئ قئلدئ. ال ودان وزگةرئپ جاتقان دانةثة جوق، «ءيت ذرةدئ - كةرؤةن كوشةدئنئث» ناعئز ءوزئ ورئن الئپ جاتئر. شئنئ كةرةك، وسئلاي بوسقا داؤرئعئپ، اق تةر، كوك تةر بولعانشا، ودان دا زاث قابئلداماي-اق قويايئقشئ. سةبةبئ قابئلدانعان كذندة ونئث قازاق ذلتئنئث مذددةسئنة شةشئلمةيتئنئنة مةنئث كوزئم جةتةدئ. ويتكةنئ قازئرگئ بةتالئسئن كورئپ تذرمئز عوي. ءوزئمئزدئث كانئگئ شةبةر اكتةرلةر مةكتةبئمئز بولا تذرا، باستئ رولدةرگة شةتةل اكتةرلةرئن شاقئرتئپ، ويناتامئز.

ولاردئث قاعاناعئ قارق، ساعاناعئ سارق، سونئث قادئرئن ءبئلئپ، بئزگة شئن العئس ايتئپ كةتسة، مةيلئ عوي. جوق، كةرئسئنشة، كذلئپ كةتةدئ، مازاق ةتئپ كةتةدئ. مةن، شئنئندا، وسئندايدئ ءوز كوزئممةن كورگةن سوث ايتئپ تذرمئن. اأتورلئق قذقئق دةگةن مذلدةم جوق قوي بئزدة، ياعني كينوگةرلةردة. كومپوزيتور، اقئندار ءان جازسا، ولةث جازسا، سوعان ساي قالاماقئسئن الادئ. ال ءبئزدئث كينورةجيسسةردئث اأتورلئق قذقئعئ اياقاستئ، قانشاما ةثبةكتةنئپ جاساعان فيلمدةرئمئزدئث كادرلارئن كينوعا دا، كليپكة دة پايدالانئپ جاتئر، وعان ةشقانداي شارا قولدانا المايمئز. سةبةبئ قذقئمئز جوق. ارنايئ زاث قابئلداؤ قاجةت ةمةس دةيتئن تاعئ ءبئر سةبةبئم، بئزدة قازئر قانداي زاث قابئلدانباي جاتئر! ءبئراق سول زاثدئ قاداعالاپ، سول زاث اياسئنان شئقپاي ءجذرمئز بة؟ وسئ كينو سالاسئندا دا، مةنئثشة، ورئندالمايتئن، جاي عانا «بار ما، بار» دةپ بةلگئ سوعؤ ءذشئن عانا قابئلداناتئن زاث قاجةت ةمةس. سوندئقتان قازئر زاث قابئلداعان كذندة دة قازئرگئ جاعدايدئ نئعايتؤعا باعئتتالاتئنئ انئق. قازاق كينوسئنئث قازاق ذلتئنئث مذددةسئنة قئزمةت ةتؤئنة جول اشاتئن زاث بولاتئنئنا كذمانئم زور. نةگئزئ، ذلتتئق كينو قورئنا جذمئس ئستةؤئ كةرةك. ماسةلةن، فرانسيانئ، نة بولماسا ةؤروپانئث باسقا دا ةلدةرئن الساق، قانداي كينو تذسئرسة دة، ودان تذسكةن قارجئنئث قوماقتئ بولئگئ ذلتتئق كينو قورئنا ءتذسئپ وتئرادئ. ال ءبئزدئث قازاقستاننئث پروكاتئنئث ءبارئ - شةتةل كينولارئ، ال ودان بئزگة ءبئر تيئن پايدا ءتذسئپ جاتقان جوق. بذل نة؟ ءبئزدئث ذلتتئق سانامئزدئث تومةندئگئنةن، ذلتتئق نامئسئمئزدئث جوقتئعئنان.

بار ماسةلة - ءبئزدئث سانامئزدا. سوندئقتان ةث ءبئرئنشئ ساناعا رةفورما قاجةت. كينويندؤستريانئث دامؤئ، كةمةلدةنؤئ دةگةن مئندةتتئ تذردة باتئسقا بةت الئپ، قازاقتان سئرت اينالؤ كةرةك دةگةن ءسوز ةمةس.

مادةنيةتكة جانئ اشيتئندار از، جالپئ. ءبئر عانا مذحتار قذل-مذحاممةد قاي جاعئنا جةتةدئ؟ قايتا «مادةنيةت تؤرالئ» زاثعا ذلتتئق كينو تالاپتارئن ةنگئزگةن - سول كئسئ، سونئث ءوزئن دذرئس ورئنداپ، جذزةگة اسئرا الساق تا، جامان بولماس ةدئك.

ءتذيئن

بئرةؤدئ اقتاپ، بئرةؤدئ قارالاؤ ةمةس، ءبئز تةك جاعدايعا جان-جاعئنان قاراپ كوردئك. تاياقتئث ةكئ ذشئ بارئن ةسكةرسةك، سونئث ءبئر ذشئن كوتةرة بةرئپ، ةكئنشئ ذشئمةن ماثدايئمئزدئ سارت ةتكئزبةس ءذشئن وسئلاي ةتؤگة ءتيئسپئز. ال شةشئم شئعارؤ، ول شةشئمدئ كذشئنة ةنگئزؤ - قذزئرلئ ورئنداردئث يةلئگئندة. مئنة، سول ورئندار وياؤ بولسا عوي! ةكراننئث بةرگئ جاعئن قاراپ، ءماز بولئپ قويا سالماي، ءبئر مةزگئل ةكراننئث ارعئ جاعئنداعئ جاعدايعا، كينونئث شيكئزاتئنان باستاپ، دايئن ءونئم بولعانعا دةيئنگئ جاعدايعا جان اؤئرتار كةز، ايتپةسة، الدةقاشان جةتكةن.

اأتور: ماريام ءابساتتار

دةرةكككوزئ:«الاش ايناسئ» گازةتئ

سوڭعى جاڭالىقتار