قوش كةلدئث، حاق بةرةكةسئنة بولةر قاسيةتتئ ءذش اي: ةرةجةپ، شاعبان، رامازان
قالماحان اعا، ساؤابئ تةلةگةي-تةثئز قاسيةتتئ بذل ايلار جئلدئث قاي مةزگئلئنة تذسپا-تذس كةلةتئنئن ايتئپ وتسةثئز.
بذل ءذش ايدئث قاسيةتتئ بولئپ سانالؤئ راعايئپ پةن ميعراج ءتذنئنئث ةرةجةپ ايئنا، باراات ءتذنئنئث شاعبان ايئنا، قادئر ءتذنئنئث رامازان ايئنا دوپ كةلؤئنة تئكةلةي بايلانئستئ. بيئل ةرةجةپ ايئ ماؤسئمعا، شاعبان ايئ شئلدةگة، رامازان ايئ تامئز ايئنا دال كةلئپ وتئر. قاسيةتتئ كةشتةر تؤرالئ قذران كارئمئث اياتتارئ مةن پايعامبارئمئز مذحاممةد (س.ع.س.)-نئث سذلؤ سذننةتئنةن مول مالئمةت الؤعا بولادئ. حاق ةلشئسئ (س.ع.س.) رامازان ايئمةن قاتار ةرةجةپ، شاعبان ايلارئندا اؤئز بةكئتكةن. ةرةجةپ ايئ كئرگةندة پايعامبارئمئز (س.ع.س.): «راببئم، ةرةجةپ پةن شاعبان ايلارئن بةرةكةلئ قئلا گور. ءبئزدئ رامازانعا امان-ةسةن جةتكئزة گور!» - دةپ دذعا جاسايتئن. قاسيةتتئ ءذش اي ةرةجةپ ايئمةن (بيئلعئ ماؤسئم ايئنئث 2 -جذلدئزئ) باستالدئ. ءاسئلئ، ةرةجةپ يسلام ءدئنئ كةلمةي تذرئپ تا قذرمةتتئ اي سانالعان. يسلام ءدئنئ كةلئسئمةن بذل ايعا دةگةن قذرمةت ارتا ءتذستئ. بذل تؤرالئ قذران كارئمدة: «ولار سةنةن تئيئم سالئنعان ايدا سوعئسؤعا بولا ما دةپ سذرايدئ. سةن ولارعا بذل ايدا سوعئسؤ ذلكةن كذنا دة. ال ادامداردئ قذداي جولئنان تايدئرؤ - كذپئرلئك كةلتئرؤ، ءماسجيد-ال-حارامدا (عيبادات ةتؤگة) توسقاؤئل بولؤ، ول جةردةن ادامداردئ قؤئپ شئعارؤ - قذداي الدئندا تاؤداي ذلكةن كذنا. بذلئك جاساؤ - كئسئ ولتئرؤدةن دة اؤئر قئلمئس. ولار (مذشئرئك كاپئرلةر) سةندةردئ دئندةرئثنةن بةزدئرگةنشة توقتاماي، سةندةرمةن كذرةسة بةرةدئ. سةندةردةن كئمدة-كئم ءوز دئنئنةن بةزئپ، كاپئر بولئپ ولسة، ونئث ئستةگةن ارةكةتتةرئ بذل دذنيةدة دة، قيامةتتة دة تذككة تذرمايدئ. ولاردئث ورنئ - توزاق، وندا ولار ماثگئ قالادئ»، - دةپ باياندالادئ.
ةرةجةپ ايئندا قاسيةتتئ ةكئ ءتذن بار. ايدئث العاشقئ جذماسئ راعايئپ تذنئنة، ال جيئرما جةتئنشئ ءتذنئ ميعراج تذنئنة ساي كةلةدئ. راعايئپتئث سوزدئك ماعئناسئ «راعيبا» سوزئنةن كةلئپ شئعادئ. ال راعيبا «جاؤهار، اسقان قذندئ، وتة باعالئ، يگئلئكتئ» دةگةن ماعئنالارعا سايادئ. وسئعان وراي، «لايلا راعايئپ» تئركةسئن «جاقسئلئق پةن يگئلئككة تولئ، اسا قذندئ، ةرةكشة باعالاؤدئ قاجةت ةتةتئن كةش» دةپ تذسئنگةنئمئز ابزال. ذلئ جاراتؤشئ مذسئلمان بالاسئن تاحؤالئقتئث شئثئنا كوتةرؤ ءذشئن جئلدئث بةلگئلئ مةزگئلئندة رؤحانيات سذزگئسئنةن وتكئزئپ تذرادئ. ياعني، ةرةجةپ، شاعبان، رامازان ايلارئن كةمةلدةنؤ يةلئگئنةن وتكئزةتئن سئندارلئ كةزةثگة هام حاق مةيئرئمئنة بولةنةر شذعئلالئ شاققا بالاؤعا بولادئ. ةرةجةپ ايئنئث العاشقئ جذما كةشئ «راعايئپ مةرةكةسئ» دةپ اتالادئ. بذل مةرةكة - بةينة يلاهي يگئلئكتئث ءسذيئنشئسئ، اللا تاعالانئث ساؤاپقا تولئ اردا ايلارئن الدئن الا جةتكئزةتئن جارشئسئ ئسپةتتئ. سونداي-اق، كئسئنئث كوثئل قويناؤئن كئر- قوقئس، قياس ويلاردان ادا ةتئپ، قاسيةتتئ رامازان ايئن اپپاق ايدئن، پاك كذيمةن باستاؤعا ازئرلةيتئن رؤحانيات مةكتةبئ دةسةك، اسئرا ايتقاندئق ةمةس. ال شاعبان ايئنا كةلةتئن بولساق، بذل تؤرالئ اللانئث سذيئكتئ ةلشئسئ (س.ا.ؤ.): «شاعبان - امالدار اللا تاعالاعا ذسئنئلاتئن اي. مةن دة امالدارئمنئث ورازا تذتقان كةزئمدة ذسئنئلعانئن قالايمئن. شاعبان - ادامداردئث باسئم كوپشئلئگئنئث رامازان مةن رةجةپ ايلارئنئث ورتاسئندا ءمان بةرمةي كةتةتئن اي. مةن ول ايدئ تةككة وتكئزگئم كةلمةيدئ»، - دةپ جاؤاپ بةرگةن. ءاناس (ر.ا.) بئلاي دةيدئ: «اللا ةلشئسئنةن (س.ع.س.) «رامازاننان كةيئن قانداي ورازا ماثئزدئ؟» - دةپ سذرالعاندا، ول: «رامازانعا قذرمةت رةتئندة شاعبان ايئ»، «قاي ساداقا ابزال؟» - دةگةندة، «رامازان ايئندا بةرئلگةن ساداقا»، - دةپ جاؤاپ بةردئ». اللا تاعالا «كذن باتئستان شئققانعا دةيئن تاؤبة جاساعان پةندةنئ كةشئرةم» دةپ ؤادة بةرگةنئ تؤرالئ حاديستةر جةتكئزةدئ. ال بذل ايلاردا تاؤبة ةتؤدئث ماثئزئ قانداي؟
- قاسيةتتئ ايلار رؤحانيات كةنئن ذثعؤعا ذندةپ، ءبئزدئ يلاهي قازئنانئث جاؤهارئ بولؤعا باؤليدئ. ايتالئق، بويئمئزدئ مةثدةگةن دةرتتةن ايئعؤ ءذشئن ةمشئگة قارالئپ، قذلانتازا ساؤئعؤدئ قانشالئقتئ قالاساق، كوثئلئمئزگة كئربئث تذسئرگةن كذنادان ارئلؤ ءذشئن دة سونشالئقتئ كذيئنؤئمئز قاجةت. ةندةشة، ءبئز انادان تؤعان پةرئشتةدةي پاك كذيئمئزگة قايتا ورالؤئمئز ءذشئن نة ئستةؤئمئز كةرةك؟
مذسئلماندئق ذكئمدةرگة قذلاق تذرةر بولساق، كذنادان ارئلؤ ءذشئن «تاؤبة» جانة «يستيعفار» پسيحوتةحنيكالئق جاتتئعؤلارئن جاساؤئمئز شارت. بذل ريتؤال بويئنشا تاؤبةنئ تئلمةن بئرگة دئلمةن ايتئپ، بار ئقئلاسئمئزبةن پاكتئككة ذمتئلؤئمئز قاجةت. ال قاسيةتتئ كذندةر مةن تذندةردة ادام تئكةلةي ذلئ جاراتؤشئعا جالبارئنئپ، تاؤبة-يستيعفار جاساؤمةن ادامدئق ئزگئ سةزئمدةرئنة ية بولؤعا كذش سالادئ. وسئلايشا، شذعئلالئ شاقتا جاساعان عيباداتئمئز بةينة رؤح قولباسشئسئ ئسپةتتئ ءبئزدئ پةندةلئك الةمنئث شئثئراؤئنان الئپ شئعئپ، يلاهي باقئتقا كةنةلتةدئ.
قاسيةتتئ كذندةر مةن تذندةردة ةرةكشة نازارعا الاتئن جايتتاردئث ءبئرئ: ءومئر سذرگةن ورتامئزداعئ قوثسئلارئمئز بةن جاقئن دوس-جاراندارئمئز، ارئپتةستةر مةن كذندةلئكتئ قارئم-قاتئناستاعئ ادامدارمةن بئرگة بولؤئمئز بولئپ تابئلادئ. قاسيةتتئ كذندةر مةن تذندةردة بذل كوكةيدة جذرگةن كذمان تؤعئزعان سذراقتارئمئزعا جاؤاپ ئزدةپ، كوپشئلئك ورتاداعئ ءوز بولمئسئمئزدئ سئن كوزئنةن وتكئزسةك، ءوز-ءوزئمئزدئ جاثاشا تذلةتؤگة مذمكئندئك تؤدئرتاتئنئمئز ءسوزسئز. ادام بالاسئ كذن وتكةن سايئن وزگةرئسكة ذشئراپ وتئرادئ. مذنداي جاعدايدا وزگةرئس جاقسئ، جاعئمدئ تذرعئدان بولئپ جاتسا قذبا-قذپ. قاسيةتتئ كذندةر مةن تذندةر دة بئزگة يگئلئك تذرعئسئنان قاقپالارئن اشئپ، ءبئزدئث عذمئرئمئزداعئ كةدةرگئلةردئ جويئپ، تابئستئ، ءئسئمئز بةرةكةلئ بولؤئنا وث اسةر ةتةدئ.
مذباراك كذندةر مةن تذندةردئ قالاي وتكئزؤ جونئندة كةثةس بةرة كةتسةثئز؟
مذمكئندئك بولئپ جاتسا، جاماعاتپةن نامازدئ مةشئتتة وقؤعا اسئعؤئمئز كةرةك. بذل ساؤابئ سانسئز، شذعئلالئ تذندة جورا-جولداستارئمئزبةن، كورشئ-قولاثمةن بئرگة بولئپ، اماندئعئن ءبئلئپ، ءبئر-بئرئمئزگة ئزگئ تئلةك، قايئرلئ دذعا تئلةؤگة مذمكئندئك الامئز. مذنداي قاسيةتتئ كذندةر مةن تذندةردة ذرپاعئمئزدئ جالعار باؤئر ةتئ ذلدارئمئزدئ وزئمئزبةن بئرگة مةشئتكة الئپ بارئپ، ولاردئث دئني كوكجيةگئن كةثةيتؤگة كذش سالعان بولار ةدئك. وسئلايشا ولار جذرت بولئپ جذمئلؤدئث، ءبئرئن-ءبئرئ دةمةپ، بئرلئك، اؤئزبئرشئلئك دةگةن ذعئمداردئث ءمانئسئن پاراساتپةن پايئمدار ةدئ.
قاسيةتئ ةرةك تذندةردة اعايئن-تؤئس، كورشئ قولاث، دوس-جاراندارئمئزعا «قذداي تاعالا ئنتئماق مةن بةرةكةسئن قوسا جاؤدئرسئن» دةپ تئلةپ، ءبئر-ءبئرئمئزدئث حال-احؤالئمئزدئ ءبئلئپ، قايعئ مةن قؤانئشئمئزعا، جةتكةن جةتئستئكتةرئمئز بةن وزگة دة ماسةلةلةرئمئزگة ورتاقتاسا العان بولار ةدئك. مذمكئندئگئنشة قذران وقؤمةن، قذلاق قذرئشئن قاندئرار قذران سوزدةرئن تئثداؤمةن، بويعا ئزگئلئكتئث ءدانئن سةبةر سذحباتتارعا قاتئسئپ، ؤاعئز-ناسيحات تئثداپ، كوپشئلئكپةن رؤحاني لاززاتتئ بئرگة بولئسكةن ابزال. اسئرةسة قذران مةن حاديستةردئث ءمان-ماعئناسئن تةرةث ذعئنؤئثئز ءدئني ساؤاتئثئزدئ ارتتئرئپ، كوزئثئزدئث پةندةلئك پةردةسئن اشاتئندئعئ ءسوزسئز.
ذلئ جاراتؤشئنئ ةسكة الئپ، تاؤبة-يستيعفار جاساپ، دذعا ةتؤ ادامنئث ءاؤ باستا ارقالاعان اقيقات اماناتئن ساؤلةلةندئرة تذسةرئ بةلگئلئ. شئنايئ ئقئلاسپةن ناماز قئلؤ ذلئ جاراتؤشئعا ءبئر تابان جاقئنداتا تذسةدئ. سةبةبئ، ءبئر قذلدئث اللا تاعالاعا ةث جاقئن بولعان ءساتئ - ساجدةگة باس قويعان كةزئ. ناماز - ةث ذلكةن زئكئر. سوندئقتان مذباراك كذندةر مةن كةشتةردة حاقيقاتتئث سئرئنا مالئنئپ جاسالعان عيباداتتئث ساؤابئ ةرةكشة.
ذلتتئق بئرلئگئمئز بةن تذتاستئعئمئز، ةلدئث بولاشاعئ مةن باياندئلئعئ، تؤعان وتان، بذكئل يسلام دذنيةسئ، قالا بةردئ كذللئ ادامزات بالاسئنئث قايعئ، قاؤئپ-قاتةردةن، بالة-جالادان، ءتذرلئ اپاتتاردان امان بولئپ، باقئتتئ عذمئر ءسذرؤئ ءذشئن ذلئ جاراتؤشئعا جان جذرةگئمئزبةن جالبارئنؤئمئز ءتيئس. مذنداي نةگئزدة تانئم كوكجيةگئمئز جوعارئ بولسا، ادامدئق بولمئسئمئز الاسارماي، تذلعالئق تذرپاتئمئز بيئكتةي تذسةتئنئ تالاسسئز. ءبئزدئث قذلدئق كةيپئمئزدئ جاساعان امالئمئزدئ وي سذزگئدةن وتكئزةتئن كةزئمئز وسئنداي سئندارلئ شاقتار دةسةك، ارتئق ايتقاندئق ةمةس. اكة-شةشة رةتئندة، ادال، ساليقالئ ذرپاق، قوعام قئزمةتكةرئ، وقئتؤشئ، شاكئرت، باسشئ رةتئندة، ةث باستئ ادامي تذرعئداعئ قاقئمئز بةن قئزمةتئمئزدئ ءمئنسئز اتقارئپ جاتئرمئز با؟ وسئنداي شاقتاردا كةمشئلئكتةرئمئز بةن قاتةلةرئمئزدئ كوز الدئمئزعا كةلتئرئپ، وي تارازئسئنا سالؤ الداعئ ؤاقئتتا ةثبةگئمئزدئث تابئستئ، ءئسئمئزدئث وث، كةلةشةگئمئزدئث جارقئن بولؤئنا ءوز سةپتئگئن تيگئزةرئ انئق.
سذحباتئثئزعا راقمةت، اللانئث نذرئ جاؤسئن!
اثگئمةلةسكةن نذركةن قاليجان ذلئ
دةرةككوزئ: .muftyat.kz