كوثئلدئ جذرةتئن كئسئ ةدئ نةمةسة ديمةكةثنئث ازئلدةرئ

پارات «بويئثئز جةتپةسة، ويئثئز جةتةدئ» ابئلاي حان كوشةسئندةگئ ءذش قاباتتئ ءذيدئث ءبئر پاتةرئندة ديمةكةث ذزاق جئل تذردئ. الپئسئنشئ جئلداردئث سوثئندا جاثادان سالئنعان مةكةنجايعا كوشتئ. بذرئثعئ پاتةرئن بةلگئلئ جازؤشئ ءابجاپپار ابئشوأكة سئيلادئ.
None
None

ءبئرئنشئ حاتشئنئث ذيئنة كئرگةن جازؤشئ باقئتتئ ةدئ. ديمةكةث كوشةردة توبة تئرةگةن بيئك كئتاپ شكاف-سورةلةرئن «ات اؤناعان جةردة تذك قالادئ» دةگةن جازؤشئعا تاستاپ كةتةدئ. ئرئمداپ كةلةتئن اقئن-جازؤشئلار ابةكةث ذيئنةن شئقپايتئن بولادئ. ءبئر رةتئ كةلگةندة ديمةكةث ابةكةثمةن كةزدةسئپ قالادئ. ورتا بويلئ، تالپاق، ءتورتپاق ابةكةث ذزئن بويلئ ذلكةن كئسئگة ءوزئ كةلئپ سالةم بةرةدئ. امان-ساؤلئقتان كةيئن ديمةكةث «ابةكة، قالاي جاثا قونئسئثئز ذنادئ ما؟» دةپ سذرايدئ. «ذناعاندا قانداي - كذندئز-ءتذنئ اقئن-جازؤشئلار شئقپايتئن بولدئ. وكئنئشتئسئ، ءذيدئث ءبئر كةمشئلئگئ بار» دةيدئ. «ءيا، ايتئثئز، كةمشئلئگئ بولسا، جوندةؤ قيئن ةمةس» دةيدئ ديمةكةث. سوندا ابةكةث «ذيدئث كةمشئلئگئ سول - كئتاپحانا بولعان بولمةثدةگئ كئتاپ سورةلةرئ ءوزئثنئث سورايعان بويئث، سياقتئ وتة بيئك ةكةن. بويئم جةتپةي قينالئپ ءجذرمئن» دةيدئ. ديمةكةث ابةكةثة قاراپ: «ابةكة، بويئثئز جةتپةسة، جازؤشئلئق وي-قيالئثئز جةتةدئ عوي» دةپ ازئلدةيدئ.

«حالقئم - اقئن»

ديمةكةث تؤا بئتكةنةن اقئنجاندئ ةدئ. ويتكةنئ اكةسئ مةثلئاحمةت تاؤئپ ايتاتئن شةشةن ءارئ «ارقاسئ بار» قازاق ةدئ. مةكةثنئث جاستئق شاعئ جونئندة جازعان جئرلارئ بئلتئر بةلگئلئ باسئلئمدا جاريالاندئ. ديمةكةث زامانئ اقئن-جازؤشئلاردئث دذركئرةگةن ءداؤئرئ بولدئ. 70- جئلدارئ ازيا - افريكا اقئن-جازؤشئلارئنئث الةمدئك ماسليحاتئ الماتئدا تةككة وتكةن جوق. وسئ ماسليحاتتا ةگيپةتتئث الةمگة تانئلعان جازؤشئسئ يؤسؤپ سيباي ديمةكةثة جولئعئپ، سذحباتتاسادئ. قازاق ادةبيةتئ مةن مادةنيةتئنة قاتئستئ ساؤالدار قويادئ. ديمةكةث جازؤشئعا قازاقتئث قذداي جاراتقان اقئن حالئق ةكةنئن ايتادئ. ءبئر رةتئ كةلگةن تذستا بالا جاسئنان جاتتاعان ءسذيئنباي اقئننئث «ءبورئ باسئ ذرانئم، ءبورلئ مةنئث بايراعئم، ءبورلئ بايراق كوتةرسة، قوزئپ كةتةر قايداعئم» دةگةن جئر جولدارئن جاتقا ايتقاندا، جازؤشئ قاتتئ تاثعالئپ، «ءسئز ةل باسشئسئ عانا ةمةس، ةرةكشة اقئن ةكةنسئز» عوي دةيدئ. ديمةكةث: «مةن اقئن ةمةسپئن، حالقئم اقئن» دةپ قازاق حالقئنئث اقئندئق ءداستذرئ جايئندا ذزاق اثگئمةلةپ كةتةدئ.

ءذش ءجذزدئث بئرلئگئ ءذشئن

ديمةكةث تاشكةنتكة كةلئپ، تولة ءبيدئث باسئنا زيارات ةتةدئ. ئشئنةن ءوزئ دذعا وقيدئ. ديمةكةث جيئرما قاسيةتئ بار «ياسين» سذرةسئن جاتقا بئلگةن عوي. كةتةرئندة شئراقشئعا ءذش ءجذز دوللار بةرةدئ. مذنئ ازسئنعان شئراقشئ «ايدئث جةتئسئ كذنئ كةلدئثئز، ءذش ءجذز ةمةس، جةتئ ءجذز دوللار بةرؤئثئز كةرةك ةدئ» دةپ ازئلدةيدئ. ديمةكةث شئراقشئعا قاراپ «قازاق ءذش جذزدةن تذرادئ. اللا تاعالا ءذش ءجذزدئث بئرلئگئن ماثگئ قئلسئن» دةپ حاديا ةمةس، ءذش ءجذز دوللاردئ ساداقا جاسادئم» دةيدئ جئميئپ.

«تةرئس قاراپ تذرايئق»

ديمةكةث ءومئرئنئث سوثعئ جئلدارئ ةل-جذرتتئ كوپ ارالادئ. ويتكةنئ سئيلئ قاريانئ ءارتذرلئ شارالارعا جانة جةكة قوناققا شاقئرؤشئلاردا ةسةپ جوق ةدئ. ديمةكةث اتاقتئ ينجةنةر تئنئشبايةأتئث تالدئقورعانداعئ مةرةيتويئنا بارا جاتقاندا، جولدا قاپشاعاي ماثئندا ءبئر توپ اكئمقارالار توقتاتئپ، اؤئلدان ءدام تاتئپ كةتؤئن وتئنةدئ. ديمةكةث ؤاقئتئنئث جوق ةكةنئن ايتئپ، كةشئرئم سذرايدئ. توپتئث ئشئندةگئ بئرةؤئ «وندا جول ذستئندة ءدام تاتئثئز» دةپ ذيدةن الئپ شئققان قازئ-قارتالارئ مةن شاراپ-سؤسئندارئن شئعارئپ، جول جيةگئنة كةلگةندة جامان كذل-قوقئس توگئلئپ، لاستانعان جةردةن اكئمدةر ذيالئپ، نة ئستةرئن بئلمةي ئثعايسئزدانادئ. مذنئ سةزگةن ديمةكةث «جئگئتتةر، اؤئلدئق جةردة ءبارئ بولا بةرةدئ. وقاسئ جوق. قوقئستئ كورمةي، تةرئس قاراپ تذرئپ جذز گراممدارئثدئ ئشةيئك» دةپ ةلؤ گرامم كونياكقا ةرنئن تيگئزةدئ.

«ولجانئ ورئس دوسئثا بةردئث بة؟»

ديمةكةثنئث بالا كةزئنةن بئرگة ءوسئپ، بئرگة جذرگةن دوسئ ءارئ ادال سةرئگئ اتئمتاي حيسانوأ وتة ءازئلقوي ادام بولعان. ديمةكةثمةن دة ءجيئ قالجئثداسئپ، جذرگةن جةرئندة ذنةمئ ءازئل ارالاستئرئپ سويلةؤ - ول كئسئنئث سالتئ ةدئ. ديمةكةث دة اتئمتاي جايئندا ءازئل اثگئمةلةر ايتاتئن. اثشئلئققا ءجيئ شئعئپ، ولجالئ قايتاتئن ديمةكةث ءبئر جولئ قابان اتئپ، اتقان قابانئن كومةكشئسئ ارقئلئ اتئمتايدئث ذيئنة جئبةرةدئ. بذعان اتةكةث اث-تاث بولئپ، دوثئز ةتئن جةمةيتئن ول كئسئ ديمةكةثنئث بذل ئسئنة رةنجيدئ. نة ئستةرئن بئلمةي قاپالانئپ تذرعاندا كورشئسئ، ذلكةن قئزمةتتةگئ ورئس دوسئ كئرئپ كةلةدئ. ول بذزئلماعان قابان ةتئن كورگةندة قاتتئ قئزئعادئ، ءبئراق سذراؤعا ذيالادئ. مذنئ سةزگةن اتةكةث «وي، كورشئم سةنئث كةلگةنئث قانداي جاقسئ بولدئ. مئنا قاباننئث ةتئن تذگةل الئپ كةت» دةپ، ديمةكةث جئبةرگةن ولجانئ كورشئسئنة سئيلايدئ. وسئلاي بولارئن بئلگةن ديمةكةث كةشكئسئن اتاكةثة تةلةفون سوعادئ. «اتئمتاي ورئس دوسئث ولجانئ الئپ كةتتئ مة؟» دةيدئ. «ءيا، ديمةكة، شوشقانئ الئپ كةتتئ» دةيدئ اتاكةث كذلئپ.

«شالداردئث شاپاعاتئ ءتيدئ مة؟»

شئعئس تذركئستاندا ومئرگة كةلئپ، كةيئن اتامةكةنئ قازاقستانعا ورالعان قالامگةر ءالئمعازئ داؤلةتحان تاؤةلسئزدئك العان جئلئ تذركيادا ءبئلئم الدئ. توقسانئنشئ جئلداردئث باسئندا ءبئر توپ تذرئك زيالئلارئ ديمةكةثة سالةم بةرؤگة كةلةدئ. ولاردئث اؤدارماشئسئ ءالئمعازئ ةدئ. كةثپةيئل، ءازئلقوي ديمةكةث كوسئلة سويلةپ، ارا-اراسئندا قالجئث ايتئپ، قوناقتارئن كوثئلدةندئرئپ، ءوزئ دة ءبئر جاساپ، قانداس تؤئستار اراسئندا كوثئلئ كوككة جةتةدئ. «ءاي، تذرئك تؤئستار» دةيدئ ديمةكةث ءبئر كةزدة. - ورئستان جاقسئنئ دا، جاماندئ دا ذيرةندئك. كةيبئرئ ءبئزدئث سالتقا اينالدئ. ازداپ شاراپ ئشؤگة قالايسئندار؟» «ديماش اعا، ءسئز نة بةرسةثئز دة ئشةمئز، ءتئپتئ ؤ بةرسةثئزدة تارتئنبايمئز» دةپ ءبارئ دؤ ةتة قالادئ. بذرئن ومئرئندة كورمةگةن، تةك كرةمل كوسةمدةرئ عانا ئشةتئن شاراپتئث تئعئنئن ءالئمعازئ ارةث اشادئ. كوثئلدئ وتئرئس، راؤئشتئ كةزدةسؤ مةن داستارقان ذستئندةگئ ديمةكةثنئث اثگئمةسئ ءبئرازعا جالعاسادئ. ءبئر كةزدة ءسوز كةزةگئ ءالئمعازئعا كةلةدئ. «ديماش اعا، ءسوز بةرگةنئثئزگة راقمةت. مةن سويلةمةي-اق قويايئن. ءبئر تاثعاجايئپ ءتذس كورئپ ةدئم، سول تذسئمدئ ايتايئن» دةيدئ. الةكةث جيئرما جئل بذرئن ءبئر عاجايئپ ءتذس كورگةن ةكةن. تذسئندة ءوزئ قوناق بولئپ وتئرعان وسئ ذيدة گةنسةك برةجنةأ پةن پاتشا ديمةكةثنئث الدئنا التئن تاباقپةن باس تارتادئ. ةرتةثئندة ءتذسئن جورئتؤ ءذشئن قذرداستارئنا ايتادئ. ولار «تذسئثة پاتشا كئرةتئن سةن كئم ةدئث؟ ةسئث اؤئسقان با ءوزئثنئث. تذسكة نة كئرمةيدئ» دةپ كةلةمةجدةپ، مازاق قئلئپ كذلةدئ. ءالئمعازئنئث ايتقان ءتذسئن اياعئنا دةيئن تئثداپ بولعان سوث ديمةكةث: «ءالئمعازئ ءتذسئث جاقسئ ةكةن. تذسئثة كئرگةن الگئ ةكئ شالدئث كةيئن شاراپاتئ ءتيدئ مة؟» دةپ ازئلدةيدئ. سوندا ءالئمعازئ «سئزدةردئث رؤحتارئثئز جةبةپ-جةلةگةن شئعار، كوپ قيئندئق كورسةم دة جاسئمادئم. سذرئنگةن جةردة جئعئلماي، جئعئلعان جةردة جاتئپ الماي، العا تارتا بةردئم، اعا» دةيدئ.

وراز قاؤعاباي

(«ايقئن» گازةتئ. تامئزدئث 19-ئ. 2010 - جئل)

سوڭعى جاڭالىقتار