ةر تؤعان جةرئن بارئپ سايالايدئ - قئزئلوردا

قئزئلوردا. ماؤسئمنئث 30-ئ. قازاقپارات /رؤسلان يگئلئك/ - ةلئمئز ةگةمةندئك الئپ، كوك اسپانئمئزدا تاؤةلسئزدئك جالاؤئ كوتةرئلگةلئ بةرئ جيئرما جئلعا جؤئقتادئ. ق ر پرةزيدةنتئنئث «ورالمانداردئ كوشئپ كةلؤ كأوتاسئنا ةنگئزؤ» جونئندةگئ جارلئعئنا سايكةس 1991-2009 جئلدار ارالئعئندا وبلئس اؤماعئنا 4011 وتباسئ، 19887 ادام كوشئپ كةلگةن.
None
None

ورالماندار كوپ رةتتة جاقئن شةت ةلدةردةن كةلةدئ. ماسةلةن، وسئ ؤاقئت ارالئعئندا وزبةكستاننان 3642 وتباسئ، تذرئكمةنستاننان 55 وتباسئ، رةسةيدةن 66 وتباسئ ةلگة ورالعان. سونداي-اق تذركيادان، مونعوليادان، يراننان، اؤعانستاننان جانة قئتايدان تؤعان جةرگة ات باسئن بذرعاندار سانئ دا جةتةرلئك. وسئ مةرزئم ئشئندة سئر وثئرئنة كأوتادان تئس قذرامئندا 2817 ادامئ بار 1049 وتباسئ كوشئپ كةلگةن.

ق ر ذكئمةتئنئث ذستئمئزدةگئ جئلعئ 5 اقپانداعئ قاؤلئسئنا سايكةس بيئل وبلئس بويئنشا كوشئپ كةلؤ كأوتاسئ 500 وتباسئنا بةكئتئلگةن بولاتئن. جئل باسئنان بةرئ كوشئ-قون دةپارتامةنتئ جانئنان قذرئلعان كوميسسيانئث 7 وتئرئسئ وتكئزئلئپ، وندا قذرامئندا 420 ادامئ بار 85 وتباسئ مذشةلةرئنة «ورالمان» مارتةبةسئ بةرئلدئ. ةلگة كوش باسئن بذرئپ، تؤعان جةردئث قاسيةتتئ توپئراعئن باسقان ورالماندارعا كومةك كورسةتؤگة ةسةپتئ مةرزئمدة 57،2 ميلليون تةثگة جذمسالادئ دةپ جوسپارلانعان بولاتئن. بذگئنگة دةيئن وسئ قارجئنئث 50،8 ميلليون تةثگةسئ، ياعني 88،8 پايئزئ يگةرئلدئ. ءبئرقاتار وتباسئلار كوشئپ كةلؤ شارالارئنا بةرئلةتئن جاردةماقئلارمةن قامتاماسئز ةتئلدئ. كأوتاعا ةنگةن كوپتةگةن ورالماندار قازاقستان رةسپؤبليكاسئنئث ازاماتتئعئن الؤعا قذجاتتارئن ؤاقئتئلئ وتكئزئپ، ونئث ناقتئ ناتيجةلةرئن كذتؤدة.

كوشئپ كةلگةن ورالمانداردئث ةثبةككة جارامدئ جاستاعئلارئ 10568 ادامدئ قذرايدئ. ولاردئث 4500-ئ ءتذرلئ سالالاردا ةثبةك ةتةدئ. ةثبةككة جارامدئ جانداردئث 587-سئ ءبئلئم، 323-ئ مةديسينا، 481-ئ جةكة كاسئپكةرلئك، 357-سئ اؤئل شارؤاشئلئعئ سالاسئندا ءوز نةسئبةلةرئن تةرئپ كةلةدئ. جانة ءبئر ايتا كةتةرلئگئ، ورالماندار اراسئندا جةكة قولونةرمةن، مال وسئرؤمةن، ساؤدا-ساتتئقپةن، ذستالئقپةن اينالئساتئندار بارشئلئق. جوعارئ بئلئمدئلةرئ دة كةزدةسةدئ. وسئعان وراي، ورالماندار اراسئندا ءتذرلئ شارالار ئسكة اسئرئلؤدا. ورالماندارعا ناقتئ كومةكتةر كورسةتؤ، ولاردئ بةلگئلئ ءبئر كاسئبي ماماندئققا شئثداپ، جاثا ورتاعا بةيئمدةؤ شارالارئ، شةتتة جذرگةن قانداستاردئ اتامةكةنگة ورالتؤ بارئسئندا ءبئرقاتار ةلشئلئكتةرمةن بايلانئس ورناتؤ سةكئلدئ جذمئستار جذرگئزئلئپ كةلةدئ. بذرئن ةلگة ورالؤ ءذشئن كوميتةت ارقئلئ دةپارتامةنتكة تئركةلگةن، الايدا، كةيئن حابارسئز قالعاندارمةن ذگئت-ءناسيحات جذمئستارئ ءبئر جذيةگة تذسكةن.

- وبلئس اكئمئنئث قاؤلئسئمةن وبلئس اكئمدئگئنئث جانئنان ورالماندار ئستةرئ جونئندةگئ كةثةس قذرئلدئ، - دةيدئ كوشئ-قون كوميتةتئنئث وبلئس بويئنشا دةپارتامةنتئنئث ديرةكتورئ سالحادين مئرزابةكوأ. - ونئث نةگئزگئ ماقساتئ - ورالمانداردئ بةيئمدةؤ مةن ورنالاستئرؤ ءذشئن جاعداي جاساؤ، قاندايدا ءبئر بولماسئن ءتذيئندئ ماسةلةلةردئ شةشؤ جانة ولاردئ الةؤمةتتئك قورعاؤ سالاسئندا مةملةكةتتئك ورگانداردئث، قوعامدئق ذيئمداردئث قئزمةتئن ذيلةستئرؤ بولئپ تابئلادئ. ونئث قذرامئندا، ارينة، ورالماندار وكئلدةرئ دة بار. وسئ كةثةستئث جذرگئزگةن ناقتئ جذمئسئنئث ناتيجةسئندة وتكةن جئلئ 3 ورالمان وتباسئ پاتةرمةن قامتاماسئز ةتئلدئ.

وبلئستا ورالمانداردئث قوعامعا بةيئمدةلؤئنة جاعداي جاساؤ، ولارعا قولداؤ كورسةتؤ بارئسئندا «ءديدار» قوعامدئق قورئ قذرئلعان بولاتئن. وسئ قور ارقئلئ دةپارتامةنتتئث ءتذرلئ نذسقاؤلئقتارئ شئعارئلئپ، تاراتئلدئ. دةپارتامةنت باسشئلارئ شةت ةلدة بولئپ، ونداعئ قانداستارئمئزعا ةلگة ورالعاندا جاسالاتئن جاعداي، كورسةتئلةتئن كومةك جايلئ ءتذرلئ اقپاراتتئق تذسئندئرمة جذمئستارئن جذرگئزدئ. ةلدة جذرگئزئلئپ جاتقان «نذرلئ كوش» باعدارلاماسئنئث جاي-كذيئمةن تانئستئردئ. وسئ باعدارلاما اياسئندا سئر وثئرئندةگئ ورالمانداردئث اقمولا جانة شئعئس قازاقستان وبلئستارئنا بةلگئلةنگةن ماماندئقتار بويئنشا جذمئسقا جئبةرئلةتئنئ جايلئ ايتئلدئ.

وبلئستئق ءماسليحاتتئث 2008 جئلعئ 26 جةلتوقسانداعئ شةشئمئمةن دايئندالعان 2009-2011 جئلدارعا ارنالعان «نذرلئ كوش» اؤماقتئق باعدارلاماسئ بةكئتئلگةن. وسئعان وراي سئر وثئرئندةگئ ورالمانداردئ وثتذستئك قازاقستان، اقمولا، شئعئس قازاقستان وبلئستارئندا اتالعان باعدارلامانئ جذزةگة اسئرؤعا جذمئلدئرؤ كوزدةلگةن بولاتئن. باعدارلاما اأتورلارئ تؤئنداعان ماسةلةلةردئ ةسكةرة وتئرئپ، ونئ ناقتئ جذزةگة اسئرؤ شارالارئن بةلگئلةدئ. وسئ «نذرلئ كوش» باعدارلاماسئن جذزةگة اسئرؤ بارئسئندا مةملةكةتتئك بيؤدجةتتةن قارالعان قارجئعا سايكةس 2011 جئلئ «قئزئلوردا-اةروپورت» كذرة جولئنئث جيةگئنة ورنالاسقان «اقسؤات» ةلدئ مةكةنئنةن 1175 گةكتار جةر بولئنبةكشئ. وعان 500 وتباسئنا تذرعئن ءذي سالؤ جذزةگة اسئرئلادئ. جاسئل جةلةكپةن كومكةرئلگةن ورالماندار اؤئلئندا تذرمئسقا قاجةتتئ نئسانداردئث بارلئعئن دا سالؤ كوزدةلؤدة.

ورالماندار بارلئق جاعئنان قولداؤعا ية. جئل باسئنان بةرئ 112 وتباسئنا 1357،1 مئث تةثگة بالالار جاردةماقئسئ، 37 ورالمانعا 551 مئث تةثگة كولةمئندة اتاؤلئ الةؤمةتتئك كومةك، 72 ادامعا 377،6 مئث تةثگة كولةمئندة تذرعئن ءذي كومةگئ تولةندئ.

راس، ورالماندارعا جاسالئپ جاتقان جاعدايدئث بارئ كةرةمةت دةپ ايتا المايمئز. كةمشئلئكتةر دة بار. جايلئ پاتةرگة جئلدار بويئ قول جةتكئزة الماي جذرگةندةر دة، ناقتئ جذمئسقا ورنالاسا الماي جذرگةندةر دة كوپ كةزدةسةدئ. «كوش جذرة تذزةلةدئ» دةگةن ةمةس پة؟ كةيدة مئناداي قئزئق جايتتةر دة ذشئراسادئ. كةي وتباسئلار ةكئ وبلئستان قاتار كوشئپ كةلؤ كأوتاسئنا ةنئپ، جاردةماقئنئ ةكئ رةت الادئ. ايماقتا وسئنداي جاردةماقئمةن 28 ادامنئث قامتاماسئز ةتئلگةنئ انئقتالئپ، ولارعا زاثسئز تولةنگةن 1950،7 مئث تةثگة كولةمئندةگئ قارجئ رةسپؤبليكالئق بيؤدجةتكة قايتارئلدئ.

ةلباسئنئث جولداؤئن ءناسيحاتتاؤ، كوشئ-قون ساياساتئنئث ماسةلةلةرئ، ونداعئ وزگةرئستةر جايلئ جةرگئلئكتئ تذرعئندارمةن، ورالماندارمةن كةزدةسؤلةر، «دوثگةلةك ذستةلدةر»، بذقارالئق اقپارات قذرالدارئ ارقئلئ بئرنةشة رةت تذسئنئكتةمة جذمئستارئن جذرگئزگةن دةپارتامةنت باسشئلارئ ورالماندار ماسةلةلةرئ قاشاندا باستئ كةزةكتة تذراتئنئن ايتادئ. ةلئم دةپ تؤعان جةر، اتامةكةنگة ورالعان قانداستاردئث حال-جاعدايئن جاقسارتؤ - ولار ءذشئن بذلجئماس قاعيدا.

سوڭعى جاڭالىقتار