قازاقستان دامؤ بانكئ مةملةكةتتئث ينأةستيسيالئق قئزمةتئنئث تيئمدئلئگئن ارتتئرؤدئ ءارئ قاراي جالعاستئرادئ - ع. ةسقاليةأ

22 سئ. قازاقپارات /ةرنذر اقانباي/ -«قازاقستاننئث دامؤ بانكئ» اق باسقارما ءتوراعاسئ عالي ةسقاليةأتان العان سذحباتئمئزدئ نازارلارئثئزعا ذسئنامئز
None
None

- عالي ناجئمةدةن ذلئ، سذحباتئمئزدئ «قازاقستاننئث دامؤ بانكئ» اق قئزمةتئنةن باستاساق. جالپئ ق د ب نةندةي ماقساتپةن قذرئلدئ؟ ونئث قئزمةتئنئث قازئرگئ ةكئنشئ دةثگةيلئ بانكتةردئث اتقارئپ وتئرعان قئزمةتئنةن قانداي ايئرماشئلئعئ بار؟

- قازاقستاننئث دامؤ بانكئ مةملةكةتتئث ينأةستيسيالئق قئزمةتئن جةتئلدئرئپ، ةكونوميكانئ ءارتاراپتاندئرؤ، وثدةؤشئ، ءوندئرؤشئ ءونةركاسئپتئ دامئتؤعا مةملةكةت تاراپئنان قولداؤ كورسةتؤ ماقساتئندا قذرئلعان. بانكتئث نةگئزگئ قئزمةتئ ينفراقذرئلئم مةن وثدةؤشئ ونةركاسئپتئ دامئتاتئن ينأةستيسيالئق جوبالاردئ ئسكة اسئرؤ. ياعني، دامؤ بانكئ وزگة كوممةرسيالئق بانكتةردئث بيزنةستئث ينأةستيسيالئق قاجةتتئلئكتةرئن قاناعاتتاندئرا الماعان سةكتورلارئندا ءئس-ارةكةتئن جذزةگة اسئرادئ. دامؤ ينستيتؤتئ رةتئندة بانك تابئسئ تومةن، ءبئراق مةملةكةت ءذشئن ماثئزئ زور ةكونوميكانئث سالالارئن، اتاپ ايتقاندا، مةتاللؤرگيا مةن ةنةرگةتيكانئ، توقئما ءوندئرئسئن، ونةركاسئپ پةن كولئكتئك ينفراقذرئلئمئن، مذناي حيمياسئن قارجئلاندئرادئ. قازاقستاننئث دامؤ بانكئنة مةملةكةتتئك باعدارلامالار اياسئندا ستراتةگيالئق-ينفراقذرئلئمدئق جوبالاردئ قارجئلاندئرؤعا قاتئستئ ذكئمةت تاراپئنان ماثئزدئ ماقسات بةرئلگةن.

ءبئزدئث بانكتئث ةكئنشئ دةثگةيلئ بانكتةردةن باستئ ايئرماشئلئعئ -پايدا تابؤ ةمةس، نةگئزگئ ماقساتئ - ينأةستيسيالئق جوبالاردئ ئسكة اسئرئپ، ونةركاسئپ پةن ينفراقذرئلئمدئ دامئتؤدئ ءوز جذمئسئنئث تيئمدئلئگئنئث باستئ بةلگئسئ رةتئندة سانايدئ. ادةتتة ةكئنشئ دةثگةيلئ بانكتةر پايداسئ كوپ جوبالاردئ قارجئلاندئرادئ، ال ءبئزدئث بانك ءذشئن ةث باستئسئ - ةل ةكونوميكاسئنداعئ جاثا، جاثارعان، دايئن ءونئمدئ ءوندئرؤشئ، باسةكة قابئلةتتئلئگئ جوعارئ تةحنولوگيالارمةن قامتاماسئز ةتئلگةن الدئثعئ قاتارلئ سةرپئندئ وندئرئستةردئ اشؤ. سونئمةن بئرگة، دامؤ بانكئ تةك ءئرئ، ناقتئ ايتساق سوماسئ 5 ميليون ا ق ش دوللارئنان جوعارئ ينأةستيسيالئق جوبالار مةن 1 ميليون ا ق ش دوللارئنان استام سومانئ قاجةت ةتةتئن ةكسپورتتئق وپةراسيالاردئ قارجئلاندئرادئ. بانك بةستةن جيئرما جئلعا دةيئنگئ ذزاق مةرزئمگة، ةكئنشئ دةثگةيلئ بانكتةردئث نةسيةلةرئنئث پايئزدارئنان تومةن پايئزپةن ءارئ قولايلئ جاعدايلارمةن جوبالاردئ قارجئلاندئرادئ.

- ق د ب ةكئنشئ دةثگةيلئ بانكتةرگة قانداي قولداؤ كورسةتتئ؟ جانة ذكئمةتتئث داعدارئسقا قارسئ باعدارلاماسئنئث قاتئسؤشئسئ رةتئندة بانك 2009 جئلئ قانداي جوبالاردئ جذزةگة اسئردئ؟

- ءيا، قازاقستاننئث دامؤ بانكئ ذكئمةتتئث داعدارئسقا قارسئ باعدارلامالارئنئث بةلسةندئ قاتئسؤشئسئ بولئپ تابئلادئ. سونئمةن بئرگة بانكتئ قازئرگئ كذندة قولعا الئنئپ جاتقان ذدةمةلئ يندؤستريالئق-يننوأاسيالئق دامؤ باعدارلاماسئن جذزةگة اسئرؤشئ نةگئزئ قارجئ ينستيتؤتئ دةپ تة ايتؤعا بولادئ. ويتكةنئ دامؤ بانكئ ارقئلئ مةملةكةت تاراپئنان قوماقتئ قارجئ ينفراقذرئلئم مةن ءوندئرئس سالالارئنا باعئتتالؤدا.

ءبئز وسئ جئلدار ئشئندة ةكئنشئ دةثگةيلئ بانكتةرگة ةلةؤلئ قولداؤ كورسةتتئك. ذكئمةتتئث ةلدئث الةؤمةتتئك-ةكونوميكالئق دامؤئن قامتاماسئز ةتؤ جونئندةگئ باعدارلاماسئن ئسكة اسئرؤ ماقساتئندا ةكئنشئ دةثگةيلئ بانكتةردئث، ونئث ئشئندة «اليانس بانكئ» ا ق، «ا ت ف بانكئ» ا ق، «سةنتركرةديت بانكئ» ا ق، «ب ت ا بانكئ»، ةأرازيالئق بانكئ، «كازكوممةرسبانك» ا ق، «قازاقستاننئث حالئق بانكئ» ا ق، «قازاقستاننئث ةكسيمبانكئ» ا ق جالپئ سوماسئ - 344 ميليون ا ق ش دوللارئنا تةث 19 ينأةستيسيالئق جوبالارئن دامؤ بانكئ قولدادئ.

سونئمةن بئرگة، جئلدئث سوثئندا ذكئمةت تاراپئنان «سترةسستئك اكتيأتةر قورئ» ا ق ارقئلئ قازاقستاننئث دامؤ بانكئنة بولئنگةن 20 ميليارد تةثگةگة ءوز تاراپئمئزدان 30 ميليار تةثگة سومانئ قوسئپ، ءوندئرؤشئ ونةركاسئپتةگئ بئرشاما جوبالارعا پايئزدئق ستاأكانئ 8 پايئزعا دةيئن تومةندةتتئك.

ةلباسئنئث ينأةستيسيالئق جوبالاردئ ذزاق مةرزئمدئ نةسيةلةؤدئ قامتاماسئز ةتؤ جونئندةگئ تاپسئرماسئن ورئنداؤ ماقساتئندا، بانك جاقئن ارادا كوممةرسيالئق بانكتةرگة بانك ارالئق نةسيةلةؤ تذرئندة جاثا قارجئ قذرالئن ذسئنادئ. ءبئزدئث بانكتئث تاراپئنان ةكئنشئ دةثگةيلئ بانكتةرگة ذزاق مةرزئمدئ قاراجات بولئنةدئ. ينأةستيسيالاردئث كولةمئ 5 تةن 50 ميليون ا ق ش دوللارئنا دةيئنگئ سوماعا ءوثئرلئك ينأةستيسيالئق جوبالاردئ ئسكة اسئرؤ ءذشئن ةكئنشئ دةثگةيلئ بانكتةردئ ذزاق مةرزئمدئ قورلاندئرؤ كوزدةلگةن. بذل دامؤ بانكئنة ءوز ينأةستيسيالارئنئث گةوگرافياسئ مةن اؤقئمدارئن كةثةيتؤگة مذمكئندئك بةرةدئ، ال ةكئنشئ دةثگةيلئ بانكتةر وزدةرئنئث كورپوراتيأتئك كليةنتتةرئنة ينأةستيسيالئق نةسيةلةردئ ذسئنا الادئ.

سونئمةن قاتار ايتا كةتةتئن ماثئزدئ ماسةلة، بذگئنگئ تاثدا كاپيتال نارئعئندا اقشالاي قورلار قذنئنئث وزگةرؤئنة جانة جالپئ ةكونوميكالئق بةلسةندئلئكتئث ازايؤئنا قاراماستان، بانك الةمدئك قارجئلئق داعدارئس باستالعان كةزدةن باستاپ بذرئن بةرئلگةن قارئزدار بويئنشا سئياقئ ستاأكاسئن ارتتئرمادئ. وعان قوسا قارئزداردئ مةرزئمئنةن بذرئن وتةگةنئ ءذشئن كوميسسيانئ وندئرمةي، كليةنتتةردئث مئندةتتةمةلةرئن قايتا قذرئلئمداؤ بويئنشا بةلسةندئ جذمئس جذرگئزئپ كةلةدئ.

بانك بذدان ءارئ قارئز الؤشئلاردئث قولدانئستاعئ كاسئپورئندارئن رةتكة كةلتئرؤدئ، سونئمةن بئرگة بيزنةستئث ترانسپارةنتتئلئگئن قامتاماسئز ةتةتئن ءارئ مةملةكةتتئث يندؤستريالئق ساياساتئنئث باسئمدئقتارئنا سايكةس كةلةتئن جانة پةرسپةكتيأالئ كومپانيالاردئث جاثا باستامالارئن قولداؤدئ جالعاستئرؤعا نيةتتئ. سونئمةن بئرگة، ارينة، بانك ةلباسئ تاراپئنان بةرئلگةن تاپسئرمالاردئ ةسكةرة وتئرئپ، ةكونوميكانئث وثدةؤشئ سةكتورئندا ينأةستيسيالئق جوبالاردئ قولداؤئن جالعاستئرادئ.

- قازاقستان دامؤ بانكئنئث 2010 جئلعئ قئزمةتئنئث نةگئزگئ باسئمدئقتارئ ءجايلئ ايتئپ بةرسةثئز؟ بيئل بانك قارجئلاندارؤئنئث ناتيجةسئندة 24 ينأةستيسيالئق جوبا ئسكة قوسئلماقشئ ةكةن. بذل جوبالاردان ةكونوميكاعا كةلةتئن تيئمدئلئك قانداي؟

- بيئل بانك مةملةكةتتئث ينأةستيسيالئق قئزمةتئنئث تيئمدئلئگئن ارتتئرؤ جانة جةتئلدئرؤ، وندئرئستئك ينفراقذرئلئم مةن وثدةؤ ونةركاسئبئن دامئتؤ، ئشكئ جانة سئرتقئ ينأةستيسيالاردئ تارتؤ سئندئ ءوزئنئث ايقئندالعان قئزمةتئن ءارئ قاراي جالعاستئرادئ. بيئل ءبئز ءئرئ سةرپئندئ جوبالارعا قوماقتئ قاراجاتتاردئ باعئتتاؤدئ جوسپارلاپ وتئرمئز. قازئرگئ كذنئ بانكتة مةملةكةتتئك دةثگةيدةگئ ماثئزئ جوعارئ جوبالاردئ قارجئلاندئرؤعا ءتيئستئ قاراجات بار، ءبئز سول قارجئنئ ئسكة اسئرؤ باعئتئندا جذمئس اتقارامئز.

اعئمداعئ جئلعئ ناؤرئزدا ةلباسئ اشئپ، كةراميكالئق گرانيت شئعاراتئن زاؤئت ئسكة قوسئلدئ. وسئ ءوندئرئس ورنئ قئزمةتئنئث ناتيجةسئندة ةلئمئزدة جوعارئ ساپالئ كةراميكالئق گرانيت ونئمدةرئ شئعارئلاتئن بولادئ. قازئرگئ كذنئ ءبئز بذل ءونئمدئ شةت ةلدةن ةكسپورتتايمئز، ال ءوندئرئستئث قئزمةتئ ءوزئمئزدئث نارئقتئ قامتاماسئز ةتؤگة مذمكئندئك بةرةدئ. ءبئز تاعئ وسئنداي 23 جوبانئ ئسكة قوسؤدئ جوسپارلاپ وتئرمئز. ولاردئث ئشئندة شئمبذلاق تاؤ-شاثعئ دةمالئس ورنئن كةشةندئ دامئتؤ، ورال قالاسئندا گاز تؤربينالئق ستانسئسئنئث ءبئرئنشئ ةنةرگةتيكالئق بولئمئن ئسكة قوسؤ، اقتاؤ ايلاعئن سولتذستئك باعئتتا كةثةيتؤ، وثتذستئك ةركئن ةكونوميكالئق ايماعئندا ماقتا-ماتا ءوندئرئسئن دامئتؤ، تاراز مةتاللؤرگيالئق زاؤئتئن جاثالاندئرؤ جانة تاعئ دا باسقا ماثئزدئ جوبالار بار. بذل جوبالاردئث ئسكة قوسئلؤئمةن ةلئمئزدئث ونةركاسئپ سالاسئ ودان ءارئ داميتئن بولادئ، سونئمةن قاتار ءبئرشاما الةؤمةتتئك مئندةتتةر، ونئث ئشئندة داعدارئس كةزئندة حالئقتئ جذمئسپةن قامتؤ ماسةلةسئ دة شةشئلةدئ.

جالپئ، بانك جوبالارئنئث تيئمدئلئگئن ايقئنداؤ وتة ماثئزدئ. الةمدئك تاجئريبةدة دامؤ بانكتةرئنئث تيئمدئلئكتةرئن ساراپتاؤ قاعيدالارئ جوق. ءبئر بايقايتئنئمئز، شةت ةلدةردئث دامؤ بانكتةرئ قيئن كةزةثدةردة، ياعني داعدارئس كةزئندة نةمةسة سوعئستان كةيئنگئ كةزةثدة مةملةكةت تاراپئنان ةكونوميكانئث دامؤئنا قولداؤ كورسةتؤ ماقساتئندا قذرئلعان. مئسالئ، وثتذستئك كورةيا، قئتاي حالئق رةسپؤبليكاسئ، تايأان، برازيليا، مالايزيا ةلدةرئنئث دامؤ بانكتةرئ وسئنداي جاعدايدا ومئرگة كةلگةنئن اتاپ وتؤگة بولادئ.

ءبئزدئث بانك 2001 جئلئ ةلباسئنئث باستاماسئمةن ةكونوميكانئث ذزاق مةرزئمدئ دامؤئن قامتاماسئز ةتئپ، ينأةستيسيالاردئ شيكئزاتتئق ةمةس سةكتورعا باعئتتاؤ ماقساتئمةن قذرئلعان بولاتئن. ارينة بذگئنگئ تاثدا ءبئزدئث بانكتئث ةكونوميكا ءذشئن ماثئزئ زور. جانة بانكتئث جذزةگة اسئرئپ وتئرعان جوبالارئنئث تيئمدئلئگئنة كةلسةك، جوبالار ذزاق مةرزئمدئ تيئمدئلئكتئ كورسةتةدئ. مئسالئ، بانكتئث قارجئلاندئرؤئمةن ئسكة قوسئلعان جوعارئ أولتتئ «سولتذستئك-وثتذستئك» ةلةكتر جةلئسئنئث ةل ءذشئن تيئمدئلئگئن ساناؤ قيئن، بذل جوبا اياسئندا قؤاتقا تاپشئ وثتذستئك ايماق ةلةكتر ةنةرگياسئمةن قامتاماسئز ةتئلدئ. سونئمةن قاتار، الماتئ جانة استانا قالالارئنداعئ ءئرئ كولئكتئك-لوگيستيكالئق ورتالئقتاردئث ماثئزئ دا وتة زور. كومپانيالار وزدةرئنئث ذلكةن كولةمدةگئ تاؤارلارئن تازا، جوعارئ تةحنولوگيالارمةن جابدئقتالعان كةث لوگيستيكالئق ورتالئقتا ساقتاي الادئ. لوگيستيكالئق ورتالئقتاردئث جوعارئ تةحنولوگيالئ قويمالارئندا تاؤارلاردئث ساپاسئ، قذرامئ وزگةرئسكة ذشئرايدئ دةپ قاؤئپتةنبةؤگة بولادئ.

تاعئ ءبئر مئسال، كةثةستةر وداعئ كةزئنةن بةرئ كةلة جاتقان ماثعئستاؤ اتوم ةنةرگوكومبيناتئ قئزمةتئنئث توقتاؤئنا بايلانئستئ باتئس ايماعئنئث سؤ، ةلةكتر ةنةرگياسئ، گازسئز قالؤ قاؤپئنةن بانكتئث ينأةستيسياسئنا سالئنعان گاز جةلئسئنئث ئسكة قوسئلؤئ ساقتادئ. ءبئز ةث باستئسئ ءوز وندئرئستةرئمئزدة جوبانئث جوعارئ تةحنولوگيالارئمةن قامتاماسئز ةتئلؤئنة نازار اؤدارامئز. ءبئزدئث قولداؤئمئزبةن ئسكة قوسئلعان وندئرئستةردة 15 مئثنان استام قئزمةتكةرلةر جذمئس ئستةپ كةلةدئ. مذمكئن بذل وتة ذلكةن كورسةتكئش ةمةس بولار. الايدا اتاپ وتةرلئگئ، جوبالاردئث جوعارئ تةحنولوگيالارمةن قامتاماسئز ةتئلؤئ ءوندئرئستئث، ودان شئققان تاؤارلاردئث تيئمدئلئگئن جانة ةكونوميكالئق پايدالئلئعئن ارتتئرادئ.

- بانكتئث ينأةستيسيالئق مذمكئندئكتةرئ ءجايلئ ايتئپ بةرسةثئز؟ قازاقستان ةكونوميكاسئنا سئرتتان زايم تارتؤدا قانداي كةشةندئ جذمئستار جاسالئپ جاتئر؟

- ءبئزدئث جارعئلئق كاپيتالدئث ءوسئرئلؤئ شةت ةلدةردةن قوماقتئ قاراجات تارتؤعا مذمكئندئگئمئزدئ ارتتئردئ. بانك تؤرالئ زاث بويئنشا ءبئز جارعئلئق كاپيتالدئ ينأةستيسيالئق جوبالارعا باعئتتاي المايمئز. بانكتئث نةگئزئ قارجئلاندئرؤ كوزئ شةت ةلدئك نةمةسة ئشكئ ينأةستيسيالار.

ءبئز 2009 جئلئ ينفراقذرئلئمدئق جانة وندئرئستئك جوبالارعا شةت ةلدةردةن قاراجات تارتؤ بويئنشا وتة جاقسئ كورسةتكئشتةرگة قول جةتكئزدئك. ولاردئ اتاپ وتسةك، ءبئزدئث بانك قئتاي حالئق رةسپؤبليكاسئنئث سول ةلدئث ةكئ كوشباسشئ بانكتةرئمةن، ياعني قئتايدئث مةملةكةتتئك دامؤ بانكئمةن جانة قئتايدئث ةكسپورتتئق-يمپورتتئق بانكئمةن بةلسةندئ ئنتئماقتاستئقتئ جذزةگة اسئردئ. بانكتةر اراسئنداعئ جاثا قارئم-قاتئناستئث قالئپتاسؤئنا ةلئمئزدئث پرةزيدةنتئ ن. نازاربايةأتئث قئتاي باسشئلئعئمةن قول جةتكئزگةن كةلئسسوزدةرئ نةگئز بولدئ

ءبئزدئث بانك قئتايدئث مةملةكةتتئك دامؤ بانكئمةن الماتئ وبلئسئنداعئ مويناق سؤ ةلةكتر ستانساسئ قذرئلئسئنئث جوباسئن بئرلةسة قارجئلاندئرؤدا. باسئندا قئتايلئق بانك بئزگة 300 ميليون ا ق ش دوللارئ كولةمئندة نةسيةلئك جةلئ اشتئ، ال كةيئنئرةك ةكونوميكانئث شيكئزاتتئق ةمةس سالالارئنئث ينأةستيسييالئق جوبالارئن قارجئلاندئرؤ ءذشئن قئتايلئق بانك پةن «سامذرئق-قازئنا» قورئ اراسئندا 3 ميليارد ا ق ش دوللارئ كولةمئندةگئ ذزاق مةرزئمدئك نةسيةلئك كةلئسئمشارتقا قول جةتكئزئلگةن بولاتئن. دامؤ بانكئ اتالعان جةلئ بويئنشا وپةراتور بولئپ تابئلادئ. وتكةن جئلدئث شئلدةسئندة بانك قئتايدئث ةكسيمبانكئنةن 5 ميليارد ا ق ش دوللارئ كولةمئندة ذزاق مةرزئمدئ نةسية الؤ ءذشئن نةگئزگئ كةلئسئمشارت جاسادئ.

بانك ينأةستيسيا تارتؤ بويئنشا باسقا دا ةلدةردئث بانكتةرئمةن جذمئس ئستةؤدة. قارجئلئق داعدارئسقا قاراماستان 2008 جئلئ بانك 2،2 ميليارد ا ق ش دوللارئنا تةث قاراجات تارتتئ. سونئمةن قاتار وتكةن جئلئ ةكسپورتتئق نةسيةلئك اگةنتتئكتةر ارقئلئ ءبئرقاتار جاپوندئق جانة ةؤروپالئق بانكتةرمةن كةلئسئمدةرگة قول جةتكئزئلدئ. ونئث ئشئندة فرانسيا پرةزيدةنتئ ساركوزيدئث ساپارئ اياسئندا ءبئز 10 ميليون ةؤرودان ارتئق سوماعا نةسية كةلئسئمئنة قول قويدئق. بانك BBB PPPPPPP بانكئمةن FFFFFFFF (فينليانديانئث ةكسپورتتئق-كرةديت) اگةنتتئگئ ارقئلئ بايلانئسقان قارئز الؤدئ جةمئستئ ذيئمداستئرعان بولاتئن. بذل قازاقستانعا اسا ءئرئ ةكا تاراپتارئنان ساؤدا ليميتتةرئن جابؤدئ تؤئنداتقان اليانس پةن بتا بانكتةرئنئث قارئزدارئن قايتا قذرئلئمدالؤئ باستالعالئ بةرئ شةتةل مةملةكةتتةرئنئث ةكسپورتتئق-كرةديت اگةنتتئكتةرئنئث (ةكا) قاتئسؤئمةن بولعان قازاقستانداعئ العاشقئ مامئلة.

سونئمةن قاتار بانك NEXI -دئث (جاپونيانئث ة ك ا) قاتئسؤئمةن Japan Bank for International Cooperation (JBIC) جانة Citibank Japan Limited بانكتةرئمةن مامئلةنئ ساتتئ اياقتادئ. بذل رةسؤرستاردئث بارلئعئ قئزئلوردا وبلئسئنداعئ گاز-تؤربينالئق ستانسئنئ قارجئلاندئرؤعا جذمسالادئ.

شةت ةلدةردئث قارجئ ذيئمدارئنئث، جالپئ بانك سةكتورئنا، اتاپ ايتقاندا قازاقستاننئث دامؤ بانكئنة دةگةن سةنئمنئث نئعايئپ، ارتؤئن ايتا كةتؤ ءجون، سوندئقتان دا ءبئز ءوز رةيتينگئمئز بةن بةدةلئمئزدئ شةتةلدئك ينأةستيسيالاردئ نةعذرلئم كوبئرةك تارتؤ ماقساتئندا پايدالاناتئن بولامئز. سونئمةن قاتار، اعئمداعئ جئلئ قازئرگئ جاعدايداعئ كاپيتال نارئقتارئنداعئ احؤالعا قاراي بذل زايمدار شةتةلدئك كرةديت بةرؤشئلةر تاراپئنان بانكتئث ورنئقتئلئعئ تاؤةلسئز رةيتينگتةرمةن راستالعان سةنئمدئ ارئپتةس رةتئندة قابئلداناتئنئن كورسةتئپ وتئر. ءبئز وسئ باعئتتا ءوز جذمئسئمئزدئ جالعاستئرامئز.

- سذحباتئثئز ءذشئن راحمةت

سوڭعى جاڭالىقتار