قازاقستان بذكئل الةمدئك يادرولئق اتوم قارؤئنا قارسئ كذرةستةگئ قوزعالئستئث باسشئسئ بولؤعا ابدةن لايئق

20-ئ. قازاقپارات /كةنجةبولات جولدئباي/ - تاياؤدا الةمدئك ساياسات الاثئندا حالئقارالئق ءمانئسئ اسا ماثئزدئ جانة عالامدئق وركةنيةتتئث دامؤئنا تيگئزةر اسةرئ ايتارلئقتاي ةرةكشة ءبئر وقيعا ورئن الدئ
None
None

ا ق ش-تئث باس قالاسئ أاشينگتوندا بولئپ وتكةن يادرولئق قاؤئپسئزدئك جونئندةگئ جاهاندئق سامميت دذيئم جذرتشئلئقتئ ءدذر سئلكئندئردئ. 47 ةلدئث باسشئلارئنئث باستارئ تذيئسكةن وسئناؤ اؤقئمدئ جيئن بذكئل ادامزات اتاؤلئنئ الاثداتئپ وتئرعان يادرولئق قارؤ-جاراقتاردئ تاراتپاؤ، ولاردئ تذبةگةيلئ جويؤ ماسةلةسئن جان-جاقتئ تالقئلادئ، ءسويتئپ بذل باعئتتا بئرلةسة كذش بئرئكتئرة وتئرئپ يادرولئق قارؤسئز الةم قذرؤعا ناقتئ قادام جاسادئ.

وسئدان 65 جئل بذرئن وتكةن يالتا كونفةرةنسياسئنان كةيئنگئ كوپشئلئكتئث ورتاق مذددةسئ تذرعئسئنان قابئلدانعان وسئناؤ ةرةن شةشئمنئث، سايئپ كةلگةندة، بذگئنگئ جانة كةلةر ذرپاقتئث جارقئن بولاشاققا دةگةن سةنئمئن نئعايتا تذسةرئ انئق.

مارتةبةلئ جيئننئث مذنداي ناتيجةلةرگة قول جةتكئزؤئنة قازاقستاننئث باسشئسئ نذرسذلتان نازاربايةأتئث ذلةسئنئث مول بولعاندئعئ جونئندة ءبئرئنشئ كةزةكتة ايتؤ پارئز. وسئ رةتتة، اق ءذيدئث كةثةسشئسئ مايك ماكفولدئث ا ق ش پرةزيدةنتئ وبامانئث قازاقستان باسشئسئن ءئش تارتئپ، يادرولئق قاؤئپسئزدئك ماسةلةلةرئندة «وعان تةثةلؤگة ذمتئلؤعا لايئق كوشباسشئلاردئث ءبئرئ» جانة أاشينگتونداعئ سامميت «ونئث قاتئسؤئنسئز وتپةس تة ةدئ» دةپ سيپاتتادئ، دةگةن مالئمدةمةسئ كوپ جايدئ اثعارتارئ انئق. سونئمةن بئرگة، وسئ جاهاندئق سامميت قارساثئندا سةمةي يادرولئق پوليگونئندا بولئپ، سئناق ايماعئنداعئ كذيئپ كةتكةن دالانئ، بولعان قاسئرةتتئث قذجاتتارئن ءوز كوزئمةن كورئپ قايتقان بئرئككةن ذلتتار ذيئمئنئث باس حاتشئسئ پان گي مؤن مئرزانئث «قازاقستان يادرولئق قارؤسئزدانؤدا ةرةكشة ارتئقشئلئعئن اثعارتؤدا. 1991 جئلئ پرةزيدةنت ن.نازاربايةأتئث سةمةيدةگئ يادرولئق پوليگوندئ جاؤئپ، يادرولئق قارؤدان باس تارتؤئ ذلكةن ةرلئك. بذل قادام كورةگةندئك، ناعئز تاؤةلسئزدئكتئ جاريالاؤ. مةن بارلئق مةملةكةت باسشئلارئن، ونئث ئشئندة يادرولئق دةرجاأالاردئث باسشئلارئن، قازاقستاننان ذلگئ الؤعا شاقئرامئن! رؤحتانؤ ءذشئن ولار قازاقستاننئث ذلگئسئن بايقاؤ كةرةك»، - دةپ اعئنان جارئلؤئ تةگئن ةمةس. پان گي مؤن ءتئپتئ نذرسذلتان نازاربايةأتئ بذكئل الةمدئك يادرولئق اتوم قارؤئنا قارسئ كذرةستةگئ قوزعالئستئث باسشئسئ بولؤعا شاقئردئ. سونداي-اق، جاهاندئق سامميت كذندةرئ أاشينگتوندا «ءبئز الةمدةگئ ءتورتئنشئ يادرولئق ارسةنالئمئزدان قذتئلدئق. سوندئقتان ءبئزدئث ذلگئمئزدئ ذستانؤعا شاقئرامئز، قاؤئپسئز الةم ءذشئن بذدان باسقا بالاما جوق»، - دةگةن نازاربايةأتئث سوزدةرئنئث ارنايئ پلاكاتتاردا ءئلئنئپ قويئلعانئ قازاقستانعا كورسةتئلگةن ذلكةن قذرمةت ةكةندئگئن دة اتاپ وتكةن ءجون.

جالپئ، ةلباسئنئث جاهاندئق سامميتتة بايانداما جاساعان العاشقئ بةس باسشئنئث ءبئرئ بولؤئن جانة ونئث وسئندا سويلةگةن ءسوزئنئث حالئقارالئق قاؤئمداستئق تاراپئنان بارئنشا قولداؤ تابؤئن، سونداي-اق 2010-شئ جئلعئ ةكئنشئ ساؤئردة «يزأةستيا» گازةتئندة جاريالانعان نازاربايةأتئث «الئپ الةم جانة يادرولئق قاؤئپسئزدئك» ماقالاسئنئث الةمنئث اككئ ساياساتكةرلةرئ مةن ساراپشئلارئنئث، ءتذرلئ حالئقارالئق ذيئمداردئث، جؤرناليستةردئث ةرةكشة قئزئعؤشئلئعئن تؤعئزؤئن ةلئمئزگة بةرئلگةن ذلكةن باعا دةپ قابئلداؤعا ابدةن بولادئ.

ةث باستئسئ، «الئپ الةم جانة يادرولئق قاؤئپسئزدئك» اتتئ ماقالادا كوتةرئلگةن ةلباسئنئث باستامالارئنئث ءبارئ دةرلئك أاشينگتون سامميتئندة قئزؤ تالقئلانعانئن ءارئ ونئث قورئتئندئ قذجاتتارئندا كورئنئس تاپقانئ دةر ةدئم. ماسةلةن، نذرسذلتان ءابئش ذلئنئث يادرولئق قارؤدئ تاراتپاؤ تؤرالئ كةلئسئمگة (ي ا ق ت ك) قاتئستئ ماقالادا ايتئلعان پئكئرلةرئ توثئرةگئندة سامميتكة قاتئسؤشئلار ءوز ويلارئمةن بولئسة وتئرئپ، ةلباسئنئث: «ي ا ق ت ك وزئنة ارتقان ذمئتتةردئ اقتامادئ، ويتكةنئ مئندةتتةردئ تةك يادرولئق قارؤسئز مةملةكةتتةرگة جذكتةؤ قاراستئرئلعان. م ا گ ا ت ة مةن ب ذ ذ تاراپئنان كةي مةملةكةتتةردئث حالئقارالئق تةكسةرؤشئلةردئ وزدةرئنئث يادرولئق نئساندارئنا جئبةرؤدةن جالتارؤ فاكتئلةرئنة كوثئل ءبولؤدئث انئق جانة ذعئنئقتئ جذيةسئ دة جوق. ءتئپتئ ي ا ق ت ك ءوز مذشةلةرئنئث قول قويؤشئلار قاتارئنان ؤ-شؤسئز شئعؤئنا جول بةرةدئ» دةگةن تذجئرئمئمةن تولئق كةلئسةتئندئكتةرئن ءبئلدئردئ. وزگةشة بولؤئ مذمكئن دة ةمةس. سةبةبئ، قالئپتاسقان جاعداي قارسئ كوثئل-كذيلةرگة، الةمنئث كةيبئر ايماقتارئندا «ياقتك-نئث ادئلةتسئزدئگئ» سةزئمئنة جةل بةرةدئ. بارئنةن بذرئن، بذل جاپپاي قئرئپ سالؤ قارؤئن يةلةنؤگة ذمتئلعان مةملةكةتتةرگة دة سئلتاؤ بولؤئنا، ءسويتئپ قارؤسئزدانؤ ذدةرئسئنئث العا جئلجؤئنئث بارئنشا قذلدئراؤئنا اكةلئپ سوعادئ.

ةلباسئنئث الةمدة بةلگئلئ جاعدايلاردا لاثكةستةر قولئنا ءتذسؤئ ابدةن مذمكئن جانة كذردةلئ مةملةكةت ارالئق شيةلةنئستةر باستالؤئن تؤئنداتاتئن، يادرولئق جارئلئستار قذرئلعئلارئن جاساؤعا ءالئ دة جارامدئ، بولشةكتةنةتئن باسئ ارتئق ماتةريالداردئث ءبئرتالاي بولئگئ جيناقتالعانئنا الاثداؤشئلئق بئلدئرگةنئ دة كوپشئلئكتئث ويئنان شئققانئن ايتؤ لازئم. سوندئقتان دا ولار بذل ماسةلةنئث وث شةشئمئ رةتئندة، نازاربايةأتئث ماقالاسئندا كةلتئرئلگةندةي، قازاقستاندا دالالئق جاعدايداعئ ساباقتار مةن تةوريالئق سةمينارلاردئ وتكئزؤگة بولاتئن، يادرولئق ماتةريالدئث ةكسپورتتئق جانة ئشكئ مةملةكةتتئك باقئلاؤ، ةسةپتةؤ مةن قاتاث قورعاؤ جذيةلةرئن جةتئلدئرؤ سالاسئندا ازيانئث شاماسئن كذشةيتؤگة باعئتتالعان حالئقارالئق وقؤ يادرولئق ورتالئعئن قذرؤ تؤرالئ ذسئنئسئن مةيلئنشة دذرئس شةشئم رةتئندة قابئلداپ وتئر. ذسئنئس ناقتئ ئسكة اسؤ ءذشئن نةعذرلئم كوبئرةك مةملةكةت قاتئسؤ قاجةتتئگئ دة كذمان تؤعئزبايدئ. وسئ ورايدا، ماقالاداعئ «يادرولئق قارؤسئز الةم - ولاردئث يادرولئق تةحنولوگيالارعا ية نةمةسة ية ةمةس ةكةندئگئنة قاراماستان، بارلئق ةلدةر مةن حالئقتاردئث كذش-جئگةرئن بئرئكتئرگةن جاعدايدا عانا - شئندئققا اينالا الادئ»، - دةگةن نذرسذلتان ءابئش ذلئنئث ذتئمدئ ويئمةن كةلئسپةسكة شارا جوق. ذلكةن جانة كئشئ مةملةكةتتةردئث تةث جاعدايداعئ ءوزارا ءئس-قيمئلئ ارقاسئندا عانا كوپتةگةن ايماقتارداعئ ماثئزدئ ماسةلةلةردئث وث شةشئمئن تابارئ انئق. سونئث ءبئر ايقئن دالةلئ رةتئندة، جاهاندئق سامميتتة مةكسيكا، ؤكراينا، كانادا، چيلي مةملةكةتتةرئ وزدةرئندة جيناقتالئپ قالعان يادرولئق ماتةريالداردان باس تارتاتئن نيةتتةرئ تؤرالئ شةشئمدةرئن اشئق جاريا ةتتئ. مذنئث ءوزئ قانداي دا ءبئر قاؤئپتئ شيكئزاتتئ لاثكةستةردئث قولئنا تذسئرمةؤ مذمكئندئگئن كذشةيتةرئ انئق.

ا ق ش جانة رةسةي ءتارئزدئ يادرولئق دةرجاأالار دا بذل ماسةلة بويئنشا ناقتئ مئسال بولا الادئ. ولار جاپپاي قئرئپ سالؤ قارؤئن قئسقارتؤ تؤرالئ كةلئسئم-شارتقا فورؤم قارساثئندا پراگادا قول قويعاندارئ ءمالئم. سامميت بارئسئندا بذل ةكئ الپاؤئت مةملةكةت تةك مذنئمةن شةكتةلمةي، 17 مئث اتوم بومباسئن جاساؤعا شاق كةلةتئن بئرنةشة ونداعان توننا پلؤتونيدئ مذلدةم جويئپ جئبةرؤ تؤرالئ شةشئم شئعاردئ. سايئپ كةلگةندة ن.نازاربايةأتئث ءوز ماقالاسئندا باراك وباما مةن دميتريي مةدأةدةأتئث ستراتةگيالئق قارؤ جاراقتار سالاسئندا جاثا كةلئسئم-شارت بةكئتؤ جونئندةگئ كذش-جئگةرلةرئنة ايرئقشا ءذمئت ارتؤئ دا بةكةر بولماي شئقتئ. سوندئقتان، ماقالا اأتورئنئث قذرلئعئمئزدئث ءتذرلئ وثئرلةرئنئث اؤماقتارئندا تاكتيكالئق يادرولئق قارؤ-جاراقتاردئث ايتارلئقتاي قورلارئ شوعئرلاندئرئلعان قازئرگئدةي جاعدايدا ستراتةگيالئق يادرولئق قارؤ-جاراقتاردئ قئسقارتؤ سالاسئندا قول جةتكئزئلگةن جانة كذتئلةتئن تابئستار ةش سةبةپسئز ةيفورياعا اپارماؤئ قاجةتتئگئ تؤرالئ ةسكةرتؤئنة فورؤمعا قاتئسؤشئلاردئث مةيلئنشة دةن قويؤئ تذسئنئكتئ جاعداي. سول سةبةپتئ، تاياؤ بولاشاقتا تاكتيكالئق يادرولئق قارؤ-جاراقتاردئ قئسقارتؤ مةن جويؤ، يادرولئق قارؤسئز ايماقتاردئث حالئقارالئق-قذقئقتئق مارتةبةسئ تؤرالئ ماسةلةلةردئ كذن تارتئبئنة شئعارئپ، شذعئل تذردة تالقئلاؤ، يادرولئق قارؤسئز الةم يدةالئنا قاراي اياق باسؤعا دةگةن شةشئمئن بةينةلةيتئن يادرولئق قارؤسئز الةمنئث جالپئعا ورتاق دةكلاراسياسئن قابئلداؤ جونئندةگئ نازاربايةأتئث ذسئنئستارئ ريزاشئلئقپةن قابئل الئندئ.

نذرسذلتان نازاربايةأتئث بةيبئت يادرولئق باعدارلامالاردئ دامئتؤعا قاتئستئ ماقالادا ايتقان ناقتئ ذسئنئستارئنئث دا سامميتكة قاتئسؤشئلار تاراپئنان تذسئنئستئكپةن قابئلدانعانئن ةسكةرگةن ءجون. قازاقستان پرةزيدةنتئ بذل ماسةلةگة بايلانئستئ «يادرولئق قاؤئپسئزدئك سالاسئندا بذكئل ادامزات ءذشئن زاثدئ جانة ومئرلئك ماثئزدئ باقئلاؤ شارالارئن قابئلداي وتئرئپ، حالئقارالئق قوعامداستئق ةنةرگةتيكا جانة جوعارئ تةحنولوگيالار سالاسئنداعئ جاهاندئق ترةندتةردئ نازاردان تئس قالدئرماؤئ ءتيئس»، دةگةن بولاتئن جانة يادرولئق تةرروريزممةن كذرةس سالاسئنداعئ جاهاندئق كذش-جئگةر مةن حالئقارالئق قذقئق تذرعئسئنان العانداعئ اشئق يادرولئق باعدارلامالار اراسئندا ويلاستئرئلعان تةپة-تةثدئك قاجةتتئگئن ايتقان-تئن. ول كئسئنئث پئكئرئنشة، مةملةكةتتةرگة ئنتالاندئرؤلار مةن پرةفةرةنسيالار بةرؤ ارقئلئ، ولاردئث حالئقارالئق-قذقئقتئق كةثئستئكتة قالؤئن قامتاماسئز ةتؤ كةرةك جانة تةك بةيبئت باعئتتاعئ يادرولئق باعدارلامالاردئ دامئتؤ ولار ءذشئن ةكونوميكالئق تذرعئدا ءتيئمدئ بولاتئنئنا كوز جةتكئزؤ قاجةت. تابيعي ؤراننئث ءئرئ قورلارئنا، تةحنولوگيالئق بازاعا، دامئعان ينفراقذرئلئمعا ية قازاقستان دا بةيبئت باعئتتاعئ يادرولئق باعدارلامانئ دامئتؤعا دةگةن ءوزئنئث زاثدئ قذقئعئن پايدالانؤ نيةتئن جانة رةسةيمةن بئرگة انگارسكئدة ؤراندئ بايئتؤ جونئنةن حالئقارالئق ورتالئق قذرؤعا اتسالئسؤعا دايار ةكةندئگئن جاسئرمايدئ. ويتكةنئ ماقالادا اتاپ كورسةتئلگةندةي، قازاقستانعا «م ا گ ا ت ة اياسئندا يادرولئق وتئننئث حالئقارالئق بانكئن قذرؤ يدةياسئ مةيلئنشة جاقئن جانة تذسئنئكتئ». نذرسذلتان ءابئش ذلئ قازاقستاننئث اتالعان بانكتئ ءوز اؤماعئندا ورنالاستئرئپ قانا قويماي، سونئمةن بئرگة يادرولئق وتئندئ تيئسئنشة ساقتاؤدئ قامتاماسئز ةتؤگة دايئن ةكةندئگئن سامميت بارئسئندا تاعئ دا مالئمدةدئ. ةلباسئنئث بذل مالئمدةمةسئ جاهاندئق سامميتتئث قورئتئندئ قذجاتتارئنئث ناقتئ ءبئر ناتيجةسئ رةتئندة قاراستئرئلئپ وتئر.

قورئتا ايتقاندا، نذرسذلتان ءابئش ذلئ ءوزئنئث «الئپ اؤقئمدئ الةم جانة يادرولئق قاؤئپسئزدئك» ماقالاسئمةن كةزةكتئ رةت بذكئل حالئقارالئق قوعامداستئقتئث، سونئث ئشئندة يادرولئق قاؤئپسئزدئك جونئندةگئ ءساؤئر سامميتئنة قاتئسؤشئلاردئث، نازارئن يادرولئق قارؤسئز الةمگة اؤداردئ جانة بارشا حالئقتئ قذرلئعئمئزدا يادرولئق قارؤسئزدانؤعا جةتؤگة شاقئردئ. بذل اسئرةسة يادرولئق قارؤسئز الةم يدةالدارئنا ناقتئ ذمتئلعان رةسمي يادرولئق دةرجاأالارعا قاتئستئ ماسةلة. ناق وسئ ةلدةر «قوسارلانعان ستاندارتتاردئ» قولدانباي، يادرولئق قارؤدئ تاراتپاؤ جانة قارؤسئزدانؤ ماسةلةلةرئندة باسقا مةملةكةتتةرگة ذلگئ بولؤلارئ ءتيئس. تؤراسئن ايتؤ كةرةك، ماسةلة قذنئ اسا قئمبات. ةگةر ناقتئ شارا قولدانئلماسا، بةلگئلئ ساياساتكةر ؤولتةر موندةيل ايتقان: «ءذشئنشئ دذنيةجذزئلئك سوعئستا ارداگةرلةر بولمايدئ» دةگةن دانا سوزدةرئن تؤرا قابئلداؤدان باسقا لاجئمئز قالمايدئ.

سوڭعى جاڭالىقتار