سوت ورئنداؤشئلارئنئث جذمئسئنا جاثا سةرپئن اكةلةتئن قذجاتقا ارتار ءذمئت زور

ءساؤئردئث 2-سئ كذنئ مةملةكةت باسشئسئ نذرسذلتان نازاربايةأ «قازاقستان رةسپؤبليكاسئنئث كةيبئر زاثنامالئق اكتئلةرئنة اتقارؤشئلئق ءئس جذرگئزؤ ماسةلةلةرئ بويئنشا وزگةرئستةر مةن تولئقتئرؤلار ةنگئزؤ تؤرالئ» جانة «اتقارؤشئلئق ءئس جذرگئزؤ جانة سوت ورئنداؤشئلارئنئث مارتةبةسئ تؤرالئ» زاثعا قول قويدئ.
«قازاقستان رةسپؤبليكاسئنئث كةيبئر زاثنامالئق اكتئلةرئنة اتقارؤشئلئق ءئس جذرگئزؤ ماسةلةلةرئ بويئنشا وزگةرئستةر مةن تولئقتئرؤلار ةنگئزؤ تؤرالئ» زاثئ اعئمداعئ جئلدئث قازان ايئنئث 2-ئندة كذشئنة ةنبةك. اقجولتاي جاثالئقتئ جؤرناليستةرمةن ارنايئ باسپا ءسوز ءماسليحاتئن ذيئمداستئرعان جوعارعئ سوت وكئلدةرئ جةتكئزدئ.
جوعارعئ سوت جانئنداعئ سوت اكئمشئلئگئ كوميتةتئ ءتوراعاسئنئث ءبئرئنشئ ورئنباسارئ باقتيار ونةربايةأتئث ايتؤئنشا، قازئرگئ تاثدا ةلئمئزدةگئ سوت اكتئلةرئنئث ورئندالؤ كورسةتكئشئن تولئق تالاپقا ساي دةپ ايتؤعا كةلمةيدئ. ويتكةنئ ةلدة جئلئنا سوت اكتئلةرئنئث تةك 75-80 پايئزئ عانا ورئندالادئ ةكةن. قالعاندارئ وسئ ؤاقئتقا دةيئن سول ورئندالماعان كذيئندة قالئپ كةلگةن. ال جةكة سوت ورئنداؤشئلارئ ءينستيتؤتئن ةنگئزؤ سوت شةشئمدةرئنئث 100 پايئزعا دةيئن ورئندالؤئن قامتاماسئز ةتپةك. ونئث ذستئنة جاثا قابئلدانعان قذجاتتا جةكة سوت ورئنداؤشئلارئنئث قذزئرئن كةثةيتؤگة باعئتتالعان كوپتةگةن باپتار بار. مئسالئ وندا سوت ورئنداؤشئلارئنا بورئشكةرلةردئث ةلئمئزدئث ايماعئنان شئعؤئنا تئيئم سالؤلارئنا مذمكئندئك بةرئلگةن. سونئمةن قاتار قذجاتتا سوت ورئنداؤشئلارئنئث كةيبئر بورئشكةرلةردئ شاقئرؤ مةن حابارلاؤ ماسةلةسئ بويئنشا دا قذزئرةتئ كةثةيتئلگةن. قورئتا ايتقاندا، جاثا زاث تالاپتارئ بويئنشا، سوت ورئنداؤشئلارئنئث قذزئرئن بارئنشا كةثةيتة تذسةدئ. جاثا زاثدا وسئ مذمكئندئكتةردئ قاراستئراتئن باپتار 88-دةن 177-گة دةيئن ارتئپتئ. «بذل جةكة سوت ورئنداؤشئلارئنا بارئنشا ءتيئمدئ ءارئ تالاپقا ساي جذمئس ئستةؤلةرئنة جاسالعان جاقسئ مذمكئندئك. سونئمةن قاتار اتالمئش شارا جةكة سوت ورئنداؤشئلارئ مةن مةملةكةتتئك سوت ورئنداؤشئلارئنئث اراسئندا باسةكة تؤدئرادئ»، دةيدئ ب.ونةربايةأ.
ونئث ايتؤئنشا، مةملةكةت باسشئسئ قول قويعان جاثا زاث تالاپتارئ جةكة سوت ورئنداؤشئلارئمةن قاتار مةملةكةتتئك سوت ورئنداؤشئلارئنئث بولؤئن دا قامتاماسئز ةتةدئ. وعان سايكةس، ءماجبذرلئ تذردة مةملةكةتتئث پايداسئنا شةشؤ نةمةسة كةرئسئنشة مةملةكةتتةن الؤ ماسةلةسئن تةك مةملةكةتتئك سوت ورئنداؤشئلارئ عانا شةشةتئن بولادئ.
رةسپؤبليكا ازاماتتارئ وزدةرئنئث تذرئپ جاتقان اؤماقتارئ بويئنشا، مةملةكةتتئك سوت ورئنداؤشئسئنئث دا جةكة سوت ورئنداؤشئسئنئث دا قئزمةتئن پايدالانؤعا قذقئلئ. مذنداي ذستانئم ةكئ جذيةدةگئ سوت ورئنداؤشئلارئنئث اراسئندا باسةكةلةستئك تؤدئرئپ، ولاردئث كاسئبي بئلئكتئلئكتةرئن ارتتئرؤعا ئنتالاندئرادئ. بذل رةتتة جةكة سوت ورئنداؤشئسئ قئزمةتئنة جوعارئ زاثدئق ءبئلئمئ بار، جاسئ 25-كة تولعان قازاقستان ازاماتئ عانا تاعايئندالادئ. ارينة، جاؤاپتئ ماماندئق يةسئنئث وسئ سالادا بئرنةشة جئلدئق تاجئريبةلةرئ دة بولؤئ كةرةك. جةكة سوت ورئنداؤشئسئ لاؤازئمئن يةلةنگةن ازاماتتئث مئندةتتئ تذردة ءوزئ قئزمةت ةتةتئن ايماقتا ارنايئ جذمئس ورنئ، ياعني عيماراتئ بولؤئ كةرةك. سونئمةن قاتار ولار بانكتة دةپوزيتتئك ةسةپ اشئپ، وزدةرئنئث جةكة مورتاباندارئن دايئنداؤلارئ كةرةك. سوت ورئنداؤشئسئ كومةكشئ مةن تاجئريبةدةن وتكئزةتئن مامان ذستاؤعا قذقئلئ. بذل رةتتة دة سوت ورئنداؤشئسئنئث كومةكشئسئ ارنايئ رذقسات قاعازئ بار قازاقستان ازاماتئ بولؤئ كةرةك. ال ولارعا تولةنةتئن قارجئ اتقارئلعان ءئستئث 10 پايئزئنئث ةسةبئنةن الئنادئ. جةكة سوت ورئنداؤشئسئ وسئ قاجةتتئلئكتةرگة كةرةك قارجئنئ ءوزئنئث قئزمةتئنةن تذسةتئن كئرئس ارقئلئ ءوزئ رةتتةپ وتئرادئ.
جالپئ زاث سالاسئنئث ماماندارئنئث پئكئرلةرئنة جذگئنسةك، جةكة سوت ورئنداؤشئسئ ءينستيتؤتئن ةنگئزؤ سوت ورئنداؤشئسئ قئزمةتئ مةن وسئ ماماندئق يةلةرئمةن بايلانئستئ ءبئرقاداؤ ماسةلةلةردئث شةشئلؤئنة دة تذرتكئ بولاتئن ءتذرئ بار. ءبئر كةزدةرئ، ياعني وسئ ماسةلة قوعام اراسئندا قئزؤ تالقئلانئپ جاتقان تذستا قازئرگئ ءماجئلئس دةپؤتاتئ، زاثگةر يراك ةلةكةيةأ سوت ورئنداؤشئلارئنئث قئزمةتئمةن بايلانئستئ پروبلةمالاردئث ءبئرقاتارئنا توقتالعان ةدئ. وندا دةپؤتات مةملةكةتتئك سوت ورئنداؤشئسئ بذگئندة مةملةكةتتئك قئزمةتكةر ةكةندئگئن، وسئعان قاراي ونئث جالاقئسئ شةكتةؤلئ ةكةندئگئن ايتقان. ناقتئراق ايتقاندا 20 جئلدئق ةثبةك ءوتئلئ بار اعا سوت ورئنداؤشئسئ 51 مئث تةثگةدةن ارتئق الا المايدئ. ال ءدال قازئر، نةگئزئنةن، جذمئس ئستةپ جذرگةندةردئث دةنئ 2-3 جئلدئق قانا ةثبةك وتئلئ بار ازاماتتار. بذلاردئث ايلئق جالاقئلارئ نةبارئ 31-33 مئث تةثگة نةمةسة ودان تومةن ةكةندئگئن ةسكةرسةك، قالئپتاسقان جاعداي سوت ورئنداؤشئلارئ جذمئسئنئث ناتيجةلئلئگئنة زاردابئن تيگئزئپ وتئرعاندئعئن كورؤگة بولادئ.
دةپؤتاتتئث پئكئرئنشة، مةملةكةتتئك قئزمةتكةر سانالاتئن ازاماتتئث جذمئس ؤاقئتئ تاثةرتةثگئ ساعات 9.00-دةن كةشكئ ساعات 18.15-كة دةيئن عانا. ال ءئس جذزئندة سوت ورئنداؤشئسئنئث جذمئسئ كةشكة ياعني بورئشكةرلةر جذمئسئن ءبئتئرئپ ذيئنة كةلگةن كةزدة باستالادئ. «وعان ئزدةؤ سالؤ، قانداي مةنشئگئ، مذلكئ بارئن انئقتاؤ كوبئنةسة ءدال سول ؤاقئتتا عانا مذمكئن. سول سةبةپتةردةن سوت ورئنداؤشئلارئنئث شئداي الماي، جذمئستان كةتؤئ وتة ءجيئ كةزدةسةدئ. ول دا ةشتةثة ةمةس، سوثعئ بةس جئل ئشئندة 250-دةن استام سوت ورئنداؤشئسئ قئلمئستئق جاؤاپكةرشئلئككة تارتئلدئ. ويتكةنئ جاعداي كورئپ وتئرعاندارئثئزداي. ءبئز ولاردئ وسئنداي ارككةتتةرگة بارؤعا ءماجبذرلةپ وتئرمئز»، دةگةن بولاتئن. ال جاثا قذجاتتئث قابئلدانؤئنا وراي اتالعان ماسةلةلةر ءبئرشاما شةشئمئن تابادئ دةگةن ءذمئت بار.
جوعارئ سوت وكئلدةرئنئث مالئمةتتةرئنشة، اتالمئش ماسةلة ءبئر كذننئث ئشئندة عانا شةشئلة سالعان دذنية ةمةس. جةكة سوت ورئنداؤشئلار ءينستيتؤتئن ةنگئزؤ ماسةلةسئن 2005 جئلئ وتكةن سؤديالاردئث IV سةزئندة مةملةكةت باسشئسئنئث ءوزئ كوتةرگةن. «سودان بةرگئ 4 جئل ئشئندة مئنة اتالمئش ءينستيتؤتتئ ةنگئزؤگة قاتئستئ قئرؤار شارالار اتقاردئق دةسة بولادئ. بذل تاقئرئپتئ ءبئز كوپتةگةن شةتةلدئك جانة وتاندئق عالئمداردئث قاتئسؤئمةن حالئقارالئق جانة رةسپؤبليكالئق جيئنداردا تالقئلادئق. قازاقستاندئق ساراپشئ ماماندار وسئ ماسةلة بويئنشا ةؤروپا، بالتئق جاعالاؤئ ةلدةرئ مةن ت م د-عا مذشة مةملةكةتتةردئث ءبئرقاتارئندا بولئپ تاجئريبة الماسئپ قايتتئ. سونئمةن قاتار اتالمئش تاقئرئپ، أةدومستأوارالئق كوميسسيانئث وتئرئسئندا دا تالقئلانئپ، ول بويئنشا اقپارات قذرالدارئ ارقئلئ دا ءتذرلئ پئكئرالماسؤلار بولدئ. بذل باعئتتاعئ جذمئستاردئث ةث باستئسئ ةلئمئزدئث ةؤروپالئق كةثةستئث سوت ورئنداؤشئلارئنئث حالئقارالئق وداعئنا مذشة بولئپ ةنؤئمةن بايلانئستئ بولدئ. ويتكةنئ اتالمئش ذيئمعا مذشة بولؤ نئسانعا الئنعان ماسةلةنئث وزگة ةلدةردة قالاي جذزةگة اسئرئلئپ جاتقاندئعئن زةردةلةپ-زةرتتةؤگة ذلكةن مذمكئندئك بةرگةن ةدئ. سوندئقتان ءبئز ذيئمعا مذشة ةلدةردئث عالئمدارئ مةن ماماندارئنئث قاتئسؤئمةن جاثا قذجاتتئث جوباسئن جاساؤ جذمئستارئنا كئرئستئك. جالپئ العاندا قذجاتقا ةؤروپا مةن بالتئق جاعالاؤئ ةلدةرئنئث جاثالئقتارئ مةن رةسةي مةن بةلارؤس مةملةكةتتةرئنئث زاثدارئنئث ةرةكشةلئكتةرئ كورئنئس تاپتئ. قذجاتتئ كوپتةگةن زاثگةرلةر مةن عالئمدار قولدادئ. ونئث كونستيتؤسيا تالاپتارئنا سايكةستئگئ دة تةكسةرئلدئ. ءسويتئپ ول پارلامةنتتئث قاراؤئنا جئبةرئلدئ. پارلامةنتتئث ةكئ پالاتاسئنئث دا دةپؤتاتتارئ زاث جوباسئن قاراؤعا بةلسةندئ اتسالئسئپ، ءماجئلئس دةپؤتاتتارئ 400 تذزةتؤ، سةنات دةپؤتاتارئ 100 تذزةتؤ ةنگئزدئ. زاث جوباسئ بذرئنعئسئنان دا جةتئلة ءتذستئ. ةندئ ول 6 ايدان سوث، ياعني بيئلعئ جئلدئث قازان ايئنئث 2-ئندة ئسكة قوسئلادئ. ال وعان دةيئن ءبئز اتالمئش قذجات تالاپتارئمةن بايلانئستئ ءبئرقاتار زاثنامالار قابئلداپ، ذيئمداستئرؤ جذمئستارئن جذرگئزؤئمئز كةرةك»، دةدئ كوميتةت ءتوراعاسئنئث ورئنباسارئ.