توقتار سةرئكوأ: اق باقاي دةگةن ارعئماعئمدئ ةكئ جارئسقا اپارئپ قوسئپ، ةكةؤئندة دة اأتوكولئك ذتئپ الدئم

-جئلقئ-ءتورت تذلئكتئث ئشئندةگئ ةرةكشة مال عوي. جذيرئك ات ذستاؤ ءبئزدئث بويئمئزعا - اتا-بابامئزدان سئثگةن قاسيةتتئ ءداستذر بولعاندئقتان بولار، مةن اتتئ وتة جاقسئ كورةمئن. ءوزئم قويشئنئث بالاسئ بولعانمئن. كئشكةنتايئمنان اتقا ءمئنئپ ءوستئم. كةيئن الماتئعا كةلئپ، اؤئلدان الئستاپ كةتكةنئم وزئمة اؤئر ءتيدئ. قانشا دةگةنمةن اؤئلدئث اتئ اؤئل عوي. قاشاندا اؤئلعا قاراي ءبئر بذيرةگئمئز بذرئپ تذرادئ. اؤئل ماثگئ ةستةن شئعئپ كةتپةسئن دةپ، وسئ جاقتا جذيرئك تذلپارلاردئ ذستاي باستادئم. ارينة، قازئرگئ زاماندا ات ذستاؤ، ونئ شةتةلدةن الئپ كةلؤ، ساتئپ الؤ باعاسئ دا وتة قيئن. ءبئراق، اللاهقا شذكئر، ماعان ءبئر-ءبئر تذلپاردان سئيعا تارتقان ءوزئمنئث اعالارئم، دوستارئم بار. العاشقئ مال باسئ وسئلايشا قذرالئپ كةتتئ. بيئلعئ جازعا وكپةم جوق. اقباقاي دةگةن ارعئماعئمدئ ةكئ جارئسقا اپارئپ قوسئپ، ةكةؤئندة دة اأتوكولئك ذتئپ الدئم. بذل بايگةدةگئ ءبئزدئث العاشقئ قادامدارئمئز دةپ ويلايمئن، الداعئ ؤاقئتتان زور ءذمئتئم بار. بايگة - ارام اقشامةن نة بولماسا، بيلئكپةن جةثدئرئپ المايتئن ةث ءبئر تازا، ءدئني تئلمةن ايتقاندا حالال دذنية دةپ ويلايمئن. اقباقايمةن قوسا، قاسقالداق دةگةن قاراقاسقا تذلپارئم، سول سياقتئ تاعئ باسقا ءبئراز جذيرئكتةر ذستاپ وتئرمئن. ءينشاللاه، اللاه ءناسئپ قئلسا، ولاردئ دا الداعئ ؤاقئتتا بايگةدة باعئن سئناپ كورةمئز. «اقشا بةرئپ، اتئ بايگةدةن كةلدئ» دةيتئن ةمةس، مذندا كئمنئث جذيرئك اتئنئث باعئ جانئپ، بايگةدةن كةلگةنئنة حالئق ءوزئ كؤا بولادئ.
-ءوزئثئزدئث جةكة تذلپارلارئثئزدئث سانئ نةشةؤ؟
-ارعئماقتاردان الماتئ قالاسئندا ءذش-تورتةؤئ تذر. كوپشئلئگئ اؤئلدا. جيئرما شاقتئ اعئلشئن، اراب جئلقئلارئ بار. اؤئلدا اكةم وتة ات جاندئ كئسئ. نةگئزگئ باستاؤ اكةمنةن قالعان دذنية عوي. اكةم بالا كذننةن ات قذمار بولعان، كةيئننةن شوپان بولئپ قوي باعئپ ءجذرئپ، ءتذرلئ بايگةگة ات قوستئ. اتئ ةشقاشان جذلدةسئز ورالعان ةمةس. كوبئنةسة، كئشكةنتايئمنان بايگةگة مةن شاپتئم. بايگةگة قذمارلئق- سودان پايدا بولدئ.
-جذيرئك تذلپارلارئثئزدئ باپتايتئن ارنايئ باپتاؤشئلارئثئز بار شئعار..؟
-ارينة، اللاهقا شذكئر. بذل اتتاردئث تئكةلةي باستئعئ بةكايدار نذرلانوأ دةگةن جان جولداسئم. ةكةؤئمئز بالا كذننةن جاقئن دوسپئز، ول - ات سپورتئمةن جاقسئ اينالئسادئ. اتقا دةگةن قذمارئمدئ، قئزئعؤشئلئعئمدئ ارتتئرعان دوسئمنئث ءبئرئ. سونداي-اق، رينات، باعلان ةسئمدئ ءوزئمنئث ئنئلةرئم بار. سول ازاماتتار ات باپتايتئن باپكةرلةر. جذيرئكتةرئمنئث بابئ وسئ كئسئلةردئث قولئندا.
-ءبئراق، ارعئماقتارئثئزدئ باعئپ كذتؤگة قالا شةتئنةن ارنايئ قورا ذستايتئن شئعارسئز؟
-اللاهقا شذكئر، قازئرگئ ؤاقئتتا، ات ذستايتئن قازاقتئث ازاماتتارئ وتة كوپ. قازاقتئث پةيئلئنة قاراي، قوراسئ دا كةث عوي. ايتةؤئر، ءبئر بذرئشئنان بئزگة ءبئر ورئن تابئلئپ جاتادئ. ارنايئ قورا سوققان جوقپئن. قورا سالايئن دةسةم، جولداستارئم وكپةلةپ قالاتئن سياقتئ. «ءبئزدئث قورا تذرعاندا، توقتار، ساعان نة بولدئ بولةكتةنئپ؟» - دةپ ايتا ما دةپ ذيالامئن. سولاردئث قاسئندا جذرةمئن، اللاهقا شذكئر جةر كةث عوي.
-شةتةلدةن اكةلةتئن ارعئماقتاردئث باعاسئ دا وثاي ةمةس شئعار..؟
-وتة قيئن. ءوزئمنئث ءبئر تاث قالعانئم، جئلقئ مالئنئث دا تةگئنة قارايدئ ةكةن. تةگئ دةگةنئمئز - شةتةلدةن كةلگةن جئلقئنئث پاسپورتئ بولادئ ةكةن. شةشةسئ، اكةسئ جاعئنان سئمعا تئزئلگةندةي بارلئعئ جازئلئپ كةلةدئ. سونئث ئشئندة ةث مئقتئسئ دةپ- ابئروي اتاعئ كوپ، بايگةدةن كةلگةن ايعئر شةشةسئ، ناعاشئ جذرتئ، «ءتذرلئ بايگةدة وزا شاپقان» دةپ اكةسئ جاعئن دا جئپكة تئزة جازئپ، ونئ ةسةپتةپ قاراپ كةلئپ، سوعان قاراي سةن ساتئپ العالئ تذرعان جئلقئنئث شئن باعاسئن، اقشاسئن ةسةپتةپ شئعارادئ. ياعني، اتاق دارةجةسئ جوعارئ ايعئردان تؤعان جئلقئ بالاسئنئث باعاسئ وتة قئمبات بولادئ. بذرئندارئ «500 مئث ا ق ش دوللارعا ات الئپتئ» نة بولماسا، «1 ميلليون. ا ق ش دوللارئنا ءبئر ات، ءبئر ايعئر الئپتئ» دةپ ةستيتئنمئن. سول كةزدة «قذداي-اؤ، ءتورت اياقتئ حايؤان سونشالئقتئ نةگة قئمبات بولادئ ؟» - دةپ ويلايتئنمئن. قازئرگئ تاثدا، كورة كةلة كوزئم جةتتئ، كورةگةن بولدئق. بذگئندة ءبئزدئث ساتئپ الئپ جاتقان تذلپارلاردئث دا باعاسئ وثاي ةمةس، 40 - 50 مئث اقش دوللارئنئث كولةمئندة. مذنداي قارجئنئ ةكئنئث ءبئرئنئث قالتاسئ كوتةرة بةرمةيدئ. ءبئراق، شئن جذيرئك ساتئپ العان اقشاثدئ ءبئر بايگةدة-اق قايتارئپ بةرةدئ.
-وسئ تذلپارلاردئث ءئشئندة ءسئز ءذشئن ةث قذنئ قئمباتقا تذسكةن قايسئسئ بولدئ؟
-راسئن ايتقاندا، وسئ ارعئماقتاردئث بئرةؤئن ءوزئم ساتئپ المادئم. بارلئعئن دوستارئم تارتؤ ةتتئ. جوعارئدا ايتقان بةكايدار دوسئمنئث دذيسةن نذرلانوأ دةگةن اعاسئ بار. وسئ قئل قذيرئقتاردئث كوپشئلئگئن ماعان سول كئسئ سئيعا بةردئ. سونداي-اق، نذرلان، قايرات ماحانوأ دةگةن اعالارئم بار. مةنةن جاقسئسئن ايامايتئن وسئنداي ازاماتتار بار. مةنئث ات جانؤارئنان ءسال كئشكةنة الئستاپ بارا جاتقانئمدئ سةزة مة ةكةن، مةنئ شاقئرئپ تذرئپ تذلپار مئنگئزئپ جئبةرةدئ. ال، ارعئماقتار وزا شاؤئپ، بايگةدةن كةلئپ جاتادئ. بذل - بايلئقتئ كورسةتؤ نة بولماسا، باسةكةلةسؤ ةمةس. بذل -سول ارعئماقتاردئث كوزئن اشئپ، بايگةگة قوسسام دةگةن ات قذمارلئق.
-بولاشاقتا مال تذقئمئن اسئلداندئرؤمةن اينالئساتئن شارؤاشئلئقتئ دامئتؤدئ قولعا الئپ، جةكة شارؤاشئلئق قوجالئعئمةن اينالئسؤ ويئثئزدا بار ما؟
- اللاهقا شذكئر، بذگئندة بذل شارؤاشئلئقتئ دامئتئپ جاتقان ازاماتتار كوپ قوي.مالدئ اسئلداندئرؤ مةنئث دة جوسپارئمدا بار. ونشاقتئ جئلدئث كولةمئ بولدئ، قازئرگئ تاثدا، ءوزئمنئث اؤئلئمدا، كئندئك قانئم تامعان جةردة مةنئث جةكة شارؤاشئلئق قوجالئعئم بار. ءوزئم كةيدة جذرگةن جةردة كذلئپ ايتئپ جذرةمئن- مةنئ انام پةرزةنتحانادا ةمةس، قئستاقتا دذنيةگة اكةلگةن. سول مةن تؤئلعان قئستاقتئث بارلئعئن ءوزئم جةكةمةنشئك قئپ العانمئن. سول جةردة ازئن-اؤلاق جئلقئم بار، قازاقتئث ازئن-اؤلاعئ ءبئرتالاي عوي. قويئمئز بار، سيئرئمئز بار. ءتورت تذلئكتئث ذشةؤئ دة ءبئزدئث جةردة ةركئن ءومئر سذرة الادئ. تذية عانا ءومئر سذرة المايدئ. اؤئلدا قوي، سيئر، جئلقئ تذقئمئن اللاهقا تاؤبا، اسئلداندئردئم دةسةم بولادئ. ءبئراق، مئناؤ بايگةگة قوساتئن اتتاردئ كوپ ذستاؤعا بولمايدئ. جذيرئك ات، قئران قذس، تازئ ءيت ذستاؤ دةگةن جاؤپاكةرشئلئگئ وتة جوعارئ، اؤئر دذنية. وعان ءوزئثنئث تؤعان بالاثداي ماپةلةپ قاراماساث، بولمايدئ. ءسال ودان الئستاپ كةتسةث، ات تا سةنئ جاتئرقاپ قالادئ. كةيبئر جةرلةردة «توقتار قئران بذركئت ذستايدئ ةكةن»- دةپ جازئپ جئبةرةدئ.ءبئراق، وتئرئك ايتپاي-اق قويايئن. مةن قئران بذركئت ذستامايمئن، ال بئرنةشة تازئ يتتةرئم بار. ةگةر، مةن قئران قذس ذستايتئن بولسام، وندا مةن قازئرگئ ونةرئمدئ مذلدة ذمئتئپ، سول بذركئتتئث سوثئنان كةتؤئم كةرةك. قئسئ-جازئ بذركئتتئث قاسئندا ءجذرؤئث قاجةت، وعان مةنئث شامام جةتپةيدئ. وسئ ازئن-اؤلاق جئلقئنئث وزئنة مةنئث ؤاقئتئم كةيدة جةتئپ، كةيدة جةتپةي جاتادئ. ال، بايگة اتتارئم قالانئث قاق ورتاسئنداعئ ءيپپودرومدا تذر، سوعان كذندة بارئپ تذرؤعا ؤاقئتئم بولماي قالادئ.
-اثگئمةمئزدئث اراسئندا اؤئلئثئز جايلئ ايتئپ قالدئثئز. ءوزئثئزدئث اؤئلئثئز، بالالئق شاعئثئز تؤرالئ ءبئزدئث وقئرماندارئمئزعا كةثئرةك اثگئمةلةپ بةرسةثئز..؟
- اؤئلئم سةمةي وثئرئندة. دالئرةك ايتقاندا، قازئرگئ شئعئس قازاقستان وبلئسئ، اياگوز اؤدانئنا قاراستئ كئشكةنتاي كوكسالا دةگةن اؤئل. مةنئث «ذكئلئ قئز» انئمدةگئ «كوكسالانئث قاسئندا قالئث توعاي، سول توعايدئ پانالار قالئث تورعاي، سامال جةلمةن تةربةلگةن ذكئلئ قئز، ءومئر بويئ ايتاتئن ءانئم بولعاي»-دةگةن جولدار بار. سول كوكسالا - مةنئث اؤئلئم. «اؤئلئم كوشئپ بارادئ ذيالئعا، نة جةتةدئ بالانئث قيالئنا، مذندا ايتپاعان ولةثدئ قايدا ايتامئز، جينالعان جذرت كوپشئلئك زيالئعا» - دةپ كةلةدئ. وسئ ءاننئث ولةثدةرئن قارا ولةث تةكتةس قئپ، ءسوزئن ءوزئم جازعان ةدئم. ذيالئ دةگةن اكةمنئث بالا كذنئ مال باققان جايلاؤئ.كوكسالا دةگةن مةنئث تؤعان اؤئلئم. ذيالئ مةن كوكسالانئث اتئن وسئ ءاننئث ئشئنة ادةيئ قوسقان ةدئم. مذنداعئ بار ويئم، پارئزئم - اياداي اؤئلئمدئ تئم قذرئماعاندا ءان ارقئلئ تانئتسام دةگةن نيةتپةن جازعان ةدئم. ارينة، بذل ءاندئ وزئمدئكئ دةگةننةن اللاه ساقتاسئن، ءاندئ حالئقتئث ذيقاسئمةن جازعانمئن، سوندئقتان، بذل ءان - حالئقتئكئ. ةل مةنئكئ، جةر مةنئكئ، ءبئراق، ءان - حالئقتئكئ. وسئ ءاندئ قاي جاققا بارسام دا، توي-تومالاقتاردا: «كوكسالانئث قاسئندا قالئث توعاي...» - دةپ ايعايلاپ ايتئپ جاتادئ. سوندا اؤئلئمنئث اتئ ةلدئث اؤزئندا ءان بولئپ ايتئلئپ جاتقانئنا ءوزئم ئشتةي ماقتانامئن قالامئن.
وسئ اندةگئ «كوكسالا»، «ذيالئ» - مةنئث تؤعان جةرئم. سول كوكسالا اؤئلئندا 1976 جئلئ قاراشا ايئنئث 16 جذلدئزئندا دذنيةگة كةلگةنمئن. كئشكةنتايئمنان سول جةردئث شاث توپئراعئندا ويناپ ءوستئم. كوزئمدئ اشقاننان ةركئن دالادا ءوستئم، اكةم - جئلقئشئ دا، قويشئ دا، سيئرشئ دا بولدئ. بالا-شاعانئث قامئ ءذشئن اكةم كوپ دذنية بئتئرگةن. اكةم جاستايئنان اياعئ ءتئلئم-ءتئلئم بولئپ مال باعئپ، انام ةكةؤئ ارئپ-شارشاپ جايلاؤدان قئستاققا، قئستاقتان جايلاؤعا كوشئپ ءجذرئپ ةتةگئنةن دومالاپ تذسكةن بالالارئن باعئپ - قاعئپ ءوسئردئ.ءبئز ون ءبئر اعايئندئمئز. ءبئراق، ةكئ اعام دذنيةدةن ةرتة قايتئپ، شةتئنةپ كةتكةن ةكةن. اسقار، ءامئر دةگةن اعالارئم ءتاي-ءتاي باسئپ، ةس ءبئلئپ، ازامات بولئپ قالعان شاقتارئندا كوز ءتيئپ شةتئنةپ كةتكةن ةكةن. ةكةؤئ دة ءوثدئ بولئپتئ. ةكئ اعام بئردةي شةتئنةپ كةتكةن سوث، اكةم قورقاقتاپ، اعامنئث اتئن -توقتاسئن، مةنئث اتئمدئ توقتار قويعان ةكةن. قازئر بةس ذل، ءتورت قئزبئز. مةن جةتئنشئسئمئن. ةث ذلكةن اعامنئث ةسئمئ - مامئر، وتباسئمةن اؤئلدا تذرادئ. ودان كةيئن، ايناگذل ةسئمدئ اپكةم بار. ورال قالاسئنا تذرمئسقا شئققان. كةيئن جولداسئ، بالا- شاعاسئمةن وسئ الماتئعا كوشئرئپ الدئق. قازئر تالعار قالاسئندا تذرادئ. سوسئن، بالقوثئر، ودان سوث، ايئمگذل، نازگذل اتتئ اپكةلةرئم بار، ولاردئث بارلئعئ تذرمئس قذرعان، ءوز وتباسئلارئمةن اؤئلدا تذرادئ. ودان كةيئن توقتاسئن اتتئ اعام بار، سوسئن ءوزئم. مةنةن كةيئن، جايئق، ئقئلاس اتتئ ةكئ ءئنئم بار. جايئق - كةلئنئم ةكةؤئ الماتئدا ءوزئمنئث قولئمدا تذرادئ. ال ئقئلاس اؤئلداعئ بذكئل شارؤاشئلئق قوجالئعئمئزدئ باسقارئپ وتئر. كوپ بالالئ وتباسئندا تاربيةلةنگةنئمة مةن ماقتانامئن. بذرئن ادامدار قويشئنئث بالاسئمئن دةؤگة جاسقاناتئن ةدئ عوي، مةن سول كةزدة «قويشئنئث بالاسئمئن» -دةپ ماقتانئشپةن ايتاتئنمئن. سةبةبئ، ةث تازا، ادال ةثبةكپةن تةرئن توككةن مةنئث اكةم. سول ةثبةگئنئث ارقاسئندا وسئلاي ءوسئپ - وندئك. اكة-شةشةم ءبئر بالاسئن دالاعا تةنتئرةتكةن جوق. شاما-شارقئ جةتكةنشة، وقئتئپ، تاربيةلةدئ. اللاهقا شذكئر، بارلئعئ جاقسئ وقئدئ، جوعارئ وقؤ ورنئندا ءبئلئم الدئ. سولاردئث بئرةؤئ - مةن. بذل دا ءبئر اكةمنئث اقئلدئلئعئ، دانالئلئعئ شئعار دةپ ويلايمئن.سةبةبئ، مةن نةبارئ بةسئنشئ سئنئپتئ ءبئتئرئپ، التئنشئ سئنئپقا كةلگةندة، مةنئ ءوز قولئمةن جةتةلةپ، الماتئعا ينتةرناتقا اكةلئپ تاستادئ. سوندا «مةن بذزاقئ بولعانئم جوق، اكةم ماعان نةگة وسئلاي ئستةدئ ةكةن» - دةپ ويلايتئنمئن. كةيئن، اكةمنةن سذراسام «بالام-اؤ، ءبارئمئز اؤئلدا قالئپ قويدئق قوي، ةث بولماعاندا سةن قالانئ كور، قالانئث ءومئرئ مذلدة بولةك»- دةيدئ. سوندا مةن «اكة، مةن اؤئلدئ ساعئنامئن عوي، قاتتئ ساعئنئپ ءجذرمئن، ساعئنعان كةزدة اؤئلعا قايتقئم كةلةدئ» - دةسةم، «سةن ساعئن، ساعئنعان سايئن ةلئثنئث قادئرئن بئلةسئث، ساعئنعانئث دذرئس» - دةپ ايتاتئن. ول كةزدة بالامئز عوي: «اكةم نةگة ولاي ةتةدئ ةكةن» - دةپ ويلايتئنمئن. سويتسةم، اكةمنئث ايتقانئ راس ةكةن. اللاهقا شذكئر، ءتاؤبا. مةن ساعئنعان سايئن- توقتار بولدئم. وسئ مةكتةپ- ينتةرناتتا وقئپ جذرگةندة «قالايدا ون ءبئرئنشئ سئنئپتئ ءبئتئرئپ، اؤئلعا بارئپ، اكةمة قوي باعئسامئن، اكةمنئث قاسئندا جذرةمئن» -دةگةن ماقساتئم بولدئ. ءسويتئپ ون ءبئرئنشئ سئنئپقا كةلگةندة، «ءار بالانئث ارمانئنان مةنئث ارمانئم الاسا بولئپ قالماسئن، مةن دة ءبئر جوعارئ وقؤ ورنئنا ءتذسئپ، سول وقؤدئ ءبئتئرؤئم كةرةك»- دةپ ويلادئم. سةبةبئ، مةنةن اكةم زور ءذمئت كذتكةنئن ءتذسئندئم. اكةمنئث ءذمئتئن جةرگة جئقپاؤ كةرةك بولدئ. ءسويتئپ ءجذرئپ، قذرمانعازئ اتئنداعئ قازاق ذلتتئق كونسةرأاتورياعا وقؤعا ءتذستئم.
اللاهقا شذكئر، ول جةردةن قايرات بايبوسئنوأ، بةكبولات تئلةؤحانوأ اعالارئمئزدان ونةر ساباعئن الدئم. بةس جئل بويئ سوندا ءبئلئم الئپ، 1999 جئلئ ديپلومئمدئ قولئما الئپ، ونةرگة كةلئپ قوسئلدئم. سودان بةرئ مئنة، ونةر ساحناسئندا كةلة جاتئرمئن. ونةر جولئنا العاش كةلگةنئمدة، قازاق ونةرئنئث بةلدئ ازاماتئ، ذستازئمئز التئنبةك قورازبايةأتان ءدارئس العانئمدئ دا ايتا كةتكةنئم ءجون.سول كئسئنئث قاسئندا ءجذرئپ ةل-جةردئ ارالاپ، حالئققا تانئلدئم. ونةردةگئ ذستازئمئز سول كئسئ بولعاندئقتان، ذنةمئ اؤزئمنان تاستاماي ايتئپ جذرةمئن. ءبئراق، مةن ذستازعا كةندة ةمةسپئن. اللاهقا شذكئر، ذستازدارئمدئ ساناسام، ون ساؤساعئم تولئپ كةتةدئ. ال ومئردة دة، ونةردة دة ةث العاشقئ ذستازئم - اكة-شةشةم.
-بويئثئزداعئ ءان ايتؤ، ولةث جازؤ قاسيةتئ كئمنةن دارئعان دةپ ويلايسئز؟
-مةنئث اكةمنئث اكةسئ - سةرئك، ول كئسئنئث كوزئن كوردئم. مةنئ قاسئنان قالدئرماي، ذنةمئ ةرتئپ جذرةتئن. مةن بةسئنشئ، التئنشئ سئنئپ وقئپ جذرگةنگة دةيئن كوزئ ءتئرئ بولدئ.ول كئسئ سؤئرئپ سالما، جازبا اقئن ةدئ.ولةثدةرئن قازئر قاراپ وتئرسام، ذيقاستارئ كةرةمةت.ءبئراق، ول كئسئنئث ولةثدةرئ توتة جازؤمةن جازئلعان، قازئر ذيدة ساقتاؤلئ تذر. اللاه قالاسا، سول ولةثدةردئ اؤدارتئپ، كئتاپ قئپ جارئققا شئعارماقشئمئن. ءوزئمنئث اكةمنئث ةسئمئ -قادئر، ازداپ اقئندئعئ بار، ءبئراق، نةگئزئ دومبئرامةن ادةمئ اندةر ايتادئ. ءبئراق، ءان ايتئپ ةلگة تانئلعان ادام ةمةس، توي-دؤماندا ءان ايتاتئن ادام. ال انامنئث ةسئمئ -ءمارؤسيا. انام- قارا ولةثنئث بازارئ. ءوزئم ايتئپ جذرگةن «ذكئلئ قئز» ءانئن العاش انامنان ةستئدئم. بذگئندة ورئنداپ جذرگةن ءبئراز ولةثدةرئن بةيبئت تة انامنان ذيرةندئ.شةشةم ولةثدئ وتة جاقسئ ايتادئ. داؤئسئ وتة ادةمئ، تويدا ءوزئ قاتارلئ 7-8 اپا قاتتئ داؤئستاپ ولةث ايتاتئن بولسا، سولاردئث ئشئنةن مةن انامنئث داؤئسئن ةرةكشة تانيمئن. مةن مذنئ بالاسئ بولعاندئقتان ايتئپ تذرعان جوقپئن. شةشةمنئث داؤئسئ سونداي جارقئن ادةمئ بولئپ شئعئپ تذرادئ. شةشةمنئث داؤئسئنا قاتتئ ريزا بولامئن، جاسئ 74 كة كةلگةن ذلكةن كئسئ عوي. سوندا دا داؤئسئ جارقئراپ ادةمئ بولئپ شئعادئ.
-اؤئل جانئ جذرةگئثئزگة كوپ جاقئن بولعاننئث اسةرئ بولار، ءسئز كوبئنةسة گاسترولدئك ساپارلاردئ اؤئلدئ جةرلةردة ءجيئ وتكئزةتئن سياقتئسئز؟
-اؤئلداعئ كونسةرتتةردة وتة ءجيئ بولامئز. اؤئلدئث تئثداؤشئسئنئث قذلاعئ بولةك قوي. قالانئكئ بولةك -قذنسئز دةپ ايتپايمئن، دةگةنمةن، اؤئلدئث تئثدارمانئ قذندئراق. اؤئل تئثدارماندارئ تارسئلداعان ةسترادادان گورئ، كذمبئرلةگةن دومبئرانئ جاقسئ كورةدئ. سول دومبئرامةن ءان ورئندايمئز. كةيدة، بةيبئت دومبئرادا مةنئمةن قوسئلئپ، ءوزئنئث جاقسئ كورةتئن اندةرئن حالئققا ايتئپ بةرةدئ. قانداي ادةمئ تئثدايدئ. مةيئرلةنة، راحاتتانئپ تئثدايدئ. ءبئز ءذشئن جانئ اؤئراتئن قازاقتئث كوپشئلئگئ اؤئلدا ءجذر. باياعئدا ءبئزدئ «ذيلةنة مة ةكةن، ذيلةنبةي مة ةكةن؟» - دةپ ابدةن اؤرةگة ءتذسئپ جذرگةن حالئقتئث كوپشئلئگئ اؤئلدئكئ. ماعان سول ؤاقئتتاردا توم-توم حاتتار كةلةتئن. كةيبئر ازاماتتاردان «وسئدان سول قئزعا ذيلةنبةسةث، مذرنئثدئ بذزامئن»- دةگةن حاتتار كةلةتئن ةدئ. مةن كذلةتئنمئن. ول ةندئ ساحنانئث زاثدئلئعئ عوي. مئسالئ، «مةن بةيبئتكة وسئنداي كذنئ ذيلةنةمئن» - دةپ ايتئپ قويسام، وندا حالئققا قئزئقسئز بولاتئن ةدئ. ال «بئلمةيمئز» - دةگةننئث استارئندا نةبئر ويلار، نةبئر سئرلار بولدئ. ءبئراق، اللاهقا ءتاؤبا ءبئز ذيلةندئك. ال، قازئر حالئقتان حات كةلمةيتئن بولدئ (كذلئپ). تةك، ءبئزدئ كورگةندة شئن جذرةكتةرئمةن باقئت تئلةيدئ.
-بةيبئت ةكةؤئثئز ءبئرئن-ءبئرئ اداسپاي تاپقان جاراسئمدئ جذپ ةكةندةرئثئزدة داؤ جوق. العاشقئ تانئستئقتارئثئز قالاي باستالدئ؟
- بةيبئت مةنئ ةث العاش ساحنادان كورگةن عوي، ءان تاسپالارئمدئ دا تئثداپتئ. ءبئرئنشئ ءوزئ عاشئق بولعان عوي (قالجئثداي كذلئپ). ال مةن بةيبئتتئ العاش رةت ساحنادان كوردئم شئنئن ايتقاندا، مةن العاش كورگةندة بةيبئتتئث مئنةزئنة، ءجذرئس-تذرئسئنا، دةنة-بئتئمئنة،بةت-الپةتئنة ءمان بةرگةن جوقپئن. مةن قازاق ونةرئنئث كيةلئ ساحناسئنا ادةمئ ءبئر وكئلئ كةلگةنئنة ريزا بولدئم.ةث ءبئرئنشئ ونةرئنة، انئنة عاشئق بولدئم دةپ ايتقانئم سول.سةبةبئ، كوزئنة ماقتاعاندئق ةمةس، ونةرگة ادةمئ داؤئستئ ءبئر قئز كةلدئ.اللاه ءوزئ كةشئرسئن، عايباتتاپ وتئرعان جوقپئن. بذگئندة داؤئستارئ ءبئر-بئرئنةن اينئمايتئن انشئلةر كوپ قوي، كةيدة راديودان تئثداپ وتئرئپ، اجئراتا الماي قالاتئن ساتتةر بولادئ. بةيبئتتئث ءبئر ةرةكشةلئگئ سول، ول - ةشكئمگة ذقسامايتئن، روزا اپامئزعا دا، ماقپال اپامئزعا دا ةلئكتةمةيتئن، قازاق ونةرئنة وزئندئك سارئنئ ةرةكشة ءبئر داؤئسپةن كةلدئ. «بذل داؤئس - ةشكئمگة ذقسامايتئن داؤئس، وسئ داؤئس بذزئلماسا، ءتذبئ ءبئر جةردئ جارئپ شئعاتئن داؤئس» -دةپ ذلئقپان ةكةؤئمئز باعا بةردئك. بذل كئسئنئث اتا-اناسئنان العان تاربيةسئ وتة جاقسئ. قايئن اتام وتة سالماقتئ، اقجارقئن كئسئ. ال، قايئن ةنةم (جاتقان جةرئ جايلئ بولسئن) وتة جايدارئ، اقكوثئل كئسئ ةدئ. كذيةؤ بالا بولماي تذرئپ-اق، مةن ول كئسئلةردئث بالاسئ سياقتئ بولدئم. ةنةم مارقذم مةنئ قاتتئ جاقسئ كوردئ . ول كئسئ دة «قئزئممةن ءجذرئپسئث عوي» - دةپ بئلدئرمةدئ، مةن دة بئلدئرمةؤگة تئرئسئپ باقتئم. ول كةزدة بويداقتئث اتئ بويداق. بئردة ذيدة ذيئقتايمئن، بئردة تذزدة ذيئقتايمئن.تاثعا جؤئق ماشينامةن شارشاپ جولدان كةلگةندة، ول كئسئ الدئمئزدان شئعئپ، «شاي دايئنداپ قويدئم، ءئشئپ الشئ، وسئندا ذيئقتاي سالشئ» -دةپ، ماعان تؤعان انامداي قامقورشئ بولدئ. كةيئن كذيةؤ بالاسئ بولعان سوث، ول كئسئگة ءتئپتئ قاتتئ ةركةلةپ كةتتئم. ذنةمئ شاي ذستئندة قالجئثداسئپ، كذلئپ، ادةمئ اثگئمةلةر ايتئپ وتئرؤشئ ةدئ. ءبئر جارئم جئلدان كةيئن، ول كئسئ دذنيةدةن ءوتتئ. قارا جةر حابار ايتپاسئن، وتة جاقسئ ادام ةدئ. اللاه جاقسئلئعئمةن جارئلقاسئن! مئنة،وسئنداي ؤاقئتتاردان وتتئك. ال، بةيبئتتئث مئنةزئ مةنئث انامنئث مئنةزئنة ذقساس. اللاهقا شذكئر، قولئ اشئق، اقكوثئل. مةن ذيدة بار بولايئن، جوق بولايئن ذيگة تؤئستارئم، دوستارئم كةلئپ جاتسا، جانئ قالماي كذتئپ الادئ. مةنئث انام دا سونداي ادام، ذيدةگئ زاتتئ بئرةؤگة بةرگئسئ كةلئپ تذراتئن كوثئلشةك جان.«جوق» دةگةن دذنيةنئ ايتپاؤعا تئرئسادئ. كةي كةزدة مةنئث ءبئر بولمايتئن نارسةگة «قازئر جاعداي بولماي تذر»- دةپ جاي ايتا سالاتئن كةزدةرئم بولادئ. سونداي ؤاقئتتا: «توقتار بئزدة جوق دةپ ايتپاشئ، اللاهقا شذكئر، بئزدة بارئ بار عوي، بةرة سال» - دةپ ايتئپ وتئرادئ. كةيئن، ءوزئم دة «جوق دةپ بةكةر ايتتئم عوي» -دةپ ايتقانئما قئسئلئپ قالامئن. ءبئر كةمشئلئكتئ ةكئنشئسئنئث تولئقتئرئپ وتئرؤئ، ول وتباسئنئث زاثدئلئعئ عوي. ءبئراق، بذل كئسئنئث دة كةيدة ماعان قيسايئپ قالاتئن جةرئ بولادئ. ول كةزدة ةركةكتئگئم ذستاپ، مةن دة رةنجئگةن بولئپ قالامئن.سونداي ساتتةر بولئپ تذرادئ. ءبئراق، اللاهقا شذكئر، تاتؤ-ءتاتتئ جان ذيامئز. اللاهقا رازئمئز!
-بئلتئرعئ جئلئ وتكئزگةن كونسةرتتةرئثئزدة ساحناعا العاش رةت ذلدارئثئز بةكولجاستئ حالئقتئث الدئنا شئعارئپ، ءبئر ادةمئ قادام جاسادئثئزدار. حالئق قاتتئ رازئ بولدئ. كئشكةنتايئنان-اق ساحنانئث كيةلئ ءيئسئن بويئنا ءسئثئرئپ كةلة جاتقان بةكولجاستئث دا ءان ايتاتئن ادةمئ داؤئسئ بار شئعار..؟
-اللاهقا شذكئر، ذلئمئز ادةمئ ءانشئ. ئثئلداپ ءان ايتادئ. ءوزئم ذنةمئ «مةن ةمةس، وسئ ذلئم تذبئندة كومپوزيتور بولادئ» - دةپ ايتئپ وتئرامئن. سةبةبئ، ذلئم ذيدة ءجذرئپ، ءان شئعارادئ. ول ةث العاش ئثئلداپ «پاپا-پاپا»-دةپ ولةث شئعاردئ، كةيئن ماماسئنئث كوثئلئ قالماسئن دةپ، «ماما»- دةپ ايتاتئن بولدئ (كذلئپ). «پاپا مةن ماما» ماعان ورئس تئلئندةگئ ءسوز سياقتئ كورئنئپ، ونئ ايتقئزباؤعا تئرئسامئن. دةگةنمةن، ول ذلتتئ، ول ةلدئ جةك كورمةيمئن. ءبئراق، مةنئث ءوز انا ءتئلئم بار، سول انا تئلئمدة ذلئم مةنئ «اكة» دةپ ايتسا ةكةن دةيمئن. سةبةبئ، قازئرگئ تاثدا، نةبئر قالانئث بالالارئن كورئپ ءجذرمئن عوي، ءوزئنئث تازا انا تئلئندة سويلةي الماي قينالادئ. بذل ذلكةن ذيات نارسة... سونداي ادامداردئ كورگةندة «قانداي مذگةدةكتئك» دةپ، جذرةگئم قاتتئ اؤئرادئ. اللاه تاعالا بةرگةن ةكئ قول، ةكئ اياعئ ئستةمةيتئن، نة بولماسا ةكئ كوزئ كورمةيتئن مذگةدةكتةر بار. ولاردئ اللاه ةسئركةيدئ. بذل ومئردة ةكئ كوزئ كورمةيتئن، ةكئ قول، ةكئ اياعئ ئستةمةگةندةرگة اللاه تاعالا انا ومئردة وعان ةكئ كوزئن دة كورسةتةدئ، قولئن دا، اياعئندا جذرگئزةتئن قئلادئ. جاراتؤشئ يةمئز شةكسئز مةيئرئمدئ. ءبئراق، مئنا ءفاني جالعاندا «رؤحاني مذگةدةكتئككة» ذشئراعان، ياعني، ءوز انا ءتئلئن بئلمةيتئن، ءوز ءدئنئن قذرمةتتةمةيتئن ذلت وكئلئن اللاه تاعالا دا قذرمةتتةمةيتئن شئعار. مئنا ومئردة «رؤحاني مذگةدةك» جان، انا ومئردة مذلدة مذگةدةكتئككة ذشئرايدئ. بالام وسئندايعا ذشئراماسا ةكةن دةپ ويلايمئن. سوندئقتان، وسئ باستان ذلئم ءوزئنئث ءتئلئن، ءدئنئن بئلةتئن، ءوز ذلتئن، تؤعان ةلئن، جةرئن قذرمةتتةيتئن ازامات بولئپ وسسة ةكةن دةپ ارماندايمئن. مةنئث اتقذمارلئعئمنئث ءوزئ تازا قازاقي مئنةزئمدة جاتقان دذنية. ةث العاش بةكولجاسقا اتتئ كورسةتكةنئمئزدة، ول اتتئ قذشاقتاپ تذرئپ، شةكةسئنةن ءسذيئپ الدئ. سوسئن مةن تاث قالئپ «بالام، بذل ات قوي، سةنئ تئستةپ الادئ دةپ قورئقپايسئث با؟» - دةسةم، ول ودان سايئن اتتئ قذشاقتايدئ.ال قوي مةن سيئر، ةشكئدةن كئشكةنة تئتئركةنةدئ، ولارعا كوپ جولامايدئ. ال اتتئ وتة قاتتئ جاقسئ كورةدئ. بذل قازاقئ قانئندا بار قاسيةت قوي دةپ ويلايمئن. ةرتةث ذلئم اتتئ، دالانئ، اث اؤلاؤدئ جاقسئ كورئپ وسسة، ءبئر بذيرةگئ بذلكئلدةپ اؤئلعا قاراي بذرئپ، «اكة، مةن اؤئلعا بارئپ، اپام مةن اتامنئث جاعدايئن ءبئلئپ قايتايئن»-دةسة، ودان ارتئق باقئت بار ما؟ اللاهقا شذكئر، ءوز انا تئلئندة سويلةپ «اكة سويتةيئك، اكة بذيتةيئك» -دةپ تذرسا، مةن ةث باقئتتئ اكة بولاتئن ةدئم. ول ءذشئن، مةن قازئر كئرپئشتئ دذرئستاپ، ورنئقتئ جةرگة قالاپ، ذلئما دذرئس تاربية بةرؤئم قاجةت. ةرتةثگئ كذنئ بالام 12-13 ياعني، ءبئر مذشةل جاسقا جةتكةنشة، مةن وعان ءوز انا ءتئلئن، ءدئنئن ذيرةتسةم، ءالحامدؤليللاه، ءارئ قاراي ءوزئ-اق الئپ كةتةدئ. وعان سةنئمدئمئن.
-حالئق ءسئزدئ ءانشئ رةتئندة بئلةدئ، ءانشئ رةتئندة تانيدئ. ءبئراق، كوپشئلئك اندةرئثئزدئ ءوزئثئز جازاسئز. دةگةنمةن، ءسئزدئ سازگةر نةمةسة كومپوزيتور ةمةس، «ءانشئ توقتار سةرئكوأ» دةپ حابارلاپ ايتئپ جاتادئ. بذل ءسئزدئث ءوز سازگةرلةگئثئزدئ مويئنداماعاندئعئثئز با، الدة اسا ءمان بةرمةيتئندئگئثئز بة؟ ءاندئ قالاي جانة قاي ؤاقئتتان بةرئ جازئپ كةلةسئز؟
-مةن ءاندئ ارنايئ جازايئن دةپ جازبايمئن. ايةلئم ءانشئ، ءوزئم ءانشئمئن. ءبئراق، قازئرگئ ؤاقئتتا ءان تابؤ دا قيئنداپ كةتتئ. ءان تاثداؤدا توقئراؤعا ءتذسئپ ءجذرمئز. سةبةبئ، بذرئنعئداي ادةمئ اندةر قازئرگئ تاثدا جازئلماي جاتئر. ءوز ولةثدةرئن اكةلةتئن سازگةرلةر بارشئلئق، ءبئراق، ءبئزدئث ويئمئزدان شئقپاي جاتادئ، كوثئلئمئزگة ذنامايدئ. بذرئنعئ سازگةرلةر توقئراؤعا ذشئرادئ ما، قازئر ادةمئ اندةر جازباي كةتتئ. كةيبئر دوستارئمئز «توقتار- اؤ ءوزئث سازگةرسئث عوي، نةگة ءوزئث جازباسقا؟»- دةپ ايتئپ جاتادئ. ماسةلة وسئندا جاتئر. مةن ةشقاشان ءبئر ءاندئ قولما-قول جازبايمئن. «اكةمدئ ساعئنئپ كةتتئم، شةشةمدئ ساعئنئپ كةتتئم، تؤعان جةرئم، وتانئم»- دةپ اپئر-توپئر اسئعئپ ءان جازا سالمايمئن. اللاه تاعالا ءناسئپ قئلعان كذنئ ول بيئل بولا ما، كةلةسئ جئلئ ما، ايتةؤئر، جذرةگئمة ءبئر ءان كةلةدئ. مةن ءبئر جئلدا ءبئر ءان جازبايمئن-اؤ، ةكئ جئلدا ءبئر ءان دذنيةگة كةلسة، ءوز باسئم قاتتئ قؤانامئن. ءان جازعانئما ون شاقتئ جئل بولدئ. ءبئراق، تورت-بةس-اق ولةثئم بار. «جذرةگئم جذرةگئثمةن ةگئز بة ةدئ؟» ءانئنئث ءانئ دة ءسوزئ دة وزئمدئكئ، بةكجان تذرئستئث ورئنداؤئنداعئ «امالئم قانشا» ءانئنئث ءسوزئ ءيسرايل ساپاربايدئكئ، ءانئ مةنئكئ. ودان كةيئن، بةيبئتتئث ورئنداپ جذرگةن «اينالدئم» ءانئنئث ءسوزئ مةن ءانئن ءوزئم جازدئم. «سةرئلةر» توبئ «ساعئنئش» دةگةن ءانئمدئ ورئنداپ حالئققا ذسئنئپ ءجذر.سونداي-اق، ءوزئمنئث ورئنداؤئمداعئ ءبئراز اندةر وزئمدئكئ. ءبئراق، ايتئپ وتئرعان ءسوزئثئزدئث جانئ بار. راسئندا دا، وسئ سازگةرلئك جولئن ءبئرجولا قؤمادئم. سةبةبئ، XXI عاسئردئث سازگةرلةرئنئث شئعارعان اندةرئنةن قورقامئن، سونئث ئشئندة مةن دة بارمئن. وسئ عاسئردئث اياعئنا جةتپةي بذل اندةردئث ءوشئپ قالاتئنئنا سةنةمئن. كةلةسئ جاثا عاسئرعا بذل اندةر بارا المايدئ-اؤ دةپ ويلايمئن. ونئث سةبةبئ، بذگئنگئ ءبئزدئث اندةرئمئزدئث بارلئعئ تاثةرتةثنةن تذسكة دةيئنگئ ءومئردئ عانا جئرلايتئن، قايداعئ جوقتئ ايتئپ جئلاعان ماحاببات اندةرئ.
-اندةرئثئزدئث كوپشئلئگئ جاقسئ عوي؟ ءوز اندةرئثئزدئث ئشئندة قاي ءانئثئزدئ جوعارئ باعالايسئز؟
-اندةرئمنئث جاقسئسئ- جاقسئ شئعار، ءبئراق، ول بذگئنگئ كذنگة عانا جاقسئ. بذگئنگئ تئثدارمان قذلاعئنا جاقسئ. ةرتةثگئ كةلةر تئثدارمان قذلاعئنا مةن جاؤاپ بةرة المايمئن، سةبةبئ، بارعان سايئن قذندئ قذلاقتار ءوشئپ بارادئ. قازئر كةرئسئنشة، سةكئرئپ بيلةيتئن اندةر قاپتاپ كةتتئ. قازئرگئ تاثدا، اندةردئ قذلاقپةن ةمةس، قارئنداستارئم كئندئگئن اشئپ تئثدايتئن بولدئ. ءاندئ كئندئكپةن تئثداپ، ئشپةن بيلةيتئن زامان بولدئ. ءان جازايئن دةسةم، ذيالامئن. تةك وسئلاردئث قذرمةتئ ءذشئن، اندةردئ جازئپ-جازئپ كئندئگئ اشئلعان قئزداردئث وزدةرئ جابئلعان كذنئ وسئ اندةر دة بئرگة جابئلئپ قالا ما دةپ قورقامئن. ءاندئ ءبئز بولاشاققا جازؤئمئز قاجةت! مئسالئ، مةن التئنبةك كوكةمئزدئث اندةرئن مويئندايمئن. بارلئق ءانئ دةمةسةم دة، ئشئندة ادةمئ اندةر بارشئلئق. سةيدوللا بايتةرةكوأ، كةثةس دذيسةكةةأ اعالارئمنئث اندةرئ ذنايدئ. باعلان وماروأتئث اندةرئ سونداي-اق، كةيئنگئ سازگةرلةردئث ئشئندةگئ باؤئرجان ةسةبايةأتئث اندةرئنئث بارلئعئ بولماسا دا، ئشئندة ادةمئ اندةرئ بار. ذلئقپان جولداسوأتئث دا ادةمئ اندةرئ بارشئلئق، اللاهقا شذكئر! ءبئراق، جاؤئننان كةيئنگئ ساثئراؤقذلاقتاي قاپتاتئپ ءان جازا بةرؤدئث دة ةش ءمانئسئ جوق. سةبةبئ، باياعئدا ءشامشئ قالداياقوأ كوكةمئزگة بئرةؤ كةلئپ، «شاكة، سوثعئ كةزدة ءسئزدئث اندةرئثئز بئر-بئرئنة ذقساپ كةتكةن جوق پا؟» - دةپ سذراپتئ. سويتسة، ءشامشئ كوكةمئز دة جاي كئسئ ةمةس ةدئ عوي، «ة، اينالايئن-اؤ، اينالدئرعان جةتئ نوتانئ قايسئسئنا جةتكئزةمئن» - دةپ ايتقان ةكةن. سول ايتپاقشئ، ءاندئ جئبئرلاتئپ جازا بةرگةنشة، ءماندئ بةس-التئ ولةث جازسا، سول پايدالئ دةپ ويلايمئن. ءوزئمدئ اقتاپ جاتقان جوقپئن، مةنئث ءانئم ول كئسئلةردئث دةثگةيئنة ءالئ جةتكةن جوق. مةنئث «جذرةگئم جذرةگئممةن ةگئز بة ةدئ؟» ءانئم 98 جئلداردئث كةرةمةت حيت ءانئ بولعان، ءبئراق، قازئر ايتئلمايدئ عوي. مئسالئ، مةنئث ءانئم ءشامشئنئث انئندةي بولاتئن بولسا، نةگة بذگئنگئ كذنگة دةيئن ايتئلئپ جذرگةن جوق؟ ءشامشئنئث «سئعان سةراناداسئ» ءانئن ورئنداپ ءجذرمئن، بذل ءان ءالئ كذنگة دةيئن وشپةيدئ. وسئ ءاندئ ايتقئم دا كةلمةيتئن كةزدةر بولدئ. ءبئراق، ول ءاندئ حالئق ءالئ ايتقئزادئ، ءالئ سذرايدئ. بذل ءاننئث نة قذدئرةتئ بار؟ ال ونئث قاسئندا مةنئث «جذرةگئم جذرةگئثمةن ةگئز بة ةدئ» ءانئمدئ حالئق نةگة سذرامايدئ؟ بذل جةردة ءوزئمدئ تومةندةتئپ، وزگةنئ بيئكتةتئپ وتئرعان جوقپئن. ءبئراق، مةنئث دةثگةيئمدة جذرگةن سازگةر دوستارئما، اعا-ئنئلةرئمة ايتارئم، ءاندئ ارزانعا جازئپ، قئمباتقا ساتپايئق. ءاندئ بذگئنگئ كذنگة عانا، جوعارئدا ايتقان كئندئگئن اشقان قئزدارمةن، قذلاعئنا سئرعا تاققان ئنئلةرئمئزدئث قذرمةتئنة ارناپ جازبايئق. ءبئز قازاق ةلئنئث بولاشاعئنئث قذرمةتئنة، وشپةيتئن ةلدئث قذرمةتئنة، بولاشاقتا ءبئز كورمةيتئن، ءبئزدئث ذرپاق كورةتئن عاسئردئث قذرمةتئنة ارناپ ءان جازؤئمئز قاجةت!
- ونةر ساحناسئندا جذرگةن كةلةلئ ازاماتتاردئث ءبئرئسئز. وزئثئزدةن كةيئن ونةر ساحناسئندا كةلة جاتقان جاستاردئث، ءئزباسارلارئثئزدئث ئشئندة داؤئسئ، ءان تاثداؤ ستيلئ جاعئنان كئمدةردئ ةرةكشة اتاپ ايتار ةدئثئز؟
-ةسترادا جانرئنئث ءبئر جةردة قذيئپ، ءبئر جةردة باسةثدةپ جاؤئپ وتكةن جاؤئنداي وتة شئعاتئن ءساتئ بولادئ. بذلت ءذيئرئلئپ تذرعان كةزدة، جاؤئنداي توگئلئپ كةتةدئ، ةسترادانئث عذمئرئ وسئنداي ساناؤلئ. سوندئقتان، سونداي ساتتة، سول مةزةتتة ةسترادا وكئلئ جان اياماي جينايتئن دذنيةسئن جيناپ، ايتاتئنئن ءانئن ايتئپ قالؤ كةرةك سول اتاق ونئث ارئ قاراي ولةر-ولگةنئنة دةيئن قئزمةت قئلاتئن دذنيةسئ. ال ةندئ ماثگئ وشپةيتئن ونةر، ول - ءداستذرلئ ونةر. اقان سةرئ، ءبئرجان سال، ةستاي، اسةت، بايعابئل ت.ب. ايتا بةرسةك وتة كوپ. ءبئراق، قازئر بذلاردئث بئرةؤئنئث كوزئ جوق، بارلئعئ انا عاسئردئث ادامدارئ. سول كئسئلةردئث سال-سةرئ دةگةن اتاعئن بذگئنگئ ءبئر ذرپاق ذمئتتئ ما؟ ءالئ ذمئتپادئ. مئنة، ولمةيتئن ءداستذر وسئلار. مةنئث جوعارئدا قورقئپ ايتئپ جاتقانئم سول، ءبئزدئ بولاشاق عاسئر ذرپاقتارئ «توقتار دةگةن ةسترادا ءانشئسئ بولئپتئ»- دةپ مذمكئن ايتار، مذمكئن ايتپايتئن دا شئعار. ءبئراق، جانئبةك كارمةنوأ، بذگئنگئ قايرات بايبوسئنوأ، بةكبولات تئلةؤحانوأ، رامازان ستامعازيةأتاردئ كةلةسئ عاسئر تئثدايتئنئنا كامئل سةنةمئن. سونداي-اق، قازئرگئ تاثدا اتاپ ايتسام، ةركئن شذكئمانوأ، ةرلان رئسقالي، تالعات ابئلعازين اتتئ مئقتئ ءداستذرلئ انشئلةر بار. وسئ كئسئلةردئ تئثدايمئن دا، «قازاق ونةرئ وشكةن جوق» دةپ اللاهقا شذكئرلئك ةتةمئن.
بذل جةردة مةن ةسترادانئ ارزان عئپ، تومةندةتئپ جاتقان جوقپئن. ةسترادا باعئتئندا ءوزئنئث «ماركاسئن» كذنئ بذگئنگة دةيئن جوعالتپاي كةلة جاتقان انشئلةر روزا رئمبايةأا مةن ماقپال جذنئسوأا دةپ ايتار ةدئم. مةن ول كئسئلةرگة قاراپ ريزا بولامئن. باياعئداعئ روزا ءالئ سول روزا، اللاهقا شذكئر، بيئگئنةن تذسكةن جوق. ماقپال جذنئسوأا تاعدئرئمةن كذرةسئپ ءجذرئپ ماثدايئ تاسقا تيسة دة، ءالئ جارقئراپ ءجذر. مةن دة ءداستذرلئ ونةردئث وكئلئمئن. ءبئراق، ةستراداعا نة ءذشئن كةلدئم بئلةسئز بة؟ مةنئ ءداستذرلئ ونةردةن گورئ، حالئق ةسترادامةن جاقسئ قابئلدادئ. كةيدة ءداستذرلئ انشئلةر بئزگة: «داثعئرلاعان ةسترادادان گورئ، كذمبئرلةگةن دومبئرانئ تئثداثئزدار، اعايئن» دةگةن سياقتئ اؤئر سوزدةر ايتئپ قالعاندا، «ولاي بولئنگةندةرئثدئ قويساثدارشئ، ةسترادا سةندةردئث اكةلةرئثنئث باسئن جاردئ ما؟ دةنئ دذرئس، جاقسئ ءان ايتسا، وعان قذبا-قذپ كونئثئزدةر، كةلئسئثئزدةر»-دةپ رةنئشئمدئ ايتامئن. ءبئراق، ولاردئث دا ءسوزئنئث جانئ بار.راسئندا دا ءدال قازئرگئ ؤاقئتتا، ةسترادالئق باعئت اقساثقئراپ تذر. سةبةبئ، بذگئنگئ تاثدا، بئزدة زامانعا ساي اندةر كوبةيئپ كةتتئ. كيةلئ ساحنادا- جارق-جذرق ةتئپ جارئقپةن بيگة ارنالعان، بوكسةگة، بالتئرعا، سانعا، كئندئكتئث قذرمةتئنة جازئلعان ولةثدةر ايتئلاتئن بولدئ. ءبئراق، اللاهقا شذكئر، قازاق ةستراداسئندا مذنداي قادامعا ولسة بارمايتئن انشئلةر دة بار. مئسالئ، دوسئمجان تاثاتاروأ، سايات مةدةؤوأ، «مؤزارت» توبئ، «جئگئتتةر» كأارتةتئ سياقتئ زامانداستارئمنئث ونةرئن ءوز باسئم جاقسئ باعالايمئن.
-وپةرا انشئلةرئ مةن ءداستذرلئ ونةردة جذرگةن انشئلةردة - ةسترادا باعئتئن مةنسئنبةؤشئلئك، شةتتةتؤشئلئك بار سياقتئ..؟ ال، قاراپ وتئرساثئز ةسترادالئق باعئتتا دا كةث دياپازوندئ اندةردئ حالئققا جةتكئزؤ فورماتئنئث ءوزئ وثاي دذنية. وسئ جونئندة ءسئز نة ايتاسئز..؟
- ةسترادا حالئققا كةيئننةن جةتكةن، ونةر ارباسئنا كةنجة قوسئلعان جانردئث ءتذرئ عوي. ةسترادا دةگةنئمئز - شةتةلدئث پوپ مؤزئكاسئ، بذل - شةتةلدةن كةلگةن دذنية.بذل - باسقا داستذرگة سايكةس كةلمةيدئ، داستذرگة جاتپايدئ. ال، وپةرا - ءبئزدئث قازاقتئث ءداستذرئ ةمةس. ول دا بئزگة شةت مةملةكةتتةن كةلگةن ونةر، ياعني فرانسؤزداردئث ءداستذرئ. شةت مةملةكةتكة ءبئزدئث قازاقستاندئقتار بارعان كةزدة، ةشقاشان ةسترادا جذلدئزدارئن اپارمايدئ. سةبةبئ، ءبئزدئث ءوزئمئزدئث قوبئزشئمئزدئ، كذيشئمئزدئ ءداستذرلئ ءان سالئپ جذرگةن انشئلةردئ اپارادئ. مةن بذعان قذبا-قذپ كةلئسةمئن. ويتكةنئ، ول جاققا بارئپ، بئزبةن ماقتانا المايدئ. ءبئز سياقتئلار وندا جةتئپ ارتئلادئ. وپةرانئ دا شةتةلگة اپارئپ قاجةتئ جوق دةپ ويلايمئن. اتاسئنا بالاسئن اپارئپ تابئستاعان سياقتئ. ول جاقتا دا وندايلار جةتةدئ. ماقتاناتئنئمئز تةك ءبئزدئث - فولكلور، ءداستذرلئ اندةرئمئز. مئنة، وسئنداي ذلتتئق ونةرئمئزدئ شةتةلگة اپارئپ ءناسيحاتتاسا، مةن ريزامئن. ال، جالپئ، مةن ءذشئن ءارقاشان ةث ءبئرئنشئ ساتئدا - ءوزئمئزدئث ةلدئث ءداستذرلئ ونةرئ- كذمبئرلةگةن كذي مةن، قازاقتئث تازا حالئق ءانئ تذرادئ. ءبئراق، ودان كةيئنگئ كةزةككة - الةمدئك دةثگةيدةگئ ءانشئ بولسا دا، وپةرانئ قويامئن. وعان وپةرا انشئلةرئ رةنجئمةسئن. سودان كةيئنگئ ورئنعا، ةسترادا جانرئن قويامئن. ةسترادا كةنجة دامئعان جانر، ءبئراق، كئشكةنة بذلئگئ كوپ. الايدا، اللاهقا شذكئر، جاثا ايتئپ وتكةنئمدةي، قازاق ةستراداسئندا روزا، ماقپال اپالارئمئز تذرعاندا، ةسترادانئ تومةندةتؤگة بولمايدئ. ول كئسئلةر ةسترادا جانرئندا جانئ شئعئپ، ايانباي تةر توگئپ جذرگةن، دياپازون دةسة، دياپازونئ بيئك ناعئز حالئق انشئلةرئ. بذگئندة سولاردئث جالعاسئ دةپ، بةيبئت، التئنايلاردئ ايتار ةدئم. ءبئراق، «ءبئر قذمالاق ءبئر قارئن مايدئ شئرئتةدئ» - دةگةن قازاقتا ءسوز بار عوي، سونداي ءبئر قارئن مايدئ شئرئتئپ جذرگةن كةيبئر ازاماتتار، ازاماتشالار دا بارشئلئق. قازاق ةستراداسئ سونداي ءبئر السئزدئكتةن تازارسا، وزئندئك بيئگئنة قايتا شئعئپ، ورنئنا كةلةر ةدئ.
-جانئثئزعا قاي جانر ةرةكشة جاقئن؟
مةن كوبئنةسة، ءداستذرلئ اندةردئ تئثداعاندئ جاقسئ كورةمئن. كةيدة، قذلاقتئث ءوزئ داعدارئسقا ذشئراپ، كةدةيشئللئكة ءتذسئپ قالاتئن ساتتةر بولادئ.سونئ بايئتاتئن قازاقتئث ءداستذرلئ اندةرئ.مةن جانئبةكتئ، ماناربةكتئ تئثدايمئن.بذگئنگئ ءداستذرلئ انشئلةردةن قايراتتئ، بةكبولاتتئ، رامازاندئ ذنةمئ تئثداپ وتئرامئن.قانداي كةرةمةت! ول كئسئلةر ولةث ايتقان كةزدة، مةنئث كوز الدئما قالا، ءتذتئن زاؤئت دةگةن ةلةستةمةيدئ، ماعان ةركئن ميداي جازئق دالا، تاؤلار، اتقا مئنگةن قازاقتار ةلةستةيدئ.وسئنداي اندةرمةن مةنئث رؤحاني جان دذنيةم بايئپ قالادئ.
-توقتار، اثگئمةمئزدئ قوعامدئق ماسةلةگة قاراي اؤئستئرساق. گاسترولدئك ساپارمةن ةلئمئزدئث تذكپئر-تذكپئرئن اؤئلدئ جةرلةردئ ءجيئ ارالايسئز عوي. اؤئلدئ ايماقتارعا بارعاندا كوثئلئثئز قذلازئپ، قارنئثئز اشئپ قايتاتئن كةزدةرئثئز بولا ما؟
-ءبئزدئث قوعام، ءبئزدئث مةملةكةت دامئعان ةلؤ ةلدئث قاتارئنا كئرؤگة تالپئنئپ جاتئر عوي. اللاهقا شذكئر، الدئمئزعا ءبئر 2030 دةگةن ساندئ جازئپ قويعانبئز. سوعان جةتؤدئث جولئندا قانشاما اتاقارئلاتئن ءئس-جوسپارلار بار. ةگةر، ةلئثة وسئنداي دذنية قاجةت، ول سةنئث قولئثنان كةلةدئ دةسة، مةن ونئ ئستةيمئن. سةبةبئ، مةن ةلئمنئث وركةندةگةنئن، ةكونوميكاسئنئث كوتةرئلگةنئن، دامئعانئن قالايمئن. وزگة ةلدةردةن قالئپ قويمايئق. ءبئراق، كةرةگةسئ كةث، تةرةزةسئ تةث بولئپ تذراتئن ةلدئث دة جامالماعان جئرتئعئ بار، جازئلماعان جاراسئ بار، ةلگة ايتپايتئن، ءوزئ عانا بئلةتئن وكئنئشتئ ويلارئ بار. ول دامئعان مةلةكةتتةردة دة، ءبئزدئث ةلدة دة بار دذنية. مةن ءسوزئمدئ تةك اؤئلعا عانا تئرةمةي-اق قويايئن، مذنداي جاعداي قالادا دا بار. مةنئ قاتتئ تولعاندئراتئن، مةنئث ةث ءبئرئنشئ جذرةگئم اؤئراتئن جاعداي، ول - انا ءتئلئم تؤرالئ. مةنئث انا ءتئلئمنئث ساعئزداي سوزئلئپ ءالئ دامئماي جاتقانئ، قولعا ال دةپ بذيرئق بةرئلگةندة دة ءالئ دذرئس قولعا الئنباي جاتقانئ جانئما قاتتئ باتادئ. مةنئث كذلكئم كةلةتئن بولدئ، ةلئمئزدة ساناؤلئ ذلتتئث وكئلدةرئ بار. سولار ءبئزدئث تئلدة سويلةسة، قاتتئ قؤانامئز. اللاهقا شذكئر، ءبئزدئث تئلدة سويلةپ جاتئر. «مئنةكةي، ون جئلدا نةمةسة جيئرما جئلدا كورگةن ناتيجةمئز قانداي بولدئ»- دةپ، سولاردئ الدئمئزعا شئعارئپ، ذلگئ ةتئپ ماز بولامئز. ءبئراق، ونئث ار جاعئندا سونئث قالقاسئندا قانشاما قازاق ءوز انا ءتئلئن بئلمةي جاتقانئن كئم بئلسئن؟!
-وزئثئزدئث شئعارماشئلئعئثئزدا ءانشئ توقتار رةتئندة حالئققا جةتكئزةر قانداي جاثالئقتارئثئز بار؟
-ءدال قازئر ءانشئ توقتار رةتئندة ريزا قئلئپ، تاث قالدئراتئنداي جاثالئعئم جوق. جاثالئقتئث بارلئعئ جاثا ءان، جاثا بةينةبايان تؤرالئ بولؤ كةرةك.بةينةبايان دةگةندئ مةن ءوزئم اسا مويئندامايمئن. اللاهقا شذكئر، بةينةبايانسئز-اق حالئققا توقتار بولئپ تانئلدئق قوي. ءبئر جؤرناليست قارئنداسئم مةن تؤرالئ «توقتار دةگةن بةينةباياندئ مويئندامايمئن دةپ ءجذر، سونئ كوكشةتاؤ، پاألودار بئلة مة ةكةن؟» - دةپ جازئپتئ. اللاهقا شذكئر، قازئر قازاقستاندا مةنئ ءبارئ بئلةدئ دةپ ايتا الامئن، بئلمةيتئندةر دة بار. تازا قازاقي مئنةز-قذلئقپةن، قازاقي نيةتپةن جذرگةندةر مةنئث توقتار ةكةنئمدئ اللاهقا شذكئر، جاقسئ تانيدئ. ال جاثا اندةر جازدئرماي جذرگةنئمئزدئث راسئندا دا ءبئر سةبةپتةرئ بار. بيئلعئ جئلدئ - بةيبئت ةكةؤئمئز «وتاؤئمئزدئ كةثةيتئپ، وتباسئمئزدا ءبئر وزگةرئستةر جاسايئق» دةپ، جان ذيامئزعا ارنادئق. بذل دذنيةنئث ارتئنان قؤؤ ةمةس، ءبئراق، «دذنيةمئزدئ ءبئر تذگةندةپ قويايئقشئ» دةپ بيئلعئ ؤاقئتئمئزدئ وسئعان بولدئك. ونئث ذستئنة بالامئز دا ءوسئپ كةلةدئ. سول ذلئمئزدئث جذگئرةتئن جةرئ كةث بولسئن دةگةن نيةتپةن 6-7 اي بولدئ، ءبئر ذلكةن جةر ءذي الئپ، سول ءذيدئث قذرئلئسئمةن، قذرئلئسشئلارمةن بئرگة شاپقئلاپ جذرگةن جايئمئز بار. اللاه قالاسا، ءارئ قاراي ؤاقئتئمئزدئ ونةرئمئزگة بولةتئن بولامئز. مذحاممةد پايعامبار س.ع.س. ءبئر حاديسئندة: «مئنا دذنيةنئ ويلايمئن دةپ، انا دذنيةنئ ذمئتئپ كةتپةثئزدةر، ال انا دذنيةنئ ويلايمئن دةپ، مئنا دذنيةنئ ذمئتئپ كةتپةثئزدةر»-دةپ ايتقان ةكةن. سوندئقتان، ةكئ دذنيةنئ دة تةث الئپ ءجذرؤ كةرةك. بذگئندة ةكئ بئردةي ءئنئ-كةلئنئم جانة قارئنداسئم، جيةنئم قولئمدا تذرادئ. بارلئعئمئز ءبئر شاثئراق استئندا 12-13 جان تذرامئز. سوندئقتان، وسئ ءذيدئ كةثةيتئپ، ذلكةن ءذي الئپ، وندا جارتئمئز، مذندا جارتئمئز ءبولئنئپ، زامانعا ساي كةث ءومئر سذرةيئك دةگةن ويئمئز بار. ايتپةسة، اللاهقا شذكئر ءبئر وتباسئ بولئپ، بارلئعئمئز تاتؤ-ءتاتتئ ءومئر ءسذرئپ، بالا-شاعامئزدئ ءوسئرئپ جاتئرمئز.
- توقتار، ءسئز ءوز-وزئثئزگة پروديؤسةر، ءوز-وزئثئزگة اكئمشئ سياقتئسئز. جالپئ، كاسئبي ءانشئ ءذشئن جةكةلةي جذمئس ئستةگةن ئثعايلئ ما الدة، ارنايئ پروديؤسةر، ستيليستةرمةن جذمئس اتقارعان قاجةت پة؟
-ءانشئنئث جةكة پروديؤسةرئ بولعان وتة جاقسئ. اكئمشئلئك جذمئستارعا باسئث اسا اؤئرمايدئ. ءبئراق، قانداي پروديؤسةرگة جولئعاسئز؟ ماسةلة وسئندا. ءوز باسئم پروديؤسةر دةگةننةن قورقامئن. «بةيبئت ةكةؤئثئزگة پروديؤسةر بولايئق»- دةگةن ءبئراز ازاماتتار بولدئ. ءبئراق، مةن كةلئسپةدئم. سةبةبئ، ول كئسئنئث قويعان مئندةتتةمةسئ مةن، مةنئث ايتقاندارئم سايكةس كةلمةدئ، ورتاق كةلئسئم بولمادئ. ال ونئث سةبةبئ- تذككة تذرمايتئن اقشا دةگةن بالةدة! ادامدئ وسئ اقشا قذرتئپ جئبةرةدئ.ءوز باسئم، اقشا قذمار ةمةسپئن.ءبئراق، مةن دة ءوز نانئمدئ بئرةؤگة جةگئزبةيمئن ةگةر سةن حالئققا تانئلماعان ءانشئ بولساث، سةنئث پروديؤسةرئث ساعان كيئمئثدئ اپةرئپ، ءوزئ سةن ءذشئن قالتاسئنان اقشا شئعارئپ شئعئندالئپ، ارتئنان سونئث جةمئسئن جةيمئن دةسة، كانةكي! ال قازئرگئ پروديؤسةر بولعئسئ كةلةتئندةردئث كوپشئلئگئ- «دايئن اسقا تئك قاسئق» بولعاندئ جاقسئ كورةدئ. ال، ماعان، ونداي ادامدار ذنامايدئ. ءوزئمنئث ماثداي تةرئممةن تاپقان ةثبةگئمدئ، قذردان-قذر تانئمايتئن بئرةؤگة بةرگةنشة، جاعدايئ ورتاشا تؤعان- تؤئستارئم بارشئلئق، نةگة سولارعا بةرمةسكة؟ ولاردان ارتئق قالئپ جاتسا، جةتئم-جةسئرلةرگة نةگة كومةكتةسپةسكة؟ سول سةبةپتئ دة، بةيبئت ةكةؤئمئزدئث جةكة پروديؤسةرئمئز جوق. تويلارعا دا، كونسةرتكة دة ءوزئم بارامئن. ءبئراق، «التئن سامذرئق» بئرلةستئگئنئث باسشئسئ قايئرگةلدئ جةكسةنبين دةگةن ازامات ذلكةن كونسةرتتةردئث بارئندة ءوزئ كومةكتةسةدئ. اقشا ماسةلةسئنة كةلگةندة ول جئگئت ةكئ سويلةمةيدئ. كةلئسئم بويئنشا شةشةمئز. ارتئق جئمقئرئپ قالؤ، جاسئرئپ قالؤ دةگةن جامان مئنةز ول كئسئدة جوق. سوزگة ادال جان. سوندئقتان، ذلكةن كونسةرتتةردئ سول كئسئمةن بئرلةسئپ اتقارامئز. سونداي-اق، جاسذلان دةگةن ءوزئمنئث ءئنئم بار. كوپ تئرلئگئمة قولقانات بولاتئن سول باؤئرئم.توي ماسةلةسئن دة سول شةشةدئ. مةن تذزدة جذرگةندة جةثگةسئن تويعا اپارادئ. ءبئراق، بةيبئت سئرت قالالاردا، وبلئستاردا وتةتئن جيئن-تويعا مةنسئز جالعئز ةشقاشان بارمايدئ. قالا ئشئندةگئ تويلارعا وزئممةن بئرگة ةرتئپ بارامئن.
-«جذلدئزبةن سئرلاسؤ» جؤرنالئنا تئلةگئثئز قانداي؟
-اللاهقا شذكئر، مئنا «جذلدئزبةن سئرلاسؤ» جؤرنالدارئثئزدئث ءئشئ دة سئرتئ دا سونداي ءمولدئر ةكةن. ناق وسئ تذنئق كذيئندة قالسئن! جذلدئز دةگةن ذعئمنئث ءوزئ تذندة جانئپ، كذندئز سونةتئن دذنية عوي. بذل جؤرنال كذندة دة، تذندة دة جارقئراپ تذراتئن «جذلدئزبةن سئرلاسؤ» جؤرنالئ بولسئن! كوپشئلئگئ جانباي جاتئپ، ءسونئپ، نة بولماسا، جولاؤشئ ءومئرئن توقتاتئپ، جولدا توقتاپ قالاتئن كةزدةرئ بولئپ جاتادئ. سئزدةر توقتاماثئزدار. سونداي-اق، قازئرگئ جؤرنالدار وسةك-اياث، جالاثاش قئزدار تؤرالئ جازا باستادئ. وندايدئث ءبئرئن جازباسا ةكةن دةپ تئلةيمئن! ونةر ازاماتتارئنئث وتئرئككة تولئ ةمةس ءومئرئن، شئندئققا تولئ دذنيةلةر جازساثئزدار دةپ تئلةيمئن! جاساندئلئقتئ ةمةس، شئنايئلئقتئ كورسةتسةثئزدةر، ول ءبئز ءذشئن ذلكةن قؤانئش، ءبئز ءذشئن ذلكةن باقئت! «جذلدئزبةن سئرلاسؤ» جؤرنالئنا شئنايئ ماحابباتپةن، شئنايئ كوثئلمةن ذزاق عذمئر تئلةيمئن! بولاشاقتا جؤرنالدارئثئزدئث پالةنباي جئلدئعئن تويلاپ، سول پالةنباي جئلدئعئندا اللاه تاعالا بئزگة سئزدةرمةن جذزدةسؤدئ جازسئن! جذلدئزدارمةن ءارقاشان سئرلاسئپ جذرة بةرئثئزدةر، ال جذلدئزدار سئزدةرگة شئن سئرلارئن ايتا بةرسئن!
سذحباتتاسقان: تذرسئناي اسان قئزئ
(2010.«جذلدئزبةن سئرلاسؤ» جؤرنالئنان)