قازاق ةلئ - حالقئمئزدئث وتكةنئ مةن بذگئنئن بايلانئستئرئپ تذراتئن ماثگئلئك بةلگئ

استانا. قازاننئث 19-ئ. قازاقپارات /مارلان جيةمباي/ - جاثعئرتئلعان «قازاق ةلئ» مونؤمةنتئ تاريحي-مادةني
None
None

مازمذن مةن ماعئناعا بايئتئلئپ، اسا ماثئزدئ مةموريالدئق كةشةنگة اينالدئ قازاقپارات تئلشئسئ وسئ كةشةننئث كذندئز-تذنئ قاسئندا بولئپ، جاسالؤئن قاداعالاپ جذرگةن ازاماتتاردئث بئرئ، «استانا باس جوسپار» م ك ك-نئث باس ساؤلةتشئسئ باقتئباي تايتاليةأپةن جاثا وزگةرئستةر جايئندا اثگئمةلةستئ باس ساؤلةتشئنئث ايتؤئنشا، نةگئزگئ وزگةرئستةر تذعئر گرانيتتئث تورت قابئرعاسئنا جاسالعان. ولاردئث ءارقايسئسئنا كولةمئ 3،7х6،9 مةترلئك قولادان قذيئلعان بةدةربةينةلةر (بارةلةف) جاسالعان. العاشقئسئ «حالئق جانة پرةزيدةنت» دةپ اتالادئ. قازاقستان تاؤةلسئزدئك الئپ، ةگةمةن ةل بولعانئنا 20 جئلعا جؤئقتاعان جاس مةملةكةت، سوندئقتان بارلئق كومپوزيسييا ادام بةينةسئن بةدةرلةؤ ارقئلئ جاسالعان. ونئث ورتالئق بةينةسئ قازاقستان تاؤةلسئزدئگئنئث سيمأولئ - بئرئنشئ پرةزيدةنت. وسئعان وراي بةدةربةينةنئث باستئ فرونتونئندا قازاقستاننئث تذثعئش پرةزيدةنتئ نذرسذلتان نازارباةأتئث كونستيتؤسييانئث ذستئنة قولئن قويئپ، انت بةرئپ تذرعان ساتئ بةدةرلةندئ. بذل - بئزدئث تاؤةلسئز، دةموكراتييالئق ةلئمئزدة زاثنئث ذستةمدئك قذراتئنئن ايعاقتايتئن نئشان. پرةزيدةنتتئث تؤ سئرتئندا قازاقستان حالقئن بةدةرلةيتئن ادامداردئث سذلباسئ بةينةلةنگةن. ال مونؤمةنتتئث وث جاعئنداعئ كةلةسئ بةدةربةينة - «قاهارماندئق» دةپ اتالادئ. وندا وتان قورعاؤ قازاق ذلتئنئث ةجةلدةن باستئ جانة قاسيةتتئ قذندئلئقتارئنئث بئرئ بولعانئن كورسةتةتئن وبرازدار شوعئرلانعان. ةرلئك پةن ةلدئككة ءذندةگةن جئراؤدئث، ات ءذستئندةگئ ةل قورعاعان ساربازدئث جانة قولئندا اأتوماتئ بار جاؤئنگةردئث ةلدئث شةبئن كذزةتكةن بةينةلةرئ ورنالاستئرئلعان. ال مونؤمةنتتئث باتئس جاق بةتئندة ورنالاستئرئلعان «جاسامپازدئق» بةدةربةينةسئندة حالقئمئزدئث كوشپةلئ داؤئردةن عارئشقا ذشقانعا دةيئنگئ جولئ كورسةتئلگةن. وسئ بولئكتة جوبا اأتورلارئ مةتاللؤرگ پةن مذنايشئ، ءئينجةنةر مةن ديقان، قذرئلئسشئ مةن عارئشكةر بةت-بةينةسئ ارقئلئ نةگئزگئ لةيتموتيأ بولئپ تابئلاتئن جاسامپاز ادامدار ارقئلئ مةملةكةت قؤاتئن كورسةتؤگة ذمتئلعان. مونؤمةنتتئث شئعئس جاعئنداعئ سوثعئ بةدةربةينة «بولاشاق» دةپ اتالادئ. وندا تاؤةلسئز ةلدة ءوسئپ، ءوز تاعدئرلارئن ءوزدةرئ جاساپ، عئلئمدا، مادةنيةتتة، سپورتتا ذلكةن جةتئستئكتةرگة جةتئپ كةلة جاتقان قازاقستاندئق جاستاردئث كوثئلدئ شاقتارئ ناقئشتالعان. بذل بةدةربةينةنئث بئر ةرةكشةلئگئ كومپوزيسييانئث ورتاسئندا جاس وتباسئ بئتئمئ سومدالعان. ول وتباسئ قذندئلئعئن بةينةلةپ، قازاقستاندئق قوعامنئث نةگئزئ بولئپ تابئلاتئن وتباسئ مةن نةكة ءئينستيتؤتئن نئعايتؤعا شاقئرادئ.

وسئ ئيدةيالاردئث بارئ «بئرلئك» اتتئ مذسئندئك كومپوزيسييامةن تذيئندةلئپ، قازاقستان حالقئنئث تاؤةلسئزدئك العانداعئ شاتتانعان سةزئمدةرئن بةينةلةگةن. تاؤةلسئزدئك جولئنداعئ قازاق حالقئنئث تاريحئنداعئ تراگةدييالئق ساتتةردئث از بولماعانئن، دةگةنمةن بوستاندئققا جةتؤ قؤانئشتئ، مةرةيلئ كةزةث ةكةندئگئن كورسةتةدئ. سوندئقتان بارلئق بةدةربةينةلئك جةلئ تاؤةلسئزدئك العان جالپئحالئقتئق شاتتئقتئ سيپاتتايدئ.

«وسئلايشا «قازاق ةلئ» مةموريالدئق كةشةنئنئث نةگئزگئ ستةلاسئ ةؤرازييالئق قذرلئقتئث ورتاسئندا ورنالاسقان قازاقستاننئث استاناسئ - استانا قالاسئنئث اؤماقتئق ورنالاسؤئن، دذنيةنئث تورت تاراپئنئث، قازاقستاندئق قوعامدئ قذرايتئن ءالةؤمةتتئك، ةكونوميكالئق، ساياسي، رؤحاني تئرشئلئك ارةكةتئنئث بئرلئگئن بئلدئرةدئ»، دةيدئ ب.تايتاليةأ.

سونئمةن قاتار كومپوزيسييانئ 4 پرينسيپتةن تذراتئن ذلتتئق ءئيدةيانئث ءوزئنة تان بازالئق قذرئلئمئ دةپ تة ساناؤعا بولادئ. اتاپ ايتقاندا، ورتالئق بةدةربةينةدة قازاقستاننئث تذثعئش پرةزيدةنتئنئث تذلعاسئ سيمأوليكالئق ءئيشارامةن تاؤةلسئزدئكتئ بئلدئرئپ تذر. ال وثتذستئك بةدةربةينةدةگئ مذسئندةر بارلئق ؤاقئتتاعئ جاؤئنگةرلةردئث ةرلئگئ مةن باتئرلئعئن، وتان قورعاؤئن بئلدئرةدئ.

جاسامپازدئق جولئنا تئرشئلئكتئث بارلئق سالاسئنداعئ ةثبةك ئنتئماقتاستئعئن قازاقستاندئقتاردئث بذتئن ذرپاعئ ذمتئلؤدا. سوثعئ بةدةربةينة بولاشاققا ذمتئلئس ذلت دامؤئنئث باستئ مانئ ةكةندئگئن ناقئشتايدئ.

«قازاق ةلئ» مونؤمةنتئ - قازاق مةملةكةتئنئث تاؤةلسئزدئگئن، ذرپاق ميراسقورلئعئن ساؤلةتتئك-مذسئندئك كةشةن ارقئلئ كورسةتةدئ. قازاقستاننئث 1991 جئلئ تاؤةلسئزدئگئن العاندئعئن 91 مةترلئك مونؤمةنت بةينةلةيدئ. ونئث مارماردةن جاسالعان دايةگئ ةلئمئزدةگئ حالئقتاردئث ةتنوسارالئق ءذيلةسئمئن، نيةتتةرئنئث تازالئعئن پاش ةتةدئ. تئككة شانشئلعان ستةلانئث ذشار باسئندا قاسيةتتئ سامذرئق قذسئ ورناتئلعان. ول قازاقستاندئقتاردئث بذدان ارئ دامؤعا، گذلدةنؤگة ذمتئلئسئن بئلدئرةدئ»، دةيدئ ب.تايتاليةأ.

مونؤمةنتتئث الئپ جاتقان جالپئ اؤماعئ 5 گةكتار، ال وعان قوسئمشا جاناسئپ جاتقان جةردئث كولةمئ 11 گةكتاردئ قذرايدئ. اؤماق تولئعئمةن گرانيت كةسپةتاستارمةن جابئلعان. مونؤمةنتتئث تومةنگئ ةلةمةنتئنئث بيئكتئگئ 2 مةتر، ول قئزئل گرانيتتةن ءورئلئپ، ةكئ دةثگةيلئ ساتئلئ تذعئرناما رةتئندة جاسالعان جانة جالپئ اؤماعئ 1 گةكتار جةردئ الئپ جاتئر. مونؤمةنتتئث شئعئس جاعئنداعئ «مئثجئلدئق» اللةياسئنئث باستاپقئ نذكتةسئندة قولادان قذيئلعان «بئرلئك» اتتئ كوپبةينةلئ مذسئندئك انسامبل ورناتئلعان. مارمار تذعئردئث كولةمئ 9ح9 مةتر، ال بيئكتئگئ 1،2 مةتردئ قذرايدئ. وندا 11 مذسئن ورناتئلعان، ولاردئث ءارقايسئسئنئث بيئكتئگئ 3،5 مةتر.

اق مارماردةن تذرعئزئلعان تئك دوثگةلةك ستةلانئث بيئكتئگئ 55 مةتر، ول جان-جاعئنئث ذزئندئعئ 11 مةترلئك تذعئرتاسقا ورناتئلعان. تئك ةلةمةنتتة دوثگةلةك بةينةلةنگةن، بذل - كوشپةلئ حالئقتئث سيمأولئ. ستةلانئث 85 مةترلئك جوعارئ بولئگئنئث تورت جاعئنئث دا ورتاسئندا قازاقتئث ويؤلئ قالقانئ بةينةلةنگةن. تئك كومپوزيسييانئث ةث جوعارعئ بولئگئندة ديامةترئ 2،5 مةترئك شاردا وتئرعان بيئكتئگئ 3،3 مةترلئك سامذرئق قذسئنئث مذسئنئ بار. «قازاق ةلئ» مةموريالدئق كةشةنئنئث سئرتقئ بولئگئندة 28 كولوننادان تذراتئن جالپئ ذزئندئعئ 120 مةترلئك دوعا پئشئندةس اق كولوننا ورناتئلعان.

وتكةن جئلئ استانانئث 10 جئلدئعئن تويلاعان قالا حالقئ ةلوردا اجارئنا اجار قوسقان جاثا ساؤلةت تؤئندئسئ- «قازاق ةلئ» مةموريالدئق كةشةنئنئث اشئلؤئن تاماشالاعان بولاتئن. وسئ شاراعا ارنايئ قاتئسقان ةلباسئ «استانا مةملةكةتئمئزدئث باس قالاسئ رةتئندة قازاق ةلئنئث ءوتكةنئن تارازئلاپ، بذگئنئن سارالاپ، بارار باعئتئن ايقئنداپ وتئراتئن تاريحي جاؤاپكةرشئلئك مئندةتئن ءوز موينئنا الدئ. سوندئقتان استانانئث تورئنةن قازاق ةلئنئث باياندئ بولاشاعئنا باعدار سئلتةيتئن ةثسةلئ ةسكةرتكئش تذرعئزئلؤئنئث ءوزئ زاثدئ قذبئلئس. قازاق مةملةكةتئنئث باستئ ةسكةرتكئشئ وسئ مونؤمةنت بولادئ. مونؤمةنتتئث بيئكتئگئ - 91 مةتر. قازاقستان ءوز تاؤةلسئزدئگئن 1991 جئلئ الدئ. ةسكةرتكئشتئث بيئكتئگئن دة وسئ جئلعا ورايلاستئرئپ بةلگئلةدئك. ستةلانئث ذشار باسئندا الئپ سامذرئق قذس بةينةلةنگةن. قازاق ذعئمئندا سامذرئق - ةركئندئكتئث، كذش-قؤاتتئث، كةثدئك پةن تاكاپپارلئقتئث سيمأولئ سانالادئ. سول سيياقتئ بئزدئث سامذرئق تا - ئرگةسئ بةرئك، شاثئراعئ بيئك قازاق ةلئنئث جيئنتئق بةينةسئ ءئسپةتتئ. استانا تورئنةن اشئلئپ وتئرعان «قازاق ةلئ» مونؤمةنتئ حالقئمئزدئث وتكةنئ مةن بذگئنئن بايلانئستئرئپ تذراتئن ماثگئلئك بةلگئ. بذل مونؤمةنت بئزدئث اتا-بابا اماناتئنا ادالدئعئمئزدئث، تةرةث تامئرلئ سالت-داستذر مةن ذرپاق جالعاستئعئنئث جارقئن كورئنئسئ»، دةگةن ةدئ.

 

 

سوڭعى جاڭالىقتار