پاۆلوداردا داۋىلپاز اقىن يسانىڭ دومبىراسى تابىلدى
پاۆلودار. KAZINFORM - اقىن يسا بايزاقوۆ ۇستاعان كونە دومبىرا تابىلدى. اسپاپ ۇزاق جىلدار بويى تۇلعانىڭ تۋعان جەرىندە ساقتالىپ كەلگەن. 1942-جىلى ونەر يەسى ەرتىس-بايان وڭىرىنە كەلگەندە بۇل دومبىرانى دوسى ءمۇپتي احمەتوۆكە سىيلاپتى.
مادەنيەت جانە ۇلتتىق سالت-ءداستۇر كۇنىنە وراي بۇقار جىراۋ اتىنداعى ادەبيەت جانە ونەر مۋزەيى اقىن، ءانشى-كومپوزيتور يسا بايزاقوۆ ۇستاعان كونە دومبىرانىڭ تۇساۋىن كەستى.
«يسانى كوزى كورگەندەر داۋىلپاز، ارقاسى قوزعاندا جان بالاسىنا بوي بەرمەي كەتەتىن سۇراپىل اقىن ەدى دەپ ەسكە الىساتىن ەرتەرەكتە. وكىنىشكە قاراي، بۇگىندە ايگىلى جەرلەسىمىزدى كوزىمەن كورگەندەر ارامىزدا وتە سيرەك. ال ونىڭ ەلگە مۇرا بولىپ قالعان از-ماز جادىگەرلەرى مۋزەيلەردە توپتاستىرىلىپ، ۇرپاققا ناسيحاتتالۋ ۇستىندە. كەلەر جىلى يسا بايزاقوۆتىڭ تۋعانىنا 125 جىل تولادى. مەرەيتويعا وراي قىزمەتكەرلەرىمىز زەرتتەۋ-ىزدەستىرۋ جۇمىستارىن باستاپ كەتتى. مىناۋ كونە اسپاپ - سول ءىس-شارالاردىڭ العاشقى ناتيجەسى. ناۋرىز مەرەكەسى قارساڭىندا تۇساۋى كەسىلىپ وتىرعانىنا قۋانىشتىمىز. ءوڭىرىمىز ءۇشىن تاڭعالارلىق جاڭالىق بولىپ وتىر. سەبەبى اقىننىڭ تۋعان جەرىندەگى مۋزەيلەردە مۇنداي جادىگەر جوق»، - دەيدى مۋزەي باسشىسى ەربول قايىروۆ.
تۇتاس اعاشتان شابىلىپ، موينى دورەكىلەۋ ءارى جۋانداۋ ەتىپ جاسالعان اسپاپتىڭ بەت تاقتايى كەيىن اۋىسقانى بايقالادى. بۇل دومبىرانى يسا جەرلەسى، ونەرلى دوسى ءمۇپتي احمەتوۆكە سىيلاپ كەتكەن ەكەن. ال ەرتىس اۋداندىق مادەنيەت ءبولىمىنىڭ باسشىسى گۇلدانا سارسەمبەنوۆا ونى بۇقار جىراۋ مۋزەيىنە تابىس ەتتى. بۇل جايىندا اقىننىڭ اتالاس تۋىسى، ارداگەر ۇستاز كۇلاش ابيەۆا كەڭىرەك اڭگىمەلەپ بەردى.
«يسا بايزاقوۆ سوڭعى رەت 1942-جىلى تامىزدا پاۆلودارعا كەلىپ، ەرتىس، جەلەزين، اقتوعاي، باياناۋىل وڭىرلەرىن ارالايدى. ءبىز يسامەن بىرنەشە اتادان قوسىلامىز. ارعى اتامىز مەڭدىباي وسى توڭىرەككە بەلگىلى بي بولعان ادام. وكىنىشكە قاراي، ول كىسى جايىندا ەل اۋزىندا مالىمەتتەر از. مەڭدىبايدان ورازباي تۋادى. ورازبايدىڭ ءتورت ۇلى بولعان ەكەن. سول تورتەۋدىڭ ۇلكەنى ەركەبايدان مەنىڭ اتام قۋانتاي تۋسا، تاعى ءبىر ۇلى وتەگەننەن يسانىڭ اكەسى بايزاق دۇنيەگە كەلگەن. اكەم كولحوز ءتوراعاسى بولعان كىسى، يسا سوڭعى رەت وڭىرگە كەلگەندە كولىكپەن قامتىپ، ساپارىنىڭ جاعدايىن ۇيىمداستىرىپ بەرەدى. ال دومبىرانى سىيعا تارتقان ءمۇپتي احمەتوۆ زامانىندا ساۋىقشىل، سۋىرىپسالما اقىندىعى بار ونەر يەسى بولعان. اكەم ايتىپ بەرگەندەي، سول جولى يسا ءمۇپتيدى جانە بىرنەشە ونەرلى ازاماتتاردى جانىنا الىپ، ەلدى ارالاۋعا شىعادى. ساپار سوڭىندا ريزاشىلىعى رەتىندە دوسىنا تارتۋ ەتكەن. نەگىزى ءمۇپتي جاس شاماسى جاعىنان اقىننان شامامەن ون جاسقا كىشى بولسا كەرەك. ايگىلى مايرانىڭ جولىن جالعاستىرۋشى، ءانشى، كينو اكتەرى حافيزا ابۋعاليەۆا ەرتىستىڭ تۋماسى ەكەنىن كوبى بىلە بەرمەيتىنى انىق. جاس شاعىندا ءمۇپتي مەن حافيزا ءبىر-بىرىنە عاشىق بولعان جاندار. الايدا 1942-جىلدىڭ سوڭىنا تامان ءمۇپتي سوعىسقا الىنادى. ال ح. ابۋعاليەۆا پاۆلودار پەدۋچيليشەسىن ءتامامداعان سوڭ الماتىعا كەتىپ قالعان. ءمۇپتي اعامىز سوعىستان جارالانىپ ورالىپ، بىردەن حافيزانى ىزدەۋگە كىرىسكەن عوي. الايدا تاعدىر ەكەۋىنىڭ قوسىلۋىن جازباپتى. الماتىعا بارىپ، يسا ارقىلى سۇيىكتىسىن ىزدەپ تاپقاندا ول وزگە جىگىتپەن وتاسىپ قويعان ەكەن. سودان ءبىراز ۋاقىت المالى شاھاردا ايالداپ، شارا جيەنقۇلوۆامەن تۋىساتىن ءبىر قىزبەن تانىسقان. سول قىزبەن تۇرمىس قۇرىپ، ەلگە الىپ قايتادى. ەكەۋى عۇمىرىنىڭ سوڭىنا دەيىن ەرتىس اۋدانىندا تۇردى. بۇگىندە ولاردان قالعان ۇرپاق بولۋى كەرەك. وكىنىشتىسى، بۇل دومبىرا كەزىندە كوزدەن تاسا قالىپ، الدەبىرەۋلەردىڭ قولىندا ساقتالىپ كەلگەن. ول جايىندا ايتاتىن كونەكوز قاريالار دا قازىر جوق. ەلەنبەي قالعانى دا سودان»، - دەپ اڭگىمەلەدى ارداگەر ۇستاز.
كۇلاش ءابي قىزى يسا اقىننىڭ 90 جىلدىعىندا تۋعان جەرىندە، ۇلگىلى اۋىلىنداعى مەكتەپتە تۇڭعىش رەت ونەر يەسىنىڭ مۋزەيىن اشتى. جادىگەرلەردى 20 جىل بويى ۇزدىكسىز جيناعان. يسانىڭ بوركىنە تاققان ۇكىسىن، شوقپارى مەن ساماۋرىنىن، شاپان-تىماعىن، اتا-باباسى جايلى جازىلعان شەجىرەلەر مەن ونەر جولىنان سىر شەرتەتىن فوتوسۋرەتتەردى تىرنەكتەپ جيعان. جادىگەرلەردىڭ كوبىن يسانىڭ ۇل-قىزى ەرتىس پەن ماكەننەن الدىم دەيدى. جاسى 80 گە قاراعان كۇلاش اپاي ۇزاق جىل ۇلگىلىدەگى مەكتەپتە ۇستازدىق ەتكەن.
نەگىزگى ماماندىعى - ماتەماتيكا ءپانى مۇعالىمى. ۇستازدىق قىزمەتى ءۇشىن قازاق ك س ر حالىق اعارتۋ ءىسىنىڭ وزىق قىزمەتكەرى، «ەرەن ەڭبەگى ءۇشىن» مەدالىنىڭ يەگەرى اتانىپتى. ايتۋىنشا، تۋعان جەرىندەگى مۋزەيدە ءبىراز زاتتار قولدى بولىپ كەتكەن. ەرتىس اۋدانىنداعى مادەنيەت ءۇيىنىڭ مۋزەي قورىندا اقىننىڭ ساندىعى مەن قۇرانى ساقتالىپ تۇر. جالپى ەل ىشىندە ارقالى اقىننىڭ وزگە دە دۇنيەلەرى بار بولۋى مۇمكىن دەگەن پىكىرىن جەتكىزدى.
