التىن قىمباتتاپ بارادى

قازاقستان التىن ساتىپ الۋدان الەم بويىنشا ءۇشىنشى ورىنعا تۇراقتادى. دۇنيەجۇزىلىك التىن كەڭەسىنىڭ دەرەگى وسىنداي. راسىندا قازاقستاندىقتار وعان كوبىرەك ينۆەستيتسيا سالا باستاپتى.

ۇلتتىق بانكتىڭ مالىمەتىنشە، بيىلعى ءبىرىنشى توقساندا 800 كەلىدەن استام باعالى مەتالل قۇيمالارى ساتىپ الىنعان. مامانداردىڭ ايتۋىنشا، التىنعا ينۆەستيتسيا سالعاندا ەسكەرەتىن بىرنەشە جايت بار. استانالىق جانەركە ەلجانوۆا زەرگەرلىك بۇيىمدار جيناعاندى جاقسى كورەدى. كوللەكتسياسىنىڭ باسىم بولىگى - التىن. ونىڭ ايتۋىنشا، باعالى مەتالدار جىل سايىن قىمباتتايدى. دەمەك وعان ينۆەستيتسيا جاساعان دۇرىس. بولاشاقتا جانەركە التىن بۇيىمدارىن بالالارىنا مۇرا رەتىندە قالدىرۋدى جوسپارلاپ وتىر.

جانەركە ەلجانوۆا، قالا تۇرعىنى:

- نەگىزى مەن التىنعا تەك ينۆەستيتسيا جاساپ وتىرامىن دەپ جوسپارلادىم. الايدا ايەل ادام بولعان سوڭ، ونى جارقىراتىپ تاعىپ جۇرگىم كەلەدى. كەيدە جيناپ جۇرگەن بۇيىمدارىمدى بىرنەشە كۇن تاعىپ، كەيىن ساندىعىما قايتا سالىپ قويامىن. سەبەبى باعالى مەتالل - بالالارىما مۇرا بولىپ قالاتىن، بولاشاققا دەگەن ينۆەستيتسيامنىڭ ءبىر ءتۇرى. بيىلعى ءبىرىنشى توقساندا قازاقستاندىقتار جالپى سالماعى 816 كەلى بولاتىن 18969 التىن قۇيما ساتىپ العان. بۇل وتكەن جىلعى سايكەس كەزەڭمەن سالىستىرعاندا ەكى ەسە كوپ. التىنعا سۇرانىستىڭ باسىم بولىگى الماتى مەن جەتىسۋ وبلىستارىنىڭ تۇرعىنادىرىنان بولادى ەكەن. ادەتتە التىنعا سۇرانىس جوعارى ينفلياتسيا، قارجىلىق داعدارىس نەمەسە گەوساياسي شيەلەنىستەر كەزەڭىندە ارتادى. سوڭعى مىسالعا كەلەر بولساق - تاياۋ شىعىستاعى قاقتىعىس. ول باستالعالى التىننىڭ باعاسى %23 ءوستى. الداعى ۋاقىتتا دا التىنعا سۇرانىس جوعارى بولىپ قالا بەرۋى مۇمكىن - دەيدى قازاقستان قارجىگەرلەر قاۋىمداستىعىنىڭ ساراپشىلارى.

ستاتيستيكاعا سۇيەنسەك، ازاماتتار التىندى ساتىپ الىپ قانا قويماي، ونى ساتۋمەن دە اينالىسادى. سوڭعى 3 ايدا قازاقستاندىقتار 6,5 مىڭعا جۋىق باعالى مەتالدى ساۋدالاعان. بۇل رەتتە ساراپشىلار، التىنعا ينۆەستيتسيا سالىپ، الىپ-ساتۋدى كوزدەگەندەردى اباي بولۋعا شاقىردى. سەبەبى ول پايدامەن قوسا، شىعىن دا اكەلۋى مۇمكىن. سوندىقتان ونى قالتاڭىزداعى سوڭعى اقشاعا ەمەس، ازىرگە قاجەت ەتپەيتىن قاراجاتقا العان دۇرىس.

ارمان بەيسەمبايەۆ، ەكونوميست:

- باعالى مەتالدى ۇيىندە دە، بانكتە دە ساقتايتىندار بار. ەگەر بانكتەگى ارنايى جاشىكتە ساقتاساڭىز، وندا شىعىندالۋىڭىزعا تۋرا كەلەدى. سەبەبى التىننىڭ قاۋىپسىز جەردە تۇرعانى ءۇشىن مەكەمە قىزمەتىنە اقشا تولەيسىز. ودان دەپوزيتتىك سالىم رەتىندە پايىزدىق مولشەرلەمەدەگى پايدا كورۋگە دە بولمايدى. ازاماتتارعا وسىنى ەسكەرگەن ابزال. مۇندا تەك ءبىر پايدا بار - ونىڭ قۇنى نارىقتا وسسە عانا، ءسىز ونىڭ ۇستىنە اقشا قوسىپ ساتا الاسىز. ەلدەگى كەز كەلگەن ازامات التىن قۇيمالاردى ساتىپ الا الادى. ولار ەكىنشى دەڭگەيلى بانكتەر مەن ايىرباستاۋ پۋنكتتەرىندە ساۋدالانادى. الايدا تاۋەكەلدەردى ۇمىتپاعان ءجون.

24.kz