الەم نارىعىندا قازاقستاننىڭ ازىق-تۇلىك ونىمدەرىنە سۇرانىس ارتىپ كەلەدى
سوڭعى ءۇش جىلدا قازاقستاندا دايىن ءونىمدى بەلسەندى ەكسپورتتاۋشىلار سانى 440 تان 760 قا دەيىن كوبەيدى.
بۇگىندە قازاقستاندىق ەكسپورت ءۇشىن قىتاي، رەسەي، وزبەكستان، ازەربايجان، بىرىككەن اراب امىرلىكتەرى جانە ساۋد ارابياسى سىندى بىرنەشە باسىم نارىقتار انىقتالدى. قازاقستاندىق كاسىپكەرلەردىڭ ەكسپورتى قالاي ارتتى؟ تولىعىراق Kazinform ءتىلشىسىنىڭ ماتەريالىنان وقىڭىز.
ساراپشىلاردىڭ ايتۋىنشا، 2020 -جىلى پرەزيدەنتتىڭ باستاماسىمەن ەكسپورتتى جەدەلدەتۋ باعدارلاماسى (اكسەلەراتسياسى) ىسكە قوسىلعاننان كەيىن شەتەلگە تاۋارلار مەن قىزمەتتەردى جەتكىزەتىن كاسىپورىندار سانى ايتارلىقتاي ارتقان. سول جىلى 1 -قىركۇيەكتە مەملەكەت باسشىسى ورتا بيزنەسكە دە ەرەكشە كوڭىل ءبولۋدى تاپسىردى.
كاسىپكەرلىككە قولداۋ كورسەتكەندە ورتا بيزنەسكە دە ەرەكشە نازار اۋدارۋ كەرەك. ويتكەنى نارىقتا تابىستى بولۋدىڭ نەگىزگى كورسەتكىشى ورتا بيزنەستىڭ وركەندەۋىمەن ولشەنەدى. مۇنداي كومپانيالار ىشكى نارىققا قانا ەمەس، سىرتقى نارىققا دا بەيىمدەلۋگە ءتيىس. ولاردىڭ ەكسپورتتىق الەۋەتىن ارتتىرۋ ءۇشىن قولداۋدى كۇشەيتۋ كەرەك. ۇكىمەتكە شيكىزاتتىق ەمەس ورتا كاسىپورىندارعا ارنالعان ەكسپورتتىق اكسەلەراتسيا باعدارلاماسىن جۇزەگە اسىرۋدى تاپسىرامىن. بۇل يدەيادان ناتيجەگە دەيىن ماقساتتى تۇردە قولداۋ كورسەتۋ ءۇشىن قاجەت. شاعىن جانە ورتا بيزنەستىڭ جالپى ىشكى ونىمدەگى ۇلەسى 2025 -جىلعا قاراي 35 پايىزعا دەيىن، ال جۇمىسپەن قامتىلعانداردىڭ سانى 4 ميلليون ادامعا دەيىن كوبەيۋى كەرەك. بۇل وسى سالانى دامىتۋعا باعىتتالعان جۇمىستاردىڭ باستى ناتيجەسى بولماق، - دەگەن ەدى قاسىم- جومارت توقايەۆ جولداۋىندا.
پرەزيدەنتتىڭ تاپسىرماسىنان كەيىن اكسەلەراتسيا باعدارلاماسى قۇرىلدى. ول كەشەندى مەملەكەتتىك قولداۋ شارالارى ارقىلى قازاقستاندىق كومپانيالاردىڭ ەكسپورتتىق الەۋەتىن ارتتىرۋعا كومەكتەسەدى. جوبا پەرسپەكتيۆاسى بار شاعىن جانە ورتا بيزنەسكە باعىتتالعان.
كاسىپورىنداردى قالاي تاڭدايدى؟
اكسەلەراتسياعا كەز كەلگەن كومپانيا قاتىسا المايدى. ارنايى ىرىكتەۋ بولادى.
QazTrade ا ق مالىمەتىنشە، الدىمەن كاسىپورىننىڭ سىرتقى نارىققا شىعۋعا دايىندىعىن انىقتاۋ ءۇشىن ارنايى باعالايدى. سونىڭ ناتيجەسىندە ءاربىر كومپانيا حالىقارالىق ساراپشىلار ازىرلەگەن بيزنەس-پروتسەستەردى جانە ءونىمنىڭ ءوزىن جاقسارتۋ ءۇشىن جەكە ەكسپورتتىق ستراتەگيانى الادى.
بۇدان بولەك، ماماندار شاعىن جانە ورتا كاسىپكەرلەردىڭ تاۋارى سۇرانىسقا يە بولاتىن نارىقتى تابۋعا كومەكتەسەدى. الەۋەتتى ساتىپ الۋشىلاردى ىزدەيدى، سونداي-اق كەلىسسوز جۇرگىزىپ، كەلىسىمشارت جاساساتىن پروتسەستەردى سۇيەمەلدەيدى.
اكسەلەراتوردىڭ ورىنداۋشىسى كىم؟
اكسەلەراتور - جاڭا يدەيا ەمەس، ونى ا ق ش، كانادا، ۇلى بريتانيا، اۆستراليا سەكىلدى ەكونوميكاسى دامىعان ەلدەردىڭ جانە ەكسپورتقا باعىتتالعان وندىرىستەردى دامىتۋعا مۇددەلى دامۋشى ەلدەردىڭ ۇكىمەتتەرى بەلسەندى قولدانادى.
قازاقستاندا جوبانى ساۋدا جانە ينتەگراتسيا مينيسترلىگىنىڭ كومەگىمەن رەسۋرستىق ەمەس ەكسپورتتى قولداۋ شارالارىنىڭ وپەراتورى QazTrade جۇزەگە اسىرىپ جاتىر. وتكەن جىلى ەكسپورتتى جەدەلدەتۋ باعدارلاماسىنا قاتىسۋ ءۇشىن ماشينا جاساۋ، حيميا، جەڭىل جانە تاماق ونەركاسىبى، سونداي- اق قىزمەت كورسەتۋشىلەر سياقتى سالالاردان 111 كاسىپورىن ىرىكتەلگەن.
QazTrade ا ق باس ديرەكتورىنىڭ ورىنباسارى اسەل ەگەمبەرديەۆانىڭ ايتۋىنشا، بىلتىردان بەرى باعدارلاما قاتىسۋشىلارىن ەكى اعىمعا ءبولۋ تۋرالى شەشىم قابىلداندى: جاڭادان باستاعاندار جانە تاجىريبەلى ەكسپورتتاۋشىلار. ولاردىڭ ءارقايسىنا ءارتۇرلى قولداۋ قۇرالدارى قاراستىرىلعان.
جاڭا نارىققا شىعۋدىڭ العاشقى قادامدارىن جاساپ جاتقان كومپانيالار ءۇشىن ەكسپورتتىق ساۋدا ەرەجەلەرى بويىنشا ترەنينگتەر وتكىزەمىز، نۇسقاۋلىقتار مەن ۇسىنىستار ازىرلەيمىز. ولاردىڭ قىزمەتىنە اناليتيكالىق قولداۋ كورسەتەمىز، وڭتايلى وتكىزۋ نارىقتارىن تاڭدايمىز، حالىقارالىق كەڭەسشىلەرمەن جانە مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ وكىلدەرىمەن كەزدەسۋلەر ۇيىمداستىرامىز. الەۋەتتى ساتىپ الۋشىلارمەن بەلسەندى كەلىسسوزدەر جۇرگىزۋگە، سونىڭ ىشىندە ولاردى قالاي جۇرگىزۋ كەرەگىن ۇيرەتۋگە نازار اۋدارامىز. ءبىز ماقساتتى نارىقتارعا ىسكەرلىك ميسسيالار جۇرگىزەمىز، - دەدى اسەل ەگەمبەرديەۆا.
ەكسپورت - ۇزاق مەرزىمگە باعىتتالعان جۇمىس
2020-2023 -جىلدار ارالىعىندا باعدارلاماعا 437 كومپانيا قاتىستى. ساراپشىلاردىڭ ايتۋىنشا، ادەتتە، ازىق-تۇلىك وندىرۋشىلەرى جاقسى ناتيجە كورسەتەدى. ولار - تاۋارىن سىرتقى نارىققا شىعارۋدىڭ ۇلكەن الەۋەتى بار وڭدەۋشى سەكتورداعى كاسىپورىنداردىڭ ەڭ ۇلكەن توبى.
2023 -جىلى اكسەلەراتسيا باعدارلاماسىنا قاتىسقانداردىڭ ءبىرى-ياروسلاۆا كريۋكوۆا. ونىڭ سوزىنشە، كاسىپكەر ناتيجەگە جەتۋ ءۇشىن شىدامدىلىق تانىتىپ، مەملەكەتتىك قولداۋدىڭ بارلىق مۇمكىندىگىن پايدالانا وتىرىپ، ماقساتىنا قادام باسۋى كەرەك.
قازاقستاندا دا تاۋارىمىزدى جاقسى ساتتىق. سوعان قاراماستان جاڭا نارىققا شىعۋعا ۇنەمى قىزىعاتىنمىن. ءبىز 4 جىلدان بەرى ەكسپورتتايمىز، تاجىريبەمىز بار. ءونىمدى وزبەكستان مەن موڭعولياعا جەتكىزەمىز. سوندىقتان باعدارلاماعا قاتىسۋشى باسقا كاسىپكەرلەرگە قاراعاندا وڭايىراق بولدى.. . ءبىزدىڭ كومپانيا ءۇشىن ارنايى ستراتەگيا ازىرلەپ، شارالار قابىلداندى. قىتاي مەن بىرىككەن اراب امىرلىكتەرىن الەۋەتتى نارىق رەتىندە تاڭدادىق. ناتيجەسىندە قىتايلىق سەرىكتەسپەن كەلىستىك. بۇل جاققا ەكسپورتقا شىعۋ وڭاي ەمەس. سوندىقتان كاسىبي ساراپشىلاردىڭ كومەگىنسىز مۇنىڭ ءبارى قيىن ءارى ۇزاق بولاتىن ەدى، - دەدى الكوگولسىز سۋسىن شىعاراتىن Riks Ltd كومپانياسىنىڭ وكىلى ياروسلاۆا كريۋكوۆا.
قازىرگى الەمدىك ترەندتەردىڭ ءبىرى - تۇتىنۋشىلاردىڭ جوعارى ساپالى ورگانيكالىق ونىمدەردى ساتىپ الۋعا دەگەن ۇمتىلىسى. وسىنى تۇسىنگەن الماتىلىق كاسىپكەر گۇلزيرا كارىمبايەۆا تابيعي جەمىس- كوكونىس شىرىندارىن شىعاراتىن جەكە جەلىسىن ىسكە قوستى. ول 2023 -جىلى كاسىپورنىن جاڭا دەڭگەيگە كوتەرۋگە شەشىم قابىلداپ، ەكسپورتتى جەدەلدەتۋ باعدارلاماسىنا (اكسەلەراتورعا) قاتىسقان.
بىلتىر ءبىز شانحايعا باردىق. سوندا ءونىم ساپالى بولسا، ونى مىندەتتى تۇردە ساتىپ الاتىنىنا كوزىم جەتتى. قىتاي نارىعى ۇلكەن جانە سان الۋان ءتۇرلى، ءبىراق ولاردا قازاقستاندا وندىرىلەتىن كەي ءونىم جوق. ۇرىمجىدەگى ساۋدا ميسسياسىنا بارعاننان كەيىن بىزگە قىتايدان ءۇش دەلەگاتسيا كەلىپ، ءوندىرىستىڭ جۇمىسىن كوردى. قازىر ءبىز ەكسپورتقا قۇجاتتارىمىزدى دايىنداپ جاتىرمىز. ەكسپورتقا شىعۋ پروتسەسى ايتارلىقتاي ۇزاق، ءبىراق ناتيجەسى سوعان تۇرارلىق. ۇرىمجىدە بارىنشا جاقسى جۇمىس ىستەپ، ءونىمىمىزدى مەيلىنشە كوپ تانىستىردىق. سونداي-اق، ساۋدا ميسسياسى اياسىندا ب ا ءا- دەن سەرىكتەس تاپتىق. تاياۋ شىعىس نارىعى ءۇشىن رەبرەندينگ جاساپ، قاپتاماعا اعىلشىن جانە اراب تىلدەرىن قوستىق. سونىمەن قاتار، QazTrade قولداۋىمەن وزبەكستانعا سۋسىندار جىبەرەمىز، - دەپ ءبولىستى تاجىريبەسىن «ءدارى چارىنا» ج ك باسشىسى گۇلزيرا كارىمبايەۆا.
ال اسەل ەگەمبەرديەۆا ەكسپورتقا شىعۋ كەزىندە بيزنەستىڭ نارىق تالاپتارىنا بەيىمدەلۋگە دايىندىعى ماڭىزدى ەكەنىن اتاپ ءوتتى. سونىمەن قاتار، مامان ەكسپورتتاۋشىلارعا اكسەلەراتسيا باعدارلاماسى ارقىلى حالىقارالىق كورمەلەر مەن سىرتقى ساۋدا ميسسيالارىنا تەگىن قاتىسۋعا كەڭەس بەرەدى.
قازاقستان ءۇشىن الەۋەتتى نارىقتار
بۇگىندە ءبىزدىڭ ەكسپورت ءۇشىن الەۋەتتى نارىقتاردىڭ قاتارىندا قىتاي، رەسەي، وزبەكستان، ازەربايجان، بىرىككەن اراب امىرلىكتەرى جانە ساۋد ارابياسى بار.
بۇل ەلدەردىڭ تاڭدالۋى دا جايدان- جاي ەمەس. ءبىر جاعىنان، بۇل ءىرى نارىقتار جاقىن جانە لوگيستيكا جولعا قويىلعان دەۋگە بولادى. ەكىنشى جاعىنان، ساتىپ الۋشىلاردىڭ قالاۋى مەن مۇمكىندىكتەرىنە سايكەس كەلەتىن ءساتتى ەكسپورتتىق ترانزاكتسيالار كوپ.
اۆتور
باقىتجان سەرىك ۇلى
