اداي جىلقىسىنىڭ مارتەبەسىن راستايتىن كۋالىك بەرىلدى
اقتاۋ. KAZINFORM - اقتاۋدا ۇلتتىق زياتكەرلىك مەنشىك ينستيتۋتىنىڭ، اۋىل شارۋاشىلىعى مينيسترلىگى مەن ادىلەت مينيسترلىگىنىڭ وكىلدەرى «اسىل تۇقىمدى اداي جىلقىسى» زاڭدى تۇلعالار مەن جەكە كاسىپكەرلەر بىرلەستىگىنە «اداي جىلقىسى» برەندىن پايدالانۋدىڭ ايرىقشا قۇقىعىن راستايتىن كۋالىك تابىس ەتتى.
وسىلايشا اداي تۇقىمدى قازاق جىلقىسىنىڭ ەرەكشە قاسيەتتەرى ەندى زاڭدى تۇردە بەكىتىلدى.
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى قاسىم- جومارت توقايەۆ اداي جىلقىسىن اسىل تۇقىمدى مال رەتىندە تانۋ كەرەكتىگىن ايتقان ەدى.
ول ءۇشىن ماڭعىستاۋعا قازاق مال شارۋاشىلىعى جانە جەمشوپ ءوندىرۋ عىلىمي-زەرتتەۋ ينستيتۋتىنىڭ ماماندارى كەلدى. زاماناۋي تەحنولوگيالاردى قولدانا وتىرىپ، ساراپشىلار جىلقىلاردىڭ گەنەتيكالىق قۇرىلىمىن انىقتاۋ ءۇشىن عىلىمي سىناقتان وتكىزدى.
ۇلتتىق زياتكەرلىك مەنشىك ينستيتۋتى ديرەكتورىنىڭ ورىنباسارى ايدىن ارتىقوۆا زەرتتەۋ جۇمىستارىنىڭ ناتيجەلەرىن ەسكەرە وتىرىپ، قازاقتىڭ اداي جىلقىسىنىڭ ەرەكشەلىكتەرى ەندى زاڭدى تۇردە قورعالعانىن ايتتى. بۇل ءوز كەزەگىندە جىلقى وسىرۋشىلەرگە وسى تۇقىمدى ساقتاۋ، ءوسىرۋ جانە ناسيحاتتاۋ ءۇشىن ءتيىمدى بولماق، سونىمەن قاتار ۇلتتىق ويىنداردى، سونىڭ ىشىندە كوكپار مەن بايگەنى ناسيحاتتاۋعا ىقپال ەتپەك.
«ۇلتتىق زياتكەرلىك مەنشىك ينستيتۋتى ءارقاشان ۇلتتىق برەندتەردىڭ قورعالۋى مەن ساقتالۋىن مۇقيات قاداعالايدى. «قازپاتەنت» گەوگرافيالىق ەرەكشەلىگىنە قاراي الماتى اپورتىنان كەيىن اداي جىلقىسىنىڭ تۇقىمىن پاتەنتتەدى. تۇقىمنىڭ جاڭاشىلدىعى، ەرەكشەلىگى مەن بىرتەكىتىلىگى، سونىمەن قاتار، عىلىمي، پاتەنتتىك كريتەريلەرگە سايكەستىك، ونىڭ ۇلتتىق برەندكە اينالۋىنا مۇمكىندىك بەردى. ايرىقشا قۇقىقتاردان باسقا، پاتەنت يەسىنە 30 جىلدىق قاۋىپسىزدىك مەرزىمى بەرىلەدى. پاتەنتتەر تەك اداي تۇقىمىنا عانا ەمەس، ونىڭ 2-ءتيپى مەن 3-جەلىسىنە دە بەرىلدى» - دەدى ايدىن ارتىقوۆا.
ماڭعىستاۋ وبلىسى ارداگەرلەر كەڭەسىنىڭ ءتوراعاسى سەرىكباي تولەتوۆ قازاقستان پرەزيدەنتىنە اداي تۇقىمدى قازاق جىلقىسىنىڭ مارتەبەسىن نىعايتۋعا قولداۋ كورسەتكەنى ءۇشىن العىسىن ءبىلدىردى.
«ماماندار اداي تۇقىمدى قازاق جىلقىسىن ۇلتتىق برەند رەتىندە تانۋ ءۇشىن ۇلكەن جۇمىس اتقاردى. ول ءۇشىن ماڭعىستاۋعا اۋىل شارۋاشىلىعى مينيسترلىگى مەملەكەتتىك ينسپەكتسيا كوميتەتىنىڭ ارنايى مەملەكەتتىك كوميسسياسىنىڭ مۇشەلەرى شاقىرىلدى. ساراپشىلار وبلىستىڭ بارلىق اۋداندارىنداعى 1400 دەن استام جىلقىلاردى زەرتتەدى. ناتيجەسىندە اداي جىلقىسىنىڭ بىرەگەيلىگىن راستادى. ماڭعىستاۋ اقساقالدارىنىڭ اتىنان ەل پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقايەۆقا قازاقتىڭ اداي جىلقىسىنىڭ مارتەبەسىن الۋعا قولداۋ كورسەتكەنى ءۇشىن العىسىمىزدى بىلدىرەمىز، - دەدى سەرىكباي تولەتوۆ.
ءوڭىر باسشىسى نۇرلان نوعايەۆ پاتەنت الۋ جۇمىستىڭ ماڭىزدى ءبىر بولىگىنىڭ اياقتالعانىن، دەگەنمەن اتقارىلاتىن جۇمىستاردىڭ باسىم بولىگى ءالى الدا ەكەنىن جەتكىزدى.
«پرەزيدەنتتىڭ تاپسىرماسى بويىنشا جۇرگىزىلگەن جۇمىستىڭ ارقاسىندا اداي تۇقىمدى قازاق جىلقىسى قازىر قازاقستاننىڭ ۇلتتىق برەندى بولىپ تابىلادى. بۇل ماقتانىش سەزىمىن تۋدىراتىن ماڭىزدى جەتىستىك. ءبىزدىڭ باستى ماقساتىمىز - اتا-بابالارىمىزدىڭ مۇراسىن قۇرمەتتەۋ ارقىلى ۇلتتىق بولمىسىمىزدى ساقتاۋ. مۇنداي مارتەبە الۋ تۇقىمنىڭ بىرەگەي گەنەتيكالىق قاسيەتتەرى مەن مادەني مۇرانى ساقتاۋعا، سەلەكتسيالىق باعدارلامالاردى دامىتۋعا، تۇقىمدى ساقتاپ قالۋعا جانە ساپاسىن جاقسارتۋعا جاڭا مۇمكىندىكتەر اشادى. سونداي-اق اسىل تۇقىم مارتەبەسى حالىقارالىق جارىستاردا مەملەكەت مۇددەسىن قورعاۋعا جانە تۋريستەردى تارتۋعا ىقپال ەتەدى، - دەدى ماڭعىستاۋ وبلىسىنىڭ اكىمى نۇرلان نوعايەۆ.
قازاقتىڭ اداي جىلقىسى ارال- كاسپيي ويپاتىنىڭ اۋماعىندا جەرگىلىكتى جىلقى پوپۋلياتسياسىنىڭ كوپجىلدىق حالىق سەلەكتسياسى نەگىزىندە قالىپتاستى. بۇل تۇقىمنىڭ جىلقىلارى جەرگىلىكتى قاتال تابيعي-كليماتتىق جاعدايلارعا جاقسى بەيىمدەلگەن. سىرتقى ەرەكشەلىكتەرگە ايرىقشا ءتوزىمدى جانە كۇتىپ- باپتاۋ جاعدايلارىنا تەز بەيىمدەلەدى.
2023 -جىلعى 4-قاراشادا كەندىرلى اۋىلىندا وتكەن حالىقارالىق تۋرنيردە اتالمىش جىلقى ءتۇرىن حالىقارالىق ات سپورتى فەدەراتسياسىنىڭ التى تورەشىسى، ونىڭ ىشىندە ب ا ءا ساراپشىلارى باعالادى.
بۇل جارىستا كوك جەبە ەسىمدى اداي جىلقىسى 4 ساعات 48 مينۋت 36 سەكۋندتا 100 شاقىرىمدىق قاشىقتىقتى ءجۇرىپ ءوتىپ، جەڭىسكە جەتتى. بۇل جەتىستىك جانۋارعا التىن مەدال مەن ءبىرىنشى ورىن اكەلدى.
2022 -جىلى جارىستاردا دا دا اتالمىش جىلقى ءتۇرى ءوزىنىڭ تاباندىلىعى مەن ايرىقشا مىنەزىن كورسەتتى. سول كەزدە ماڭعىستاۋدان كەلگەن «كوكمويناق» كومانداسى اداي جىلقىسىمەن 1200 شاقىرىم ءجۇرىپ ءوتىپ، «ۇلى دالا جورىعى» رەسپۋبليكالىق مارافونىندا ءبىرىنشى ورىندى يەلەندى.
2023 -جىلى وسى مارافوندا ماڭعىستاۋلىق شاباندوز استانادان تۇركىستانعا دەيىن 1300 شاقىرىمدى نەبارى 98 ساعات 44 مينۋت 47 سەكۋندتا ءبىر اتپەن ءجۇرىپ ءوتىپ، رەكورد ورناتقان ەدى.
اۆتور
ينديرا ساتەنباي
