ا ە س قانشالىقتى قاۋىپسىز – ۇلى بريتانيانىڭ ەكس-مينيسترىمەن سۇحبات
تاشكەنت. KAZINFORM - بۇگىندە ورتالىق ازيا ەلدەرى اتوم ەنەرگەتيكاسىن دامىتۋعا بەت بۇرا باستادى. بۇل رەتتە وزبەكستاندا از قۋاتتى ا ە س قۇرىلىسى باستالاتىن بولسا، قازاقستان ەنەرگەتيكالىق نىساندى سالۋ بويىنشا رەفەرەندۋم وتكىزىپ، جوبالاردى زەردەلەۋگە كىرىستى.
وسى ورايدا تاشكەنت قالاسىندا وتكەن «يادرو كوكجيەگى: از قۋاتتى اەس سالۋ جانە ەنەرگەتيكالىق جۇيەلەردى ينتەگراتسيالاۋ» كونفەرەنسياسى اياسىندا Kazinform اگەنتتىگىنىڭ مەنشىكتى ءتىلشىسى ۇلى بريتانيانىڭ قورشاعان ورتانى قورعاۋ جانە اۋىل شارۋاشىلىعى ەكس-ءمينيسترى، قازىرگى NNWI كومپانياسىنىڭ ديرەكتورى تيم يەودان سۇحبات الىپ، سالانىڭ پەرسپەكتيۆالى باعىتتارىن سۇراپ كوردى.
- ورتالىق ازيا ەلدەرىنىڭ ىشىندە قازاقستان مەن وزبەكستان اتوم ەنەرگەتيكاسىن دامىتۋعا ەرەكشە دەن قويىپ، بۇل باعىتتا العاشقى قادامداردى جاساي باستادى. وسى رەتتە ايماق مەملەكەتتەرى اتوم گەنەراتسياسىن ەنگىزۋ ارقىلى نە ۇتادى؟
- قازىر ورتالىق ازيا ەلدەرى، ونىڭ ىشىندە قازاقستان مەن وزبەكستان ءۇشىن اتوم ەنەرگەتيكاسىن دامىتاتىن كەزەڭ. ويتكەنى، ەلەكتر ەنەرگياسىن گاز، كومىردى جاعۋ ارقىلى ءوندىرۋدى بىرتىندەپ تومەندەتە باستاۋىمىز كەرەك. وعان اتوم ەلەكتر ستانتسياسىنىڭ كومەگىنسىز قول جەتكىزۋ مۇمكىن ەمەس. بۇل رەتتە ەنەرگوبالانستاعى جاڭارتىلعان ەنەرگيا كوزدەرىنىڭ دە ۇلەسىن ارتتىرا ءتۇسۋ ماڭىزدى. ماسەلەن، ا ق ش اتوم ەنەرگەتيكاسىن دامىتۋدا دۇرىس جولدى تاڭداعان جوق. ال ورتالىق ازيا ەلدەرى بولسا پەرسپەكتيۆالى باعىتقا ءتۇستى. ارينە، بۇل ءبىزدى قۋانتادى.
- قازاقستان مەن وزبەكستاننىڭ جاسىل ەنەرگيانى ءوندىرۋ جولىنداعى قانداي قادامداردى اتاپ وتەر ەدىڭىز؟
- بۇگىندە قازاقستان مەن وزبەكستان ۇكىمەتتەرى جاسىل ەنەگريانى ءوندىرۋ باعىتىندا ءتيىستى جوبالاردى قولعا الىپ جاتقانىن كورىپ وتىرمىز. جاڭارتىلعان ەنەرگيا كوزدەرى، اتاپ ايتقاندا كۇن، جەل، سۋ ەلەكتر ستانسيالارى قاجەتتىلىكتى ۇنەمى جاۋىپ وتىرۋعا قاۋقارسىز ەكەنىن ءتۇسىنۋىمىز كەرەك. ال ا ە س ۇزدىكسىز ەلەكتر ەنەرگياسىمەن قامتاماسىز ەتە الادى. وسى تۇرعىدان قوس ەلدىڭ تاڭداعان باعىتى وتە ورىندى سانالادى.
- بۇگىندە اتوم ەلەكتر ستانتسيالارىنىڭ قاۋىپسىزدىگىنە قاتىستى ءتۇرلى پىكىر ايتىلىپ ءجۇر. ءسىزدىڭ ويىڭىزشا، ا ە س قانشالىقتى قاۋىپسىز ەنەرگيا كوزى سانالادى؟
- مەن اتوم ەلەكتر ستانتسيالارىنىڭ قاۋىپسىز ەكەنىنە سەنىمدىمىن. كەيىنگى 3 جىلدا ءبىز ەۋروپالىق كوميسسياعا اتالعان ەنەرگيا كوزىنىڭ قاۋىپسىز ءارى تازا ەكەنىن دالەلدەدىك. ونىڭ ادام دەنساۋلىعى مەن قورشاعان ورتاعا ەشقانداي زيانى جوق. اتوم ەنەرگياسى جونىندەگى حالىقارالىق اگەنتتىك دە ءدال وسىنداي پىكىردە. اتالعان ۇيىم الەم ەلدەرىن اتوم گەنەراتسياسىنا بەت بۇرۋعا ۇندەپ جاتىر. سوندىقتان قازاقستاندىقتار مەن وزبەكستاندىقتارعا الاڭداۋعا ەشقانداي نەگىز جوق.
- قازاقستان مەن وزبەكستان ۇكىمەتى الداعى 35 جىلدا كومىرتەگى بەيتاراپتىعىنا قول جەتكىزۋدى جوسپارلاپ وتىر. قوس مەملەكەتتىڭ وسى باعىتتا قولعا العان شارالارى مەن ەرىك-جىگەرىن قالاي باعالايسىز؟
- مەن ورتالىق ازيا ەلدەرىنىڭ 2060 جىلعا قاراي كومىرتەگى بەيتاراپتىعىنا قول جەتكىزە الاتىنىنا سەنىمدىمىن. تيىسىنشە، بۇل پروتسەسستى جەدەلتەدۋگە تىرىسۋ كەرەك. ەگەر وسى ۋاقىتقا دەيىن كومىرتەگى بەيتاراپتىعىنا كوشۋ جوسپارى ورىندالماسا، وندا ەكولوگيالىق اپاتتاردىڭ زاردابى وتە اۋىر بولاتىنى ءسوزسىز. الداعى 35-40 جىلدا ەنەرگيا ءوندىرۋ ءۇشىن قولدانىلاتىن گاز، كومىر سياقتى رەسۋرستاردىڭ قورى دا ازايادى. سوندىقتان وسى ۋاقىتقا قاراي بارلىق جىلۋ ەلەكتر ورتالىقتارىن جابۋعا تىرىسۋىمىز قاجەت. بۇل رەتتە قازاقستان مەن وزبەكستان ۇكىمەتتەرىنىڭ قولعا العان جوبالارى مەن ەرىك-جىگەرىن جوعارى باعالايمىن.
- ۋاقىت ءبولىپ، سۇحبات بەرگەنىڭىزگە راحمەت!
