ا ق ش-تىڭ بۇرىنعى پرەزيدەنتى دجيممي كارتەر ومىردەن وزدى
استانا. KAZINFORM - جەكسەنبى كۇنى ا ق ش-تىڭ 39-شى پرەزيدەنتى، بەيبىتشىلىك سالاسىنداعى نوبەل سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتى دجيممي كارتەر كوز جۇمدى، دەپ حابارلايدى BBC News.
دجيممي كارتەر مەملەكەت باسشىسى قىزمەتىن 1977-1981 -جىلدارى اتقاردى. قازان ايىندا ول 100 جاسقا تولدى، بۇرىنعى پرەزيدەنت سوڭعى جىلدارى اۋىر ناۋقاستاندى.
دجەيمس ەرل كارتەر، باسقا نارسەلەرمەن قاتار، تاريحتا ءوزىن دجيممي قىسقارتىلعان ەسىمىمەن اتالۋىن سۇراعان ءبىرىنشى جوعارى لاۋازىمدى مەملەكەت قايراتكەرى رەتىندە قالدى.
- مەن قاراپايىم شارۋامىن، بۇل ماعان ۇيرەنشىكتى ەسىم، - دەپ ءتۇسىندىردى ول تىلشىلەرگە.
بۇل ءسان كەم دەگەندە اعىلشىن- ساكسون الەمىندە ورىن الدى: توني (ەنتوني ەمەس) بلەر، بيلل (ۋيليام ەمەس) كلينتون.
شىن مانىندە، دجيممي كارتەر سونشالىقتى قاراپايىم ەمەس ەدى - ونىڭ ەكى بەدەلدى ديپلومى بولدى، ول دجوردجيا تەحنولوگيالىق ينستيتۋتى مەن انناپوليستەگى اسكەري- تەڭىز اكادەمياسىن بىتىرگەن، 1950 -جىلداردىڭ باسىندا العاشقى اتومدىق سۇڭگۋىر قايىقتاردا قىزمەت ەتتى. بۇعان قوسا وزىنە وتباسىنان مۇرا بولىپ قالعان اۋىل شارۋاشىلىعى سالاسىنداعى بيزنەسىمەن دە اينالىستى.
سايلاۋدا جەڭىسكە جەتكەننەن كەيىن كارتەر ۆەتنام سوعىسى كەزىندە ودان جالتارعاندارعا راقىمشىلىق جاسادى، اكىمشىلىگىنە ايەلدەر مەن ازشىلىق وكىلدەرىن كىرگىزدى، وزىنەن بۇرىنعى پرەزيدەنتتەرگە قاراعاندا اۋىلدىق جەرلەرگە كوبىرەك باردى جانە «پرەزيدەنت كارتەردەن سۇراڭىز» راديوباعدارلاماسىندا امەريكالىقتاردىڭ سۇراقتارىنا ۇنەمى جاۋاپ بەرىپ وتىردى.
قىزمەتتەن كەتكەننەن كەيىن ەكس- پرەزيدەنت العاشىندا تىنىش جەكە ءومىر ءسۇردى، ءبىراق سەكسەننەن اسقان شاعىندا ول نەلسون ماندەلانىڭ باستاماسىمەن قۇرىلعان «اقساقالدار توبى» - بۇرىنعى مەملەكەت باسشىلارى كلۋبىنا قوسىلىپ، بىتىمگەرشىلىك پەن قايىرىمدىلىق ىستەرىنە بەلسەنە ارالاستى. 2002 -جىلى سىڭىرگەن ەڭبەگىنىڭ جيىنتىعى بويىنشا وعان نوبەل بەيبىتشىلىك سىيلىعى بەرىلدى.
2010 -جىلدىڭ تامىزىندا ول جەكە ساپارمەن پحەنيانعا ۇشىپ، ول جەردەن كحدر بيلىگى تۇتقىنداعان امەريكالىق ازامات ايدجالون گومەستى وتانىنا قايتاردى.
كارتەردىڭ سوڭعى حالىقارالىق ميسسياسى 2013 -جىلدىڭ قاراشاسىندا نەپالداعى العاشقى پارلامەنتتىك سايلاۋدا باقىلاۋشى رەتىندە بولدى.
