كوز زيناسىن جاساماۋعا 9 كەڭەس
1. ۇيدەن تەك قانا قاجەتتى جاعدايدا شىعىڭىز.
«بۇلىكتەر كوبەيەتىن كەزەڭدە ادامنىڭ اماندىعى - ۇيىنەن شىقپاۋىندا» (حاديس ءشارىپ، جاميۋس- ساعير).
2. كوزىڭىزدى تومەن سالىڭىز. كوزىڭىزدى ۇنەمى تومەن قاراتىپ جۇرۋگە تىرىسىڭىز. بۇل - قاراپايىمدىلىقتىڭ بەلگىسى.
3. بوتەن ادامدى كورە سالىپ، باسىڭىزدى باسقا جاققا بۇرىڭىز. «ۋا، ءالي! ءبىر نازارىڭدى ەكىنشى نازارعا جالعاستىرما! ويتكەنى ءبىرىنشى قاراۋ - سەنىكى، ال ەكىنشى قاراۋ - ساعان قارسى» (حاديس ءشارىپ، تيرميزي).
4. ۇيلەنىپ، تۇرمىس قۇرىپ، ارامعا قاراۋدى ۇمىتىڭىز. «ۋا، اللا تاعالام بايىز تاۋىپ، تىنىشتالاتىن جۇبايىم جوقتا، ءتان قۇمارلىقتارىمنىڭ ارتىپ كەتۋىنەن وزىڭە سىيىنامىن» (ءابۋ داردانىڭ (ر. ا. ) دۇعاسىنان).
5. بويىڭىزداعى ۇيات سەزىمىن دامىتىڭىز. «ۇياتتى سەزبەگەننەن كەيىن قالاعان نارسەڭدى جاساي بەر!» (رامۋزۋل احاديس).
6. تەك قانا جاقسى ىستەرمەن شۇعىلدانىڭىز! ويتكەنى كىمدە- كىم ۋاقىتىنا كوڭىل ءبولىپ، ونى اللا تاعالا رازى بولاتىنداي جۇمساسا، اللا ونىڭ ءدىنى مەن دۇنيەسىن ساقتايدى...
7. دوس تاڭداۋدا مۇقيات بولىڭىز! «جامان دوستان ساقتانىڭدار. ويتكەنى ول وتتىڭ ءبىر بولشەگى» («كۋنۋزۋل حاقايىق» ).
8. وزىڭىزگە قالاماعاندى وزگەلەرگە دە قالاماڭىز! «ايەلدەرىڭە ار- نامىستى، تازا بولساڭدار، سەندەردىڭ ايەلدەرىڭ دە ار- نامىستى، تازا بولادى» (حاديس شاريف، جاميۋس- ساعير)
9. شىن جۇرەكتەن، شىنايى تاۋبە ەتىڭىز.
ءال ءاۋزاعي بىلاي دەيدى: «حارۋن يبن رياب ماعان مىنا ءسوزدى جەتكىزدى: «عازۋان مەن ءابۋ مۋسا ءال-ءاشعاري ءبىر شايقاسقا بىرگە باردى. سول كەزدە ءبىر كۇڭ دەنەسىن جالاڭاشتاپ اشىپ جىبەردى. عازۋان وعان قاراپ قالدى. ءابۋ مۋسا قولىن قۇلاشتاپ تۇرىپ، عازۋاننىڭ كوزىنە ۇرىپ جىبەردى دە: «سەن وزىڭە زيان كەلتىرەتىن، ءبىر دە ءبىر پايدا كەلتىرمەيتىن نارسەگە قاراپ تۇرسىڭ»، - دەدى. كوزدەرى ءىسىپ كەتتى. ءسويتىپ ءابۋ مۇسا وعان بىلاي دەدى: «سەن ءوز كوزىڭە قيانات جاسادىڭ. اللادان كەشىرىم تىلەپ، تاۋبەگە كەل! ويتكەنى ونىڭ العاشقى قاراۋى وزىنە بولعانمەن، ەكىنشى قاراۋى وزىنە قارسى». ءاۋزاعي ايتادى: «وسىدان كەيىن عازۋان شىنىندا دا، ءوز ناپسىسىنە يە بولدى. ولگەنشە كۇلگەن جوق. اللا وعان رازى بولسىن» (يمام قۇرتۋبي، ءال- جاميعۋ لي- احكاميل قۇران، 12, 343)».
mazhab.kz
