دۇرىس تاماقتانۋعا ارنالعان 9 قادام
ءبىرىنشى قادام
دەنساۋلىقتى نىعايتۋعا ارنالعان ديەتا ءۇشىن ءارتۇرلى تاعامداردى، اسىرەسە وسىمدىكتەردى (جانۋارلار ەتىن ەمەس) پايدالانعان ءجون. ءسىزدىڭ اعزاڭىزعا قاجەتتى ءتۇرلى دارۋمەندى تەك ءبىر عانا تاعامنان تابا المايسىز. سابيلەر ءۇشىن انا ءسۇتى 6 ايعا دەيىن الماستىرىلمايتىن تاعام بولىپ سانالادى. مىنەكي، عالىمداردىڭ پىكىرى تاعامدار ءارتۇرلى بولۋى ءتيىس. ارنايى ديەتالاردى تەك قانا دارىگەردىڭ ۇسىنۋىمەن ساقتاعان ءجون.
ەكىنشى قادام
نان، تاماق، جارما مەن ماكارون ونىمدەرى جانە كارتوپتان دايىندالعان تاعامداردى كۇنىنە بىرنەشە رەت جەڭىز. ءسىزدىڭ جارتى كۇنىڭىزدەگى اس ءمازىرى وسى تاعامداردان قۇرالۋى ءتيىس. اتالعان تاعامدار تەك كومىرسۋلاردى كوبەيتەدى دەگەن پىكىرمەن عالىمدار كەلىسپەيدى. ويتكەنى، ولاردا دەنساۋلىققا قاجەتتى كوپتەگەن تاعامدار بار. اتاپ ايتار بولساق، جوعارىدا ايتىلعان ونىمدەر تاعام تالشىقتارى، مينەرالدى قوسپالار، ب جانە س توبىنداعى دارۋمەندەرگە مول.
عالىمداردىڭ زەرتتەۋىنە سۇيەنسەك، ءبىز جوعارىدا اتاپ وتكەن ونىمدەر دەنەدەگى ماي كولەمىن ارتتىرىپ، سەمىرتەدى دەگەن پىكىرلەر دە قاتە. نەگىزىندە، كراحمالداعى ەنەرگيانىڭ قۇرامى وسى كولەمدەگى ماي جانە الكوگولمەن سالىستىرعاندا بىرنەشە ەسە از. كوبىنە تاماققا قارا ناندى قوسىپ جەگەن ءجون.
ءۇشىنشى قادام
كارتوپقا قوسىمشا كۇنىنە 400 گرامنان اسا ءارتۇرلى جەمىس-جيدەكتەردى مىندەتتى تۇردە قولدانۋ كەرەك. كوكونىستەردى جەمىستەن كوبىرەك قولدانىڭىز. كوكونىستەر مەن جەمىستەر انتيوكسيدانت، فوليلدىك قىشقىل، تەمىر، دارۋمەندەر مەن مينەرالداردان قۇرالادى. قان قىسىمىنىڭ كوتەرىلۋىن، جۇرەك قان تامىرلارى جۇيەسىنىڭ جانە جۇرەك-قان تامىرلارى اۋرۋلارىنىڭ قاتەرىن ازايتادى.
ءدارى مەن ب ب د -دان گورى دارۋمەندەر مەن باسقا دا پايدالى تابيعي ونىمدەرگە كوڭىل بولگەن ءجون.
ءتورتىنشى قادام
مايى مەن تۇزى از ءسۇت جانە ءسۇت تاعامدارىن (ايران، قىشقىل ءسۇت، ىرىمشىك، يوگۋرت) كۇندەلىكتى قولدانعان دۇرىس. اسىرەسە، ءسۇت تاعامدارىنا بالالار، جاسوسپىرىمدەر جانە ايەل ادامدار ءزارۋ.
ەگەر ادام ءسۇت تاعامدارىن پايدالانباسا، قۇرامىندا كالتسي مول سانالاتىن باسقا تاعامداردى قولدانۋ كەرەك. ماسەلەن، بالىق (ساردين، البىرت) پەن قوشقىل جاسىل جاپىراقتى جەمىستەردى اس مازىرىنە قوسىپ قويىڭىز.
بەسىنشى قادام
مايلىلىعى وتە جوعارى تاعامداردى بۇرشاق تۇقىمداس بالىق، قۇس نەمەسە مايسىز ەت تۇرلەرىنە اۋىستىرعان ءجون. ەت، بالىق جانە قۇس مولشەرى تىم كوپ بولماۋى قاجەت. شۇجىق جانە پاشتەت سياقتى ەت ونىمدەرىن ازايتقان دۇرىس.
جانۋار مايى قانداعى حولەستەرين مولشەرىن كوبەيتىپ، جۇرەك اۋرۋىنىڭ قاتەرىن ۇلعايتادى. ۆوز ماماندارىنىڭ راك ماسەلەسىنە باعىتتالعان باياندامالارىندا ەتتى كۇنىنە 80 گرامنان كوپ قولدانباۋى تۋرالى ايتىلادى.
التىنشى قادام
ەت تاعامدارىمەن قوسا ەسەپتەگەندە، مايدى قولدانۋ (ەت، ءسۇت جانە ت. ب.) كۇنىنە 15-30 پايىزدان اسپاۋى كەرەك. تاماقتى بۋدا قايناتىپ نەمەسە شاعىن تولقىندى پەشتى قولدانا وتىرىپ دايىنداعان دۇرىس.
قازىر ءبىز قولداناتىن مايدىڭ قۇرامىنا ەنەتىن ماي قىشقىلدارىنا نازار اۋدارامىز.
ولار:
قانىق (ۇ ت ك) - كىلەگەي مايلار مەن قاتتى مارگاريندەردە؛
قانىق ەمەس (ق ە م ق) - سۇيىق مايلاردا، بالىقتا جانە كەيبىر جۇمساق مارگاريندەردە؛
مونو قانىق ەمەس - (م ق ە م ق) - زايتۇن، راپس جانە جەرجاڭعاق مايلاردا.
كوبىنەسە م ق ە م ق پايدالى، اسىرەسە، زايتۇن مايىنان. ولار انتيوكسيد قۇرامىنا يە جانە قان حولەستەرينىن قىشقىلدانىپ كەتۋدەن ساقتايدى. ق ە م ق تاعام اسىنا قولدانۋ مولشەرى كۇن تارتىبىندە 7 پايىز، ال م ق ە م ق 10-15 پايىز بولۋ كەرەك.
جەتىنشى قادام
كۇندەلىكتى تاعامدى دايىنداۋ كەزىندە قۇرامىنداعى قانت مولشەرى 10 پايىز از ديەتاعا كوڭىل بولگەن دۇرىس. كوپ قانتى بار تاعامدار ەنەرگيانىڭ كوزى بولىپ سانالادى، ءبىراق دەنساۋلىققا پايدالى تاعامنىڭ نەگىزى ەمەس. قانت ءتىس توتىقتىڭ پايدا بولۋىنا الىپ كەلەدى. عالىمدار ءتاتتى سۋسىننان گورى سۋ ىشۋگە كەڭەس بەرەدى.
سەگىزىنشى قادام
تۇزدى ءبىر كۇندە قولدانۋ كولەمى 6 گرامنان (1 شاي قاسىق) اسپاۋى ءتيىس. بۇل تۇزدىڭ قۇرامىنا نانداعى جانە كونسەرۆىلەنگەن ونىمدەردەگى تۇز دا كىرەدى. يودتالعان تۇزدى قولدانۋعا كەڭەس بەرەمىز. تۇزدى شامادان تىس قولدانۋ ارتەريالىق قىسىمنىڭ ارتۋىنا جول اشادى.
كونسەرۆىلەنگەن، تۇزدالعان، قاقتالعان ونىمدەردى كۇن سايىن جەگەن دۇرىس ەمەس. تۇزدى تاعامعا مولشەرمەن سالىپ، تاماقتى ودان ءارى ءدامدى ەتۋ ءۇشىن شوپتەر مەن دامدەۋىش قۇرالداردى پايدالانعان ءجون.
يود تاپشىلىعى بالالار مەن ايەلدەر اراسىندا كەڭ تارالعان. سوندىقتان، يودتالعان تۇز يود تاپشىلىعىنىڭ الدىن الۋعا كومەكتەسەدى.
توعىزىنشى قادام
دەنەنىڭ قالىپتى سالماعى ارنايى بەلگىلەنگەن شەكتەۋلەرگە ساي بولۋى ءتيىس (دەنە سالماعىنىڭ يندەكسى 18,5 تەن 24,9 عا دەيىن). دەنە جاتتىعۋىن تىم اسىرا جاساۋعا بولمايتىنىن دا ەسكەرىڭىز. دەنە سالماعىنىڭ ورتاشا يندەكسى نەمەسە كەتلە يندەكسىن (ك ي) مىنا فورمۋلامەن انىقتاۋعا بولادى: ك ي= سالماق (كەلى) /بوي (م) 2. شامامەن، ءسىزدىڭ سالماعىڭىز 80 كەلى، بويىڭىز 1,65 مەترگە تەڭ دەلىك. بويدڭ كۆادراتى 1,652-گە تەڭ. ەندەشە، 2,7225. ەندى 80 كەلى سالماقتى 2,7225 كە بولەمىز. ناتيجەسى - 29,38. 25 تەن 29 عا دەيىنگى يندەكس ارتىق سالماقتى كورسەتەدى. دەمەك، ءسىزدىڭ سالماعىڭىز جاسىڭىزعا ساي كەلمەيدى. ال يندەكس 30 دان اسسا، بۇل دەنەڭىزدەگى ماي مولشەرىنىڭ جوعارى ەكەنىن كورسەتەدى. يندەكسىڭىز جوعارى بولعان سايىن، ارتىق سالماق تا وسە تۇسەتىنىن ەسكەرۋ كەرەك.
سانىڭىزعا قاراعاندا قارىن ايماعىندا مايدىڭ شامادان تىس جينالۋى ءسىزدىڭ دەنساۋلىعىڭىز ءۇشىن قاۋىپتى. ويتكەنى، بۇل جوعارى قان قىسىمى مەن قانت ديابەتىنىڭ جانە يشەميالىق جۇرەك اۋرۋىنىڭ ەرتە دامىعانىن كورسەتەدى.
ەگەر ءسىز ارىقتاعىڭىز كەلسە، بۇل قادامدى اسىقپاي ورىنداڭىز. قوزعالىستى ارتتىرىپ، تاماق مازىرىن وزگەرتۋدەن باستاڭىز. اپتاسىنا 500-800 گرامنان سالماق تاستاپ وتىرساڭىز، دەنساۋلىعىڭىز ءۇشىن قاۋىپسىز بولماق. كوكونىس، جەمىس-جيدەك، نان جانە كارتوپتى جەۋدەن باس تارتىپ، بىردەن ارىقتاۋدىڭ قاجەتى جوق.
كەرەك كەڭەس:confederation.kz. سايتىنان الىندى.
